JUDAIZM I ŻYDZI.pdf

śydzi w polsce - Wydruk strony

Page 1 of 3

Tablica 2

Judaizm i śydzi

śołnierze rzymscy wynoszą

Menorę, siedmioramienny

świecznik oraz inne zdobycze

ze Świątyni w Jerozolimie.

Rzymski wódz Tytus nakazał

zniszczyć Świątynię w 70 r.

n.e., a ludność Ŝydowską

wysiedlić z Judei. śydzi

zaczęli się osiedlać na całym

obszarze Cesarstwa

Rzymskiego, wzdłuŜ

wybrzeŜy Afryki Północnej, na

terytorium obecnych Włoch i

Hiszpanii, wzdłuŜ Renu, i we

Francji.

Strona pochodząca z Talmudu

Babilo ń skiego . Talmud [hebr.

nauka] jest najwaŜniejszą po

Biblii księgą judaizmu, która

zawiera komentarze do Pisma

Ś wi ę teg o, rabiniczne dyskusje,

zasady, obejmujące wszystkie

dziedziny Ŝycia, wskazania

moralne i przypowieści.

Powstawał stopniowo a jego

zasadnicze części

skodyfikowane zostały w IV

wieku n.e. w akademiach

religijnych Babilonu. Liczący

5894 strony Talmud składa się

z dwóch podstawowych części

Miszny (prawo przekazywane

ustnie) i Gemary (komentarze i

objaśnienia do Miszny ).

Talmud stanowi najwaŜniejsze

dzieło nauczania Ŝydowskiego.

Studiowanie Tory i Talmudu

jest obowiązkiem kaŜdego

poboŜnego śyda.

Zwój Tory. Tora [hebr. prawo, nauka]

podstawowa część hebrajskiego

kanonu Pisma Ś wi ę tego , pierwsze pięć

ksiąg Biblii (Pi ę cioksi ą g Moj Ŝ esza) .

Jest znana chrześcijanom jako Stary

Testament. Dla śydów stanowi

najświętszy obiekt kultu. Tora musi

być przepisywana ręcznie. KaŜdego

tygodnia jej fragment jest uroczyście

odczytywany w synagodze.

W XIII w. p.n.e. naród Ŝydowski

zamieszkiwał miasta i wsie na

terenach, które stanowią dzisiaj

terytorium Izraela. Centralnym

miastem była Jerozolima, gdzie

wzniesiono Świątynię. Religią śydów

był judaizm, głoszący wiarę w jednego

Boga, wymagający od swoich

wiernych etycznego postępowania,

propagujący wspólną modlitwę.

Po powstaniach Ŝydowskich

skierowanych przeciw okupacji

rzymskiej (66 - 135 r. n.e.) zabroniono

śydom zamieszkiwania w Jerozolimie

i Judei. śydzi zmuszeni zostali do

opuszczenia swojej ojczyzny a

Jerozolima została zburzona.

Rozpoczął się okres diaspory - dwóch

tysięcy lat Ŝycia w rozproszeniu. śyjąc

w diasporze tworzyli własne gminy,

które obejmowane były specjalnymi

prawami i ograniczeniami. Po

otrzymaniu równych praw zaczęli się

integrować ze społeczeństwami, wśród

których mieszkali od wieków. Dla

wielu z nich fakt bycia śydem przyjął

wymiar świecki i narodowy. W końcu

XIX w. powstał syjonizm - Ŝydowski

ruch narodowy - propagujący ideę

Rabini z Jemenu. Po zburzeniu

Świątyni w Jerozolimie przez

Rzymian w 70 r. n.e. judaizm

stał się religią pozbawioną

jednego centrum. Od tego

czasu nauczanie i

przywództwo religijne przejęli

rabini, którzy studiują i

interpretują Pisma oraz

objaśniają prawa religijne.

Pełnią oni równieŜ funkcję

sędziów.

http://www.zydziwpolsce.edu.pl/panel02.html

2008-04-19

śydzi w polsce - Wydruk strony

Page 2 of 3

Święto Pesach . Jest to jedno z

najstarszych i najwaŜniejszych

świąt Ŝydowskich,

upamiętniające wyzwolenie

Izraelitów spod władzy

faraonów i ucieczkę z Egiptu.

Symbolizuje takŜe zapowiedź

odkupienia świata po przyjściu

Mesjasza. Obchodzone jest

wiosną, podczas pierwszej

pełni księŜyca po zrównaniu

się dnia z nocą. W diasporze

trwa osiem dni a w Izraelu -

siedem. Święto Pesach

rozpoczyna się od uroczystej

wieczerzy, zwanej sederową

[hebr. porządek], która

odbywa się według ściśle

określonych reguł.

Odczytywana jest wtedy

Hagada (zbiór modlitw,

błogosławieństw oraz

opowieści o Ŝyciu Izraelitów w

niewoli egipskiej), a zawarte w

tej opowieści wydarzenia są

symbolicznie upamiętniane.

Aby podczas wieczerzy

wspomnieć prymitywne

warunki, jakie napotkali

Izraelici podczas 40-letniej

wędrówki po pustyni, spoŜywa

się mac ę (placek z

niekwaszonego chleba). Wiele

świąt Ŝydowskich upamiętnia

opisane w Biblii wydarzenia.

powrotu do Palestyny i ponowne

utworzenie tam państwa Ŝydowskiego.

Po tragedii Holocaustu idea wspólnej

historii i losu nabrała szczególnego

znaczenia. Stała się ona jeszcze

mocniejsza po utworzeniu w 1948 r.

niepodległego państwa Ŝydowskiego.

Mimo, iŜ w latach następnych 2,5

miliona śydów "powróciło" do

Izraela, to jednak większość ludności

Ŝydowskiej Ŝyje do dziś w diasporze.

Chłopiec podczas uroczystości

bar micwy [hebr. syn

przykazania]. śydzi obchodzą

bar micw ę w wieku 13 lat

(dziewczynki w wieku 12 lat -

bat micwa ). Jest to

symboliczny moment, w

którym stają się

pełnoprawnymi członkami

Ŝydowskiej wspólnoty

religijnej. Od tej pory

obowiązują ich wszystkie

przykazania religijne oraz

samodzielnie odpowiadają za

swoje czyny. Podczas

uroczystości bar micwy ,

chłopcy wzywani są po raz

pierwszy do odczytania

fragmentu Tory oraz

wygłoszenia do niej

komentarza. W XIX wieku

podobne ceremonie zostały

wprowadzone takŜe dla

dziewcząt. Od czasów

biblijnych, dzieci Ŝydowskie

płci męskiej były uczone

czytania i pisania. W okresie

diaspory śydzi, zamieszkujący

wiele

państw

Europy

Po blisko dwudziestowiecznym

okresie rozproszenia śydzi, na

wezwanie organizacji

syjonistycznych, głoszących

konieczność utworzenia niepodległego

państwa Ŝydowskiego na jego

historycznym terytorium, zaczęli na

przełomie XIX i XX w. licznie

osiedlać się na terytorium Palestyny z

głównym jej miastem Jerozolimą.

Tereny te od wieków wchodziły w

skład państwa tureckiego i

zamieszkane były przez Arabów. W

1917 r. Brytyjczycy doprowadzili do

klęski i kapitulacji Turcji, a na

zajętym przez nich obszarze

Palestyny, który potem stał się

brytyjskim terytorium mandatowym,

obiecali utworzenie "Ŝydowskiej

siedziby narodowej" (deklaracja A.J.

Balfoura). Idę tę gorąco popierał

wybitny działacz syjonistyczny i

pierwszy premier Izraela Dawid Ben

Gurion>. Urodził się on w 1886 r. w

Płońsku na ziemiach polskich, a w

Środkowowschodniej,

stanowili zazwyczaj jedyną

grupą społeczną powszechnie

posiadającą tę umiejętność.

http://www.zydziwpolsce.edu.pl/panel02.html

2008-04-19

śydzi w polsce - Wydruk strony

Page 3 of 3

1906 r. osiedlił się w Palestynie. Gdy

w 1947 r. Brytyjczycy opuścili

Palestynę, Ben Gurion 14 maja 1948 r.

uroczyście proklamował na

przyznanej śydom przez ONZ części

Palestyny (druga część przyznana

została Arabom) powstanie

niepodległego państwa Izrael. Ten

wybitny polityk izraelski zmarł w

1973 r.

http://www.zydziwpolsce.edu.pl/panel02.html

2008-04-19

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: