LEKI ZNIECZULENIA OGÓLNEGO.doc

LEKI ZNIECZULENIA OGÓLNEGO

Następuje w wyniku działanie środków anestetycznych na OUN, i połączony z utratą przytomności.

Stosowane w celu bezbolesnego, bezwstrząsowego i łatwego przeprowadzania operacji chirurgicznej.

Obejmuje okres wprowadzenia do znieczulenia, okres podtrzymania znieczulenia i przywracania mechanizmów regulacyjnych ustroju oraz okres postanestyczny, a poprzedzony jest okresem przygotowania czyli premedykacji.

Premedykacja- stosowana w celu zniesienia lęków, bólów i dyskomfortu przed operacją oraz w celu zmniejszenia dawek lub zapobiegania działaniom niepożądanym środków znieczulenia ogólnego.

W celu premedykacji stosowane są:

a)       BENZODIAZEPINY- podawane doustnie, powodują łagodne działanie uspokajające, a w dawkach większych niepamięć wsteczną. Pozajelitowo jako lek wspomagający w znieczuleniu dożylnym np. diazepam, flunitrazepam, lorazepam, midazolam

b)       NEUROLEPTYKI- działają p/wymiotnie, uspokajająco, przeciwlękowo np. promazyna, haloperidol, droperidol. Stosowane w neuroleptanalgezji czyli połączenie silnego środka neuroleptycznego ze środkami opioidowym np. droperidol+ fentanyl

c)       OPIOIDOWE LEKEI P/BÓLOWE- umożliwiają zmniejszenie dawek środków znieczulenia ogólnego, znoszą ból przed operacją, stosowany do podtrzymywania ogólnego np. buprenorfina, morfina, halbufina, pentazoksyna, petydyna, tramadol

d)       LEKI CHOLINOLITYCZNE- zmniejszają bradykardię i ślinotok, przeciwdziałają hipotensji wywołanej przez bodźce chirurgiczne lub przez stosowanie halo tanu, propofolu. Zaliczamy atropinę i skopolaminę.

W celu uzyskania znieczulenia ogólnego stosujemy:

- anestetyki wziewne

- anestetyki dożylne

- opioidowe leki p/bólowe

- środki zwiotczające

ANESTETYKI DOŻYLNE

Są lekami szybko działającymi. Stosowane do wprowadzenia do znieczulenia ogólnego. Wykazują szybkie działanie nasenne i silne p/drgawkowe. Stosowane są do krótkotrwałego znieczulenia dożylnego. W wyniku podania może nastąpić hipotensja, zaburzenia pracy serca, depresja ośrodka oddechowego.

TIOPENTAL- pochodna kwasu barbiturowego. Działa szybko i silnie nasennie i p/drgawkowo. Nie działa p/bólowo. Stosowany do krótkotrwałego znieczulenia ogólnego oraz do wprowadzania do znieczulenia ogólnego i do znieczulenia wziewnego z podtlenkiem azotu.

Działania niepożądane:

- spadek ciśnienia krwi,

- wzrost częstości pracy serca

-przy szybkim podaniu dożylnym może wystąpić bezdech przejściowy,

-przypadkowo podany dotętniczo może wywołać martwicę.

P/wskazania: porfiria, nadwrażliwość na lek, nie stosujemy u chorych z hipowolemią i ustalonym rzutem serca

METOHEKSIT- pochodna kwasu barbiturowego. Działa silnie i krócej niż tiopental. Stosowany do wprowadzenia i podtrzymania znieczulenia.

Działania niepożądane:

a)większe stężenie powoduje podrażnienie żyły i zagrożenie martwicą,

b)podczas wprowadzenia może wystąpić pobudzenie w postaci drżenia, ruchów mimowolnych, czkawki, kaszlu, napadu padaczkowego,

c) hipotensja,

d) tachykardia,

e) krótkotrwały bezdech.

Może być stosowany domięśniowo.

ETOMIDAT- pochodna imidazolu. Stosowany do wprowadzenia do znieczulenia ogólnego i do krótkotrwałego znieczulenia dożylnego. Mogą wystąpić mimowolne skurcze mięśni, ból w miejscu wstrzyknięcia. Charakteryzuje się najmniejszym wpływem depresyjnym na ukł krążenia i dlatego jest zalecany u osób z chorobą niedokrwienną serca.

KETAMINA- jest pochodną cykloheksanolu. Stosowana jest do wprowadzania i podtrzymania znieczulenia głównie u osób z objawami wstrząsu.

Działa p/bólowo, wywołuje krótki bezdech. Stosowana dożylnie i domięśniowo.

Działania niepożądane:

a)       może wywoływać pobudzenie w czasie wybudzania,

b)       niepokój ruchowy,

c)       omamy,

d)       halucynacje,

e)       wzrost napięcia mięśniowego,

f)        wzrost ciśnienia tętniczego krwi,

g)       wzrost częstotliwości pracy serca,

h)       wzrost ciśnienia śródczaszkowego

P/wskazania: porfiria, nadciśnienie śródczaszkowe

MIDAZOLAM- jest pochodną benzodiazepiny. Stosowany do wprowadzania do znieczulenia. Wywołuje słaby wpływ depresyjny na ukł krążenia i oddechowy.

PROPOFOL- jest pochodną fenolu. Stosowany do wprowadzenia do znieczulenia ogólnego. Powoduje łagodne zasypianie, szybkie odzyskiwanie świadomości bez oszołomienia.

Działanie niepożądane:

a)       hipotonia,

b)       przedłużony bezdech podczas indukcji,

c)       drgawki w okresie pooperacyjnym

P/wskazania: alergia na lek

ANESTETYKI WZIEWNE

Są to gazy lub lotne ciecze. Stosowane do wprowadzenia i kontynuowania znieczulenia. Mogą być podawane z lekami znieczulającymi dożylnie, z opioidowymi lekami p/bólowymi i środkami zwiotczającymi. Wpływają depresyjnie na czynność ukł oddechowego i sercowo- naczyniowego. Powodują przyspieszenie oddechu, zmniejszają objętość oddechową, rozszerzają oskrzela i hamują czynność aparatu rzęskowego tchawicy. Zmniejszają kurczliwość i pracę mięśnia sercowego. Obniżają objętość wyrzutową  serca i osłabiają czynność układu współczulnego, co prowadzi do hipotensji, działania zwiotczającego na ukł nerwowo- mięśniowy i mięsień macicy. Przenikają przez barierę łożyskową i mogą wywoływać hipoksję płodu( niedotlenienie).

ENFLURAN- jest stosowany w mieszaninie z tlenem i podtlenkiem azotu.

Wywołuje szybka indukcję i działa zwiotczająco na mięśnie szkieletowe. Działa depresyjnie na układ oddechowy, obniża ciśnienie krwi, pobudza czynność ośrodka układu nerwowego, co może wiązać się z napadem padaczkowym. Nie wywołuje działania hepatotoksycznego i arytmogennego.

ETER DIETYLOWY- ze względu na wybuchowy charakter ma ograniczone zastosowanie. Jego wadą jest powolna indukcja i wybudzanie. Nasila hiperglikemię.

HALATAN- stosowany do wprowadzenia do znieczulenia i podtrzymania go. Stosowany z tlenem i podtlenkiem azotu. Silny lek znieczulający mięśnie prążkowane. Silnie zwiotcza mięśnie macicy, wpływa depresyjnie na układ oddechowy i sercowo-naczyniowy. Działa arytmogennie, zwiększa ciśnienie śródczaszkowe, może uszkadzać wątrobę, rozszerza oskrzela i nie drażni górnych dróg odd.

IZOFLURAN- działa pośrednio między enfluranem a hala tanem. Silnie działa p/bólowo, działa zwiotczająco na mięśnie poprzecznie prążkowane. Wywołuje depresję oddechową, hipotensję, nie powoduje arytmii i nie działa hepatotoksycznie.

PODTLENEK AZOTU- słaby środek znieczulający. Służy do wprowadzenia i podtrzymania znieczulenia ogólnego w połączeniu z innymi anestykami wziewnymi lub dożylnymi. Stosowany z tlenem służy do wywołania lepszego znieczulenia bez utraty świadomości.

OPIOIDOWE LEKI P/BÓLOWE

Stosowane do premedykacji i zwalczania bólu pooperacyjnego, w analgezji śródoperacyjnej. Stosowane dożylnie i łączone z tlenem i podtlenkiem azotu i środkami zwiotczającymi. W analgezji śródoperacyjnej pozwalają na zmniejszenie dawek anestetyków. Działają silnie i krótko. Wpływają depresyjnie na ośrodek oddechowy. Mogą wywoływać nudności.

ŚRODKI ZWIOTCZAJĄCE

Stosowane są w celu zwiotczenia mięśni podczas operacji chirurgicznych. Ułatwiają intubację i prowadzenie oddechu kontrolowanego podczas operacji. Działanie ich jest odwracalne po zakończeniu operacji przez odwracalne inhibitory acetylocholinoesterazy- tzw środki niedepolaryzujące.

NIEDEPOLARYZUJĄCE:

- ALKURONIUM

- ATRAKURONIUM

- PANKURONIUM

- PIPEKURONIUM

- TUBOKUARYNA

- WEKURONIUM

DEPOLARYZUJĄCE- środki zwiotczające, stosowane w celu ułatwienia wykonania intubacji dotchawiczej po wprowadzeniu do znieczulenia ogólnego

- SUKSAMETONIUM- ma krótkie działanie. Działanie ustępuje samoczynnie po rozłożeniu go przez cholinoestazę osoczową.