KOMPETENCJE NAUCZYCIELA WWYCHOWANIA FIZYCZNEGO
Do podstawowych kompetencji jakie posiadać powinien nauczyciel Wychowania fizycznego należą:
Znajomość podstawy programowej wychowania fizycznego oraz programów wychowania fizycznego
Umiejętność planowania cyklu zajęć i lekcji wychowania fizycznego z wykorzystaniem adekwatnych metod i form organizacyjnych
Umiejętność różnicowania metod i form organizacyjnych w ramach lekcji wychowania fizycznego w zależności od celów lekcji i właściwości uczniów.
Umiejętność opracowania przedmiotowego systemu oceny z wychowania fizycznego.
CELE WYCHOWANIA FIZYCZNEGO
Konieczne jest zwiększenie aktywności fizycznej ludności, gdyż jak stwierdzono, zaledwie 40% dzieci i młodzieży oraz mniej niż 10% dorosłych uprawia różne formy ruchu o odpowiednim obciążeniu wysiłkowym
Ponad 80% uczniów w Polsce nie uczestniczy, poza obowiązkowym W-F, w jakichkolwiek zajęciach sportowo rekreacyjnych
Wychowanie fizyczne powinno być odpowiedzialne za przygotowanie młodych ludzi w czterech fundamentalnych dla zdrowego stylu życia obszarach:
1. Filozoficznym – „kultura dbałości o własne ciało i zdrowie”
2. Społeczno – kulturowym - związanym ze społeczną użytecznością czynności prozdrowotnych i kulturotwórczych
3. Biologicznym – zapewniającym odpowiedni rozwój somatyczno-motoryczny dojrzewającego organizmu
4. Pedagogicznym – wyposażenie ucznia w wiadomości i umiejętności niezbędne do aktywnego funkcjonowania w kulturze fizycznej.
CELE SZKOLNEGO WYCHOWANIA FIZYCZNEGO W ZAKRESIE OSIĄGNIĘĆ PODLEGAJĄCYCH KONTROLI
1. Właściwości zdrowotne, czyli ukształtowanie prawidłowej postawy ciała, ale również prawidłowej przemiany materii czy też pracy układu krążenia.
Forma kontroli – lekarska kontrola wad postawy, schorzeń narządu ruchu, rytmu serca, regularna kontrola poziomu insuliny, cholesterolu we krwi czy kalorii w posiłkach
2. Umiejętności ruchowe, począwszy od nauczania podstawowych form lokomocji, aż po specjalistyczne doskonalenie form niezbędnych do dalszego uczestnictwa w sporcie
Forma kontroli – sprawdziany stopnia opanowania pojedynczych elementów technicznych.
3.Rozwinięcie i doskonalenie genetycznie uwarunkowanych zdolności motorycznych zgodnie z etapami ich rozwoju, ale także zaznajomienie z zasadami samodzielnego ćwiczenia
Forma kontroli – testy sprawności fizycznej, ale również sprawdziany umiejętności i wiedzy praktycznej w trakcie prowadzenia fragmentów lekcji
4. Wiadomości z zakresu kultury fizycznej (historia sportu, olimpizmu, przepisy różnych dyscyplin sportowych, znajomość dostępnych w pobliżu ośrodków rekreacyjnych)
Forma kontroli – testy, quizy, pomoc przy organizacji festynów, sędziowanie.
1. Wykształcenie trwałych nawyków dbania o zdrowie (czyli takich, które nie zanikają po ustaniu obowiązku szkolnego),
2. Rozwijanie umiejętności współpracy, a jednocześnie współzawodnictwa wśród rówieśników, umiejętności przewodzenia grupie, ale także podporządkowania się innym, a przede wszystkim samodyscypliny w nieustannym doskonaleniu się
3. Zapewnienie warunków prawidłowego rozwoju społeczno-moralnego pozwalającego na autonomiczność w wartościowaniu zachowań moralnie konfliktowych, których dostarcza nam w coraz większej liczbie bardzo szybkie tempo życia codziennego
4. Przygotowanie do roli aktywnego rodzica, opiekuna, animatora sportu rodzinnego.
Standardy kompetencji zawodowych nauczycieli współczesnej szkoły
1. Kompetencje pragmatyczne – skuteczność nauczyciela w planowaniu, organizowaniu, kontroli i ocenie procesów edukacyjnych
Nauczyciel potrafi:
opracować ogólna koncepcje pracy z klasa i pojedynczym uczniem oraz współpracy z rodzicami.
Rozpoznawać właściwy stan wiedzy ucznia
Zoperacjonalizować cele kształcenia i wychowania
Posłużyć się podstawowymi elementami warsztatu (metody, formy organizacyjne dobrane odpowiednio do realizacji celów i warunków kształcenia.
Wywołać i podtrzymać pozytywną motywacje uczniów do rozwoju
Opracować i posłużyć się metodami, formami środkami poznania, kontroli i oceny osiągnięć
Ustalić przyczyny niepowodzeń pedagogicznych.
Rozpoznawać typowe formy rozwoju i skierować ucznia po odpowiednią pomoc
Zaplanować własna koncepcję doskonalenia i samokształcenia zawodowego
2. Kompetencje współdziałania – skuteczność zachowań prospołecznych i sprawność działań integracyjnych nauczyciela
Nauczyciel przejawia je gdy:
Rozumie związki między postawą zawodową i własną charakterystyką osobowościową
Preferuje reguły odpowiedzialności nad normami posłuszeństwa w kontaktach międzyludzkich.
Potrafi rozwiązywać sytuacje konfliktowe przez negocjowanie i kompromis
Nawiązuje i umie podtrzymać kontakt z wychowankiem
Potrafi kształtować postawy społeczne swoich uczniów
3. Kompetencje komunikacyjne – wyrażają się skutecznością zachowań językowych w sytuacjach edukacyjnych
Nauczyciel przejawia je, gdy:
Posiada umiejętność słuchania i empatycznego rozumienia intencji treści wypowiedzi wychowanka
Potrafi wykorzystać rozmaite techniki dyskusyjne
Akceptuje zróżnicowanie kodu językowego swoich wychowanków
4. Kompetencje kreatywne – innowacyjność i niestandardowość działań
uzasadnić wyższość pracy nad rozwojem zainteresowań, umiejętności uczenia się nad czynnościami nauczania.
Wyzwalać kreatywność zachowań i samodzielność myślenia w procesach edukacyjnych
Myśleć krytycznie i stymulować rozwój tego rodzaju myślenia u uczniów
Posłużyć się technikami twórczego rozwiązywania problemów
5. Kompetencje informatyczno – medialne – sprawne korzystanie z nowoczesnych źródeł informacji
Nauczyciel potrafi
wykorzystać technologię informatyczne do wspomagania własnych i uczniowskich procesów uczenia się.
Tworzyć własne programy edukacyjne i udostępniać je w sieci.
PROGRAM NAUCZANIA A PLAN PRACY
Różnica pomiędzy programem nauczania a planem pracy jest różnicą na poziomie decyzyjnym. Program stanowi zbiór określonych pozycji do wykorzystania, natomiast plan zawiera konkretne zadania, które zostały zaplanowane do wykonania z określoną grupą w danych warunkach. Kiedy program wprowadzany jest do praktyki, potrzebny jest plan pracy, który ożywia proces dydaktyczny, w trakcie którego, wykorzystując rozmaite środki i metody następuje realizacja programu.
Obecnie nauczyciele mogą korzystać z:
Programów, które zostały dopuszczone do użytku szkolnego przez ministra edukacji (posiada określony nr zatwierdzony przez MEN
Własnego autorskiego programu nauczania (numer nadaje dyrektor)
PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO
Punktem wyjścia do tworzenia programów autorskich jest dokument podstawy programowej kształcenia ogólnego. Zawiera on opis każdego z etapów edukacji. Cele edukacyjne na poszczególnych etapach w zakresie kultury fizycznej są następujące
Ø Klasy I - III – wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ciała
Ø Klasy IV – VI – przygotowanie ucznia do zmiany myślenia z konkretnego na abstrakcyjne. Rozwijanie i doskonalenie sprawności ruchowej i tężyzny uczniów oraz odpowiedzialności za zdrowie własne i innych
Ø Gimnazjum – zrozumienie przez ucznia powodów i sensu jego starań o ciało, o sprawność, o zdrowie i urodę jako szacunek wobec siebie i innych. Uznanie przez ucznia postulatu racjonalnej troski o witalna gotowość organizmu, która warunkuje jego życiowe osiągnięcia.
Ø Liceum - Samoocena możliwości i potrzeb ruchowych na podstawie pomiaru podstawowych właściwości somatycznych i fizjologicznych
LEKCJA
System klasowo – lekcyjny, pomimo widocznych braków i niedogodności nie przeżył się i jest nadal stosowany we wszystkich krajach świata. Jego istotę wyznaczają następujące cechy:
- Uczniowie w tym samym lub zbliżonym wieku tworzą osobne klasy
- Każda klasa pracuje zgodnie z przygotowanym dla niej rocznym planem nauczania
- Podstawową jednostką jest lekcja
- Praca uczniów na lekcji kieruje nauczyciel
Cele lekcji WF
Cel kształcący – najbardziej eksponowany na lekcji, obejmuje sprawność fizyczną, budowę i postawę ciała, odporność.
Cel poznawczy – dotyczy głównie wiedzy o organizmie oraz znaczeniu aktywności ruchowej (rekreacji, sportu, turystyki i rehabilitacji) w życiu człowieka.
Cel wychowawczy – jest związany z wyrabianiem cech charakteru, postaw społeczno – moralnych i wyrabianiem nawyków aktywności ruchowej.
Typ lekcji ze względu na realizowane zadania programowe
Lekcja o charakterze „podającym” – jak sama nazwa wskazuje, ma na celu podanie nowych ćwiczeń. Najwięcej czasu poświęca się w niej na kształtowanie nowych nawyków.
Lekcja o charakterze „doskonalącym” – największy nacisk jest położony na doskonalenie umiejętności i przekształcanie ich w trwałe nawyki
Lekcja o charakterze „sprawdzającym” oraz gra szkolna. Choć z punktu widzenia metodyki powinno się unikać w wychowaniu fizycznym lekcji czysto kontrolnych
Lekcja mieszana realizujące więcej niż jedno z wymienionych zadań.
TOK LEKCJI
Logicznie opracowany schemat, który orientacyjnie wskazuje nauczycielowi jak należy dobierać materiał ćwiczebny aby jak najwszechstronniej oddziaływać na organizm Ucznia, wskazuje również na kolejność ćwiczeń, zabaw i gier ruchowych dla uzyskania racjonalnego przebiegu krzywej fizjologicznej natężenia wysiłku fizycznego.
TOK LEKCYJNY WEDŁUG STRZYŻEWSKIEGO
Tok lekcyjny jest ciągiem określonych zadań pedagogicznych. Zadania pedagogiczne, które tworzą tok lekcyjny:
zorganizowanie grupy i sprawdzenie gotowości do zajęć,
motywacja do udziału w zajęciach,
rozgrzewka, rozwój psychomotoryki i zadania korektywne,
kształtowanie umiejętności i doskonalenie sprawności w różnych zakresach,
uspokojenie fizjologiczne i emocjonalne organizmu,
czynności organizacyjne i wychowawcze związane z zakończeniem lekcji,
nastawienie ucznia do samodzielnych zadań na polu KF.
Część I – wstępna
trwa około 3 – 8 minut,
zawiera czynności organizacyjno – porządkowe tj. zbiórka, raport, powitanie, podanie zadań lekcji, pokaz zadania głównego lekcji,
część ta ma przede wszystkim wprowadzić U w atmosferę lekcji, przygotować i nastawić U do aktywnego uczestnictwa w lekcji, wywołać fizjologiczne i emocjonalne ożywienie organizmu U przez zabawy i gry ruchowe.
Część II A – główna (ćwiczenia kształtujące)
następuje wszechstronne przygotowanie U do zadań lekcji realizowanych w części głównej,
trwa około 10 – 15 minut,
Część II B – główna
realizacja zadań dydaktycznych lekcji (nauczanie i doskonalenie ćwiczeń),
czas trwania 25 – 35 minut,
w części głównej kształtowane są umiejętności i doskonalona jest sprawność motoryczna, wyrabiana jest płynność i obszerność,
nie może w niej zabraknąć zadań ukierunkowanych na samoocenę, samokontrolę, samosterowanie rozwojem fizycznym.
Część III – końcowa
trwa około 3 –5 minut,
następuje uspokojenie organizmu dzieci,
korekta postawy ciała,
...
blusik21