Komunikacja społ_syst_medialne.pdf

1.Rodzaje komunikowania społecznego (piramida komunikacyjna McQuaila)

-komunikowanie masowe (całe społ.)

-instytucje i organizacje (system polityczny lub przedsiębiorstwa) - instytucjonalne

-między grupami lub stowarzyszeniami (społ. Lokalne) – kom. grupowe

-wew. grup (np.rodzina) – kom. grupowe

-interpersonalne (między jednostkami np. para)

-intrapersonalne (przetwarzanie informacji przez człowieka)

2.Teoria społeczeństwa masowego (cechy powodujące jego bezbronność wobec wpływu środków

komunikowania masowego)

Tezy t. społ. masowego wynikają z pojęcia masy społecznej. Na zachodzie masy były widziane w

sposób negatywny, wynikało to z tradycji, ukierunkowaniu na indywidualizm i elitaryzm. Sam

termin masa początkowo odnosił się do pospólstwa i miała zabarwienie jedynie negatywne.

Teoria. Społ. Masowego akcentuje integrację różnych mediów w jeden ośrodek władzy społecznej.

Media tworzą z ludzi masy, jako audytoria, konsumentów, rynki. Głos mediów to głos władzy,

przekazu oraz rozrywki.

Antidotum na umasowienie upatruje się w emancypacyjnym użyciu nowych mediów, rozwoju

techniki komunikowania. Ludzie niekiedy opierają się sugestiom mediów, chroniąc tym samym

własną autonomię przez swą semiotyczną siłę.

-Proces komunikowania jest zazwyczaj manipulatorski ze strony nadawcy, który zwraca się do

niezróżnicowanych odbiorców z przekazami tworzonymi we własnym interesie. Media używane do

manipulowania i kontroli.

-Odbiorca jest pasywny

-Relacja między nadawcą a odbiorcą jest jednokierunkowa i bezosobowa.

-Kom. masowe rozpoczyna się w scentralizowanych instytucjach

-Nadawcy to profesjonaliści zatrudnieni przez instytucje

-Treści są produkowane w sposób niemalże przemysłowy i standardowy – masowa produkcja.

-Przekaz jest produktem pracy o wartości wymiennej (jest towarem)

-stosunek nadawcy i odbiorcy nie jest etyczny, czyli oparty na moralnych powinnościach, jak np. w

tradycyjnym uczestnictwie kulturowym, lecz jest usługą, świadczoną dla pieniędzy. Ani nadawca

ani odbiorca nie są w żaden sposób ze sobą związani.

-Zatomizowana i odgórnie kontrolowana publiczność

-Ludzie zależą od mediów

-głos mediów jest służebny wobec elit władzy.

3. „Tradycyjne” (czyli pierwsze) modele komunikowania masowego – główne cechy wspólne

Model aktu perswazyjnego Harolda Lasswella – 1948. Klasyczny linearny jednokierunkowy

model opisowy, stanowiący swego rodzaju wzorzec dla wielu naukowców. Punkt wyjścia dla

pozostałych modeli. Lasswell przy konstrukcji swego modelu oparł się na tzw. Arystotelesowskiej

triadzie komunikowania-nadawcy (mówcy), przekazie (treści przemówienia) i odbiorcy (słuchacza),

czyli na trzech podstawowych elementach, bez których proces komunikowania byłby niemożliwy.

Badacz ujął proces porozumiewania się ludzi w formie pięciu fundamentalnych pytań:

• Kto mówi?

• Co mówi?

• Za pośrednictwem jakiego kanału mówi?

• Do kogo mówi?

• Z jakim skutkiem mówi

Cechy modelu

Rola nadawcy i odbiorcy jest jasno określona.

Model ukazuje proces przekazu jako jednokierunkowy.

Traktuje wszystkie formy komunikowania w sposób instrumentalny (jako proces perswazyjny, w

którym nadawca ma określony cel).

Celem nadawcy jest spowodowanie określonego skutku tj. ukształtowanie nowej postawy, zmiana

lub wzmocnienie już istniejącej.

Model wskazuje na nowe obszary badań tj: analiza komunikatora, analiza publiczności środków

masowego przekazu, analiza treści(komunikatu), analiza efektu (skutku).

Model przekazu sygnałów Shannona i Weavera (1948)

Model matematyczny, linearny, operacyjny (pozwala przewidywać przebieg procesu). Wprowadzają

nowe pojęcia: nadajnik; odbiornik; szum informacyjny; przepustowość kanału; kod (kodowanie-

sygnał nadany i odkodowanie-sygnał odebrany). W zamierzeniu jego twórców dotyczył transmisji

sygnałów w strukturach technicznych, takich jak telefon czy telegraf. Prosty zabieg zastąpienia

„nadajnika” nadawcą, a „odbiornika” odbiorcą pozwolił na recepcję tego modelu przez naukę o

komunikowaniu i zastosowanie go do analizy procesów porozumiewania się ludzi. Celem badaczy

było stworzenie ogólnego modelu komunikowania, który byłby podstawą teorii informacji,

odnoszącej się do procesów wymiany informacji. Trzy grupy problemów poddano analizie:

• dotyczące techniki – na ile dokładnie można transmitować symbole;

• dotyczące semantyki – z jaką dokładnością wysłane symbole są przenoszone na pożądane

znaczenie;

• dotyczące skuteczności – w jakim stopniu znaczenie odebrane odpowiada znaczeniu

pożądanemu.

Najważniejszy poziom techniczny, wywiera wpływ na pozostałe.

Model trójkątny Newcomba – 1953

Model skoncentrowany wokół stosunków między jednostkami, komunikowanie utrzymuje

równowagę w systemie społecznym.

A i B – jednocześnie nadawca i odbiorca (komunikator i adresat); nie działają indywidualnie, ale w

ramach organizacji, struktur władzy itp. X – część otoczenia społecznego (osoba lub przedmiot). A,

B i X – system zależny.

Komunikowanie – proces utrzymania relacji między tymi trzema elementami poprzez

przekazywanie informacji. Informacja pozwala utrzymać równowagę społeczną (kształtuje

zachowanie i pozwala dostosować się do zmian).

ŚRODOWISKO SPOŁECZNE

NADAWCA

ODBIORCA

Model wspólnoty doświadczeń Schramma (1954)

Wilbur Schramm zakwestionował model Shannona.

Punkt odniesienia dla tego uczonego stanowił model cybernetyczny, odwołujący się do repertuaru

nadawcy i odbiorcy. Komunikowanie oznaczało dla Schramma dzielenie się jednostki jej

doświadczeniami i uczestniczenie w pewnej wspólnocie z inną bądź innymi jednostkami. Do

zaistnienia takiego procesu niezbędna jest obecność trzech elementów:

- Źródła, którym może być osoba lub organizacja;

- Przekazu, który może być rozpowszechniany w rozmaitych formach ekspresyjnych, pisanych bądź

obrazkowych;

- Adresata, czyli jednostki lub publiczności środków masowego przekazu.

Z tymi trzema podstawowymi elementami składowymi procesu komunikowania związane są trzy

fazy jego przebiegu:

- Pierwsza z nich polega na kodowaniu przez źródło

- Druga to interpretacja

- Trzecia dotyczy dekodowania przez adresata.

Dla badacza najważniejsze w takim procesie jest synchronizowanie źródła z adresatem tj.

połączenie ich wspólnymi ideami, wiedzą, postawami.

W dalszych badaniach Schramm rozwinął model wspólnoty doświadczeń, dostosowując go do

specyfiki procesu komunikowania na poziomie interpersonalnym i masowym. Analizowany model

odrzuca założenie, iż proces komunikowania ma charakter linearny. Na poziomie interpersonalnym

każda ludzka istota jest bowiem źródłem i adresatem jednocześnie, wysyła i odbiera przekaz,

koduje, interpretuje i dekoduje. Podobnie jest na poziomie masowym, ponadto media wysyłają do

publiczności wiele identycznych komunikatów, które każdy z odbiorców dekoduje i interpretuje.

Kolejna fazą jest reinterpretacja przekazu medialnego w grupach, do których przynależą jednostki.

Publiczność środków masowego komunikowania wytwarza sprzężenie zwrotne, powracające do

masowych mediów jako przekaz wymagający odkodowania.

Model percepcji Gerbnera – 1956

Ogólny model komunikowania, który traktuje proces przekazu w sposób znacznie bardziej

kompleksowy niż pozostałe. Zrywa z linearnością . Ma charakter dynamiczny, obrazujący przebieg

procesu komunikowania. Konstrukcja Gerbnera, pomijając czynniki społeczne, traktuje proces

komunikowania, jako zjawisko czysto psychologiczne.

Dwie fundamentalne propozycje :

-model łączy przekaz z rzeczywistością, a także jest w stanie poinformować nas o znaczeniu

komunikatu,

-model ukazuje proces komunikowania jako jedność dwóch czynników: percepcji lub recepcji oraz

komunikującego, lub czynnika kontroli.

Można go zastosować w różnych formach komunikowania oraz w funkcjach sytuacji

komunikacyjnych. Ponadto wielką zaleta jest łatwość wykorzystania schematu do analizy zarówno

prostych aktów porozumiewania się, jak i skomplikowanych procesów. Pozwala zilustrować

problemy komunikowania i percepcji w kontekście psychologicznym, na poziomie

interpersonalnym, a także na poziomie społecznym, ukazując sposób traktowania transmisji

przekazu przez komunikatora. Model ma charakter łańcuchowo – rozszczepiający się, w którym

występują dwa kierunki analizy

-poziom horyzontalny – wstępem do procesu komunikowania jest wydarzenie W , które ma miejsce

w rzeczywistości, i które jest postrzegane przez N (przy czym N może być osobą lub maszyną np.

kamera). Między wydarzeniem rzeczywistym W a wydarzeniem postrzeganym W1 przez N

zachodzi proces selekcji. Ponieważ N nie jest w stanie oddać w sposób absolutnie wierny

wydarzenia - W jest ono determinowane przez percepcje postrzegającego.

-- poziom wertykalny dotyczy stosunku między nadawcą a przekazem. W zależności od tego jak

wydarzenie zostało postrzeżone będzie zależała treść (T) i forma (F) przekazu (P), przy czym

stosunki między formą a treścią mają charakter dynamiczny i interaktywny. Selekcja na poziomie

horyzontalnym jest tak samo ważna, jak i na poziomie wertykalnym i dotyczy kanałów

komunikowania oraz selekcji percepcji bowiem tak jak W1 nie może być identyczne z W, tak P nie

może być identyczne z W1. Selekcja i zniekształcenie zawsze występują łącznie.

Model selekcji Westleya i MacLeana – 1957

Idea społecznej potrzeby informacji, na której opierał się model Newcomba, została rozwinięta

przez powyższych badaczy. Dostosowali oni model poprzednika do specyfiki kom. masowego.

Różnice między kom. interpersonalnym a masowym według W. i L.

Możliwość sprzężenia zwrotnego w kom. masowym praktycznie nie występuje

W kom. masowym zarówno liczba nadawców jest olbrzymia, jak i liczba tematów (przedmiotów) w

otoczeniu, według których odbiorcy mogą się orientować i dokonywać selekcji.

Do modelu wprowadzili elem. pośrednika C. Obiekty występujące w otoczeniu oznaczyli

symbolami:X1,X2,X3, …, Xn ,natomiast ich postrzegane odpowiedniki symbolami X’ X’’X’’’…. W

procesie komunikowania interpersonalnego obiekty X są selekcjonowane przez nadawcą A i

następnie przesyłane w formie bezpośredniego przekazu X’ do odbiorcy B. W kom. masowym

pojawia się nowy element C, który koresponduje z rolą masowego komunikatora (funkcja gate-

keepera), decydującego o tym jakie treści będą komunikowane. Gate-keeper w procesie transmisji

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: