DOROSŁE DZIECI ALKOHOLIKÓW Janet K. Woititz .pdf

DOROSŁE DZIECI ALKOHOLIKÓW

tłumaczenie: Magdalena Winkler

INSTYTUT PSYCHOLOGII ZDROWIA I TRZEŹWOŚCI

Polskie Towarzystwo Psychologiczne

WARSZAWA 1992

Pragnę podziękować wszystkim tym licznym osobom, które przyczyniły się do

powstania tej książki. Są to dzieci alkoholików oraz nie–al–koholików w każdym

wieku.

Dziękuję Dianie DuCharme, która przekonała mnie, żebym napisała tę książkę.

Dziękuję Sue Nobleman, Debby'emu Parsons, To–mowi Perrin i Rabinowi za

ich niestrudzone oddanie.

Dziękuję Lizie, Danny'emu i Dave'owi.

Dziękuję Kerry'emu C., Jeffowi R., Irenie G., Eleanor Q., Barbarze P., Marcie

C., moim studentom z Montclair State, moim studentom z Ruttgers Summer School

for Alcohol Studies, moim studentom z kursu Zaawansowanych Technik Terapii Ro-

dzinnej (Westchester Council on Alcoholism), Sharon Stone, Harveyowi Mos–

cowitz, Lindzie Rudin, Eileen Patterson, Bemardowi Zweben l Jamesowi F.Emmert.

JanetK. Woititz

WSTĘP

Książka „Dorosłe Dzieci Alkoholików” została napisana przede wszystkim

z myślą o dzieciach alkoholików. Po jej opublikowaniu okazało się, że omawiany

w niej materiał odnosi się również do innych typów rodzin dysfunkcjonalnych. Jeżeli

nie wyrosło się w środowisku alkoholowym, ale doświadczyło się w życiu innych za-

chowań kompulsywnych, takich jak: hazard, nadużywanie narkotyków, przejadanie

się, chroniczna choroba, ortodoksyjne postawy religijne, jeśli było się dzieckiem wy-

chowanym w domu dziecka lub w innych systemach potencjalnie dysfunkcjonalnych

można stwierdzić u siebie podobną charakterystykę. Okazuje się, że wiele z tego, co

jest prawdą w stosunku do dzieci alkoholików, jest prawdziwe również w odniesieniu

do innych i że zrozumienie tego faktu może pomóc zmniejszyć poczucie izolacji

u niezliczonych osób, które także uważały się za „inne” z powodu swego życiowego

doświadczenia. Zapraszam do lektury.

WPROWADZENIE

W ostatnich latach prowadzi się w naszym społeczeństwie coraz więcej badań

dotyczących alkoholizmu. Chociaż liczby się różnią, istnieje ogólna zgoda co do te-

go, że w Ameryce żyje z górą dziesięć milionów alkoholików.

Ludzie ci, sami będąc ofiarami, wywierają niekorzystny wpływ na tych,

z który mi są związani. Skutki alkoholizmu dotykają pracodawców, krewnych, przy-

jaciół i rodziny alkoholików. Krewni i przyjaciele są wmanipulowani

w usprawiedliwianie oraz krycie alkoholika. Wierzą w obietnice poprawy, choćby

krótkotrwałej, ponieważ ci, którym zależy na alkoholiku, chcą w nie wierzyć, i tak

bezwiednie stają się częścią chorego systemu.

Najbardziej cierpią najbliżsi. Odbija się to na rodzinie, kiedy pracodawca musi

wypowiedzieć alkoholikowi pracę. Odbija się to na rodzinie, kiedy krewni

i przyjaciele, nie mogąc dłużej tolerować konsekwencji alkoholizmu, unikają alkoho-

lika i jego bliskich. Rodzina jest również bezpośrednio narażona na zachowania al-

koholika. Niezdolni bez pomocy przeciwstawić się temu, członkowie rodziny wikłają

się w konsekwencje choroby i sami stają się emocjonalnie chorzy.

Powszechne zainteresowanie koncentrowało się przeważnie na alkoholizmie,

nadużyciu alkoholu i alkoholikach. Mniej uwagi poświęcano rodzinie, a szczególnie

dzieciom żyjącym w alkoholowych domach.

Bez wątpienia wielka jest liczba dzieci cierpiących z powodu życia w rodzinie

alkoholika. Wyodrębnienie tych dzieci jest trudne z wielu powodów, m.in. wstydu,

niewiedzy, że alkoholizm jest chorobą, zaprzeczania oraz ochraniania dzieci przed

nieprzyjemną rzeczywistością.

Mimo że cierpienie przejawia się w zachowaniu na różne sposoby, wspólne

wszystkim dzieciom alkoholików wydaje się niskie poczucie własnej wartości. Nic

w tym dziwnego, skoro w literaturze określa się, że warunki, które sprawiają, iż jed-

nostka ceni siebie i uznaje za osobę wartościową, można streścić w kategoriach „cie-

pła rodzicielskiego”, „jasno określonych granic” i ”traktowania z szacunkiem [1].

Istnieje spora literatura, która dowodzi, że w domu alkoholika te warunki po-

zostały nie spełnione, bądź były spełniane niekonsekwentnie [2].

Na zachowanie rodzica pijącego mają wpływ związki chemiczne wewnątrz or-

ganizmu, a na zachowanie rodzica niepijącego wpływają jego reakcje na alkoholika.

Niewiele psychicznej energii pozostaje, ażeby konsekwentnie zaspokajać wielorakie

potrzeby dzieci, które stają się ofiarami rodzinnej choroby.

Rodzice stanowią dla dzieci model czy tego chcą, czy nie. Według tego co pi-

sze Margaret Cork, to właśnie w wymianie dawania–i–brania , w związkach

z rodzicami i innymi osobami dziecko znajduje poczucie bezpieczeństwa, poczucie

własnej wartości i zdolność radzenia sobie ze złożonymi problemami wewnętrznymi,

które napotyka [3],

Badania Coopersmitha nad dorastającymi chłopcami wykazały, że u dzieci

pewność siebie, przedsiębiorczość i zdolność radzenia sobie z przeciwnościami

kształtuje się wtedy, kiedy są traktowane z szacunkiem i wyposażone w dobrze okre-

śloną hierarchię wartości, kiedy wymaga się od nich zaradności oraz prowadzi

w kierunku rozwiązywania problemów. Jednostka uczy się polegać na sobie raczej

w dobrze zorganizowanym, wymagającym środowisku, niż gdy pozwala się jej na

wszystko praktycznie bez ograniczeń i daje swobodę poszukiwań nie określając ich

kierunku.

Badania zarówno Stanleya Coopersmitha, jak i Morrisa Rosenberga doprowa-

dziły ich do przekonania, że uczniowie o wysokiej samoocenie postrzegają siebie ja-

ko odnoszących sukcesy. Są oni względnie wolni od lęków i objawów psychosoma-

tycznych oraz potrafią realistycznie ocenić swoje możliwości. Są przeświadczeni, że

ich wysiłki doprowadzą do sukcesu, a jednocześnie w pełni świadomi swoich ograni-

czeń. Osoby o wysokiej samoocenie są śmiałe, towarzyskie i spodziewają się, że zo-

staną dobrze przyjęte. Akceptują innych i inni mają tendencje akceptowania ich.

Z drugiej strony, według Coopersmitha i Rosenberga uczniowie o niskiej sa-

moocenie łatwo się zniechęcają i czasami popadają w depresję. Czują się wyizolowa-

ni, niekochani i niegodni miłości. Wydaje się, że nie są zdolni wyrażać siebie ani

bronić własnych niedostatków. Tak bardzo są zaabsorbowani swoją nieśmiałością

i lękiem, że ich zdolność do zaspokajania własnych potrzeb może łatwo ulec znisz-

czeniu [4].

Moje własne badania zamieszczone w pracy „Samoocena u dzieci alkoholi-

ków” („Self–Esteem in Children of Alcoholics”) [5] wykazały, że dzieci, których ro-

dzice są alkoholikami, mają niższą samoocenę niż te, które nie pochodzą z domów,

gdzie nadużywano alkoholu. Można się było tego spodziewać. Skoro samoocena ba-

zuje przede wszystkim na bogatym doświadczeniu bycia traktowanym przez znaczą-

ce osoby z szacunkiem, akceptacją i troską, to logiczne jest przypuszczenie, że nie-

konsekwentne spełnianie tych warunków w domu alkoholika wpłynie negatywnie na

możliwość pozytywnego przeżywania samego siebie.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: