PORADNIK ORGANIZATORA INO.pdf

(330 KB) Pobierz
poradnik organizatora INO
INO
czylidlapoczątkujących„INOmisięniezgub;)”,a
dlazapoznanychztematem„ImprezyNaOrientację”
Opracowanie:
phm.StarostaMichałHO
7ZSH„Cerber”
139882147.001.png
Spistreści
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Wstęp–dlaczegowłaśnieoINO……………………………………………..
Podstawy–kuźniaprzyszłychINOmaniaków………………………………
Zabawyzmapą–cozczymidlakogo…………………………………….
Mapybezmodyfikacji–wariantprosty……………………………………..
Mapybezmodyfikacji–warianttrudniejszy………………………………..
Mapybezmodyfikacji–„punktyzmyłki”……………………………………
Mapybezmodyfikacji–wariantymieszane………………………………..
Modyfikacje–azymutyi„szwajcarka”………………………………………
Modyfikacje–siatkadróg……………………………………………………...
Modyfikacje–„płot”…………………………………………………………….
Modyfikacje–„zęby”…………………………………………………………...
Modyfikacje–czytojuŜwszystko?.............................................................
Sprzęt–jakułatwićsobieŜycie..................................................................
ZawodyiodznakaINOPTTK…..……………………………………………….
RegulaminyPTTKdotyczącezasadINO…………………………………….
3
4
4
5
6
7
8
9
11
12
12
14
14
15
16
www.wedrownik.net
2
1.Wstęp–dlaczegowłaśnieoINO
Zanim zacznę się rozpisywać na temat INO, postaram się osobom
nieobeznanymztymskrótemprzybliŜyćjegoznaczenie(pozostaliczytelnicy
mogąprzejśćdonastępnegoakapitu).
INOtoszerokopojęteimprezynaorientację.ZgodniezzasadądlakaŜdego
coś miłego, dzielą się na wiele grup: marsze, biegi, rowerowe, kajakowe,
konne,anawetdlapłetwonurków.Dlatych,którymznudząsiętakiepospolite
imprezy,moŜliwesąwersjeekstremalne(częstołączeniebiegówzetapami
rowerowymi,kajakowymiizwszystkim,cotylkomoŜezmęczyćuczestników ).
Ten tekst poświęcony jest marszom na orientację (MNO), jako
najspokojniejszej i najdostępniejszej formie zawodówINO. Wszelkie porady i
informacjezawartewniniejszymtekście,majązastosowanierównieŜwinnych
formach imprez na orientację. I tu i tu podstawą jest dobra umiejętność
czytaniamapyiorientacjiwterenie.JedynaróŜnicatodługośćtrasy,czas
jaki będzie nam dany na jej pokonanie i ilość przelanego w międzyczasie
potu.
Dlaczego właściwie siedzę przed komputerem i wklepuję materiał o
imprezach na orientację? O zabawach z mapą i bieganiu po lesie z
kompasem? PrzecieŜ w dzisiejszych czasach kompas to wynalazek z ery
kamienia łupanego, a podstawą są GPSy. MoŜe i tak jest, ale bez
umiejętnościczytaniamapy,nawettaka„zabawka”namniepomoŜe.Nie
wspominając o wrednej właściwości baterii wyczerpujących się zawsze w
najbardziej potrzebnym momencie (lub o naszej sklerozie owocującej
zapomnieniem ich wymienienia lub zabraniem zapasowych;). Co wtedy
robić?GPSniedziała,amyjaktesierotkiw„dziczy”bezmapyikompasu.
Wtedynapluciesobiewbrodę,Ŝesięnigdynieopanowałoarchaicznych
umiejętności,będzietrochęzapóźno(wiem,wiem…wPolsceniematakich
odludnych terenów, ale wspomniane umiejętności pozwalają uniknąć
błądzeniaiumoŜliwiająszybszedotarciedocelu).
InnymargumentemzachęcającymdopracyztematykąINOjestmoŜliwość
wyrobienia w naszych podopiecznych pewności siebie i zaufania do
własnychumiejętnościidecyzji.Jakoprzykładpodamautentycznąsytuacjęz
niejednej imprezy. Podczas nocnych etapów, na wiele osób dość
uspakajającodziaławidokrozbłyskówcudzychlatarekwotaczającymlesie.
Alecorobić,gdyokazujesię,iŜnaglewszyscyidąwinnymkierunku,niŜten
przeznaswyznaczony?Corobić,gdyidziemyjuŜdłuŜszyczasinietowarzyszą
namwspomnianebłyskianiradosneokrzykiznalezieniapunktu?Cofaćsię?
Tutajtrzebapewnościsiebieizaufaniawswojeumiejętności.Niejednokrotnie
miałempodczaspoczątkowychstartówtakiedylematy,jednakniecofałem
się (moŜe dlatego, Ŝe jestem strasznie uparty ) i okazywało się, Ŝe dobrze
trafiałemwpunkt.CzyŜbytyleosóbnatrasienarazsięmyliło?Niekoniecznie,
poprostukaŜdymaswójsposóborientowaniasięwterenieiporuszasiętaką
trasą, gdzie zawsze potrafi określić swoje połoŜenie. A nawet gdy trochę
www.wedrownik.net
3
pobłądzimy, lecz i tak znajdziemy punkt to wyrabiamy sobie pewność, Ŝe
pomimobłędówzawszeostateczniedojdziemydowłaściwegomiejsca.
Pomijając te bardzo powaŜne argumenty INO jest najzwyczajniej świetną
zabawą(zwłaszczanocą,gdynasiharcerzestrasząsięnawzajem )imiłym
akcentempodczaszbiórekwterenie.
2.PodstawykuźniaprzyszłychINOmaniaków
AbywogólezacząćmyślećozabawachzINO,trzebaopanowaćpodstawy
obsługi kompasu oraz czytania mapy. Nie będę się rozpisywał, jakie są
najlepsze sposoby przekazania (lub samodzielnego opanowania) tych
umiejętności. KaŜdemu harcerzowi i harcerce trzeba troszkę inaczej to
wszystkowytłumaczyć.Jakomateriałyteoretyczneiźródłopomysłówmogę
polecićdwaharcerskieporadniki„Harcezmapą”oraz„Gryzelementami
terenoznawstwa”.
Dalszymetapemnaukiczytaniamapypowinnobyććwiczenieorientacjiw
oparciuostałepunktykrajobrazu,jakjeziora,strumienie,rzekiorazskały(do
tej grupy zaliczymy teŜ linie kolejowe, drogi asfaltowe, linie wysokiego
napięcia oraz róŜne zabudowania, itp.). Trudniejsze jest opanowanie
orientacji na podstawie przecinek leśnych, dróg polnych oraz rowów
melioracyjnych,poniewaŜjuŜkilkuletniemapymogąbyćnieaktualne.Często
trzebadojrzećwlekkozarośniętympasiewlesienasząprzecinkęzmapylub
rozpoznać w wyschniętym i nieraz zarośniętym suchym rowie coś, co na
mapiebyłojeszczeszerokimrowemmelioracyjnym.OzmianiepołoŜeniedróg
leśnychniewspominam(częstepodczaswycinekwlesie)–tutajkłaniasię
lenistwoludzkieispowodowanetymjeŜdŜenie„naskróty”…
Ale nie ma co się martwić, to tylko na papierze wygląda tak bardzo
skomplikowanie. Umiejętność ta przychodzi wraz z doświadczeniem i co tu
wiele mówić wiekiem. Choć chcę juŜ na wstępie zaznaczyć, Ŝe o ile
podstawymoŜeopanowaćkaŜdy,tojuŜniezkaŜdegozrobimyINOmaniaka,
któremu niestraszne będą wszelkie zamotki. To jest jak z geometrią
przestrzennawmatematyce–niektórzytowidzą,aniektórzynie.Niepowinno
to być jednak wymówką dla leniuchów. Nic jednak nie zastąpi
doświadczenia.Pamiętam,gdyjakomłodyINOmaniaksądziłem,Ŝewygryzę
„dziadków” – wyznaczone punkty znajdywaliśmy wszyscy, ale ja troszkę
szukałem,adoświadczeni„dziadkowie”niemalwchodzilinapunkt.
Jakwięctowszystkoćwiczyć?
3.Zabawyzmapa–cozczymidlakogo
Zanim przejdę do opisywania moŜliwych przeróbek mapy oraz ich
zastosowania w poszczególnych etapach szkolenia naszych przyszłych
INOmaniaków, chciałbym wspomnieć o mapach, jakie są potrzebne do
takichzabaw.Najlepszesąmapywskali1:10000.Sąwystarczającodokładne
www.wedrownik.net
4
donaszychpotrzebicowaŜne,sązazwyczajdostępnewwydzialekartografii
i/lub geodezji większości urzędów. Zazwyczaj, gdy zjawimy się w wyŜej
wymienionych instytucjach w mundurach i poprosimy o takie mapy, to
dostaniemykopiezadarmo (raznawetudałomisięwtensposóbdostać
kopie map prawie połowy powiatu, wszystko w formacie A0). Posiadanie
map 1:15000 tez nie jest powodem do narzekań. Planując, Ŝe nasza trasa
będziedłuŜszaniŜ8km,powinniśmywybraćmapytrochęmniejdokładne,
ale obejmujące większy teren (na górskich INO spotkałem się z mapami
1:35000,bądźkombinacją,gdzietrasabyłana1:35000,aokolicepunktówna
wycinkach1:10000).
SzykującmapęnaINOpowinniśmytakwszystkoskomponować,abywszelkie
informacje, miejsce na weryfikacje punktów (chyba, Ŝe na weryfikację
przygotujemyoddzielnąkartkę),zaznaczeniezorientowaniamapy,zmieściły
się na formacie A4. Jako przykład załączam do pakietu parę map z
zawodów,wktórychwystartowałemoraztrasjakiesamprzygotowałemdla
harcerzyzmojegohufca.
Mapabezmodyfikacji–wariantprosty
Zdobywanie doświadczenia w zabawie z „pokombinowanymi” mapami,
warto zacząć od map niepoddanych Ŝadnej obróbce. Proponuję zdobyć
mapę okolicznego lasu lub parku miejskiego, (jeśli jest odpowiednio duŜy).
Terennasinteresującyniepowinienbyćnazbytgęstozarośnięty.Powinnysię
tamznajdowaćjakieśścieŜkilubpolnedrogi.MamyprzecieŜuczyćorientacji
wterenieiumiejętnościokreśleniaswegopołoŜenianamapieorazustalania
gdzieznajdujesiępunkt zaznaczonynamapie.MapymoŜnawcześniejjuŜ
przygotowaćdlawszystkichalbozrobićtylkojednawersję,abykaŜdymusiał
samodzielnie nanieść punkty na otrzymana „pustą” wersję mapy. Na tym
etapieniezezwalamynauŜywaniekompasów.Wtensposóbnatakiejtrasie
trzeba się będzie orientować na podstawie ścieŜek, dróg, ukształtowania
terenuicharakterystycznychobiektów.PozwolitotakŜećwiczyćumiejętność
oceny odległości w terenie (i odpowiednie namierzanie się na podstawie
zmierzonychodcinkównamapie,awięcprzeliczaniepomiarówzmapyna
odległośćwterenie–umiejętnośćniesłychanieprzydatna).
Przy szykowaniu takiej wersji INO waŜne jest takie wybranie rozlokowania
punktów,abydookolickaŜdegomoŜnabyłodojśćścieŜkąlubdrogą.
Do takiej prostej wersji INO nie będę załączał przykładowego fragmentu
mapy,alezatonapiszęparęsłówozaznaczaniupunktówkontrolnychoraz
miejscastartuimety.Miejscestartuzaznaczasiętrójkątem,ametydwoma
okręgami(jedenmniejszy,adrugiwiększymniejszyzawierasięwwiększym).
Wprzypadku,gdystartimetamieścisięwtymsamymmiejscutozaznaczamy
to trójkątem wpisanym w pojedynczy okrąg. Punkt na trasie zaznaczamy
okręgiemośrednicyokoło6mmikropkąwjegoosi.Pozwalatookreślićz
dość duŜą dokładnością punkt i co waŜne, taka kropka w okręgu jest
widocznanamapieduŜolepiejniŜsamakropka,niezaleŜnie,wjakimkolorze
byśmyjąnanieśli.
www.wedrownik.net
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin