Analiza przyczyn kryzysu gospodarczego w USA w świetle austriackiej teorii.pdf

Strona 1 z 129

UNIWESYTET EKONOMICZNY W KRAKOWIE

WYDZIAŁ EKONOMII I STOSUNKÓW

MIĘDZYNARODOWYCH

Bartłomiej Podolski

ANALIZA PRZYCZYN KRYZYSU GOSPODARCZEGO W

USAWŚWIETLEAUSTRIACKIEJTEORIIEKONOMII

Praca magisterska napisana pod opieką naukową

Pani prof. UEK dr hab. Krystyny Przybylskiej

Kraków 2008

Strona 2 z 129

Serdeczne podziękowania dla pani profesor Krystyny Przybylskiej

za cierpliwość, wsparcie i nadanie pracy bardziej naukowej formy.

Strona 3 z 129

Spistreści

WSTĘP....................................................................................................................................... 5

Rozdział 1................................................................................................................................... 9

Przegląd najważniejszych koncepcji teoretycznych Austriackiej Szkoły Ekonomii ................ 9

1.1.Geneza Austriackiej Szkoły Ekonomii............................................................................. 9

1.2.Podstawowe kategorie ekonomiczne.............................................................................. 13

1.2.1.Teoria pieniądza....................................................................................................... 13

1.2.2.Inflacja ..................................................................................................................... 20

1.2.3.Preferencja czasowa a oszczędności ........................................................................ 25

Rozdział 2................................................................................................................................. 30

Ewolucja bankowości – od magazynu złota do przywileju kreacji pieniądza ......................... 30

2.1. Symbioza państwa i systemu bankowego – narodziny Fiat Money ............................. 30

2.2. Rodzaje systemów bankowych...................................................................................... 37

2.2.1.Loan Banking........................................................................................................... 37

2.2.2.Deposit Banking....................................................................................................... 39

2.2.3.Free Banking – Wolna Bankowość.......................................................................... 41

2.2.4.System Obowiązkowej Rezerwy Częściowej .......................................................... 42

2.3. Nacjonalizacja dolara i zmiany w systemie bankowym w USA ................................... 46

2.4.Kreacja pieniądza ........................................................................................................... 46

2.5. Podsumowanie............................................................................................................... 48

Rozdział 3................................................................................................................................. 51

Rola państwa w kształtowaniu podaży pieniądza .................................................................... 51

3.1 Kształtowanie podaży pieniądza – cena kredytu a manipulacja stopą procentową ....... 51

3.2 Wpływ państwa na podaż pieniądza.............................................................................. 53

3.3 Oszczędności .................................................................................................................. 57

3.3.1 Tezauryzacja pieniądza a oszczędności ................................................................... 57

3.3.2 Natura oszczędności................................................................................................. 58

3.4 Standard złota a siła nabywcza pieniądza...................................................................... 59

3.5 Papierowy pieniądz a społeczne zaufanie – analiza bieżących wydarzeń...................... 60

3.6. Źle pojęta równość obywateli........................................................................................ 63

Rozdział 4................................................................................................................................. 65

Teoria cyklu koniunkturalnego w ujęciu Austriackiej Szkoły Ekonomii ................................ 65

4.1 Boom ( Rozkwit ) ........................................................................................................... 65

Strona 4 z 129

4.2. Stagflacja ....................................................................................................................... 71

4.3 Recesja............................................................................................................................ 73

4.3.4 Próby powstrzymywania recesji .............................................................................. 74

4.4. Austriacka Teoria Cyklu Koniunkturalnego według Gene Callahana ......................... 79

4.5 Interwencje państwa i jej skutki według Gene Callahana ............................................. 82

4.6.Podsumowanie................................................................................................................ 84

Rozdział 5................................................................................................................................. 87

Przyczyny , przebieg i potencjalne skutki kryzysu finansowego............................................. 87

5.1 Zawodność wolnego rynku jako przyczyna kryzysu.................................................... 87

5.1.1 Ekonomiczna świadomość społeczeństwa – czy wiemy że nasz pieniądz jest

długiem?............................................................................................................................ 87

5.1.2 Co media mówią o kryzysie? ................................................................................... 90

5.2 Analiza przyczyn kryzysu .............................................................................................. 91

5.2.1. FED „zapobiega” recesji -- cięcia stóp procentowych.......................................... 91

5.2.2 Ceny nieruchomości................................................................................................. 92

5.2.3 Dom dla każdego – czyli banki pod presją .............................................................. 94

5.2.4 Regulacja Systemu Bankowego – System BASEL ................................................. 95

5.2.5 Największa ekspansja kredytowa w dziejach świata ............................................... 97

5.2.6 Instrumenty pochodne.............................................................................................. 99

5.3.Przewidywane skutki kryzysu ...................................................................................... 102

5.3.1 Ostateczny upadek dolara?..................................................................................... 107

5.4 Standard złota ............................................................................................................... 111

5.4.1 Standard złota a wolność....................................................................................... 111

5.4.2 Standard złota lekarstwem na kryzys..................................................................... 113

5.5. Jak wprowadzić standard złota? .................................................................................. 116

Zakończenie ........................................................................................................................... 121

Bibliografia............................................................................................................................. 123

Strona 5 z 129

WSTĘP

Wielu naukowców i praktyków gospodarczych zadaje sobie pytanie, jak to się stało,

że najpotężniejsza, uważana za najbardziej kapitalistyczną i wolnorynkową gospodarkę na

świecie, czyli gospodarka USA, przeżywa w ostatnim czasie problemy finansowe wywołane

„złą” sytuacją na rynku nieruchomości i kredytów hipotecznych. Świadczą o tym dane

makroekonomiczne dla gospodarki amerykańskiej.

Inflacja – od sierpnia 2007 r., kiedy jej poziom był najniższy - 1,97 % w skali roku,

rośnie nieprzerwanie. W grudniu 2007 osiąga pułap 4,08% , w styczniu 2008 r.– 4.28%. .

Rok 2008 to ustawiczny wzrost inflacji, już w czerwcu i lipcu przebija granicę 5% w skali

roku ( odpowiednio 5.02% i 5.60%) . Zatem o ile średnioroczna inflacja w USA wynosiła

w 2007 r. ok. 2,85%, to w 2008 roku zbliża się niebezpiecznie do granicy 5%. W momencie,

w którym piszę te słowa, nie ma jeszcze danych odnośnie stopy inflacji w sierpniu czy

wrześniu, jednak nie ma przesłanek by przypuszczać, że inflacja wyhamuje 1 . Wręcz

przeciwnie – w świetle teorii Austriackiej Szkoły Ekonomii poczynania Systemu Rezerwy

Federalnej ( FED ) czyli amerykańskiego odpowiednika banku centralnego , doprowadzą do

jeszcze większej inflacji. W dalszej części pracy szerzej omówię to zagadnienie.

Spadek kursu dolara w relacji do większości walut . Powszechnie uważa się, że

kryzys gospodarczy w USA w oczywisty sposób odbił się na kursie dolara względem innych

walut. Wielu ekonomistów twierdzi jednak, że to nie sam kryzys jest przyczyną tego

spadku. Uważają oni raczej , że oba te zjawiska, czyli kryzys gospodarczy i walutowy, są

wynikiem działania sektora bankowego, przy aktywnym udziale FED-u. W lipcu 2005 roku

dolar kosztował średnio 3,4 zł , w lipcu 2006 roku – średnio 3,1 zł . . Od lipca 2007 do

sierpnia 2008 dolar stale tracił na wartości. Kosztował odpowiednio – ok. 2,76 zł w sierpniu

2007; 2,5 zł w listopadzie; 2,4 zł w styczniu 2008 r.; 2,2 zł w kwietniu aż do ok. 2,1 zł za

dolara w sierpniu 2008. Ekonomiści ostrzegają - silne gospodarki zawsze są budowane na

mocnej walucie. Kiedy ta waluta zmienia się powoli „ w makulaturę” oznacza to, że

gospodarka ma problemy. W ostatnim czasie obserwujemy powrót dolara do mocnej pozycji

i wysokiej ceny. Zdaniem części komentatorów jest to ostatni, śmiertelny rajd dolara

1 Dane publikowane przez Financial Trend Forecaster , www.inflationdata.com , dokładne adresy URL dla

źródeł internetowych zostały zebrane w bibliografii.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: