Mikroekonomia_teoria.pdf

Ćwiczenia 1

Wprowadzenie do mikroekonomii

Przedmiot ekonomii

Etymologia nazwy ekonomia

Dziedziny nauki

Nauki ściśle i techniczne

Nauki biologiczne

rolnicze, medyczne

Nauki społeczne(ekonomiczne)

humanistyczne

Ekonomia to dziedzina nauk społecznych zawierająca również elementy nauk ścisłych.

Ekonomia wykorzystuje wiedzę w procesie badawczym ze: statystyki gospodarczej, historii

gospodarczej, psychologii społecznej oraz socjologii

Teorie ekonomii uzupełniają takie dziedziny jak: Statystyka, matematyka, informatyka oraz

cybernetyka.

Słowo Ekonomia -----JĘZYK GRECKI

OIKOS---DOM

NOMOS---PRAWO

OIKONOMOS- nauka o prawach rządzących gospodarstwami domowymi.

Definicja ekonomii

„Ekonomia bada, jak społeczeństwa używają swych rzadkich (będących w niedoborze)

zasobów do wytwarzania wartościowych produktów oraz rozdzielenia ich między

poszczególne jednostki”

P. Samuelson, W. Nordhaus

„ Ekonomia jest nauką badającą w jaki sposób społeczeństwo gospodarujące decyduje o tym,

co, jak i dla kogo wytwarzać.”

D. Begg, S. Fischer, R. Dornbusch

„Ekonomia zajmuje się problemem, w jaki sposób społeczeństwo rozdziela (dokonuje

alokacji) stosunkowo rzadkie zasoby, mające różnorodne zastosowania, w celu produkowania

dóbr, oraz w jaki sposób dzieli wytworzone dobra między członków tego społeczeństwa

Ekonomia to nauka badająca w jaki sposób ludzie wykorzystują zasoby będące w ich

dyspozycji w celu zaspokojenia potrzeb materialnych i niematerialnych.”

(M.Rekowski)

Pojęcia:

Alokacja zasobów – rozmieszczenie, lokowanie zasobów w różnych zastosowaniach

Rzadkość zasobów – występowanie zasobów w niewystarczającej ilości w stosunku do

zapotrzebowania na nie

Efektywność – najbardziej skuteczne zastosowanie zasobów społeczeństwa w procesie

zaspokajania braków i potrzeb ludzi

Gdyby zasoby nie byłyby rzadkie (były wolne – nieograniczone) ceny i rynki nie miałyby

znaczenia, ekonomia nie byłaby potrzebna.

Mikro- i makroekonomia

Mikro- od gr. mikrós = mały

Makro- od gr. makrós = wielki, długi

Analiza mikroekonomiczna –bada decyzje alokacyjne podejmowane przed indywidualne

podmioty gospodarcze. Działania indywidualne często są ze sobą sprzeczne i prowadzą do

konfliktów

Analiza makroekonomiczna – oglądamy całość, umykają nam szczegóły

E KONOMIA

M AKROEKONOMIA

Gospodarka w makroskali: narodowa

lub światowa (produkt narodowy,

inflacja, bezrobocie,

wzrost gospodarczy,

międzynarodowe stosunki

ekonomiczne

M IKROEKONOMIA

Zjawiska i procesy zachodzące

w poszczególnych obszarach gospodarki:

analiza podmiotów gospodarczych

(gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa,

rząd) lub analiza działania rynków

(towarowego, kapitałowego, pracy)

Prawa ekonomiczne

Procesy ekonomiczne - zjawiska ekonomiczne rozpatrywane w ruchu

Prawidłowości ekonomiczne – konieczne związki i zależności występujące między istotnymi

elementami procesu gospodarowania, powtarzające się regularnie i w określony

sposób (są obiektywne, powszechne i k

Prawa ekonomiczne – wyrażają związki zachodzące w rzeczywistości gospodarczej,

odzwierciedlają zależności charakterystyczne, konieczne i istotne (czyli

sformułowanie słowne prawidłowości ekonomicznych 1 )

np. prawo popytu---wzrost ceny ---spadek popytu ale nie jest tak zawsze np. rynek

mieszkaniowy w ostatnich latach, ceny rosły a społeczeństwo nadal kuopwało

Mają charakter:

 obiektywny (działają niezależnie od tego czy zdajemy sobie z nich sprawę)

 stochastyczny (uwidaczniają się w warunkach wielokrotnego powtarzania się

działań ludzkich, ale nie muszą się ujawniać w każdym zdarzeniu

gospodarczym)

 przyczynowo-skutkowy (w większości)

 historyczny

Metoda badań w ekonomii

Etapy budowania teorii ekonomicznych :

Obserwacja życia gospodarczego (w sposób zorganizowany i celowy celem

wyodrębnienia istotnych cech czy zależności)

Konstruowanie teoretycznego modelu ekonomicznego i wyprowadzanie z niego teorii

Ustalanie naukowości teorii

Dokonywanie syntezy teorii ekonomicznych

Teoretyczny model ekonomiczny – zbiór założeń tworzących schematyczny obraz

fragmentu lub całości gospodarki pomijając zjawiska przypadkowe lub nieistotne,

jest abstrakcyjnym, uproszczonym, a nie dosłownym obrazem rzeczywistości.

Ceteris paribus – założenie, że wszystkie zjawiska i procesy w obrębie modelu, oprócz

badanych, nie zmieniają się

Teoria ekonomiczna – zbiór twierdzeń wyjaśniających zjawiska i procesy ekonomiczne

ujmowane w modelu ekonomicznym

Przykład modelu ekonomicznego: model popytu na dobro

, które odczytujemy

następująco popyt jest funkcją ceny.

Ekonomia pozytywna i normatywna

EKONOMIA

POZYTYWNA

Jak działa gospodarka

Opisanie i wyjaśnienie zachowań gospodarujących

ludzi, zjawisk, procesów gospodarczych

NORMATYWNA

Sądy wartościujące o tym jak powinna

funkcjonować gospodarka

Twórca: M.Friedman

EKONOMIA POZYTYWNA

 obiektywne objaśnianie zasad funkcjonowania gospodarki,

 cel- wyjaśnienie w jaki sposób społeczeństwo podejmuje decyzje dot. konsumpcji,

produkcji oraz wymiany dóbr,

 ustala stany faktycznej, obecnej, przeszłej lub przewidywalnej rzeczywistości

gospodarczej. Jak było? Jak jest? Jak będzie?

 Próba odpowiedzi na pytanie dlaczego gospodarka działa tak, a nie inaczej

 Stworzenie podstaw do przewidywań reakcji gospodarki na zmianę warunków jej

działania

 EKONOMIA NORMATYWNA

 zalecenie i rekomendacje oparte na subiektywnych sądach wartościujących

 opisuje zjawiska gospodarcze jednocześnie oceniając je i wskazując stany pożądane.

 Jak było? Jak jest? Jak będzie? + ocena + Jak być powinno?

 Ma na celu ocenę rzeczywistości gospodarczej według różnych skal wartości

 Ustala słuszne (pożądane) stany gospodarki i formułuje warunki konieczne do ich

uzyskania

 Stwierdzenia normatywne zawierają ocenę, ustosunkowanie się do tematu

(stwierdzenia sprawiedliwy/niesprawiedliwy, prawidłowy/nieprawidłowy,

słuszny/niesłuszny, za dużo/za mało)

Zadanie

Jaka jest różnica pomiędzy poniższymi stwierdzeniami?

1 . Inflacja w poprzednim okresie wyniosła

X% w skali roku.

2 . Wzrost ceny benzyny spowoduje spadek

ilości nabywanej benzyny.

4 . Nakłady naukowe w Polsce są zbyt

małe.

3 . Podział dochodu w gospodarce jest

niesprawiedliwy, bo bogaci otrzymują

za dużo, a biedni mniej niż im się należy.

Funkcje ekonomii

3 funkcje ekonomii:

 Opisowa (poznawcza): tworzenie obiektywnej wiedzy o stanie rzeczywistości gospodarczej,

pozwala ją wyjaśnić

 Prognostyczna : wyciąganie wniosków z wykrytych praw i prawidłowości celem

formułowania hipotez dotyczących przyszłości

 Prakseologiczna (praktyczno-ekonomiczna): praktyczne wykorzystanie wiedzy

ekonomicznej w przekształcaniu rzeczywistości gospodarczej (w skali mikro-) lub też w

polityce gospodarczej rządu (w skali makro-)

Systemy ekonomiczne

System ekonomiczny – układ stosunków i regulacji prawnych rządzących działalnością

gospodarczą

3 systemy ekonomiczne: rynkowy, centralnie planowany, mieszany.

C O PRODUKOWAĆ ?

J AK PRODUKOWAĆ ?

D LA KOGO PRODUKOWAĆ ?

G OSPODARKA

RYNKOWA

G OSPODARKA

RYNKOWA

G OSPODARKA

MIESZANA

G OSPODARKA

KIEROWANA

Najważniejsze cechy:

 Własność prywatna

 Wolność wyboru

 Interes własny

 Mechanizm cen

( konkurencja )

 Ograniczona rola

rządu

Najważniejsze cechy:

 Własność publiczna

 Planowanie

produkcji (alokacja

czynników

wytwórczych przez

dyrektywy rządowe

 Planowanie

dystrybucji (ceny

ustalane przez rząd)

Ma cechy obydwu

gospodarek rynkowej

i kierowanej)

Co jest wytwarzane i w jakich ilościach? Społeczeństwo musi zdecydować jak dużo będzie wytwarzać

każdego z możliwych dóbr i usług oraz kiedy będą one wytwarzane. Czy będziemy dziś produkować pizze czy koszule?

Niewiele koszul wysokiej jakości czy dużo tanich koszul? Czy będziemy zużywać ograniczone zasoby na wytwarzanie

wielu dóbr konsumpcyjnych, a więcej dóbr inwestycyjnych (takich jak maszyny do wyrobu pizzy), które zwiększą jutro

produkcję i konsumpcję?

Jak dobra są wytwarzane? Społeczeństwo musi zdecydować, kto będzie się zajmował produkcją, jakie

zasoby będą użytkowane i jakie będą stosowne techniki produkcji. Kto będzie uprawiał ziemię, a kto będzie uczyć? Czy

elektryczność będzie wytwarzana z ropy, węgla, czy ze słońca? Przy większym lub mniejszym skażeniu środowiska?

Dla kogo są wytwarzane dobra? Kto dostaje do zjedzenia owoce działalności gospodarczej? Lub formułując to

dokładniej, jak jest dzielony produkt narodowy pomiędzy poszczególne gospodarstwa domowe? Czy jest wiele ludzi

biednych i niewiele bogatych? Czy wysokie dochody idą dla menedżerów, do sportowców, czy też do posiadaczy

ziemskich? Czy społeczeństwo zapewnia biednym minimalną konsumpcję, czy też muszą oni pracować, jeśli mają

przeżyć?

P. Samuelson, W. Nordhaus, Ekonomia. Tom 1, s.31

System nakazowy

Gospodarka

mieszana

System rynkowy

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: