Nisargadatta Maharaj - Rozmowy z mędrcem.pdf - thomas827

Nisargadatta Maharaj

Rozmowy z mędrcem

7 maja 1970 r.

Rozmówca: Nasze codzienne doświadczenie jest tego rodzaju: gdy się budzimy, nagle pojawia się

świat. Skąd się to bierze?

Maharaj: Zanim się coś pojawi, musi istnieć ktoś, komu się to pojawi. Wszelkie pojawianie się i

zanikanie zakłada zmianę w stosunku do jakiegoś stałego podłoża.

R: Zanim się przebudziłem, byłem nieświadomy.

M: Jak pan to rozumie? Czy doznanie uleciało nagle z pamięci, czy też był pan nieświadomy

własnego doznania? A może jest tak, że miewa pan doznania nawet w stanie nieświadomości? Czy

może pan istnieć bez doznawania? Czy jakaś luka w pamięci może być dowodem pana nieistnienia?

A czy w ogóle może pan poważnie mówić o swoim nieistnieniu jako o faktycznym stanie? Przecież

nie ma pan żadnej podstawy do stwierdzenia, że pański umysł nie istniał. Czyż nie obudził się pan,

gdy pana zawołano? Czyż nie pierwsze pojawiło się po przebudzeniu poczucie „jestem"? Jakiś

element świadomości musi istnieć zarówno podczas snu, jak i podczas omdlenia. Przy budzeniu się

występuje poczucie „jestemjaciałowświecie". Choć może wydawać się, że te człony następują po

sobie kolejno, pojawiają się one jednocześnie. Czy mogłoby powstać owo „jestem", gdyby nie było

tej czy innej osoby?

R: Jestem zawsze kimś, kto posiada wspomnienia i nawyki. Żadnego innego „jestem" nie znam.

M: A może istnieje coś, co przeszkadza panu w poznaniu? Co pan czyni, nie wiedząc czegoś, co

wiedzą inni?

R: Próbuję dotrzeć do źródeł ich wiedzy, kierując się ich wskazówkami.

M: A czy nie jest dla pana ważne wiedzieć, czym pan jest w istocie ciałem tylko, czy czymś

innym? A może w ogóle niczym? Czy nie zdaje pan sobie sprawy, że wszystkie pańskie problemy są

problemami ciała; chodzi o pożywienie, odzież, mieszkanie, rodzinę, przyjaciół, imię, sławę,

bezpieczeństwo, zachowanie życia itd. Wszystko to może stracić znaczenie, gdy uświadomi pan

sobie, że nie jest tylko ciałem.

R: Jaką korzyść mógłbym mieć z uświadomienia sobie, że nie jestem ciałem?

M: Nawet powiedzenie, że nie jest pan ciałem, nie jest w pełni prawdziwe. W pewnym sensie jest

pan wszystkimi ciałami, sercami, umysłami i znacznie więcej jeszcze. Niech pan wniknie głęboko w

treść owego „jestem", to się pan przekona. Jak odnajduje pan rzecz, którą zapodział pan gdzieś lub

zapomniał? Myśli pan o niej tak długo, aż przyjdzie do pana. Tak i sens owego „jestem" winien

pojawić się najpierw. Niech pan się zastanowi, skąd owo „jestem" się bierze albo po prostu

spokojnie je obserwuje. Gdy umysł zatrzyma się w bezruchu na owym „jestem", doświadczy pan

stanu, którego nie można zwerbalizować. Trzeba wytrwale próbować. „Jestem" przebywa przecież

w panu bez przerwy, ale dodał pan do niego przeróżne rzeczy: ciało, uczucia, myśli, pojęcia,

zewnętrzne i wewnętrzne własności itd. Utożsamianie się z tym wszystkim jest pomyłką. Uważa

więc pan siebie za coś, czym pan nie jest.

R: A więc czym jestem?

M: Wystarczy wiedzieć, czym pan nie jest. Nie musi pan wiedzieć, czym pan jest. Dopóki wiedza

oznacza opis w terminach tego, co postrzeżeniowo lub pojęciowo jest już znane, dopóty niemożliwe

jest samopoznanie. Tego bowiem, czym pan jest, nie można opisać inaczej jak przez zupełne

zaprzeczenie. Jedyne, co może pan stwierdzić, to „nie jestem tym, nie jestem tamtym". Nie można

sensownie orzec: „oto, czym jestem". To, co może pan wskazać jako „to" lub „tamto", nie może być

panem. Nie może pan również być „czymś innym". Nie jest pan niczym postrzegalnym czy

wyobrażalnym. A jednak bez pana nie może być ani postrzegania, ani wyobrażania sobie.

Obserwuje pan jak czuje serce, myśli umysł, porusza się ciało. Sam akt postrzegania wskazuje, że

nie jest pan tym, co pan postrzega. Czyż bez pana może istnieć percepcja i doświadczenie?

Doświadczenie musi do kogoś „przynależeć". Musi być ktoś, kto je uzna za swoje własne. Bez

podmiotu doświadczającego nie ma doświadczenia. To podmiot doświadczający nadaje realność

doświadczeniu. Jaką wartość miałoby dla pana doświadczenie, którego nie może pan przeżyć?

R: Czy poczucie, że jestem osobą doświadczającą i poczucie, że „jestem", nie stanowią również

doświadczenia?

M: Oczywiście, każde doświadczenie jest doświadczeniem. I we wszelkim doświadczeniu

występuje podmiot doświadczenia. Wprawdzie pamięć stwarza złudzenie ciągłości, ale naprawdę

każde doświadczenie ma swój własny podmiot doświadczający, a poczucie identyczności bierze się

ze wspólnego czynnika leżącego u podstaw każdej relacji: podmiot doświadczający

doświadczenie. Tożsamość i ciągłość nie są tym samym. Tak jak każdy kwiat ma swoją barwę, ale

przyczyną wszystkich barw jest to samo światło, tak i różne przedmioty doświadczenia pojawiają

się w nierozdzielonej, niepodzielnej świadomości odrębne w pamięci, identyczne w swej istocie.

Ta istota jest korzeniem, podstawą, pozaczasową i pozaprzestrzenną „możliwością" każdego

doświadczenia.

R: Jak to osiągnąć?

M: Nie potrzebuje pan tego osiągać, to już jest panu dane. Samo przyjdzie do pana, jeśli da mu pan

szansę. Niech się pan wyzbędzie przywiązania do tego, co nierzeczywiste, a wówczas rzeczywiste

szybko i łatwo pojawi się na swoim miejscu. Niech pan przestanie wyobrażać sobie, że jest pan tym

lub tamtym, że to lub owo pan czyni, a zaświta w panu świadomość, że jest pan źródłem i duszą

wszystkiego. Wtedy nastanie w panu wielka miłość poza wyborem, upodobaniem czy

przywiązaniem miłość — potęga, która sprawia, że wszystko staje się jej godne i kochane.

9 maja 1970 r.

Rozmówca: Siedzi pan przede mną, a ja u pana stóp. Na czym polega zasadnicza różnica między

nami?

Maharaj: Nie ma zasadniczej różnicy.

R: A jednak jakaś różnica musi być, skoro ja przychodzę do pana, a nie pan do mnie.

M: To pan wyobraża sobie różnicę i dlatego krąży tu i tam w poszukiwaniu „niepospolitych" ludzi.

R: Pan jest właśnie taką niepospolitą osobą. Przypisuje pan sobie znajomość rzeczywistego bytu,

podczas gdy ja go nie znam.

M: Czy kiedykolwiek twierdziłem, że pan go nie zna i z tego powodu stoi niżej ode mnie? Ci,

którzy wymyślili tego rodzaju zróżnicowanie, niechaj je udowodnią. Nie twierdzę, że wiem coś,

czego pan nie wie. Na pewno wiem znacznie mniej od pana.

R: Słowa pańskie są mądre, postawa szlachetna, uprzejmość doskonała.

M: Nic o tym wszystkim nie jest mi wiadomo i nie dostrzegam żadnej pomiędzy nami różnicy.

Życie moje to ciąg wydarzeń, tak samo jak u pana. Tylko, że ja nie jestem zaangażowany i patrzę na

przemijające widowisko, jak na przemijające widowisko, podczas gdy pan tkwi uczepiony rzeczy i

daje się nimi kierować.

R: Co uczyniło pana tak zobojętniałym?

M: Nic szczególnego. Zdarzyło się, że zaufałem swemu Nauczycielowi. Powiedział mi, że nie

jestem nikim innym tylko sobą, a ja mu uwierzyłem. Ufając Mu, rozpocząłem odpowiedni tryb

życia i przestałem dbać o to, co nie stanowiło mego „ja" ani nie było moje.

R: Dlaczego miał pan szczęście w pełni zaufać swemu nauczycielowi, a nasze zaufanie jest

powierzchowne?

M: Któż to wie? Po prostu tak się wydarzyło. Rzeczy zdarzają się bez przyczyny i bez racji. A

zresztą, czy ma znaczenie, jaki kto jest? Pańska dodatnia opinia o mnie jest tylko pańską opinią. W

każdej chwili może ją pan zmienić. Po co przywiązywać wagę do opinii, nawet do własnych?

R: A jednak pan odbiega od innych ludzi. Pan zdaje się być zawsze spokojny i szczęśliwy. I dzieją

się wokół pana rzeczy cudowne.

M: Nic mi nie wiadomo o cudach i wątpię, czy przyroda dopuściłaby do takich odchyleń od swoich

praw. Chyba że zgodzimy się, że wszystko jest cudem. Jednakże według mnie niczego takiego nie

ma. Istnieje świadomość, w której wszystko się wydarza. Jest to zupełnie oczywiste i każdemu dane

w doświadczeniu. Pan po prostu nie patrzy dość uważnie. Niech pan dobrze patrzy i dostrzeże to, co

ja widzę.

R: A co pan widzi?

M: To, co ja widzę, mógłby i pan zobaczyć, tu i teraz, gdyby pan nie koncentrował błędnie swej

uwagi. Pan nie troszczy się dostatecznie o siebie samego. Cały pański umysł pochłonięty jest

rzeczami, ludźmi, ideami nigdy panem samym. Niech pan siebie ustawi w centrum uwagi i zda

sobie sprawę z własnego istnienia. Niech pan się przyjrzy swemu postępowaniu, niech pan ustali

motywy i skutki własnego działania. Musi pan poznać więzienie, które niebacznie wzniósł pan

wokół siebie. Przez ustalenie czym pan nie jest, dojdzie pan do samopoznania. Droga powrotu do

siebie prowadzi przez odmowę i odrzucenie. Jedno jest pewne: to, co rzeczywiste, nie jest dziełem

wyobraźni ani tworem umysłu. Nawet owo „jestem" nie jest czymś trwałym, chociaż stanowi

użyteczną wskazówkę. Wskazuje gdzie należy szukać, nie zaś czego szukać. Wystarczy dobrze

patrzeć. Gdy się pan przekona, że poza stwierdzeniem „jestem" niczego więcej zgodnego z prawdą

powiedzieć pan o sobie nie może i że nic, na co można by wskazać, nie jest panem, owo „jestem"

przestanie być ważne i nie będzie pan już odczuwał potrzeby wyrażania słowami, czym pan jest.

Jedyne, czego panu trzeba, to wyzbycie się tendencji do samookreślania. Wszystkie określenia

odnoszą się tylko do pańskiego ciała i jego przejawów, a gdy minie pańska natrętna identyfikacja z

ciałem, znajdzie się pan automatycznie i bez wysiłku w swoim naturalnym stanie. Jedyna różnica

pomiędzy nami polega na tym, że ja jestem świadomy swego naturalnego stanu, natomiast pan

znajduje się w stanie zamroczenia. Jak złoto przeobrażone w ozdobę nie ma przewagi nad

kruszcem, chyba że umysł nadaje mu odmienną wartość, tak i my jesteśmy tacy sami w bycie, a

różna jest tylko postać, w jakiej występujemy. Prawdę tę odkrywamy, jeśli życie traktujemy

poważnie, jeśli poszukujemy, badamy nieustannie, jeśli życie poświęcamy na odkrywanie.

11 maja 1970 r.

Rozmówca: Wydaje mi się, że jeśli chodzi o mój organizm i o warunki mego bytu, to wszystko jest

w porządku. Nie zależą one ode mnie i nie wymagają ulepszania. W złym stanie jest natomiast moje

„ciało wewnętrzne", które można nazwać umysłem, świadomością, antahkarana lub jakkolwiek

inaczej.

Maharaj: Co pan znajduje złego w swym umyśle?

R: Jest niespokojny, żądny przyjemności, a boi się rzeczy nieprzyjemnych.

M: Cóż jest złego w tym, że szuka on przyjemności, a unika rzeczy przykrych? Rzeka życia płynie

pomiędzy brzegami cierpienia i przyjemności. Problem powstaje dopiero wtedy, gdy umysł nie chce

płynąć wraz z życiem i grzęźnie w nadbrzeżach. Przez płynięcie wraz z życiem rozumiem

akceptację to, co nadchodzi, niech przyjdzie, to, co przemija, niech minie. Nie należy poddawać

się pożądaniu ani bojaźni, lecz przyglądać się bacznie wszystkiemu, co się dzieje. Nie jest pan tym,

co się zdarza, lecz panu wszystko się zdarza. Ostatecznie nie jest pan nawet obserwatorem. Jest pan

najwyższą możliwością, której manifestacją i wyrazem jest wszechobejmująca świadomość.

R: Pomiędzy ciałem i jaźnią zalega chmura myśli i uczuć, która nie służy ani ciału, ani jaźni. Myśli

te i uczucia są marnego gatunku po prostu kurz umysłowy, który zaślepia i dławi. Niemniej jednak

one są ciemne i niszczące.

M: Z pewnością wspomnienie czegoś nie może zastąpić samego wydarzenia. To samo dotyczy

antycypacji. Wydarzenie bieżące ma w sobie coś wyjątkowego, jedynego, czego nie mają

wydarzenia dawniejsze ani przyszłe. Jest ono żywe, rzeczywiste, mamy je przed sobą jak gdyby

oświetlone. To, co się w danej chwili dzieje, zawiera „piętno realności", którego pozbawione są

wydarzenia przeszłe oraz przyszłe.

R: Co nadaje aktualnemu zjawisku owo „piętno realności"?

M: Nie ma niczego szczególnego w aktualnym zjawisku, aby podkreślać jego odmienność w

stosunku do wydarzeń przeszłych oraz przyszłych. Przez chwilę wydarzenie przeszłe było bieżące,

zaś przyszłe takie będzie. Co czyni wydarzenie bieżące tak odmiennym? Oczywiście moja

obecność. Ja jestem rzeczywisty, bo jestem zawsze teraz, w teraźniejszości, i to, co mnie teraz

spotyka, uczestniczy w mojej rzeczywistości. Przeszłość istnieje w pamięci, przyszłość w

wyobraźni. Nie ma niczego w samym wydarzeniu bieżącym, co by przydało mu realność. Jakieś

proste, okresowe zjawisko, jak bicie zegara. Chociaż wiemy, że kolejne jego uderzenia są

identyczne, bieżące odbieramy jako całkowicie odmienne niż przeszłe, zapamiętane lub przyszłe,

spodziewane. To, co zdarza się w chwili obecnej, zdarza się w związku ze mną, bo ja jestem zawsze

obecny. To ja aktualnemu wydarzeniu użyczam mojej własnej realności.

R: Obcujemy jednak z rzeczami zapamiętanymi tak, jak gdyby one były realne.

Nisargadatta Maharaj - Rozmowy z mędrcem.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: