Specjaliści ds. BHP

Choroby układu mięśniowo-szkieletowego (MSD) są znacznym problemem. Jednak można im zapobiec lub znacznie je ograniczyć, przestrzegając istniejących przepisów bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz poniższych wytycznych dotyczących dobrych praktyk.

Główne aspekty prewencji chorób MSD zostały już ujęte w dyrektywach europejskich, przepisach i dobrych praktykach państw członkowskich.

Prewencja

Ocena ryzyka może pomóc w zidentyfikowaniu niebezpieczeństw w miejscu pracy oraz zagrożonych osób, aby umożliwić podjęcie odpowiednich środków prewencyjnych i monitorowanie ryzyka.

Ocena powinna być oparta na podejściu holistycznym i powinna uwzględniać całkowite obciążenie ciała. Zazwyczaj nie istnieje pojedynczy czynnik powodujący choroby układu mięśniowo-szkieletowego – na przykład obsługa ręczna rzadko jest przyczyną bólu pleców: istnieje wiele czynników wpływających na rozwój takich chorób, np: obciążenie, wibracje, chłód i organizacja pracy.

Dlatego też bardzo istotna jest ocena pełnego zakresu zagrożenia chorobami układu mięśniowo-szkieletowego i zajęcie się nimi w pełnym zakresie. Ocena ryzyka musi zostać przeprowadzona według szeregu odpowiednich działań mających na celu eliminację, jeżeli jest to możliwe, lub ograniczenie zagrożeń dla układu mięśniowo-szkieletowego. Podczas wyboru działań prewencyjnych należy rozważyć szeroki wachlarz możliwych zmian:

·         miejsce pracy — na przykład: czy możliwe jest udoskonalenie układu miejsca pracy, aby uniknąć sytuacji, w których robotnicy wykonują zadania wymagające stosowania dużej siły w niewygodnej, nieruchomej pozycji?

·         sprzęt roboczy — na przykład: czy narzędzia są zaprojektowane ergonomicznie? Czy możliwe jest wykorzystanie narzędzi elektrycznych, aby ograniczyć siłę wymaganą do wykonania zadania? Czy użycie takich narzędzi zwiększy narażenie dłoni i rąk na wibracje?

·         pracownicy — muszą przejść szkolenia, aby zwiększyć swoją wiedzę na temat czynników ergonomicznych oraz rozpoznawać niebezpieczne warunki pracy i unikać ich. Dodatkowo pracownicy muszą być przekonani o istotności zwracania uwagi na prewencję i konsekwencjach jej zaniechania. Powinni być również świadomi korzyści płynących ze stosowania dobrych praktyk i metod pracy pod względem ograniczonego cierpienia i braku utraty płac;

·         zadanie robocze — jednym z najważniejszych wymogów jest ograniczenie fizycznych elementów pracy poprzez zmniejszenie poziomu siły, powtarzalności, niewygodnych pozycji i/lub wibracji. Często powoduje to konieczność wykorzystania nowych narzędzi i metod pracy;

·         zarządzanie miejscem pracy — na przykład: lepsze planowanie pracy lub wdrażanie bezpiecznych systemów pracy. Dopuszczalne może być przekazywanie zadań pomiędzy pracownikami, aby ograniczyć powtarzalne ruchy, duże obciążenia dłoni oraz długotrwałe schylanie się i skręcanie ciała;

·         na poziomie organizacyjnym —  rozwiązania praktyczne obejmują opracowanie odpowiednich współczynników praca/odpoczynek ograniczających zmęczenie, organizację przerw i prac rotacyjnych. Na poziomie korporacyjnym powinno być promowane przyjęcie polityki wspomagającej rozwijanie kultury bezpieczeństwa, tak aby uzyskać większe zaangażowanie na najwyższym poziomie oraz udział w identyfikacji i kontroli czynników ryzyka chorób układu mięśniowo-szkieletowego oraz aby zwiększyć bezpieczeństwo i środki nadzorcze.

Należy również zwrócić uwagę na następujące kwestie:

·         nadzór zdrowotny;

·         regularne szkolenia;

·         informowanie i konsultacje z pracownikami oraz

·         ergonomiczne systemy pracy.

Oprócz prewencji specjaliści odgrywają również rolę w zatrzymaniu, rehabilitacji i reintegracji pracowników cierpiących na choroby układu mięśniowo-szkieletowego.