Żuk ulowy2.pdf

SPP POLANKA - artykuły

Page 1 of 3

"Razem moŜemy wszystko"

Menu główne

Strona główna

FORUM

Ochrona pszczół

przed zatruciami

Pobierz plakat

Pszczelarstwo

ekologiczne

Fundusze

Pszczelarz początk...

Pasieki hodowlane ...

Rasy pszczół

Sprzęt pszczelarski

Gospodarka pasieczna

Kalendarz pszczelarza

Kącik naukowy

Choroby i szkodniki

Słownik pszczelarski

Wczoraj i dziś

Kupię, sprzedam...

Artykuły > Choroby i szkodniki pszczele > śuczek ulowy więcej

AETHINA TUMIDA PASOśYT PSZCZOŁY MIODNEJ I JEJ

PRODUKTÓW

Uwaga : Kumafos jako środek czynny, środków do zwalczania inwazji Ŝuczka ulowego jest środkiem

zabronionym do stosowania na terenie Polski i Unii Europejskiej

Globalizacja produkcji, która objęła równieŜ pszczelnictwo, zwłaszcza sprowadzanie matek i pakietów

pszczół z odległych krajów, import pierzgi i miodu z terenów gdzie występują choroby czerwia i pszczół,

stwarzają nowe zagroŜenia dla pszczelnictwa. Coraz bardziej realne jest pojawienie się u pszczoły

miodnej (Apis mellifera mellifera) nowych chorób wirusowych i pasoŜytniczych na terenach gdzie one

przedtem nie występowały. Dobitną ilustracja takich sytuacji jest inwazja Varroa jacobsoni w Europie i

w obydwu Amerykach oraz ostatnio zaobserwowane pasoŜytowanie Tropilaelaps clareae na pszczole

miodnej poza Azją (5).

Aethina tumida Murray (Coleoptera: Nitidulidae) powszechnie nazywana „małym chrząszczem

(Ŝuczkiem) ulowym” (Small hive beetle) została wykryta w USA w maju 1998 r. u pszczoły miodnej na

Florydzie, zaś w lipcu tego samego roku w pasiekach w Georgii i Południowej Karolinie, następnego roku

w Pensylwanii, Ohio i Minnesota, Wisconsin i Michigan (6, 9). JednakŜe ze względu na fakt, Ŝe corocznie

około 100 000 rodzin z Florydy wędruje do jednego z około 20 stanów USA, zaś część z nich pochodzi z

okolic gdzie juŜ występuje A. tumida, inwazja tego pasoŜyta w rzeczywistości moŜe obejmować równieŜ

niektóre pasieki w tych okolicach gdzie były postawione pasieki wędrowne z Florydy. W 1998 r. inwazja

A. tumida spowodowała osyp 25 000 rodzin na Florydzie. Do 1998 r. występowanie tego pasoŜyta

czerwia i szkodnika miodu i wosku ograniczało się do Afryki transsacharyjskiej, gdzie w przeciwieństwie

do krajów półkuli zachodniej, nie jest przyczyną duŜych strat ekonomicznych i masowego ginięcia

całych rodzin pszczoły miodnej wyŜyny afrykańskiej (A. mellifera scutellata) i pszczoły

południowoafrykańskiej (A. mellifera capensis). Pszczoły te cechuje duŜa zdolność oczyszczania gniazda

i przeciwstawiania się inwazjom. Tak więc w Afryce Południowej A. tumida z reguły atakuje rodziny

małe, osłabione. Znane są jednak i tu przypadki silnej inwazji u pszczół rodzimych (1, 2). Natomiast w

USA dominuje pszczoła miodna włoska (A. mellifera ligustica) i pszczoła miodna kraińska (A. mellifera

carnica) róŜniące się zachowaniem od pszczół zasiedlających Afrykę. Co więcej, w obydwu obszarach

geograficznych panują róŜne warunki klimatyczne. Dlatego teŜ obecnie trudno przy dość skąpych

obserwacjach, przewidzieć tempo i nasilenie inwazji A. tumida w krajach poza Afryką, a takŜe

moŜliwość inwazji A. tumida w pasiekach w Europie. Sposób w jaki pasoŜyt przedostał się z Afryki do

USA nie został ustalony.

Strony

Polankowiczów

Miody i Matki z Lipska

Pasieka Berest

Miody Ponidzia

Królewskie Miody

Ule ze słomy

Apiland

Ogrodnik Morawski

O Stowarzyszeniu

Kontakt

Nasze cele

Statut

Władze

Kronika

Deklaracja

członkowska

Z Ŝycia SPP

NIP, konto itp.

Biologia pasoŜyta

Dojrzałe chrząszcze o wydłuŜonym spłaszczonym ciele długości 57 mm (1/3 długości ciała pszczoły

robotnicy) pokrytym drobnymi włoskami, zaraz po przepoczwarczeniu zabarwionym jasnobrązowo,

ciemniejącym w miarę upływu czasu, mają maczugowato zakończone czułki (ryc. 1). Z gleby gdzie

odbywa się przepoczwarczenie wychodzą osobniki zabarwione na kolor czerwonobrązowy przechodzący

następnie w czarny. Są one bardzo ruchliwe dzięki trzem parom nóg. śerują w ulu oraz w

pomieszczeniach w których są przechowywane plastry. Długość Ŝycia samicy A. tumida waha się od

kilku dni do kilku miesięcy. Według Zachary (9) wynosi ona około 6 miesięcy. Samice składają jaja o

wydłuŜonym kształcie (1,4 x 0,26 mm), zabarwione na perłowobiało, w postaci nieregularnej masy, na

plastrach lub w pobliŜu plastrów. Preferowanym miejscem do składania jaj są wszelkiego rodzaju szpary

i zagłębienia w ulu. Okres rozwoju zarodka w jaju waha się od 1 do 6 dni, z reguły wynosi 2 – 4 dni.

Drobne (1012 mm), zabarwione na kolor kremowy larwy wygryzają się przez podłuŜny otwór w

osłonce. Larwy, podobnie jak i osobniki dorosłe, Ŝywią się jajami oraz czerwiem pszczoły, pyłkiem,

miodem i woskiem. Dorosłe chrząszcze cechuje kanibalizm, zjadają bowiem teŜ jaja i larwy A. tumida.

ŚwieŜo wygryzione z jaj larwy mają duŜe głowy oraz wyraźnie pofałdowane ciało z rzędem drobnych

szczecinek po stronie grzbietowej, posiadają 3 pary dobrze wykształconych odnóŜy przednich

usytuowanych tuŜ za głową (ryc. 2). Z łatwością moŜna je odróŜnić od larw motylicy woskowej (Galleria

mellonela), które mają dodatkowo liczne szczątkowe odnóŜa rozmieszczone wzdłuŜ całej długości ciała.

Okres larwalny z reguły trwa 1014 dni. MoŜe on jednak być skrócony do 7 dni lub wydłuŜony aŜ do 21

dni. Z larw o dłuŜszym okresie rozwoju powstają mniejsze osobniki aniŜeli z larw o krótszym okresie

rozwojowym. Dojrzałe larwy wykazują dodatni fototropizm. Przed przepoczwarczeniem opuszczają ul i

przedostają się do gleby. Przepoczwarczenie odbywa się w glebie. Wiele larw ginie zaraz po

przepoczwarczeniu. U poczwarek o białym zabarwieniu ciała w miarę upływu czasu ciemnieją oczy,

nasady skrzydeł, później całe ciało. Okres stadium poczwarki trwa od 50 do 60 dni, zazwyczaj 34

tygodnie. Cały okres rozwoju A. tumida na południu Afryki wynosi 3881 dni tak, Ŝe w ciągu jednego

W serwisie...

Działy artykułów

Działy newsów

Download

Rekomenduj nas

Kontakt

uŜytkownika

twój login

Nie masz jeszcze konta?

MoŜesz sobie załoŜyć!

subskrypcja

informacje o nowych

wersjach na twój mail!

Co nowego ?

http://www.spp-polanka.org/articles.php?id=14

2010-01-19

twój email

SPP POLANKA - artykuły

Page 2 of 3

Wentylacja ..

Buckfast ..

Nosemoza ..

Matki i trutnie ..

O suszu ..

roku moŜe pojawić się nawet 5 pokoleń tego pasoŜyta (2, 3). W ciągu pierwszych dwu dni po

przepoczwarczeniu młode chrząszcze są aktywne, chętnie latają i przedostają się do nowych rodzin

usytuowanych w promieniu do 25 km. Najprawdopodobniej kierują się zapachem rodziny pszczelej.

Samica osiąga dojrzałość płciową i składa jaja po około tygodniu po przepoczwarczeniu. Istnieją teŜ

dane, Ŝe A. tumida moŜe odbyć cały cykl rozwojowy na psujących się owocach, np. truskawkach.

Przypuszcza się teŜ, Ŝe alternatywnym Ŝywicielem A. tumida są trzmiele (8).

Przeczytaj warto

Znakowanie matek ..

Dostępne wsparcie ..

śuczek ulowy ..

Pszczelarstwo 2005 ..

Mechanizmy szkodliwego działania A. tumida

W Afryce A. tumida, podobnie jak Galleria mellonella, powoduje nieznaczne straty w rodzinach, w

których jest szkodnikiem Ŝerującym na woszczynie, zapasach pyłku oraz martwym czerwiu (2).

Krańcowo róŜna sytuacja istnieje w USA, gdzie E. tumida jest groźnym szkodnikiem powodującym

bardzo duŜe straty ekonomiczne w gospodarce pasiecznej. Często powoduje ginięcie całych rodzin.

Nadal nie wiadomo czy z łatwością przystosuje się do klimatu umiarkowanego i do innego rodzaju gleb

aniŜeli gleby piaszczyste. W USA pasoŜyt atakuje nie tylko osłabione, ale teŜ i silne rodziny. Ponadto

pszczoła miodna nie dysponuje Ŝadnymi mechanizmami obrony przed tym pasoŜytem. Dotychczas teŜ

nie są znani naturalni wrogowie tego chrząszcza. Kilka samic A. tumida produkuje tak duŜą liczbę larw,

Ŝe zjadają one masowo czerw. Larwy, drąŜąc tunele w plastrze, niepokoją i niszczą czerw, a

odsklepiając zapasy miodu w plastrach powodują jego wyciekanie. Uszkadzają przy tym nowo

wybudowane plastry tak, Ŝe nie nadają się ani do wychowu czerwia, ani do magazynowania miodu i

pyłku. Przy pewnym poziomie zaraŜenia rodziny wychów czerwia jest zahamowany. Odchody pasoŜyta

przedostające się do miodu powodują jego fermentację i wyciekanie z komórek plastra.

Zanieczyszczony odchodami pasoŜyta miód jest nieatrakcyjny dla pszczół jako pokarm. W niepokojonej

przez pasoŜyta rodzinie ustaje czerwienie matki, pszczoły nie chcą zasiedlać uszkodzonych plastrów,

często opuszczają ul. W zaraŜonych pasiekach sfermentowany miód wydziela zapach gnijących

pomarańcz. Ten charakterystyczny zapach w miodni jest pierwszym sygnałem dla pszczelarza

świadczącym o obecności larw A. tumida. Ponadto same larwy równieŜ wydzielają nieprzyjemny zapach,

który działa odstraszająco na pszczoły. W silnie poraŜonych rodzinach larwy chrząszcza w ogromnych

ilościach pełzają po dennicy ula, wydostają się przez wylotek na deseczkę wylotową aŜeby stąd

przedostać się do gleby i tam zakończyć cykl rozwojowy. Ze względu na fakt, Ŝe A. tumida odbywa

część cyklu rozwojowego w ziemi, w mniejszym stopniu na inwazję są naraŜone pasieki wędrujące. W

nich teŜ nasilenie inwazji jest z reguły mniejsze aniŜeli w pasiekach stacjonarnych. PasoŜyt ginie w

czasie zimy poza rodziną oraz w nieogrzewanych pomieszczeniach (2, 3, 7).

Najczęściej

czytane

Ule ... i pszczoły

Rasy i linie pszc...

Matki pszczele ...

Buckfast

Ul wielk. stojak ...

Kwiecień w pasiece

Matki pszczele ...

DENNICA ula Optimal

Ul wielk. 1/2 (1)

Wentylacja ula w ...

U innych ...

FORUM POLANKA

Forum Zagajnik

Forum PoŜytki

Forum Karpackiego

Związku Pszczelarzy

Forum Pszczelarstwo

Forum Ambrozja

Chat

Inwazja A. tumida jest waŜnym czynnikiem stresowym. Niepokojone rodziny są bardziej podatne na

choroby bakteryjne, wirusowe, Varroa jacobsoni oraz na inwazję G. mellonella.

Statystyki

userów na stronie: 0

gości na stronie: 2

Rozpoznanie i zwalczanie inwazji

NajwaŜniejszą rolę w zwalczaniu inwazji A. tumida odgrywa wczesne jej wykrycie. W tym celu naleŜy

dokładnie oglądać dennicę oraz wewnętrzną stronę powałki oraz plastry celem wykrycia dorosłych

postaci chrząszcza. Rozbiegają się one szybko, szukając zaciemnionych miejsc. Przy masowej inwazji

duŜa liczba dorosłych osobników i larw znajduje się na plastrach oraz na dennicy ula. Fermentujący

miód wydziela zapach gnijących pomarańczy. Dobre efekty daje badanie osypu z dennicy. W tym celu

stosuje się wkładkę dennicową oraz wstawia do ula paski materiału nasyconego kumafosem (1, 9).

W Afryce nie stosuje się specyficznych metod zwalczania inwazji A. tumida. Z reguły jej nasilenie jest

niewielkie, a przy masowej inwazji pszczoły opuszczają ul. Plastry poraŜone w niewielkim stopniu, po

obmyciu mającym na celu usunięcie larw i jaj A. tumida, są wstawiane do silnych rodzin w celu

oczyszczenia. W silnych rodzinach robotnice dysponują moŜliwością ochrony czerwia, zapasów miodu i

pyłku oraz woszczyny przed zniszczeniem. Z łatwością likwidują larwy chrząszcza ale nie uszkadzają

osobników dorosłych. Przestrzeganie zasad higieny w ulu i w pasiece, trzymanie silnych rodzin, pozwala

obniŜyć nasilenie inwazji do minimum (1, 3).

W USA tylko postępowanie kompleksowe przynosi efekty. Obejmuje ono trzy rodzaje działań, a

mianowicie: wzmocnienie siły rodziny i zapewnienie higieny w ulu, stosowanie środków chemicznych

oraz sanityzację gleby poprzez niszczenie larw wnikających do gleby w celu przepoczwarczenia,

dorosłych osobników i poczwarek. Zalecane postępowanie nie likwiduje całkowicie inwazji, a zmniejsza

jedynie jej nasilenie do takiego stopnia, Ŝe nie powoduje ona duŜych strat ekonomicznych. Stosowane

zabiegi, pracochłonne i kosztowne, przyczyniają się do wzrostu kosztów produkcji miodu i pyłku i do

wzrostu opłat za zapylanie. Preparaty zawierające kumafos (w USA np. Check Mite+ Strips) jako

substancję czynną niszczą pasoŜyty w ulu. Okres ekspozycji rodziny na Check Mite+ Strips powinien

wynosić co najmniej 14 dni. Leczenie nie moŜe być przeprowadzane, gdy w ulu są zapasy miodu,

pomimo Ŝe wtedy w rodzinie nasilenie inwazji jest maksymalne. Do odkaŜania gleby są stosowane

preparaty zawierające permetrynę (Gard Star40% permetryny). Roztworem 0,05% permetryny

spryskuje się teren, na którym jest usytuowany ul oraz obszar w promieniu około 30 cm od ula.

Ostatnio stwierdzono, Ŝe robotnice mogą wynosić larwy A. tumida nawet na odległość około 4 m od ula.

Dlatego teŜ teren o promieniu co najmniej 4 m powinien być odkaŜany. PoniewaŜ pasoŜyt powoduje

duŜe szkody podczas przechowywania plastrów z miodem oraz woszczyny, naleŜy przestrzegać zasad

higieny w pomieszczeniach słuŜących do ich przechowywania i odymić plastry preparatem niszczącym

A. tumida przed przechowaniem. Eksponowanie na temperaturę poniŜej –12oC przez 24 godz. niszczy

wszystkie stadia rozwojowe A. tumida (6). Oziębienie magazynów z plastrami oraz pustych uli w zimie

poniŜej tej temperatury niszczy pasoŜyta. W tych stanach USA, w których A. tumida pojawiła się po raz

pierwszy obowiązuje nakaz palenia, odymianie lub mroŜenie całych rodzin. Sprzęt, po włoŜeniu do

plastykowych worków, odkaŜa się pdichlorobenzenem w temp. 2830oC. JednakŜe nie są niszczone

jaja pasoŜyta. Niektórzy pszczelarze konstruują róŜnego rodzaju pułapki, które maja uniemoŜliwiać

wydostanie się larw pasoŜyta z ula, a tym samym przerwać jego cykl rozwojowy w glebie.

http://www.spp-polanka.org/articles.php?id=14

2010-01-19

SPP POLANKA - artykuły

Page 3 of 3

W zapobieganiu inwazji najwaŜniejszą rolę odgrywa kontrola sanitarna wędrownych pasiek, importu

matek, pakietów, pyłku z terenów, gdzie występuje pasoŜyt, zakaz osadzania rojów niewiadomego

pochodzenia, zwłaszcza w tych pasiekach, które znajdują się w pobliŜu terenów, gdzie występuje

pasoŜyt. Pasieki wędrowne, które przebywały na terenach występowania A. tumida przed powrotem

muszą być leczone przy uŜyciu kumafosu. RównieŜ rodziny usytuowane na terenach występowania A.

tumida, z których sporządza się pakiety lub nukleusy muszą zostać poddane działaniu kumafosu przed

ich przygotowaniem. Utrzymanie higieny w ulu, w pomieszczeniach na sprzęt i narzędzia pasieczne, w

pasiece, trzymanie silnych rodzin, które mogą kontrolować wszystkie plastry w ulu, minimalizuje

moŜliwość inwazji. Nie jest wskazane przekładanie plastrów z rodzin słabych do silnych, poniewaŜ w ten

sposób moŜe zostać do nich zawleczony pasoŜyt (4, 7).

Czy inwazja A. tumida ograniczy się do terenów południowowschodnich USA, czy teŜ zacznie

rozprzestrzeniać się na ekosystemy gdzie panują inne warunki mikroklimatyczne i są inne rodzaje gleb,

pozostaje otwartym problemem. DuŜy wpływ bowiem na moŜliwość rozwoju A. tumida odgrywają

warunki mikroklimatyczne, rodzaj i wilgotność gleb. Stadium poczwarki trwa dłuŜej w glebach

piaszczystych, suchych lub zbyt wilgotnych. Dotychczas panował pogląd, Ŝe A. tumida jest

zaadaptowana wyłącznie do warunków tropikalnych lub subtropikalnych Afryki. Wystąpienie masowych

inwazji w pasiekach usytuowanych nie tylko na południu USA, przynajmniej częściowo podwaŜyło ten

pogląd.

Prof.zw.dr. hab. mgr Zdzisław Gliński

Wydział Medycyny Weterynaryjnej w Lublinie

Piśmiennictwo

1. Anonus.: The small hive beetle. Download Bee Aware Newsletter 1999, 80, 13.

2. Buys B.: A survey of honeybee pests in South Africa, 1975. Proc. First Congress of the

Entomological Society of South Africa, Stellenbosch 1974, s. 185189.

3. Caron D.M.: Other insects, W: Honey bee, pests, predators and diseases.

Red. R.A. Morse., K. Flottum. A.I. Root Co., Mediona, Ohio 1997.

4. Delaplane K.S.: The small hive beetle (Aethina tumida). Bugwood Publ. New York 1999.

5. Gliński Z., Kostro K: Tropilaelaps clareae zagroŜeniem dla pszczoły miodnej ?

Medycyna Wet. 2000, 56. W druku.

6. Sanford M.T.: Aethina tumida: a new behive pest in the western hemisphere, 1998;

http://www.ifas.ufl.edu/~mts/apishtm/apis98/apjul98.htm#1

7. Sanford M.T.: Small hive beetle topics. APIS 1999, 7, 17.

8. Stanghellini M.S., Ambrose J.T., Hopkins D.J.: Bumble bee colonies as potential alternative

hosts for small hive beetle (Aethina tumida Murray)., Amer. Bee J. 2000, 140, 7175.

9. Zachary H.: Small hibe beetle (Aethina tumida) now in Michigan.

Entomology 1999, 26, 345350.

komentarz[2] |

0.014 | powered by jPORTAL 2

http://www.spp-polanka.org/articles.php?id=14

2010-01-19

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: