Efektywna komunikacja.pdf

(71 KB) Pobierz
35167368 UNPDF
Efektywna komunikacja
Obawa, strach, wstyd - to główne uczucia, z jakimi zmaga się rodzina chorego. Skala uczuć
oraz obciążeń, jakie spadają na bliskich są zróżnicowane np. w czasie hospitalizacji,
szczególnie tej pierwszej, a także w okresie po wypisie ze szpitala.
Bariery w komunikacji dotyczą także rodzin chorych. Często spowodowane jest to nieumiejętnością odczytania
emocji chorego, co wynika m.in. z objawów negatywnych, biernej postawy chorego, niespójności pomiędzy
komunikacją werbalną i niewerbalną. Na efektywność komunikacji wpływa także stres i napięcie, jakie
przeżywają członkowie rodziny podczas kontaktu z chorym. „Życie ze schizofrenikiem może powodować silne
napięcie u wszystkich członków rodziny, zwłaszcza wtedy, gdy to głównie oni opiekują się chorym”. Dla rodzin
źródłem frustracji może być nie tylko wysiłek wkładany w opiekę, ale również próby rozróżnienia, które
z zachowań spowodowane są chorobą, a za które odpowiada pacjent. Konsekwencją tych niejasności może być
pogarszanie się zdolności komunikowania się w rodzinie.
Dlaczego umiejętna komunikacja jest ważna?
Przede wszystkim udoskonalone porozumiewanie się wpływa na jakość więzi rodzinnych. Pacjenci, a także
członkowie rodziny uzyskują pozytywne wzmocnienie, jeśli słyszą pochwały za podejmowane wysiłki.
Komunikowanie swoich emocji pomaga także w rozładowywaniu sytuacji konfliktowych. Zgodnie z założeniami
modelu podatności na stres, konflikty i narastające napięcie mogą prowadzić do nasilenia się lub nawet nawrotu
objawów chorobowych. Efektywna komunikacja przyczynia się do zapobiegania temu procesowi.
Zasady efektywnej komunikacji
Mów krótko, na temat i trzymaj się głównego wątku – dla chorujących na schizofrenię często trudne jest
wyciąganie wniosków, odkrywanie ‘drugiego dna’ wypowiedzi.
Wypowiadaj się w prosty sposób – trudności w koncentracji uwagi mogą uniemożliwić choremu zrozumienie
zawiłych wypowiedzi. Staraj się unikać złożonych, skomplikowanych wypowiedzi, wyrażać jasno opinie i prośby,
7 listopada 2007
35167368.001.png 35167368.002.png
koncentrować na jednym temacie.
Mów wprost o uczuciach i emocjach – zawsze mów o swoich uczuciach w pierwszej osobie np. „Jestem
szczęśliwy, że…”, „Przykro mi, kiedy..”. Uogólnienia i ironia są dla chorych na schizofrenię trudne do zrozumienia.
Zachowaj spokój – nawet najtrudniejsze treści przekazuj spokojnie i otwarcie.
Nie zapominaj o pochwałach – wyrażanie zadowolenia z określonych działań i zachowań wzmacnia w
chorych poczucie skuteczności. Pochwały uświadamiają pacjentom ich siłę i możliwości.
Dopytuj się o odczucia – stępiony afekt, zamykanie się w sobie sprawiają, że często nie wiemy, co chory
czuje i myśli. Zamiast snuć przypuszczenia, pytaj, gdy czegoś nie rozumiesz lub nie wiesz.
Jak rozwiązywać konflikty?
Przede wszystkim pamiętaj, że konfliktów nie da się uniknąć. Są one nieodłączną częścią funkcjonowania każdej
grupy, także rodziny. Objawy schizofrenii mogą zwiększać prawdopodobieństwo ich występowania. Chory często
nie jest w stanie przewidzieć konsekwencji swoich działań, nie zauważa narastającego napięcia. Z kolei
powtarzające się sytuacje konfliktowe i stres mogą przyczynić się do narastania objawów choroby. Najlepiej
uporać się z konfliktem jak najszybciej. Jest to korzystne zarówno dla pacjenta, jak i jego rodziny.
Ważne jest, aby unikać oskarżeń. Zamiast tego warto opisać problem i opowiedzieć o swoich uczuciach z nim
związanych. „Jeśli skupisz się na szukaniu rozwiązania, a nie winnego, wasz dialog będzie konstruktywny”.
Najlepiej rozmawiać o konkretnych sytuacjach i zachowaniach. Stosowanie uogólnień nie przyczyni się do
rozwiązania problemu. Pamiętaj, aby mówić spokojnie i łagodnie – to najlepszy sposób na uzyskanie
porozumienia. Nie bądź jednostronny – poznanie punktu widzenia drugiej osoby pomoże Wam ogarnąć całą
sytuację i pozwoli na znalezienie dobrego rozwiązania.
Opracowanie na podstawie książki:
Kim T. Mueser, Susan Gingerich, Życie ze schizofrenią. Poradnik dla rodzin. Dom Wydawczy Rebis, Poznań 2001.
7 listopada 2007
35167368.003.png 35167368.004.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin