rozjazdy (3).pdf

MAKIETA

Rozjazdy na makiecie (3)

zrzeczywistością, ich układ geometryczny

będzie się znacząco różnił od pierwowzoru.

Wtakich modelach kąt zwrotu wynosi naj

częściej 15°, apromień łuku toru zwrotnego

nie przekracza 600 mm. Zatem kąt jest po

naddwarazywiększyniżwprawdziwymroz

jeździe, apromień – iście tramwajowy, bo

wprzeliczeniu na oryginał wynoszący wnaj

lepszym przypadku nieco ponad 50 m.

Mojapropozycjapozostajeniezmiennaod

lat. Chcąc budować realistyczny model kolei

nie można stosować elementów, które zna

cząco, aprzede wszystkim wizualnie, różnią

się od oryginału. Wniosek nasuwa się więc

tylkojeden:rozjazdy,któresąwidocznymele

menteminfrastruktury,powinnywmaksymal

nymstopniuzachowywaćparametryorygina

łu.Wzwiązkuztym,żedlawiększościmode

larzycenawyrobujestrzecząbardzoważną,

polecić należy do stosowania na makietach

wwielkości H0 rozjazdy Roco Line iTillig

Elite.Oczywiścierównieżonemająkilkaistot

nych różnic wstosunku do oryginału. Na

przykładwrozjazdachrocowskichnajbardziej

razimiejsceumieszczenianapęduztzw.drąż

kiem nastawczym. Znajduje się ono nie na

początku iglic – jak ma to miejsce wrzeczy

wistości, ale jest przesunięte otrzy pola.

WrozjazdachTilliganajegowyglądujemnie

wpływaczęśćkrzyżownicywykonanaztwo

rzywasztucznego,zamiastzmetalu.Jednak

ztakiminiedoskonałościamimożnasobiepo

radzić.

Stosowanie rozjazdów oprawidłowych

skosachipromieniachłukówoczywiścierzu

Dwapoprzednieodcinkibyłypoświęcone„geometrii”rozjazdówipołączeń

rozjazdowych.Teraz,gdyposiadamyjużpodstawowąwiedzęteoretyczną,

poranaprzyjrzeniesięproduktomfirm,oferującychmodelarzomminiatu

rowerozjazdydozabudowaniaichnamakiecie.

Napoczątkumusimyjednakjeszczenachwi

lępowrócićdo„geometrii”.Niepoto,abyroz

wiązywać kolejne zadania, ale żeby spraw

dzić, wjakim stopniu rozjazdy produkowane

przezprzemysłmodelarskinaśladująorygina

ły.Przypomnę,żepodstawowymskosemory

ginalnego rozjazdu jes t 1:9, czyli kąt

6°20’25”.Długośćrozjazdu1:9,R=190wy

nosi 27,138 m (rys. 1), co wwielkości H0

daje 312 mm! Przestudiowanie katalogów

niemal wszystkich największych producen

tów modeli kolejowych pozwala mi napisać,

żerozjazduotakichparametrachodtworzone

go wminiaturze po prostu nie znajdziemy.

Cóżzatemrobić?Można,wzoremniektórych

modelarzy, próbować samodzielnie wykony

wać rozjazdy. Zapewniam jednak, że jest to

zadanie niesłychanie trudne. Można spróbo

waćposzukaćproduktu,któryjestnajbardziej

zbliżonydooryginału.Geometrycznienajbliż

szywydajesiębyćwyróbfirmyRoco.Rozjaz

dy oznaczone wkatalogu numerami 42488

i42489mająkątwynoszący10°,apromień

łukutoruzwrotnego1946mm,coodpowia

da prawie 170 metrom woryginale (fot. 1).

Drugim produktem są rozjazdy zserii Tillig

Elite. Wkatalogu znajdziemy rozjazdy zwy

czajneokącie12°ipromieniu1350mm(fot.

2). Oczywiście mowa jest wtym miejscu

otzw. producentach masowych. Elitarne fir

my modelarskie oferują rozjazdy ogeometrii

znacznie bardziej zgodnej zoryginałem. Nie

stety, dostępność wyrobów firm Schuhma

cher,Peco,Shinoharaitp.jestwnaszymkra

ju bardzo ograniczona. Ponadto cena takich

rozjazdówzregułybywaznaczącowyższaod

ceny modeli produkowanych masowo, ado

tego są one często oferowane wwersji do

własnoręcznego montażu, zaś ich złożenie

okazaćsięmożedlamniejwprawnychmode

larzy barierą nie do pokonania (fot. 3). Jest

jeszczeinnamożliwośćrozwiązaniaproblemu

wyboru rozjazdów na makietę. Po prostu na

leżyzgodzićsięztym,żezakupionerozjazdy

będą tylko dość umownie przypominały ory

ginał. Pomimo spełniania funkcji zgodnej

Fot. 1. Rozjazdy zwyczajne RocoLine nr kat. 42488 i42489.

Fot. 2. Rozjazd zwyczajny Tillig Elite nr kat. 85352.

Rys.1.Proporcjeiwymiaryoryginalnegorozjazduzwyczajnegotypu1:9,R=190

stosowanegonaPKP.

Świat kolei 3/2004

MAKIETA

Rys.2.Długościtejsamejgłowicyrozjazdowej,zbudowanejzróżnegorodzajurozjazdów(przyzachowaniu

zasady układania ich bez wstawek międzyrozjazdowych):

a) PecoCode75,rozjazdyE195/196;

kątzwrotu12°,promieńłukutoruzwrotnego914mm,długośćrozjazdu219mm;szerokośćmiędzytorzy45

mm;całkowitadługośćgłowicyrozjazdowej876mm

b) PecoCode75,rozjazdyE188/189;

kątzwrotu12°,promieńłukutoruzwrotnego1519mm,długośćrozjazdu258mm;szerokośćmiędzytorzy51

mm;całkowitadługośćgłowicyrozjazdowej1032mm

c) ShinoharaCode83,rozjazdynr891/892;

kątzwrotu11°25’,promieńłukutoruzwrotnego500mm,długośćrozjazdu264mm;szerokośćmiędzytorzy

50mm;całkowitadługośćgłowicyrozjazdowej1056mm

d) ShinoharaCode83,rozjazdynr803/804;

kątzwrotu9°30’,promieńłukutoruzwrotnego900mm,długośćrozjazdu288mm;szerokośćmiędzytorzy

50mm;całkowitadługośćgłowicyrozjazdowej1152mm

e) ShinoharaCode83,rozjazdynr805/806;

kątzwrotu7°09’,promieńłukutoruzwrotnego1600mm,długośćrozjazdu352mm;szerokośćmiędzytorzy

42mm;całkowitadługośćgłowicyrozjazdowej1408mm

f) RocoLine,rozjazdynr42440/42441;

kątzwrotu15°,promieńłukutoruzwrotnego873mm,długośćrozjazdu230mm;szerokośćmiędzytorzy61,6

mm;całkowitadługośćgłowicyrozjazdowej920mm

g) RocoLine,rozjazdynr42488/42489;

kąt zwrotu 10°, promień łuku toru zwrotnego 1946 mm, długość rozjazdu 345 mm; szerokość międzytorzy

61,6mm;całkowitadługośćgłowicyrozjazdowej1380mm

tujenadługościdrógrozjazdowychnabudo

wanej makiecie. Dla przykładu na rysunku

(rys. 2) pokazano, jak zwiększa się długość

głowicy rozjazdowej pr zy wykonaniu jej

zróżnych typów rozjazdów (różnych produ

centów).

Zapewniam jednak Czytelników, że prze

jazdmodelowegopociągunawetposkompli

kowanej drodze rozjazdowej, ale wykonanej

zrozjazdów okącie zwrotu 10°, będzie wy

glądał bardzo realistycznie. Taka sama jazda

po rozjazdach 15 stopniowych przypominać

będzienatychmiastdziecięcąkolejkę,aniere

alistycznymodelkolei,którychcemytworzyć.

Warto zatem wydłużyć swoją makietę, aby

zastosować poprawne połączenia torów wy

konanezrozjazdówjaknajbardziejzbliżonych

do oryginałów.

Napisałemdotychczaswyłącznieorozjaz

dach zwyczajnych. Istnieją przecież jeszcze

inne typy, przede wszystkim rozjazdy krzyżo

we.Ichwybórwśródproduktówfirmmodelar

skich jest, niestety, jeszcze skromniejszy niż

wprzypadku rozjazdów zwyczajnych. Oprócz

wyrobów zserii Roco Line – nr kat. 42493

i42496(fot.5)–wyłączającoczywiściezna

komite wyroby Shinohary – praktycznie nie

możnadoszukaćsiężadnegoinnegoproduktu,

który spełniałby oczekiwania modelarzareali

sty.Równieżdotych,wymienionychrozjazdów

można mieć poważne zastrzeżenia, gdyż pro

mieńzastosowanegownichłukuwynosizale

dwie995mm(codajetylko86,5mworygi

nale!). Dlatego purystom modelarskim odra

dzamwogólestosowanianamakiecierozjaz

dów krzyżowych lub polecam uzbieranie pie

niędzy izakup modelu pochodzącego zreno

mowanejfirmy.Innejdrogipraktycznieniema.

Jak zpewnością zauważyli to już uważni

Czytelnicy,wszystkiepolecaneprzezemnieroz

jazdysąmodelamibeztzw.podsypki,którąofe

ruje nam np. Roco (nr kat. 42580). Podsypkę

podrozjazdypowinniśmywykonaćanalogicz

nie jak wtorach – zkruszywa kamiennego,

Fot.3.Montażrozjazdudostarczanegoprzezprodu

centa welementach (Shinohara).

Fot.4.Porównanierozjazdówzwyczajnych:Peco12°,

RocoLine10°,Shinohara7°09’.

Fot. 5. Rozjazdy RocoLine zimitacją tzw. podsypki.

odpowiedniobarwionego.Tojużbędziejednak

przedmiotemnastępnegoodcinka,doktórego

lekturyzachęcam,jakzwykle,zamiesiąc.

Leszek Lewiński

Świat kolei 3/2004

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: