Izdebski J - Podstawy fizyki kwantowej.Zadania.Rozwiązania.pdf

(220 KB) Pobierz
Rozwi¡zania prostych zada« z podstaw zyki
kwantowej.
Jacek Izdebski
6 listopada 2001 roku
1
Zadania
1.1
Zjawisko fotoelektryczne zewn¦trzne
Progowa dªugo±¢ fali dla wybicia fotoelektronów z metalicznego sodu wynosi
5:45 10 7 m.
a. Wyznacz maksymaln¡ pr¦dko±¢ elektronów wybijanych przez ±wiatªo o
dªugo±ci fali 2 10 7 m.
b. Jakie jest napi¦cie hamuj¡ce dla fotoelektronów wybijanych z sodu
przez ±wiatªo o dªugo±ci fali 2 10 7 m?
1.2
Fale materii
Ile wynosi dªugo±¢ fali przypisana elektronowi o energii 100 eV .
1.3
Model planetarny atomu wedªug Bohra
Zaªó», »e model planetarny opisuje ruch elektronu w atomie wodoru. Je±li
promie« orbity elektronu wynosi 5:3 10 11 m oblicz:
a. Cz¦sto±¢ koªow¡ elektronu.
b. Pr¦dko±¢ liniow¡ elektronu.
c. Energi¦ kinetyczn¡ elektronu w eV . Jaka jest minimalna energia po-
trzebna do zjonizowania atomu.
1
1.4
Widmo wodoru
Znajd¹ dªugo±¢ fali w metrach dla pierwszych trzech linii serii Lymana dla
wodoru. W jakim obszarze widma le»¡ te linie.
1.5
Przej±cie elektronowe
Elektron w atomie wodoru przechodzi ze stanu n = 5 do stanu podstawowego
n = 1. Znajd¹ energi¦ i p¦d emitowanego fotonu.
1.6
Model Bohra
W modelu atomu wodoru Bohra orbity n = 1; 2; 3;::: s¡ oznaczone literami
K;L;M;:::. Dla elektronów na ka»dej z orbit K;L;M oblicz:
a. promieniowanie orbit
b. cz¦sto±¢ obiegu
c. pr¦dko±ci liniowe
d. momenty p¦du
e. caªkowit¡ energi¦ ukªadu
2
2
Rozwi¡zania
2.1
Zjawisko fotoelektryczne zewn¦trzne
Znaj¡c progow¡ dªugo±¢ fali na wybicie elektronu mo»emy obliczy¢ jaka jest
praca wyj±cia 1 dla sodu. Pomi¦dzy dªugo±ci¡ fali ±wiatªa a energi¡ fotonu jest
zwi¡zek:
E = h
1
gdzie =
T . Dªugo±¢ fali to inaczej odlegªo±¢ jak¡ pokonuje fala w czasie
jednego okresu, wi¦c dla ±wiatªa = cT. Uwzgl¦dniaj¡c powy»sze = c
E = hc
W wyj±cia = hc
graniczna
Je±li caªa energia padaj¡cego fotonu zostanie zurzyta na wybicie elektronu
to elektron b¦dzie miaª energi¦
E = h W wyj±cia
E = hc
hc
graniczna
Oczywi±cie E jest energi¡ kinetyczn¡ elektronu wi¦c mo»na napisa¢
m e v 2
2
!
1
1
graniczna
= hc
!
2hc
m e
1
1
graniczna
v 2 =
t 2hc
m e
!
1
1
graniczna
v =
t 2hc
m e
!
graniczna
graniczna
v =
Obliczenie napi¦cia hamuj¡cego te» nie jest problemem. Wystarczy energi¦
elektronu w d»ulach podzieli¢ przez ªadunek elektronu. Po podstawieniu
v = 1:18 10 6 m=s
E = 6:29 10 19 J
U = 3:93V
1 praca potrzebna do wybicia elektronu z powierzchni metalu
3
1001609389.034.png 1001609389.035.png 1001609389.036.png 1001609389.037.png 1001609389.001.png 1001609389.002.png 1001609389.003.png 1001609389.004.png 1001609389.005.png 1001609389.006.png 1001609389.007.png 1001609389.008.png 1001609389.009.png 1001609389.010.png 1001609389.011.png
2.2
Fale materii
Dªugo±¢ fali cz¡stki materialnej poruszaj¡cej si¦ z pr¦dko±ci¡ v jest opisana
wzorem:
= h
mv
gdzie h oznacza staª¡ Plancka (tzw. kwant dziaªania); m masa cz¡stki. Ener-
gia kinetyczna elektronu to
E = m e v 2
2
wi¦c
s
2E
m e
v =
po podstawieniu do zale»no±ci na
h
p 2Em e
=
Energia wstawiana do powy»szego wzoru musi by¢ w J wi¦c trzeba dokona¢
zamiany 100 eV = 1001:60210 19 J. Po podstawieniu warto±ci liczbowych
dostajemy wynik
= 1:23 10 10 m
2.3
Model planetarny atomu wedªug Bohra
Oczywi±cie trzeba pami¦ta¢, »e model Bohra jest bª¦dny i nie oparty na »ad-
nych konkretnych przesªankach zycznych. W zadaniu ka»¡ nam zaªo»y¢ (nie
wiem w jakim celu), »e atom wodoru jest zbudowany tak jak to opisaª Bohr.
Wtedy rozwa»amy ruch elektronu wokóª masywnego j¡dra 2 . Pomi¦dzy elek-
tronem a protonem wyst¦puje kulombowskie oddziaªywanie przyci¡gaj¡ce
e 2
4 0 r 2
F =
Jest to jednocze±nie siªa do±rodkowa w ruchu po okr¦gu. Jak pami¦tamy z
lekcji zyki siªa do±rodkowa wyra»a si¦ wzorem
F d = v 2
r m
2 Przyjmujemy, i nie jest to wielkim bª¦dem, »e ±rodek masy ukªadu j¡dro elektron
znajduje si¦ j¡drze. Elektron ma mas¦ m e = 9:10910 31 kg natomiast proton (stanowi¡cy
j¡dro atomu wodoru) m p = 1:676 10 27 kg. Jak wida¢ jest to ró»nica czterech rz¦dów
wielko±ci.
4
1001609389.012.png 1001609389.013.png 1001609389.014.png 1001609389.015.png 1001609389.016.png 1001609389.017.png 1001609389.018.png 1001609389.019.png
 
gdzie v pr¦dko±¢ liniowa ciaªa poruszaj¡cego si¦ po okr¦gu; r promie« okr¦gu;
m masa ciaªa;
W tym zadaniu siªa do±rodkowa wygl¡da nast¦puj¡co:
F d = v 2
r m e
i jest równa sile oddziaªywania elektrostatycznego, wi¦c:
v 2
r m e =
e 2
4 0 r 2
i dostajemy pr¦dko±¢ liniow¡
s
e 2
4 0 rm e
v =
Cz¦sto±¢ koªow¡ uzyskamy ªatwo, gdy zauwa»ymy, »e:
2r
T
v =
v
r =
2
T = !
wi¦c
s
e 2
4 0 rm e
Obliczenie energii kinetycznej te» nie stanowi problemu.
1
r
! =
v 2 m e
2
e 2
8 0 r
=
E k = e 2
8 0 r
Aby obliczy¢ energi¦ jonizacji trzeba zna¢ caªkowit¡ energi¦ elektronu, czyli
nie tylko energi¦ kinetyczn¡, ale i potencjaln¡. Suma tych energii daje energi¦
caªkowit¡ i dla stanów zwi¡zanych 3 jest zawsze ujemna.
Energia potencjalna ukªadu proton { elektron wyra»a si¦ wzorem
E p = e 2
4 0 r
3 Elektron i j¡dro w atomie tworz¡ stan zwi¡zany, podobnie w stanie zwi¡zanym s¡
Ziemia i Ksi¦»yc czy Ziemia i stacja orbitalna. Gdy ludzie wysyªaj¡ sondy kosmiczne poza
ukªad sªoneczny to nadaj¡ im tak¡ energi¦ aby nie tworzyªy stanów zwi¡zanych z innymi
planetami.
5
1001609389.020.png 1001609389.021.png 1001609389.022.png 1001609389.023.png 1001609389.024.png 1001609389.025.png 1001609389.026.png 1001609389.027.png 1001609389.028.png 1001609389.029.png 1001609389.030.png 1001609389.031.png 1001609389.032.png 1001609389.033.png
 
Zgłoś jeśli naruszono regulamin