Struktura i specyfika współczesnej polskiej kinematografii.pdf

http://www.sfp.org.p

I. Opis ogólny

Kinematografia obejmuje: twórczość filmową, produkcję, usługi

filmowe, dystrybucję i rozpowszechnianie filmów, w tym działalność

kin, upowszechnianie kultury filmowej, promocję polskiej twórczości

filmowej, gromadzenie, ochronę i upowszechnianie zasobów sztuki

filmowej, a także dokształcanie zawodowe. Kinematografia nie

obejmuje działalności telewizyjnej, a także: rejestracji audiowizualnej

zdarzeń z życia społecznego, naukowego, politycznego,

gospodarczego, sportowego, a także produkcji filmowej realizowanej

przez kościoły i związki wyznaniowe, resorty poza kulturą oraz filmy

kręcone do własnego użytku.

W Polsce, nad działalnością w dziedzinie kinematografii, jako części

kultury narodowej, mecenat sprawuje państwo. Mecenat ten polega

w szczególności na wspieraniu promocji filmu, upowszechnianiu

kultury filmowej oraz ochronie dziedzictwa kulturalnego w dziedzinie

filmu. Wsparcie ze strony państwa dotyczy oczywiście tylko niektórych

wymienionych sfer kinematografii; z publicznych środków przede wszystkim wspiera się produkcję filmów, niektóre festiw

i imprezy, działalność archiwizacyjną i promocję polskiego filmu za granicą. Instytucją powołaną do sprawowania mecen

w dziedzinie kinematografii jest Polski Instytut Sztuki Filmowej.

W 2010 roku w polskiej kinematografii działa kilkanaście firm państwowych, tzw. Instytucji Filmowych. Nadzór nad

działalnością sprawuje Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jednocześnie, oprócz instytucji filmowych, istn

w kinematografii wiele firm prywatnych - produkcyjnych, usługowych, dystrybucyjnych - zajmujących się reklam

upowszechnianiem kultury filmowej, organizacją imprez, itp. Zgodnie więc z definicją podaną na wstępie, kinematografia

także firmy prywatne, których znaczenie rośnie wraz ze zwiększaniem swobody gospodarczej. Praktycznie cała dystrybu

filmów jest w rękach prywatnych firm. Dawne instytucje filmowe o charakterze dystrybucyjnym zostały sprywatyzowane

przekształcone w instytucje kultury podległe lokalnym samorządom.

Mówiąc o bazie technicznej kinematografii, oprócz najważniejszych co do wielkości instytucji filmowych (tj. wytwórni) o

największych firm prywatnych, istnieje spory rynek usług telewizyjnych i telekomunikacyjno-informatycznych. Część fi

statutowo zajmujących należne miejsce w kinematografii, utrzymuje się ze świadczenia usług na rzecz producent

programów (audycji) telewizyjnych, produkcji reklam lub ...wynajmu terenów i pomieszczeń.

Generalnie rynek filmowy w Polsce składa się z następujących elementów:

Inwestorzy

inwestorzy publiczni, jak Polski Instytut Sztuki Filmowej, Telewizja Polska S.A., Ministerstwo Kult

i Dziedzictwa Narodowego, ew. inne resorty i instytucje;

inwestorzy pozostali, regularni i incydentalni - stacje nadawcze telewizji komercyjnych, jak Canal+ i pozosta

dystrybutorzy filmowi, koproducenci zagraniczni, międzynarodowe fundusze filmowe jak Media P

Eurimages i inne, fundusze inwestycyjne, towarzystwa ubezpieczeniowe, wytwórnie filmowe, banki, fir

lokujące swe produkty w filmie na zasadzie product placement, sami producenci, itp.

Przedsiębiorstwa produkcyjne, producenci

instytucje filmowe - Studia Filmowe zajmujące się filmem fabularnym: jak "KADR", "OKO", "PERSPEKTYW

"TOR", "ZEBRA"; studia i wytwórnie filmowe zajmujące się produkcją pozafabularną: Studio Filmo

"Kronika", Studio Miniatur Filmowych, Studio Filmów Rysunkowych, Wytwórnia Filmów Dokumentaln

i Fabularnych, Wytwórnia Filmowa "Czołówka", Łódzkie Centrum Filmowe, Wytwórnia Filmów Fabularny

Wytwórnia Filmów Oświatowych i Programów Edukacyjnych

producenci prywatni - ich łączna ilość sięga kilkuset, w tym kilkudziesięciu mających za sobą przynajmn

jeden film kinowy. Większość niezależnych polskich producentów filmowych produkuje 1-2 filmy roczn

Liderzy produkują 4-6 filmów lub właśnie szykują się do takiej liczby projektów (np. Opus Film, Akson Stud

Daje się zauważyć, że oprócz naturalnego podziału na producentów filmów fabularnych i dokumentaln

(Eureka Media), firmy specjalizują się w dodatkowej działalności, jaką może być współpraca z producenta

zagranicznymi (Ozumi Films, MS Films). Na rynku funkcjonują też coraz lepiej producenci kina komercyjne

(Van Worden, MTL MaxFilm).

Przedsiębiorstwa dystrybucyjne (wielcy - majors i mniejsi, niezależni - independents). Większość z nich zajm

się także dystrybucją filmów dla telewizji.

dystrybutorzy przede wszystkim kinowi (wybór, w kolejności alfabetycznej): Against Gravity, Best Film, For

Film Poland, Gutek Film, Imperial Cinepix, ITI Cinema, Kino Świat, Monolith Films, Monolith Plus, Solopan,

International Polska, Studio Interfilm, UIP, Vision, Vivarto, Warner Bros. Entertainment Poland oraz t

redystrybutorzy, firmy powstałe na bazie byłych instytucji filmowych: Apollo-Film, Max-Film, Odra-Fi

Silesia-Film; od dwóch lat istnieje także Fundacja Promocji Kina Film Polski - instytucja powołana w cel

dystrybucji wyłącznie polskich filmów fabularnych i dokumentalnych

dystrybutorzy filmów na VHS, DVD - większość w/w z punktu a) oraz (wybór, w kolejności alfabetyczn

Akme Film, Carisma, Cass Film, Crossfilm, Hagi Film i Video, IMP, Mayfly, Muvi, NVC, Propagan

Video-Rondo oraz niektóre firmy producenckie

Kina - wielkie sieci multipleksów kontrolujące obecnie ok. 80% rynku. Liczba kin jednosalowych, tradycyjny

szacowana jest od 600 do 700.

Oraz - firmy usługowe, stowarzyszenia twórcze i zawodowe, wypożyczalnie, instytucje upowszechniania kult

filmowej, szkolnictwo filmowe, prasa branżowa, festiwale i imprezy filmowe, archiwa - najważniejszą fir

z państwowych instytucji kultury w segmencie archiwów jest Filmoteka Narodowa.

II. Polska kinematografia 2005-2009 w skrócie

W roku 2005 wprowadzono w życie ustawę o kinematografii i powołano Polski Instytut Sztuki Filmowej. Instytut j

państwową osobą prawną, a nadzór nad jego działalnością sprawuje Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Pra

filmowe w Polsce, podobnie jak w innych krajach europejskich, określa w jakim stopniu i w jaki sposób państwo obejm

mecenatem produkcję filmową oraz inne obszary kinematografii. Na skutek uchwalenia nowego prawa w ciągu ostatnich

lat znacząco wzrosła liczba produkcji filmowych; niezwykle szybko rozwija się w Polsce rynek międzynarodowych koprodu

filmowych oraz usług. Polski Instytut Sztuki Filmowej prowadzi szeroko zakrojoną działalność promocyjną na are

międzynarodowej. Zagraniczny producent, organizator festiwalu, autor projektu międzynarodowego poszukujący partne

w Polsce powinien zwrócić się do Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, który skontaktuje go z odpowiednimi osoba

i firmami oraz doradzi w kwestiach finansowych.

Instytut dysponuje budżetem w wysokości około 144* mln zł rocznie (wobec ok. 100 mln złotych na początku działalno

PISF; * stan z dnia 10.10.2009), pochodzących w większości ze źródeł komercyjnych: około 105 mln zł pochodzi z da

publicznych, składa się na to m.in. 1,5 % przychodu z wyświetlania filmów i reklam w kinie, z emisji reklam w telewizja

od przychodu operatorów sieci kablowych i platform cyfrowych). Pozostała kwota pochodzi m.in. z budżetu państwa i z g

losowych. PISF dofinansowuje nie tylko produkcję filmową, ale także inne obszary kinematografii, jak promoc

upowszechnianie kultury filmowej, doskonalenie zawodowe, dystrybucję. Na produkcję filmową w roku 2009 P

przeznaczył około 76 mln zł.

Polski Instytut Sztuki Filmowej w większości wypadków dofinansowuje produkcję filmową do wysokości 50% budżetu film

Resztę producent musi skompletować sam - od telewizji, dystrybutorów, sponsorów czy z własnej kieszeni. Obok P

najważniejszym inwestorem publicznym jest Telewizja Polska S.A., największy producent filmowy w Polsce. W Telew

produkcją filmową zajmuje się specjalny departament - Agencja Filmowa TVP SA. Kolejnymi podmiotami, finanso

zaangażowanymi w produkcję filmową są telewizje komercyjne, jak Canal+, TVN, a także incydentalnie Telewizja Po

i HBO Polska.

Polska uczestniczy w dwóch najważniejszych europejskich programach wspierania produkcji filmowej - Eurima

i Programu Media Unii Europejskiej. W Warszawie działa przedstawicielstwo programu Media - biuro Mediadesk Polska, kt

doradza producentom i pomaga wypełniać wnioski.

Także dzięki apelom Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, od roku 2007 zaczęły organizować się w Polsce regiona

fundusze filmowe. Obecnie, czyli w 2010 roku działa już 9 takich przedsięwzięć i są realne plany stworzenia kolejny

Większość polskich funduszy ma formę konkursu na wspieranie produkcji filmowej, w trakcie których wyłaniane są projek

które otrzymują dofinansowanie. Podstawowym warunkiem uczestnictwa w takim konkursie jest powiązanie filmu z miast

lub regionem poprzez miejsce realizacji, temat lub zaangażowanie tamtejszych osób lub podmiotów.

Producent poszukujący polskich partnerów do produkcji filmowej ma przed sobą szeroki wachlarz możliwości. Jest bar

wiele firm zajmujących się produkcją filmową oraz usługami filmowymi, i zazwyczaj są one wyspecjalizowane:

w produkcji fabularnej, dokumentalnej lub animowanej, czy w konkretnym rodzaju usług. Są takie, które na koncie m

kilkadziesiąt lub kilkanaście filmów, są też zupełnie początkujące lub powołane specjalnie do produkcji konkretnego tytułu

Polska branża filmowa ma swoją specyfikę: obok firm prywatnych, dystrybutorów, producentów filmowych, f

usługodawczych, nadawców itp., na rynku działają także filmowe instytucje państwowe, które są obecnie na różnym eta

przekształceń własnościowych. Są to największe wytwórnie filmowe (np. WFDiF) małe studia animacji i zespoły producenc

(np. Studio Filmowe "ZEBRA", "TOR" czy Studio Miniatur Filmowych). Jednakże, podobnie jak w innych kraj

europejskich, to firmy prywatne stanowią większość podmiotów działających w sektorze filmowym. Są to firmy produkcyj

usługowe, dystrybucyjne, zajmujące się reklamą, upowszechnianiem kultury filmowej, organizacją imprez, itp. Praktycz

cała dystrybucja filmów oraz rynek kinowy jest w rękach prywatnych firm.

Nie wszyscy producenci filmowi mają własną bazę produkcyjną. Wynika to między innymi z faktu, że rynek usług filmow

w Polsce jest dobrze rozwinięty i wielu producentów woli korzystać z istniejącej bazy niż inwestować w kosztowny sprzęt.

firmy wyspecjalizowane w montażu, udźwiękowieniu, efektach specjalnych, oświetleniu, napisach, castingach itp. D

wytwórnie filmowe, takie jak warszawska WFDiF czy WF "Czołówka" oferują wiele różnych usług, od hal zdjęciowych aż

montaż.

Oprócz dużych wytwórni filmowych oraz domów produkcyjnych, istnieje spory rynek usług telewizyjn

i telekomunikacyjno-informatycznych. Część firm działających w kinematografii utrzymuje się ze świadczenia usług na rz

producentów programów (audycji) telewizyjnych, produkcji reklam lub nawet wynajmu terenów i pomieszczeń.

Nieco mniej rozproszony jest rynek dystrybucji kinowej i telewizyjnej, na którym liczy się kilka do kilkunastu firm. Większ

dystrybutorów kinowych zajmuje się także dystrybucją filmów dla telewizji. Zazwyczaj dystrybutorzy kinowi prowa

własną dystrybucję na DVD, choć na rynku działają także wyspecjalizowane firmy zajmujące się tylko tym pol

eksploatacji. Dystrybutorzy kinowi (jak np. Vision, Syrena Films) od czasu do czasu zajmują się także produkcją filmo

i dokładają się do budżetu filmu, w ten sposób nabywając prawa producenckie do filmu. Dla producenta wiodącego ta

uzupełnienie budżetu jest bardzo cenne i pomocne.

Liczbę kin w Polsce szacuje się na 800, w tym 77 kin wielosalowych. W Polsce działa kilka korporacji - właścic

multipleksów, oraz 9 kin IMAX. Liczba multipleksów dynamicznie wzrasta (przykładowo było ich 27 w roku 200

Jednocześnie spada liczba kin tradycyjnych, jednosalowych. Problemem jest upadek małych, nierzadko jedynych

w małych miejscowościach. Polska uczestniczy w sieci Europa Cinemas. Udział w tym programie, wybór niszowego,

dobranego repertuaru może być i bywa często dobrym wyjściem dla ambitnych właścicieli kin tradycyjnych. Jednocześ

rozwija się polska sieć wspierania ambitnego repertuaru kin studyjnych, czyli Sieć Kin Studyjnych, finansowana przez PI

a prowadzona przez centralne archiwum filmowe, czyli Filmotekę Narodową w Warszawie. W jej skład wchodzi dziś pon

100 kin działających w różnych strukturach. Udział SKS w rynku wynosi poniżej 10%.

Największe sieci kin w Polsce to Cinema City, Multikino, Helios. Są one potentatami rynku. Cinema City przejęło sieć Sil

Screen. Obecnie wielkie sieci dysponują blisko 80% udziałem w rynku. Kina jednosalowe "kontrolują" zaledwie 21% rynku

Filmoteka Narodowa w Warszawie jest najważniejszym i najbogatszym polskim archiwum filmowym. Gromadzi, konserw

i udostępnia kopie filmowe, literaturę, pisma i dokumenty życia filmowego.

W Polsce dość dobrze rozwinięte jest szkolnictwo filmowe. To bardzo szybko rozwijający się i ewaluujący segment ryn

Oprócz legendarnej PWSFTviT w Łodzi, młodzi filmowcy szkolą się na Wydziale Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskie

w Katowicach. Duże uczelnie wyższe artystyczne i ogólnokształcące prowadzą studia z zakresu animacji, filmoznawst

reżyserii dźwięku. Jest kilka dobrych szkół aktorskich. Ofertę edukacji filmowej uzupełniają coraz popularniejsze szk

prywatne, takie jak najbardziej znana szkoła Andrzeja Wajdy czy Warszawska Szkoła Filmowa, które kształcą w try

studiów podyplomowych lub pomaturalnych.

W latach 90. uporządkowano w Polsce rynek praw autorskich. Najważniejsza w dziedzinie filmu organizacja ochrony p

autorskich, Stowarzyszenie Filmowców Polskich, ma podpisane umowy o wzajemnej reprezentacji z kilkudziesięcio

pokrewnymi organizacjami w Europie i na świecie. Stowarzyszenie Filmowców Polskich reprezentuje reżyserów, operator

scenografów, scenarzystów, zaś Stowarzyszenie Autorów ZAiKS - scenarzystów i kompozytorów. Organizacje ochrony p

autorskich coraz skuteczniej egzekwują od nadawców pobieranie tantiem dla twórców, choć, podobnie jak w całej Europ

wielkim problemem jest piractwo w internecie.

Ciekawą cechą branży filmowej w Polsce jest ostatnio ogromna i stale rosnąca liczba imprez z zakresu upowszechnia

kultury filmowej - festiwali, przeglądów, konkursów edukacyjnych, itp. Najbardziej liczące się międzynarodowe festiw

w Polsce to Warszawski Festiwal Filmowy, Era Nowe Horyzonty we Wrocławiu, Krakowski Festiwal Filmowy i Planete D

Review. Najważniejszym festiwalem narodowym jest Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, zaś najważniejsz

festiwalem młodego kina - Koszaliński Festiwal Debiutów Filmowych "Młodzi i Film". Obok wielkich imprez organizowane

dziesiątki wydarzeń filmowych o charakterze regionalnym. Panuje tendencja, według której każde liczące się miasto

ośrodek turystyczny chce mieć swój własny festiwal. Organizatorami różnych imprez filmowych są przede wszystk

stowarzyszenia i fundacje, ze względu na większą łatwość pozyskiwania pieniędzy budżetowych, ale czasem także fir

prywatne.

Rynek filmowy w Polsce uzupełniają różne organizacje profesjonalne, z których najważniejsze to Stowarzyszenie Filmowc

Polskich, izba gospodarcza - Krajowa Izba Producentów Audiowizualnych, oraz związki zrzeszające różne zawody filmo

aktorów, montażystów itp.

III. Produkcja filmowa w Polsce 2005-2009

W latach 2000-2004 znacząco spadła liczba polskich produkcji fabularnych. Mimo iż pozornie liczba utrzymywała się powy

20. filmów rocznie, wiele z nich było niskobudżetowymi produkcjami niezależnymi lub filmami telewizyjnymi. Spad

produkcji filmów kinowych był m.in. skutkiem braku mocnego publicznego źródła finansowania. Uchwalenie nowej ustaw

kinematografii oraz utworzenie PISF spowodowało, iż tendencja ta zaczęła się odwracać, choć nadal polscy produce

zmagają się z problemem skompletowania całości budżetu. Produkcja filmów kinowych zaczęła stopniowo wzrastać.

Do 2006 roku liczba produkowanych filmów wzrosła do blisko 40. W większości były to filmy o średnim budżecie, kt

wynosił ok 3 mln zł. Kilka lat temu tendencją charakterystyczną dla polskiego kina było produkowanie wysokonakładow

produkcji o tematyce historycznej, adaptacji znanych powieści, takich jak serial i film "Quo Vadis" (budżet łączny 80 mln

czyli ok. 21 mln Euro), "Ogniem i mieczem" (budżet: 22,5 mln zł), "Przedwiośnie" (budżet 22 mln zł) czy "Pan Tadeu

(budżet 13 mln zł). Filmy te, będące niejako adaptacją narodowych mitów, mogły liczyć na wielkie powodzenie u widz

Obecnie polska produkcja filmowa ma charakter wyważony, zgodny z jej potencjałem finansowym. Większość produkcj

filmy o średnim budżecie, współczesnej tematyce, bezpośrednio traktujące o otaczającej rzeczywistości (m.in. "Komorn

Feliksa Falka, "Plac Zbawiciela" Joanny Kos-Krauze i Krzysztofa Krazue, "33 sceny z życia" Małgorzaty Szumowsk

"Sztuczki" Andrzeja Jakimowskiego, "Futro" Tomasza Drozdowicza, "Korowód" Jerzego Stuhra i wiele innych). In

tendencją jest rozwój kina komercyjnego, w tym szczególnie komedii romantycznych, które cieszą się dużym powodzeni

publiczności kinowej (komedie "Testosteron" i "Lejdis" Saramonowicza i Koneckiego, komedie romantyczne "Nigdy w życ

"Tylko mnie kochaj", "Dlaczego nie!" Zatorskiego, "Nie kłam kochanie" Wereśniaka). Budżety pełnometrażowych film

kinowych najczęściej wahają się od 3,5 do ponad 5,5 mln złotych. Największą produkcją kinową powstającą w ostatn

latach był "Katyń" Andrzeja Wajdy, który w 2007 został nominowany do Oscara. Budżet tego filmu wynosił ok. 15 mln zł.

Niezwykle ciekawą tendencją jest obserwowana od kilku lat ekspansja debiutantów i młodych twórców. Także dzięki tem

że w ostatnich latach powstało w Polsce wiele inicjatyw ułatwiających filmowy start (specjalny program operacyjny PI

programy dla młodych twórców koordynowane przez SFP), to oni stanowią dziś o charakterze polskiego kina. Fil

debiutantów, takie jak "Pręgi" Magdaleny Piekorz, "Oda do radości" Jana Komasy, Anny Kazejak Dawid i Macieja Miga

"Warszawa" Dariusza Gajewskiego, "Symetria" Konrada Niewolskiego, "Rezerwat" Łukasza Palkowskiego czy "Z odzys

Sławomira Fabickiego to obrazy, które nie tylko zdobyły nagrody na polskich i międzynarodowych festiwalach, ale ta

uznanie krytyki, a często także widzów. Najlepszym dowodem na znakomitą kondycję młodych polskich filmowców j

werdykt ostatniego Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Nagrodzono tam wieloma nagrodami aż cztery fil

debiutantów lub autorów filmów drugich - “Rewers" Borysa Lankosza (Złote Lwy, nagroda za główną rolę kobie

drugoplanową rolę męską, zdjęcia, muzykę, charakteryzację), “Wojnę polsko-ruską" Xawerego Żuławskiego (Srebrne L

nagroda za główną rolę męską, dźwięk, kostiumy), “Dom zły" Wojciecha Smarzowskiego (nagroda za reżyserię, scenariu

montaż) oraz “Galerianki" Katarzyny Rosłaniec (nagroda za debiut reżyserski). Ten ostatni znalazł się także wśród 20. film

najchętniej oglądanych w polskich kinach w 2009 roku.

Uchwalenie ustawy o kinematografii i międzynarodowa aktywność PISF przyczyniła się do wzrostu zainteresowania Pol

jako partnerem koprodukcji filmowych. W ciągu ostatnich kilku lat Polska koprodukowała filmy wielu znamienitych reżyse

- “Strike" Volkera Schlöndorffa, “Nightwatching" Petera Greenawaya, “It's a Free World..." Kena Loacha, "Inland Emp

Davida Lyncha, “Karamazovi" Petra Zelenki i ostatnio “Antychryst" Larsa von Triera. W latach 2006-2009 powstało blisko

międzynarodowych koprodukcji z udziałem Polski. Do ostatnich należą “33 sceny z życia" Małgorzaty Szumowskiej (Pols

Niemcy), “Cztery noce z Anną" Jerzego Skolimowskiego, “Hel" Kingi Dębskiej (Polska-Czechy), “Świnki" Roberta Glińskie

(Polska-Niemcy), “Handlarz cudów" Jarosława Szody i Bolesława Pawicy (Polska-Szwecja), “Janosik. Prawdziwa histo

Agnieszki Holland i Kasi Adamik (Polska-Węgry-Czechy-Słowacja) i “Operacja Dunaj" Jacka Głomba (Polska-Czechy).

IV. Rynek kinowy w Polsce 2005-2009

Rynek kinowy w Polsce podlega tendencjom podobnym jak w całej Europie. Na ogólny sukces frekwencyjny pracują prze

wszystkim wielkie "lokomotywy", produkcje hollywoodzkie, odnoszące wielkie sukcesy na całym świecie, w tym bar

często - kino familijne. Ostatnie lata były, podobnie jak w innych krajach europy Centralnej (Czechy, Węgry) pomyślne

lokalnych produkcji: ogromne sukcesy osiągnęły filmy średniobudżetowe, a także polskie komedie, w tym specyficzne

polskiego rynku komedie romantyczne. Unikalnym natomiast dla polskiego rynku zjawiskiem jest olbrzymia popularn

filmów historycznych ("Katyń") czy filmów o papieżu Polaku (trzy kinowe hity z lat 2005-2006).

Rok 2005 w polskich kinach

W roku 2005 frekwencja w polskich kinach spadła prawie o 30% w stosunku do roku poprzedniego, rekordowego w wol

Polsce. To po trosze konsekwencja spadku, który choć w mniejszym stopniu, dotknął niemal cały świat zachodni, od Stan

Zjednoczonych poczynając. Na największym rynku kinowym na kuli ziemskiej po raz pierwszy od 14. lat nie było wzros

Liczba premier w Polsce zwiększyła się do rekordowych 224, co niestety nie przełożyło się ani na widownię, ani na wpły

Ogólna frekwencja wyniosła 23,3 mln widzów, wpływy 331,6 mln zł, co w przeliczeniu za walutę amerykańską daje pon

103 mln USD. Udział filmów europejskich osiągnął nienotowany w historii poziom ponad 23%. Premier rodem ze stare

kontynentu również było więcej niż kiedykolwiek przedtem - 72 tytuły. Stało się tak na skutek m.in. wejścia Polski do U

Europejskiej i aktywnego wsparcia dla dystrybutorów z programu MEDIA. Filmów polskich pojawiło się na ekranach

(więcej niż w poprzednich 2. latach), jednakże brak było wśród nich wielkich przebojów, co zmieniło się w roku 2006.

Największym przebojem 2005 roku okazał się film... telewizyjny: "Karol. Człowiek, który został papieżem", który zgroma

prawie 1,9 mln widzów. Spośród dziesięciu najpopularniejszych filmów roku aż 8 pochodziło z USA. Pięć spośród nich

odnoszące coraz większe sukcesy kino rodzinne. "Madagaskar" zbliżył się do granicy 1.4 mln sprzedanych bilet

nieznacznie wyprzedzając czwartą część przygód Harry'ego Pottera ("Harry Potter i Czara Ognia"). Poza trze

wymienionymi tytułami żaden nie przekroczył miliona widzów. Najbardziej zbliżyła się do tego progu trzecia cz

"Gwiezdnych Wojen - Zemsta Sithów" (927.000 widzów). Ze studia Disneya pochodziły dwa inne obrazy animowane

najmłodszych: "Kurczak Mały" (768.000) i "Kubuś i Hefalumpy" (575.000).

Rok 2006 w polskich kinach

Rok 2006 okazał się dla polskiego rynku kinowego o wiele szczęśliwszy - frekwencja wzrosła o około 30%. Podczas g

w roku 2005 ani jeden polski film nie zgromadził 200.000 widzów (próg do nagrody Stowarzyszenia "Kina Polskie"), w 20

roku udało się to aż 9. filmom. Powstanie PISF przyniosło już pozytywne efekty, mimo, że sam mechanizm nie zdążył

jeszcze w pełni rozpędzić.

Najwyższą frekwencję (i wpływy) uzyskała "Epoka lodowcowa 2: Odwilż", film szalenie popularny na całym świecie (nr

Największy światowy przebój roku, "Piraci z Karaibów: Skrzynia umarlaka" w Polsce znalazł się dopiero na pozycji ósm

Największy sukces w polskich kinach (podobnie jak w roku poprzednim) odniosły filmy telewizyjne. W 2005 roku numerem

był film nakręcony dla włoskiej telewizji: "Karol. Człowiek, który został papieżem". W 2006 na miejscach drugim i trzec

znalazły się dwa inne telewizyjne filmy o polskim bohaterze narodowym: "Karol - Papież, który pozostał człowiekiem" o

wyprodukowany dla amerykańskiej CBS wespół z TVP i RAI "Jan Paweł II" z Jonem Voightem w roli tytułowej. Filmy zna

są niemal na całym świecie, ale z małego ekranu, ale dla kin w rodzimym kraju Karola Wojtyły przygotowano wersje kinow

W 2006 roku aż 8 tytułów zgromadziło frekwencję przekraczającą 1 milion widzów (w 2005 roku udało się to tylko trz

tytułom). W pierwszej dwudziestce znalazło się 12 filmów przeznaczonych dla widowni dziecięco-młodzieżowej. W tej sam

grupie zmieściły się trzy tytuły rodzimej produkcji (z tego dwie w dziesiątce), w trzeciej dziesiątce znalazły się aż czt

polskie filmy. Udział filmów polskich w ogólnej widowni przekroczył 16% (wobec 3,4% w roku poprzednim), nie wlicza

w to wyniku polskiej koprodukcji, "Jan Paweł II".

Liczba premier wzrosła nieznacznie do 237. Nieco gorzej niż w poprzednim, rekordowym w tej kategorii roku, wypadły fil

europejskie. Ich udział w ogólnej widowni nie osiągnął 20% (wobec 23% w 2005). Liczba premier pozostała na niem

niezmienionym poziomie: 73 tytuły. Polskich produkcji pojawiło się 27 (wobec 24 w 2005). Spośród 10. najpopularniejsz

tytułów tym razem tylko sześć pochodziło z USA (plus koprodukcja "Jan Paweł II").

Rok 2007 w polskich kinach

W roku 2007 utrzymała się tendencja wzrostowa w polskich kinach, również w odniesieniu do filmów polskich. Widow

wyniosła 32,6 mln widzów, a wśród najbardziej frekwencyjnych tytułów były aż dwa polskie ("Katyń" - 2,74 mln widz

"Testosteron" - 1,36 mln). Aż 5 polskich filmów weszło do grupy 10. najpopularniejszych hitów kinowych. Filmy

reprezentowały różne gatunki: dramat historyczny ("Katyń"), komedie ("Testosteron", "Ryś"), komedia romantyc

("Dlaczego nie!") i kryminał ("Świadek koronny"). Sukces "Katynia" uplasował film na liście 10. najpopularniejszych obraz

kinowych od 1989 roku. Filmy, którym udało się zdobyć porównywalną widownię, to przede wszystkim filmy dla mło

widowni i filmy animowane ("Shrek Trzeci", "Harry Potter i Zakon Feniksa", Ratatouille").

W połowie 2007 roku otwarto w Polsce pierwsze kino cyfrowe. Technologia cyfrowa oznacza nie tylko lepszą jakość projek

dłuższe życie ekranowe filmu i znaczne oszczędności dla dystrybutorów. Wpłynie także na dalszy rozwój rynku kinowe

i produkcyjnego. Analitycy rynku przewidują, że rozwój kina cyfrowego w Polsce będzie postępował dynamicznie i do ro

2013 blisko połowa kin przestawi się na cyfrową technikę projekcji. Proces ten otrzyma wsparcie w ramach uruchomione

w 2008 roku Narodowego Programu Cyfryzacji Kin - projektu zainspirowanego przez Krajową Izbę Producent

Audiowizualnych, Stowarzyszenie Filmowców Polskich, Fundację Polskie Centrum Audiowizualne i Polski Instytut Szt

Filmowej. ).

Rok 2008 w polskich kinach

2008 nie zakończył dobrej passy polskiego kina. Frekwencja w kinach wzrosła nieznacznie, ale znów wśród

najpopularniejszych filmów roku znalazło się aż 5 polskich tytułów. Dwa z nich zajęły zresztą pierwszą i drugą pozycj

“Lajdis" (ponad 2,5 mln widzów) oraz “Nie kłam, kochanie" (blisko 1,4 mln). Wśród najpopularniejszych polskich film

znalazły się 4 komedie romantyczne (frekwencja powyżej 500 tys. widzów) oraz film “Świadectwo" - fabularyzowa

dokument o życiu Jana Pawła II, zrealizowany na podstawie wspomnień ks. kardynała Stanisława Dziwisza. Wy

frekwencji w roku 2008 potwierdziły więc panujące w polskim kinie tendencje. Sprawdziło się także to, że polscy widzow

oprócz rodzimych produkcji, chętnie oglądają kino przygodowe i filmy przeznaczone dla dzieci i młodzieży. W Top

znalazły się bowiem takie tytuły jak "Kung Fu Panda", "Indiana Jones i Królestwo Kryształowej Czaszki", "Opowieści z Nar

Książę Kaspian", "Wall-E", "Asterix na Olimpiadzie", "High School Musical 3: Ostatnia klasa", "Step Up 2" oraz "Hancock".

Rok 2009 w polskich kinach

W 2009 polskie kina odwiedziła rekordowa liczba widzów - 39,2 miliona. Wyświetlono 264 filmy, w tym aż 35 film

polskich. Chociaż dwie pierwsze pozycje w Top 10 zajmują filmy animowane - "Epoka lodowcowa 3: Era dinozauró

i "Madagaskar 2", niewątpliwie największym hitem tego roku jest "Avatar". Premiera tego filmu odbyła się zaledwie kilka

przed końcem roku, a i tak trafił on na 9. pozycję rocznego zestawienia. Największą popularnością cieszyło się w Polsce k

przygodowe. Top 20 tworzą takie tytuły jak "2012", "Harry Potter i Książę Półkrwi", "Anioły i Demony" czy "Saga Zmierz

Księżyc w nowiu". Aż trzy pozycje zajmują filmy 3D. Wśród najchętniej oglądanych filmów znalazły się trzy pols

produkcje: film taneczny "Kochaj i tańcz" (ponad 1,3 mln widzów), historia księdza Jerzego Popiełuszki "Popiełusz

Wolność jest w nas" (ponad 1,3 mln widzów) oraz dramat społeczny "Galerianki" (blisko 600 tys. widzów) - jed

z najgłośniejszych polskich debiutów ostatnich lat.

Materiały zebrała Anna Wróblewska (Romanowska)

Korzystano z:

Michał J.Zabłocki, Produkcja filmowa w Polsce, dla PISF, 2006

Poland. Film Production Guide 2006-2009, publikacja PISF, 2008

Dane: Boxoffice.pl

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: