rehabilitacja.doc

Rehabilitacja w angiochirurgii

Leczenie operacyjne chorób układu tętniczego – służą do tego metody operacyjne: udrożnienie tętnic, wytworzenie pomostów, odnerwieni współczulne. Najstarsza metodą jest udrożnienie tętnic – najczęściej dotyczy kończyn, usuwa się złogi miażdżycowo – zakrzepowe przez nacięcia tętnic. Tętnice zszywa się szwem naczyniowym, a w przypadku zwężenia w miejscu nacięcia wszywa się łatę żylną lub z tworzywa sztucznego. Obecnie najczęstszą metodą jest protezowanie – zastępuje niedrożne tętnice lub omija miejsca niedrożności, można wykorzystać jako materiał zastępczy żyły własne pacjenta tj. żyła odpiszczelowa czy udowa powierzchowna. Zabiegi wykonywane są na dużych naczyniach: aorcie, tętnicach biodrowych, udowych i podkolanowych, rzadko na tętnicach podudzia. W obrębie kkg: tętnicy podobojczykowej, ramiennej i przedramienia. Inne tętnice to szyjne, kręgowe, krezkowe, nerkowe, wątrobowe. W daleko zaawansowanych zmianach zabiegiem operacyjnym jest amputacja.

Leczenie operacyjne chorób układu żylnego – są to operacje żylaków kkd polegające na usunięciu głównego pnia żyły odpiszczelowej za pomocą metalowej sondy zakończonej kulką o różnej wielkości. Zabieg polega na odsłonięciu żyły w okolicy pachwiny, nad kostką przyśrodkową, podwiązaniu jej i odcięciu w części bliższej. Do jej światła od strony dalszej zakłada się metalową sondę z kulką, jest to tzw. sliping. Inne zabiegi jak kriostriping, operacje plastyczne zastawek żylnych wykonywane są bardzo rzadko. Nieodłącznym elementem leczenia jest kompresjoterapia czyli pończochy lub rajstopy o określonej sile ucisku i stosowanie leków flebotropowych.

W rechabilitacji w angiochirurgii wyróżnia się 2 podstawowe okresy:

1.       przedoperacyjny

2.       pooperacyjny wczesny i późny

Składowe kompleksowej rehabilitacji:

a). ocena stanu klinicznego chorego

b). optymalizacja leczenia farmakologicznego

c). rehabilitacja medyczna

d). rehabilitacja psychospołeczna

e). diagnostyka i zwalczanie czynników ryzyka

f). modyfikacja stylu życia

g). edukacja pacjentów i ich rodzin

h). monitorowanie efektów

Rehabilitacja po operacyjnym leczeniu chorób tętnic

rehabilitacja przedoperacyjna

celem jej jest:

·         zmniejszenie ryzyka powikłań zatorowo – zakrzepowych

·         zmniejszenie powikłań ze strony ukł. oddechowego

·         nauka ćwiczeń

·         poprawa ukrwienia kończyn

·         poprawa siły mm kkd i sprawności

·         w przypadku amputacji zwiększenie siły i sprawności kkg i kkd oraz nauka chodu o kulach

ćwiczenia stosowane:

·         przeciwzakrzepowe

·         oddechowe

·         efektywnego kaszlu

·         nasilonego wydechu i oporowanego wydechu

·         relaksacyjne

·         pozycje wskazane i przeciwwskazane po operacji

rehabilitacja w okresie pooperacyjnym

celem rehabilitacji jest:

·         zapobieganie powikłaniom zakrzepowo – zatorowym, oddechowym i innym

·         utrzymanie i poprawa wydolności ogólnej, wieńcowej, ukrwienia obwodowego

·         poprawa sprawności fizycznej warunkującą pionizację i ekonomikę chodu

·         hartowanie kikuta i przygotowanie do zaprotegowania

·         korekta postawy ciała i chodu

·         psychoedukacja pacjenta i jego rodziny

rehabilitacja w okresie szpitalnym

zalecone są ćwiczenia:

·         przeciwzakrzepowe

·         oddechowe wszystkimi torami oddechowymi

·         efektywnego kaszlu

·         nasilonego wydechu i oporowanego wydechu

·         relaksacyjne

·         ogólnousprawniające

·         korekcyjne

·         pionizacja, nauka obciążania kończyny, kikuta, nauka chodu 4-7 doba

·         pozycje złożeniowe kończyn

rehabilitacja pooperacyjna późna – jest to dalsza współpraca pacjenta z zespołem leczącym. Celem poprawy ukrwienia kończyny chorej oraz ubytków czynnościowych i masy mm. Zalecany jest trening fizyczny w prewencji wtórnej by poprawić kształtowanie się prawidłowych nawyków chodzenia i dbałość o kończynę, czy usuwanie czynników ryzyka oraz poprawę jakości życia.

Rehabilitacja po operacyjnym leczeniu chorób żył

Rehabilitacja powinna być stosowana przed leczeniem operacyjnym, w trakcie oraz po zakończeniu! Obejmuje ona ćwiczenia fizyczne i kompresoterapię.

W leczeniu żył stosujemy ćwiczenia:

·         czynne kkd

·         izometryczne mm kkd i obręczy miednicznej

·         oddechowe

Duże znaczenie ma wczesne uruchamianie i spacery mobilizujące pompę mm.

Kompresoterapia jest to stosowanie różnego rodzaju bandażowania oraz rajstop, pończoch i podkolanówek.

Po operacyjnym leczeniu żylaków chory powinien jak najszybciej chodzić! Jeżeli nie jest to możliwe co 2 godziny wykonywać ćwiczenia czynne kkd. Wskazane są także wyższe ułożenia kończyn dolnych. W późniejszym okresie chorzy powinni uprawiać sporty aktywizujące pompę mm, tj. narciarstwo biegowe, rekreacyjna jazda na rowerze i pływanie.

Opracowała Kinga Czech

Studia niestacjonarne fizjoterapia gr. A