1
WYBÓR ZADAŃ Z ARKUSZY MATURALNYCH
(ZAKRES ROZSZERZONY)
„ROZTWORY I REAKCJE W ROZTWORACH WODNYCH”
Zad. 1 (2 pkt.)
Zmieszano roztwory zawierające jednakowe ilości moli siarczanu(VI) potasu i azotanu(V) ołowiu(II). Uzupełnij tekst, który opisuje to doświadczenie.
a) Po reakcji w układzie znajdowały się jony…………………………………………
b) Odczyn roztworu był ……………………………………………………………….
Zad. 2 (3pkt.)
Przeprowadzono doświadczenie, w którym do roztworu AgNO3 dodano roztwór KBr. W wyniku doświadczenia w probówce wytrącił się kremowy osad.
a) Podaj, w formie skróconej jonowe równanie reakcji …………………………………
…………………………………………………………………………………………..
b) Oblicz wydajność tej reakcji, jeżeli roztwór zawierał 42,5 g azotanu (V) srebra a wytrącony osad ważył 38 g.
Obliczenia:
Zad. 3 (2 pkt.)
Oblicz rozpuszczalność substancji w temperaturze 20o C, jeżeli stężenie procentowe nasyconego w tej temperaturze roztworu wynosi 20%.
Zadanie 4. (2 pkt)
Zgodnie z normami Unii Europejskiej dopuszczalna zawartość jonów azotanowych(V)
w wodzie pitnej wynosi 44 mg/dm3 wody. Po zbadaniu próbki wody pobranej z rzeki okazało
się, że w objętości 30 cm3 tej wody znajduje się 0,004 g jonów azotanowych(V).
Określ, czy woda pobrana z rzeki nadaje się do picia. Odpowiedź uzasadnij
odpowiednimi obliczeniami.
Obliczenia: ..................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Odpowiedź: ...............................................................................................................................
Zadanie 5. (3 pkt)
Oblicz stężenie molowe 15% roztworu wodorotlenku potasu, jeżeli gęstość roztworu
wynosi 1,14 g/cm3.
Obliczenia: .................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
Odpowiedź: .................................................................................................................................
Zadanie 6. (2 pkt)
Podaj wartość pH i pOH roztworu NaOH o stężeniu 0,001 mol/dm3 w temperaturze
25oC, jeśli stopień dysocjacji α = 100%.
Zadanie 7. (2 pkt)
Aby przygotować działkę do uprawy pewnego gatunku roślin, ziemię nawożono saletrą
amonową, czyli azotanem(V) amonu. Podaj, jaki będzie wpływ nawożenia saletrą na
odczyn tej gleby. Odpowiedź uzasadnij, podając nazwę zachodzącego procesu
chemicznego.
Wpływ na odczyn: .......................................................................................................................
Nazwa procesu: ............................................................................................................................
Zadanie 8. (1 pkt)
Zapisz w formie jonowej (zapis skrócony) równanie reakcji, jakiej ulega azotan(V)
amonu w roztworze wodnym.
Równanie: ...................................................................................................................................
Zadanie 9. (4 pkt)
Dane są jony: CO3 2- i NH4+
Zaklasyfikuj je do kwasów lub zasad według teorii Brönsteda. Uzasadnij swoją decyzję,
pisząc odpowiednie równania reakcji.
CO3 2- …............................................................................
NH4+ ............................................................................
Równania reakcji:
.......................................................................................................................................................
Zadanie 10. (5 pkt)
Masz do dyspozycji: blaszkę cynkową, blaszkę miedzianą, roztwór siarczanu(VI) miedzi(II), roztwór siarczanu(VI) cynku.
Zaproponuj doświadczenie, w którym porównasz aktywność miedzi i cynku.
W tym celu:
a) przedstaw schematyczny rysunek doświadczenia,
b) opisz przewidywane obserwacje,
c) napisz, w formie jonowej, równanie(-a) zachodzącej(-ych) reakcji,
d) sformułuj wniosek wynikający z tego doświadczenia.
Schemat doświadczenia:
Obserwacje: .................................................................................................................................
Równanie(-a) reakcji: ..................................................................................................................
Wniosek: .....................................................................................................................................
Zadanie 11. (3 pkt)
Pomiędzy osadem a roztworem trudno rozpuszczalnej soli AnBm ustala się równowaga
opisana równaniem:
AnBm(s) ↔ nAm+(aq) + m Bn- (aq)
Iloczyn stężeń jonów w stanie równowagi w nasyconym roztworze tej soli, który można
przedstawić jako zależność:
Ir = [Am+ ]n [Bn- (aq) ]m
jest nazywany iloczynem rozpuszczalności.
Jeśli iloczyn ze stężeń jonów [Am+]n · [Bn-]m obecnych w roztworze jest większy od iloczynu
rozpuszczalności, wówczas z roztworu wytrąca się osad.
Przeprowadź odpowiednie obliczenia i odpowiedz, czy po zmieszaniu równych objętości
roztworu CaCl2 o stężeniu 0,05 mol·dm-3 i roztworu Na2SO4 o stężeniu 0,05 mol·dm-3 wytrąci się osad CaSO4 (iloczyn rozpuszczalności CaSO4 Ir = 4,93·10-5).
Zadanie 12. (4 pkt)
W dwóch probówkach znajdują się wodne roztwory soli:
I. octanu sodu
II. chlorku amonu.
Określ, jakie odczyny mają te roztwory. Uzasadnij swoją odpowiedź podając, jakie
cząsteczki i jony znajdują się w roztworach po hydrolizie.
Odczyn roztworu I ...................................................................................
Odczyn roztworu II ...................................................................................
Uzasadnienie (cząsteczki i jony znajdujące się w roztworach po hydrolizie):
Roztwór I ......................................................................................................................................
Roztwór II ...................................................................................................................................
Informacja do zadania 13., 14. i 15.
Na poniższym wykresie przedstawiono krzywe rozpuszczalności wybranych substancji.
Zadanie 13. (2 pkt)
Przygotowano dwa naczynia zawierające po 100 g wody. Do jednego z nich wprowadzono
55 g chlorku amonu, a do drugiego 55 g azotanu(V) potasu. Mieszaniny ogrzano
do temperatury 40°C.
Z powyższego wykresu odczytaj i zapisz, jaka jest rozpuszczalność tych soli
w wodzie w podanej temperaturze, oraz określ, czy otrzymano roztwory nasycone
czy nienasycone.
Rozpuszczalność Rodzaj roztworu
Chlorek amonu ………………………………………………………………………………..
Azotan(V) potasu ……………………………………………………………………………….
Zadanie 14. (1 pkt)
Korzystając z zamieszczonego wyżej wykresu rozpuszczalności, podaj nazwy substancji
o najniższej i najwyższej rozpuszczalności w wodzie w temperaturze 20 oC.
Substancja o najniższej rozpuszczalności: ...................................................................................
Substancja o najwyższej rozpuszczalności: .................................................................................
Zadanie 15. (2 pkt)
Oblicz stężenie procentowe nasyconego roztworu jodku potasu w temperaturze 40ºC.
Odpowiedź: …………………………………………………………………………………..
Zadanie 16. (1 pkt)
Korzystając z teorii Brönsteda, napisz, jaką rolę (kwasu czy zasady) pełni woda
w przedstawionych poniżej równaniach reakcji.
1. HCl + H2O ↔ H3O+ + Cl- Woda pełni rolę ...................................................
2. CO32- + H2O ↔ HCO3- + OH- Woda pełni rolę ................................
Zadanie 17. (2 pkt)
Wykonano doświadczenie, podczas którego do roztworów zawierających wodorotlenki metali
dodano roztwory różnych kwasów.
I. 2 mole Ca(OH)2 i 3 mole HNO3
II. 2 mole NaOH i 1 mol HCl
III. 2 mole KOH i 1 mol H2SO4
a) Określ odczyn roztworu otrzymanego w probówce I, jeżeli ilości użytych reagentów
były takie, jak podano w powyższymopisie.
.....................................................................................................................................................
b) Napisz numer probówki, w której substancje użyte do doświadczenia zmieszane
zostały w stosunku stechiometrycznym.
Zadanie 18. (2 pkt)
I. siarczanu(VI) cynku,
II. azotanu(III) sodu.
Podaj odczyn roztworów w obu probówkach. Odpowiedź uzasadnij, pisząc w formie
jonowej skróconej równania zachodzących reakcji.
uusia20