Temat: Renina, wazopresyna, aldosteron.
Czynność nerek:
Do funkcji nerek należy wydalanie produktów metabolicznych, m. in. związków zbędnych i szkodliwych oraz nadmiaru wody i soli. Jest to funkcja zewnątrz wydzielnicza związana z tworzeniem moczu. Oprócz niej nerki biorą udział w działalności wewnątrzwydzielniczej. Nerki wytwarzają m. in. RENINĘ i erytropoetynę.
RAA lub RAAS (z ang. renin angiotensin aldosterone system) jest to układ hormonalno-enzymatyczny w skład którego wchodzą: renina, angiotensyna i aldosteron. Układ ten kontroluje objętość krążącej w ustroju krwi i stężenia jonów sodowych (Na+) i potasowych (K+) w płynach ustrojowych. Występuje we krwi jako układ działający w całym organizmie lub też lokalnie w takich tkankach jak: mięsień sercowy, ściany naczyń krwionośnych, nerki itp.
Renina zwana też angiotensynazą, uwalniana jest przez ziarniste komórki ściany tętniczki doprowadzającej krew do kłębuszka nerkowego. Działa on na α-globulinę osocza (angiotensynogen), co prowadzi do powstania peptydu angiotensyny I, która jest z kolei substratem dla enzymu konwertującego angiotensynę, który przekształca ją w peptyd podnoszący ciśnienie tętnicze, angiotensynę II (AT). Ponadto pobudza ona wydzielanie aldosteronu przez komórki. Renina odgrywa rolę w patogenezie części przypadków nadciśnienia tętniczego.
Angiotensyna – hormon peptydowy wchodzący w skład układu hormonalnego RAA, którego zadaniem jest kontrola stężenia jonów sodowych i potasowych w organizmie. Angiotensyny stymulują wydzielanie mineralokortykosteroidu aldosteronu.
Aldosteron należy do hormonów sterydowych wytwarzanych przez warstwę kłębkowatą kory nadnerczy. Aldosteron należy do grupy hormonów kory nadnerczy określanych jako mineralokortykoidy.
Regulują one gospodarkę wodno-mineralną ustroju, w ramach tzw. układu RAA. Razem z 11-dezoksykortykosteronem działa on na nabłonki kanalików nerkowych, wzmagając resorpcję zwrotną soli sodowych, hamują ich wydalanie do moczu sodu w postaci chlorku sodu. Wraz z NaCl w ustroju zatrzymana jest woda oraz występuje obniżenie się ilości potasu w płynach ustrojowych.
Aldosteron i słabiej od niego działający 11- dezoksykortykosteron ma istotny wpływ na mineralny skład moczu. Zwiększa on wchłanianie zwrotne sodu w kanalikach dystalnych oraz jego wymianę na jon potasu i jon wodorowy. Skutkiem tego rośnie ilość sodu we krwi i w tkankach, spada zaś jego wydalanie w moczu. Wzrost stężenia sodu w organizmie wywołuje wzrost ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych, zwiększa się więc wydzielanie wazopresyny, która hamuje diurezę i wydalanie wody, aż do ustalenia się normalnych stosunków osmotycznych.
Skurcz tętnic nerkowych zmniejsza dopływ krwi do kłębuszków upośledzając filtrację, dlatego wydzielana jest wazopresyna, czyli hormon antydiuretyczny, która powoduje większą przenikliwość wody przez nabłonek kanalików, co powoduje zwiększenie resorpcji.
W efekcie organizm zatrzymuje wodę, a traci sole. Inny hormon powoduje zatrzymanie wapnia w organizmie i zwiększa usuwanie fosforanów z moczem. Jest to aldosteron.
Podczas niedokrwienia nerek do krwi wydzielana jest renina. Jest to enzym działający na osocze powodując wzrost ciśnienia tętniczego.
1
inverso88