Mordercy.pdf

Ukochani mordercy

Wiedza i ņ ycie, 11/2005

Zimni, wyrachowani, uwielbiani. Amerykanie traktuj Ģ seryjnych morderców jak

gwiazdy kina.

Tego lata mieszka ı cy ameryka ı skiej miejscowo Ļ ci Wichita wreszcie odetchn ħ li z ulg Ģ . 18

sierpnia, po krótkim aczkolwiek emocjonuj Ģ cym procesie, Dennis Rader, znany szerzej jako

„BTK” (od „bind them, torture them and kill them”, czyli zwi ĢŇ , torturuj oraz zabij), został

skazany na ł Ģ czn Ģ kar ħ 175 lat wi ħ zienia. M ħŇ czyzna ten, na co dzie ı przykładny ojciec,

podpora miejscowego ko Ļ cioła oraz opiekun dru Ň yny skautów, zamordował w latach 1974 -

1991 10 osób. Policji udało si ħ go schwyta ę dopiero pod koniec lutego tego roku, czterna Ļ cie

lat po jego ostatnim zabójstwie.

Historii ludzi podobnych do Radera, współcze Ļ ni Amerykanie znaj Ģ dziesi Ģ tki. - Zła sława,

która otacza seryjnych morderców, podszyta jest jednak spor Ģ doz Ģ fascynacji – twierdzi prof.

David Schmid z University of Buffalo, autor ksi ĢŇ ki „Natural Born Celebrities

Serial Killers in American Culture”. Publikacja ukazała si ħ pod koniec lata nakładem

University of Chicago Press. Na jej kartach badacz analizuje przyczyny ogromnej

popularno Ļ ci wszelakich „pami Ģ tek” po najsłynniejszych mordercach. Wystarczy bowiem

odwiedzi ę cho ę by stron ħ : www.murderauction.com, by za 125 dolarów naby ę autentyczny

rysunek Charlesa Mansona (tego który zamordował m.in. Ň on ħ Romana Pola ı skiego Sharon

Tate) czy za 325 dolarów zdj ħ cie z autografem Teda Bundy’ego (15 młodych dziewcz Ģ t). - S Ģ

symbolami współczesnej Ameryki. Wokół nich narodził si ħ cały biznes: filmy, gad Ň ety,

ksi ĢŇ ki. Dla wielu z nas stali si ħ uciele Ļ nieniem zła naszych czasów. A jednocze Ļ nie nie

potrafimy uwierzy ę , Ň e wi ħ kszo Ļę z nich uchodziła w swym Ļ rodowisku za zupełnie normalne

osoby – twierdzi prof. Schmid. Według niego fascynacja seryjnymi mordercami bierze si ħ ze

strachu przed złem, które mo Ň e kry ę si ħ w ka Ň dym z ludzi.

Jednak wbrew obiegowej opinii seryjni mordercy nie s Ģ wytworem współczesnej cywilizacji.

Z zapisków historycznych wynika bowiem, Ň e problem ten jest zmor Ģ ludzko Ļ ci od

przynajmniej kilkuset lat. Za pierwszego znanego badaczom wielokrotnego zabójc ħ uchodzi

Ļ redniowieczny francuski arystokrata, bohater narodowy, uczestnik batalii Ļ wi ħ tej Joanny

d’Arc - Gilles de Rais. Wsławił si ħ jako morderca dzieci, a liczba jego ofiar wynosiła w

zale Ň no Ļ ci od Ņ ródła od 80 do 200. Zabijał zarówno dziewczynki jak i chłopców, cho ę wydaje

si ħ , Ň e preferował tych ostatnich. Słu ŇĢ cych, którzy porywali dla niego„trofea” pouczał, Ň eby

dziewczynki były przyprowadzane w ostateczno Ļ ci. Swe ofiary gwałcił, mordował, okaleczał.

Cz ħ sto te Ň , jak wynika z zapisków, masturbował si ħ przy stygn Ģ cych zwłokach. Pewnego dnia

de Rais porwał ksi ħ dza, co wzbudziło zainteresowanie biskupa Nantes, który przeprowadził

własne Ļ ledztwo w sprawie dziwacznych uczynków francuskiego arystokraty. Po krótkim

dochodzeniu morderc ħ zatrzymano i stracono 26 pa Ņ dziernika 1440 roku.

Za najsłynniejszego seryjnego morderc ħ wszechczasów uchodzi jednak Kuba Rozpruwacz,

który w 1888 roku zabił pi ħę londy ı skich prostytutek Jego to Ň samo Ļ ci nigdy nie ustalono,

cho ę według Patricii Cornwell, autorki ksi ĢŇ ki „Kuba Rozpruwacz. Portret zabójcy” istniej Ģ

pewne przesłanki, wedle których był nim znany brytyjski malarz Walter Richard Sickert.

Londy ı skiego złoczy ı cy nigdy nie złapano, by ę mo Ň e dlatego, Ň e nawet nie próbowano go

szuka ę w Ļ ród miejscowej society. Grzeczny i elegancki człowiek nie pasował bowiem do

przyj ħ tego pod koniec XIX wieku wizerunku mordercy. Według obowi Ģ zuj Ģ cych wówczas

teorii (ukutych w drugiej połowie XIX stulecia przez włoskiego psychiatr ħ Cesare Lombroso)

typy przest ħ pcze były łatwo rozpoznawalne dzi ħ ki „małpim” cechom fizycznym. Urodzony

przest ħ pca miał posiada ę defekty fizyczne, które wskazywałyby na jego atawizm. Hipotezy te

doprowadziły do wielu zabawnych konkluzji. Głosiły one, Ň e oszu Ļ ci i bandyci posiadaj Ģ

wi ħ ksze głowy ni Ň inni ludzie, a złodzieje za Ļ grube w Ģ sy oraz brody.

Tymczasem, jak wynika z dotychczasowych ustaleĶ seryjni mordercy to

najczĪŁciej zupełnie przeciĪtni, inteligentni mĪōczyŋni. Dennis Rader z

Wichita był przykładnym mĪōem i czułym ojcem dwojga dzieci. Za fasadĥ

normalnoŁci skrywał jednak najdziksze, bestialsko krwawe fantazje. Jego

ofiary, najczĪŁciej młode kobiety, nie tylko torturował przed Łmierciĥ, lecz

takōe dokumentował te „zabawy” za pomocĥ polaroidu. Owe fotografie,

podobnie jak wycinki z gazet obrazujĥce bezradnoŁě miejscowej policji w

obliczu Łwietnie zaplanowanych przez niego zbrodni, przechowywał starannie

w schludnych segregatorach, obok obfitej kolekcji pornografii. To właŁnie

pedanteria Radera ułatwiła stanowej prokuraturze postawienie go przed

sĥdem i skazanie na doōywocie.

Skrywanie prawdziwej natury superdrapieōnika za maskĥ „normalnoŁci”

naleōy do cech charakterystycznych wielokrotnych zabójców. CzĪŁě z nich

działa na przykład aktywnie działa społecznie. John Wayne Gacy (33

morderstwa), przebierał siĪ za klauna i zabawiał dzieci na lokalnych

imprezach. Angaōował siĪ w działalnoŁě amerykaĶskiej Partii

Demokratycznej. Na jednym z meetingów poznał oraz sfotografował siĪ z

ówczesnĥ z Pierwszĥ Damĥ Stanów Zjednoczonych - Rosalynn Carter. Jak

wynika z dotychczasowych ustaleĶ seryjnego mordercĪ łatwiej spotkaě w

centrum handlowym czy koŁciele, niō w ciemnym lesie. Sĥ serdeczni, chĪtnie

słuōĥ pomocĥ, dlatego wielu z nich wybiera karierĪ policjanta, wojskowego,

czy ochroniarza. MĪōczyzna w uniformie budzi bowiem instynktowne

zaufanie wiĪkszoŁci osób. Nic dziwnego, ōe w trakcie poszukiwaĶ kolejnych

ofiar, niektórzy wielokrotni zabójcy udajĥ straōników prawa. Co wiĪcej,

niektórzy z nich chĪtnie widzĥ siĪ w roli samotnych szeryfów wymierzajĥcych

sprawiedliwoŁě Łwiatu. Gacy uwielbiał Johna Wayne’a i grane przez niego

postacie krystalicznie czystych stróōów prawa.

Obsesja wiĪkszoŁci seryjnych morderców na punkcie wojska czy policji jest

wyrazem dominujĥcej w ich umyŁle potrzeby posiadania absolutnej władzy

nad innĥ osobĥ. To jedna z podstawowych cech zaburzonej osobowoŁci

psychopatycznej. Poniewaō sĥ skupieni wyłĥcznie na sobie, nie sĥ w stanie

stworzyě satysfakcjonujĥcego zwiĥzku z kimkolwiek, bo nie kochajĥ, lecz

manipulujĥ partnerem, postrzegajĥc go wyłĥcznie jako poōywkĪ dla

zaspakajania swych potrzeb. Tacy ludzie nie sĥ w stanie nikomu współczuě.

Co ciekawe, czĪŁě psychopatów nie przekracza pewnej bariery szaleĶstwa,

niektórzy zostajĥ wybitnymi politykami czy teō liderami biznesu. Krótko

mówiĥc: nie kaōdy psychopata jest seryjnym mordercĥ, lecz kaōdy

wielokrotny zabójca posiada osobowoŁě psychopatycznĥ. Według

dotychczasowych ustaleĶ ok. 3-5 proc. mĪōczyzn jest psychopatami, wŁród

kobiet ten odsetek wynosi niespełna 1 proc.

Seryjni mordercy doskonale zdajĥ sobie sprawĪ, ōe popełniajĥ zbrodniĪ, bo

starannie usuwajĥ jej Łlady. Gacy pracowicie zakopał pod swym domem ciała

28 młodych mĪōczyzn. ZłoczyĶcom tym wydaje siĪ jednak, ōe stojĥ ponad

prawem. I nikt, nigdy ich nie złapie. Dlatego czasami podejmujĥ z władzami

niebezpiecznĥ ciciubabkĪ, podsyłajĥc na przykład policji czy mediom

zrobione tuō przed Łmierciĥ zdjĪcia swych ofiar lub zabrane z miejsca

przestĪpstwa przedmioty. Tak postĥpił Dennis Rader, który w 2004 roku

wysłał do gazety Wichita Eagle fotokopiĪ prawa jazdy swej przedostatniej

ofiary. Nadawcy przesyłki nie udało siĪ ustaliě. Morderca wpadł dopiero, gdy

do lokalnej stacji telewizyjnej wysłał dysk komputerowy, którego odzyskana

zawartoŁě doprowadziła policjantów do jego rodzimej koŁcielnej wspólnoty.

Te makabryczne gierki nie sĥ jednak dowodem szaleĶstwa, które mogłoby

toczyě umysły indywiduów takich jak Rader czy Gacy. W Łwietle

dotychczasowych badaĶ wiĪkszoŁě seryjnych morderców nie cierpi z powodu

ōadnej choroby psychicznej. Od czasu do czasu pojawia siĪ jednak spryciarz,

który próbuje zrzuciě odpowiedzialnoŁě za zbrodnie na swe tajemnicze „aler

ego”, ukryte rzekomo gdzieŁ w zakamarkach jego nieszczĪsnej duszy.

„Lipstick Killer” czyli William Heirens (trzy zabójstwa) wymyŁlił niejakiego

George’a Murmana, z którym korespondował za pomocĥ listów. Z kolei

Kenneth Bianchi (10 morderstw) twierdził, ōe za jego zbrodnie odpowiada

Steve Walker, demoniczne alter ego. Potem okazało siĪ, ōe dwa dni przed

badaniem psychiatrycznym Bianchi oglĥdał film „Sybil” opowiadajĥcy o

kobiecie z rozdwojeniem jaŋni. Obecnie uczeni zgodnie przyznajĥ, ōe

mordercy ci usiłowali manipulowaě urzĪdnikami sĥdowymi i lekarzami.

Dlaczego jednak mordujĥ? To pytanie drĪczy nie tylko specjalistów, lecz

takōe zwykłych ludzi. Czyōby przyczyna ich wszelkich zbrodni miała swe

korzenie w nieszczĪŁliwym dzieciĶstwie? W jakiŁ straszliwym urazie, który

przekształcił miłego chłopca w bezlitosnego potwora? Wydaje siĪ, ōe pewnĥ

rolĪ w kształtowaniu osobowoŁci wielokrotnych zabójców odgrywajĥ

zaburzeni emocjonalnie, (a wielu przypadkach takōe psychicznie) rodzice. Ed

Gain był wychowywany przez fanatycznie religijnĥ matkĪ, która wbiła mu do

głowy przeŁwiadczenie, ōe kobiety to naczynia grzechu i zbliōenie z nimi moōe

sprowadziě na niego chorobĪ. Chłopak potraktował jej słowa dosłownie i

zrobił z kobiecej czaszki kubek do picia. Z kolei 6-letniemu Josephowi

Kallingerowi po operacji przepukliny matka powiedziała, ōe przeszedł

operacje penisa, która miała na celu zahamowanie rozwoju jego mĪskoŁci.

Nic zatem dziwnego, ōe całe swe ōycie był przekonany o wyjĥtkowej

maleĶkoŁci swego przyrodzenia. Ale to nie wszystko, by go zdyscyplinowaě,

kobieta ta kazała Kallingerowi trzymaě dłoĶ tuō nad ogniem i biła go kiedy

płakał.

Jednak nie tylko zaburzone kobiety mogĥ byě takie bezwzglĪdne. Ojciec

Johna Wayne’a Gacy’ego zastrzelił jego ukochanego psa, by ukaraě krnĥbrne

jego zdaniem dziecko. Gdy chłopak płakał, nazywał go babĥ, pedałem i

nieudacznikiem. Zdarzenia te odcisnĪły na mĪōczyŋnie niezatarte piĪtno.

Kilkadziesiĥt lat póŋniej Gacy dusił swe ofiary (zazwyczaj młodych

homoseksualistów lub mĪskie prostytutki) zachĪcajĥc jednoczeŁnie ich by

pozostawali odwaōni w obliczu Łmierci. W trakcie procesu sĥdowego

Gacy’ego, jeden z biegłych, psychiatra Richard Rappaport stwierdził, ōe w ten

sposób morderca odgrywał sceny ze swego dzieciĶstwa: przy udziale innych

osób niszczył słaboŁě tkwiĥcĥ w jego własnej duszy.

Według dr. J. Reida Meloy’a autora publikacji The Psychopathic Mind:

Origins, Dynamics, and Treatment w dzieciĶstwie psychopaci doŁwiadczajĥ

jakiegoŁ urazu, którego owocem jest niezdolnoŁě nawiĥzywania głĪbszych

relacji. Wszystkie ich zwiĥzki oparte sĥ na wiĪzach sadomasochistycznych.

Efektem tego seryjni mordercy czerpiĥ rozkosz z gwałcenia bezgłowych zwłok

(Ed Kemper), lub potworne okaleczajĥ ciała martwych juō ofiar. Według

Roberta K. Resslera, agenta z Behavioural Science Unit FBI, te chore

potrzeby biorĥ siĪ z wiĪkszej niō zazwyczaj liczby bodŋców niezbĪdnych do

seksualnego pobudzenia takiego dewianta. Niektórzy z seryjnych morderców

ōyjĥ nawet w przeŁwiadczeniu, ōe najlepszym sposobem na zbliōenie siĪ do

kobiety jest jej... zjedzenie. JapoĶski kannibal Issei Sagawa skonsumował

holednerskĥ studentkĪ poniewaō: „Chciałem jĥ posiĥŁě, chciałem jĥ zjeŁě. W

ten sposób stała siĪ moja na wieki”.

Aō trudno uwierzyě, ōe takie właŁnie osoby stajĥ siĪ ulubieĶcami tłumów. A

jednak. Sĥ kobiety, które pragnĥ wyjŁě za nich za mĥō. Czasami dla sławy,

bo kochanki seryjnych morderców zawsze mogĥ liczyě na uwagĪ mediów.

CzĪŁě z nich to jednak prawdziwe wielbicielki zła. Potrafiĥ wysyłaě dziesiĥtki

listów do przebywajĥcego w wiĪzieniu ukochanego i opisywaě namiĪtny seks

w kałuōy krwi. Inne zaŁ panie ŁwiĪcie wierzĥ, ōe sĥ w stanie zresocjalizowaě

seryjnego mordercĪ. Ale czy taki człowiek moōe siĪ zmieniě? – Nie, to

niemoōliwe. Potrafiĥ zwodziě swe wielbicielki, lecz ich „nawrócenie” jest

pozorne – mówi Arkadiusz CzerwiĶski, jeden z autorów ksiĥōki „Seryjni

mordercy”. Choě telewizyjne spowiedzi seryjnych morderców przyciĥgajĥ do

telewizorów miliony widzów, psycholodzy twierdzĥ, ōe nie moōna dawaě wiary

ani jednemu ich słowu. Wielokrotni zabójcy to mistrzowie manipulacji.

- Obsesyjne zainteresowanie widzów ich zbrodniami bierze siĪ z

instynktownej ciekawoŁci – wyjaŁnia psycholog Marek Warecki. – Poniewaō u

wszystkich naczelnych agresja wobec przedstawiciela własnego gatunku

zdarza siĪ rzadko, a zabójstwo prawie nigdy, (chyba, ōe jest przypadkowe,)

stĥd u ludzi wziĪło siĪ ogromne zainteresowanie tym zjawiskiem. Sĥ oni po

prostu ciekawi szczegółów zbrodni, starajĥ siĪ teō zrozumieě dlaczego ktoŁ

zabił. Paradoksalnie im trudniej przeniknĥě zamiary mordercy, tym bardziej

zagadka jego motywów wydaje siĪ bardziej fascynujĥca.

Zło we współczesnych mediach jest wszechobecne. Reportaōe o najgorszych

zbrodniach majĥ najwiĪksza oglĥdalnoŁě . Dzieje siĪ tak dlatego, ōe kino

stworzyło niezwykły obraz wielokrotnego mordercy. Według prof. Davida

Schmida popularne w latach 70. i 80. XX wieku cykle sequeli „Koszmar z

ulicy wiĥzów”, „Piĥtek 13-go” oraz „Halloween” wykreowało zabójcĪ na

niezniszczalnego bohatera, odradzajĥcego siĪ raz za razem, przez wiele

sezonów. Z kolei obrazy takie jak „Siedem” czy „Milczenie owiec” stworzyły

wizerunek nadludzkiego potwora, nad którego złapaniem, a nawet

utrzymaniem w wiĪzieniu musi siĪ biedziě co najmniej połowa FBI. Nie

trudno siĪ domyŁleě, ōe dla niektórych zaburzonych osobowoŁci, tak

przedstawiony seryjny morderca moōe byě przedmiotem mniej lub bardziej

Łwiadomego podziwu.

Prof. Schmid sĥdzi teō, ōe kolejnym elementem, który moōe mieě wpływ na

fascynacjĪ z zbrodniĥ jest obsadzanie w rolach zabójców współczesnych

gwiazd kina. Tak było w przypadku „Urodzonych morderców”. Za sprawa

Woody’ego Harrelsona i Juliette Lewis widzowie mogli fantazjowaě na temat

rzeczywistych lub nie cech osobowoŁci ekranowych ulubieĶców. Gwiazdy

superprodukcji stały siĪ parĥ bezwzglĪdnych morderców. Nic dziwnego, ōe

Henry Lee Lucas (co najmniej 15 morderstw, choě sam przyznał siĪ do ponad

200) skomentował swe czyny: „To jak bycie gwiazdĥ filmowĥ,... po prostu

grasz swojĥ rolĪ”.

Poza tym we współczesnej kulturze jednĥ z najwiĪkszych wartoŁci jest

indywidualnoŁě. Posiadanie ciekawej osobowoŁci nobilituje, im bardziej ktoŁ

jest ekscentryczny tym lepiej. - W przypadku seryjnego mordercy, jego

dziwne zachowanie połĥczone ze potwornym złem, które stanowi niezwykłĥ

mieszankĪ dwóch sprzecznoŁci. Jest nieprzewidywalny. To takōe budzi

zainteresowanie jego osobĥ – mówi Warecki

NieŁmiertelna sława jaka otacza seryjnych zabójców najbardziej daje siĪ

odczuě w internecie. Od czasu, gdy cztery lata temu zarzĥd eBay’a zakazał

sprzedaōy pamiĥtek po zbrodniarzach, (czyli murderabliów), na własnych

stronach internetowych, powstało co najmniej kilkanaŁcie internetowych

serwisów aukcyjnych poŁwiĪconych wyłĥcznie takim przedmiotom. Trudno

oceniě dochód jaki moōna uzyskaě za pomocĥ ich sprzedaōy, ale obroty na

pewno siĪgajĥ tysiĪcy, jeŁli nie milionów dolarów. - Ludzie, którzy kupujĥ

pamiĥtki po mordercach, nie zawsze chcĥ wyróōniaě siĪ z tłumu za sprawĥ

niebanalnej kolekcji. Czasami sĥ to osoby, które podnieca myŁl o zbrodni.

Dopóki te fantazje pozostajĥ niezrealizowane, wszystko jest w porzĥdku.

Jednak, gdy zaczynajĥ naŁladowaě swych mistrzów, rodzi siĪ kolejny seryjny

zabójca – opowiada Warecki.

Wbrew powszechnemu mniemaniu, koniunkturĪ na pamiĥtki po mordercach

nakrĪcajĥ nie tylko niezbyt zdrowi na umyŁle fascynaci, lecz takōe rodziny

ofiar. Zgodnie z bowiem z zasadĥ „pecunia non olet” aktywnie uczestniczĥ w

sprzedaōy murderabliów. Przykład? ProszĪ bardzo. Kiedy Jeffrey Dahmer (17

morderstw) 11 lat temu został zamordowany w wiĪzieniu, jego mienie zostało

zlicytowane na aukcji a pieniĥdze przekazane krewnym zamordowanych

przez niego mĪōczyzn. O ile zgarniĪcie dochodu ze sprzedaōy szczoteczki do

zĪbów moōna krewnym wybaczyě to zupełnie nie na miejscu wydaje siĪ

wziĪcie pieniĪdzy za narzĪdzia zbrodni: piłĪ, młot, kadŋ, w której rozpuszczał

za pomocĥ kwasu ciała swych ofiar oraz lodówkĪ, gdzie przechowywał ich

serca.

Dlatego moda na seryjnych morderców rychło nie przeminie. W koĶcu biznes

to biznes. Ksiĥōki, płyty, kasety, superprodukcje, włosy Mansona. Choě

istnieje pewna nadzieja, ōe ten makabryczny proceder kiedyŁ siĪ skoĶczy.

Anonimowy nabywca obrazów, które Gacy namalował podczas pobytu w celi

Łmierci, nakazał je zniszczyě.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: