Wykład 1. Krajobrazy Polski (09.10.2010)
Literatura:
· Kondracki J. Geografia regionalna Polskki, PWN 1998-2000
· Kondracki J. Geografia fizyczna Polski, PWN 1980- 1994
· Strukel L. Geografia Polski. Środowisko Przyrodnicze, PWN 1991
Krajobraz w naukach geograficznych jest utożsamiony z częścią epigeosfery (powierzchni ziemi)
Stanowi złożony przestrzennie geokompleks o swoistej strukturze i przestrzennych, funkcjonalnych powiązaniach oraz cechach wizualnych.
Krajobraz- jest jednostką materialną środowiska, przestrzenną, stanowiącą całość złożoną z geokompleksów, które składają się z facji- jednostek przestrzennych niższej rangi.
Każdy krajobraz wykazuje określoną:
· Budowę – strukturę
· Organizację
· Funkcjonowanie (a jego składowe i zachodzące procesy wzajemnie się determinują i kontrolują)
Zakłócenie dowolnego komponentu może zburzyć pracę całego systemu.
PODSTAWY WYRÓŻNIANIA TYPÓW KRAJOBRAZÓW
Typy krajobrazu wydzielono w pierwszym rzędzie w oparciu o:
· Charakter i wiek rzeźby (trzeciorzędowe, czwartorzędowe, plejstoceńskie, holoceńskie)
· Skał podłoża (krzemieniowe, węglowe, skały osadowe)
· Stosunki wodne
· Gleby
· Roślinność
Podział hierarchiczny krajobrazu:
Główne strefy morfologiczne i krajobrazowe:
· Krajobrazy górskie
· Kraj. Młodo glacjalne
· Kraj. Nadmorskie
· Kraj. Wyżynne
· Kraj. Dolin i równin akumulacyjnych
· Kraj. Staro glacjalne
POBRZEŻE POŁUDNIOWOBAUTYCKIE
KRAJOBRAZY NADMORSKIE
Trzęsacz
Pobrzeże tworzy pas szerokości od kilku do kilkudziesięciu kilometrów wzdłuż wybrzeża Bałtyku od zatoki Kilońskiej do Zalew Wiślany włącznie. Do krajobrazu nadmorskiego włączone są ujścia rzek i pradolin oraz równiny, morenowe położone poniżej 100 m n.p.m z nielicznymi wzgórzami przekraczającymi tę wysokość.
Największe wygięcie linii brzegowej tworzą:
Zatoka Pomorska z Zalewem Szczecińskim oraz Zatoka Gdańska z Zalewem Wiślanym i w Zach. Części Zatoka Pucka.
Wśród krajobrazów nadmorskich wyróżniono:
· Krajobraz wydmowy
· Deltowy
· Jeziorno-bagienny
· Wysoczyzn owy opadający ku morzu klifami
Odra wchodzi do Zalewu Szczecińskiego, nie uformowała typowej delty jaka występuje przy ujściu Wisły.
Pomiędzy zatokami występują przemienne krajobrazy wydmowe, klifowe i bagienno- jeziorne.
W zbiorowiskach roślinnych występuje wiele gatunków atlantyckich.
Pobrzeże Południowo bałtyckie stanowi 6% powierzchni Kraju i dzieli się na trzy makroregiony:
· Pobrzeże Szczecińskie
· Pobrzeże Koszalińskie
· Pobrzeże Gdańskie.
*Typy wybrzeży:
Charakter zachodniej części Pobrzeża:
· Wyspa Wolin i Uznam
· Wybrzeże klifowe
· Wybrzeże wydmowe
· Wybrzeże zatokowe, Mierzejewe
· Wybrzeża Mierzejewe
>Wybrzeża klifowe występują ba wyspie Wolin oraz na kępach środkowej części wybrzeża
> Wybrzeża zatokowe, Mierzejewo i wydmowe w występują w środkowej części wybrzeża.
Charakter wschodniej części Pobrzeża:
Typy wybrzeży Bałtyckich w Polsce:
- wybrzeże klifowe
-wybrzeża akumulacyjne
- potoki i rumowiska
Wyspa Wolin i Ujście Odry:
Powierzchnia 265km2
Wys. Góra Gosań
Formy Morfologiczne są związane z fazą Gadzińską zlodowacenia wiślańskiego. Powierzchnię budują utwory akumulacji lodowcowej, morskiej i eolicznej.
Miejscowości Letniskowe: Dziwnów, Pobierowo, Trzęsacz, Rewal, Niechorze, Mierzyno.
Klif w Trzęsaczu – odcinek degradowany od XIII w oceniany jest na 1,5 km
Uzdrowiska Nadmorskie: Świnoujście
Kąpieliska: Międzyzdroje, Międzywodzie, Wisełka
POBIEROWO: wybrzeże akumulacyjne
Środkowa część pobrzeża
POBRZEŻE SŁOWIAŃSKIE
J.Gardno (24,7km2) i J.Łebsko ( 71,2 km2) – Powstały w misach lodowcowych fazy Gadzińskiej
Maksymalna wys. Bezwzględna otaczającej moreny czołowej fazy Gadzińskiej 115 m n.p.m (Rokowo)
Wydmy ruchome od Łeby w kierunku zachodnim
WYBRZEŻE SŁOWIAŃSKIE:
Biała Góra 42 m n.p.pm
Wydmy ulegają deflacji (rozwiewanie) Transportowane przez wiatr masy piasku usypują nowe wały wydmowe.
POMORZE GDAŃSKIE:
Z okresu deglacjacji ( cofania się w wyniku tajania lądolodu fazy pomorskiej zlodowacenia wiślańskiego powstały „Kępy” oblewane przez wody pradolinne Redy- Łeby, budują one Pomorze Gdańskie. Są to: w północnej części Kępa Swarzewska, środkowej części Kępa Oksywska, Południowej części Redłowska.
Pomiędzy nimi ciągnie się pas obniżeń, doliny i pradoliny Redy- Łeby, którym były odprowadzane ku zachodowi wody pradoliny.
golfistka