Polityka regionalna i FS - opracowanie.doc

Polityka regionalna i fundusze strukturalne Unii Europejskiej

Potrzeba prowadzenia wewnątrz Unii Europejskiej polityki regionalnej jest konsekwencją dużego zróżnicowania stopnia rozwoju społecznego i gospodarczego poszczególnych krajów członkowskich Unii oraz istnienia jeszcze większych dysproporcji rozwojowych pomiędzy ich regionami. Dysproporcje te mają często charakter strukturalny, wynikający z peryferyjnego położenia regionu, trudnych warunków klimatycznych i geograficznych, niedostatecznie rozwiniętej infrastruktury, niekorzystnej struktury gospodarki (z dominacją rolnictwa), niskiego poziomu kwalifikacji zawodowych ludności itp. Grono tego typu, potrzebujących pomocy obszarów powiększyło się z biegiem czasu o dotychczas zamożne regiony przemysłowe, w których dominuje tzw. przemysł schyłkowy (górnictwo węgla, hutnictwo stali, przemysł tekstylny i stoczniowy). Przezwyciężenie zacofania strukturalnego jest rzeczą trudną, kosztowną i wymagającą zwykle długiego czasu, zaś chronienie regionów przed konsekwencjami upadku tradycyjnych gałęzi przemysłu wiąże się z dużymi nakładami inwestycyjnymi i potrzebą przekwalifikowania siły roboczej. Zdarza się, że poszczególnych państw członkowskich Unii Europejskiej (szczególnie tych biedniejszych) nie stać jest na konsekwentne i skuteczne realizowanie takich zadań, toteż - mimo że polityka regionalna pozostaje zasadniczo w gestii indywidualnych rządów istnieje potrzeba wspólnego działania na szczeblu wspólnotowym. Polityka regionalna i strukturalna Unii Europejskiej jest wyrazem solidarności bogatszych krajów członkowskich (i ich regionów) z krajami (regionami) względnie uboższymi. Wraz z rozszerzaniem się Unii Europejskiej o państwa będące na niższym poziomie rozwoju gospodarczego takie jak Irlandia, Grecja, Hiszpania i Portugalia, ta solidarność nabierała coraz większego znaczenia. Potrzeba rozwinięcia polityki regionalnej była też konsekwencją utworzenia jednolitego rynku europejskiego, w ramach którego regiony strukturalnie słabsze lub o podupadającym przemyśle znalazły się w punkcie wyjściowym, w sytuacji niekorzystnej i mogłyby nie sprostać w pełni swobodnej konkurencji ze strony regionów bogatszych.

Polityka regionalna – to świadoma i celowa działalność centralnych organów władzy publicznej zmierzająca do regulowania międzyregionalnych proporcji rozwoju. Cele i zasady tej polityki określa narodowa strategia rozwoju regionalnego. Celem polityki regionalnej w Unii Europejskiej jest zmniejszenie różnic w poziomie życia i rozwoju gospodarczego pomiędzy najbiedniejszymi, a najbogatszymi regionami państw członkowskich. Nadmierne różnice stanowią bowiem barierę dla procesów integracyjnych w ramach Unii. Polityka regionalna opiera się na zasadach partnerstwa i współfinansowania pomiędzy Unią a władzami centralnymi i regionalnymi danego państwa. O znaczeniu polityki regionalnej świadczy fakt, że obecne wydatki na politykę regionalną stanowią ok. jednej trzeciej wydatków budżetowych Unii, ustępując jedynie wydatkom na Wspólną Politykę Rolną.

Pojęcie regionu w krajach Unii Europejskiej: Region w systemie organizacji terytorialnej państwa występuje jako pośrednie ogniwo zarządzania pomiędzy gminą lub okręgiem (powiatem) a organami administracji centralnej. Charakter i stopień autonomii decyzyjnej władz regionalnych zależy od rozwiązań ustrojowych danego państwa. W płaszczyźnie społecznej granice regionu wiążą się z odmiennością etniczną, językową, kulturową i historyczną mieszkańców jego terytorium. W płaszczyźnie gospodarczej wyznaczone są one stopniem i charakterem rozwoju gospodarczego, zaawansowaniem procesów urbanizacji, miejscem zajmowanym w siatce powiązań komunikacyjnych z innymi terytoriami kraju itp. Nakładają się one często na granice fizyczno- geograficzne. W krajach Unii Europejskiej, dla celów statystycznych obowiązuje jednolita struktura jednostek terytorialnych określana jako "nomenklatura jednostek terytorialnych dla celów statystycznych" (The Nomenclature of Territorial Units for Statistics - NUTS).

Ewolucja polityki regionalnej

W Traktacie Rzymskim z 1957 r. powołującym EWG, polityka regionalna została potraktowana dość ogólnikowo W preambule państwa członkowskie dały co prawda wyraz swym dążeniom, "aby zjednoczyć gospodarkę narodową i wspierać jej harmonijny rozwój, zmniejszając różnice pomiędzy poszczególnymi obszarami", jednak w praktyce polityka regionalna Wspólnoty koncentrowała się na koordynowaniu polityki regionalnej państw członkowskich, mając na względzie ochronę przed ewentualnymi wypaczeniami swobody konkurencji, zapobiec protekcjonalizmowi. Na mocy Traktatu o EWG utworzono 1 stycznia 1958 r. Europejski Bank Inwestycyjny, którego statutowym celem jest wspomaganie harmonijnego rozwoju Wspólnoty.

W 1960 roku odbyła się Konferencja Władz Wspólnotowych w Sztokholmie Z inicjatywy Wielkiej Brytanii w Sztokholmie podpisano przez Austrię, Danię, Norwegię, Portugalię, Szwajcarię, Szwecję i Zjednoczone Królestwo Konwencję o Utworzeniu Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA).W tym samym roku utworzono również Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju- OECD. Do pierwszego przełomu w rozwijaniu polityki regionalnej doszło w 1968 r., kiedy to przy okazji fuzji organów wykonawczych Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej i Euroatomu utworzono w ramach Komisji Europejskiej Dyrekcję Generalną ds. Polityki Regionalnej (DG XVI). Cztery lata później, na konferencji w Paryżu postanowiono zapewnić dla celów polityki regionalnej odpowiednie środki finansowe. Nadano wówczas wymiar regionalny dwóm funduszom budżetowym - Europejskiemu Funduszowi Społecznemu (European Social Fund - EFS) i Europejskiemu Funduszowi Orientacji i Gwarancji Rolnej ( European Agriculture Guidance and Guarantee Fund - EAGGF) oraz ustalono zasady utworzenia specjalnego funduszu regionalnego. Powstał on ostatecznie - jako Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (European Regional Develpment Fund - ERDF) w 1975 r. Fundusz miał za zadanie „skorygowanie zasadniczych nierówności we Wspólnocie”, które wynikały z bezrobocia strukturalnego, przekształceń w przemyśle oraz rolnictwie. Fundusz utworzono głównie z myślą o wyrównaniu Wielkiej Brytanii wysokich składek płaconych do budżetu Wspólnot. Wszystkie środki Funduszu były rozdzielane pomiędzy państwa członkowskie według systemu kwotowego. Środki te wykorzystywano wyłącznie do wspierania środków polityki regionalnej podejmowanych przez państwa członkowskie. Dotacje ograniczano do projektów inwestycyjnych zlokalizowanych w obszarach objętych państwowymi programami rozwoju regionalnego. W 1979 Komisja Europejska uzyskała możliwość dysponowania 5% środków EFRR i możliwość prowadzenia własnych programów regionalnych o znaczeniu długofalowym. Do poważniejszej zmiany zasad funkcjonowania EFRR doszło w 1985 r. Obowiązujące kwoty krajowe w Funduszu zastąpiono wówczas tzw. widełkami interwencji czyli górnymi i dolnymi limitami środków dostępnych dla każdego państwa członkowskiego. Gwarantowały one poszczególnym państwom w skali trzech lat jedynie dolną granicę udziału. Przydział środków powyżej dolnego limitu uzależniony był od stopnia, w jakim cele zdefiniowane we wniosku pokrywały się z celami określonymi w dyrektywach Wspólnoty. Wprowadzono zarazem zasadę programowania rozwoju regionalnego, oznaczającą odstąpienie od finansowania pojedynczych projektów na rzecz programów inicjowanych przez Wspólnotę lub programów krajowych, mających znaczenie dla Wspólnoty jako całości. Wraz z podpisaniem Jednolitego Aktu Europejskiego w 1986 r. stworzono podstawy dla nowej polityki strukturalnej Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, a przede wszystkim jej polityki regionalnej. Na podstawie tego porozumienia, wprowadzono do Traktatu Amsterdamskiego o WE Tytuł V "Spójność ekonomiczna i socjalna", w którym mówi się o konieczności zlikwidowania dysproporcji i zacofania w rozwoju niektórych regionów Wspólnoty (Art. 130a Traktatu o WE). W dalszej konsekwencji - przeprowadzono w 1988 r. reformę trzech Funduszy Strukturalnych (EFRR, EFS i EFOiGR), które od tego czasu miały funkcjonować w sposób skoordynowany. Zmianom tym towarzyszyła decyzja o zwiększeniu łącznego budżetu funduszy z 7,2 mld ECU w 1987 r. do 14,5 mld ECU w 1993 r.

Polityka strukturalna – oznacza celową działalność organów władzy publicznej zmierzająca do przebudowy struktury gospodarczej i pobudzenie rozwoju gospodarczego danego obszaru , w celu zwiększenia spójności gospodarczej i społecznej całej Unii Europejskiej( ma za zadanie wyrównywać różnice, uzupełniać środki i korygować właściwości rynku w zakresie gospodarczym, socjalnym(wyrównanie warunków  życia, rynku pracy-miejsca pracy) i branżowym.

Cele polityki Strukturalnej

W ramach reform Funduszy Strukturalnych przeprowadzonych w 1988 roku i obowiązujących do lat 90-tych ustalono:

1)     koncentrację środków pod względem geograficznym i funkcjonalnym na realizację polityki regionalnej(pięć podstawowych celów) i rozwiązanie gospodarczych problemów

2)     przyznanie priorytetu programom wieloletnim i działaniom strukturalnym w ramach polityki rozwoju regionalnego

3)     oparcie selekcji regionów, którym przysługuje pomoc(obszarów problemowych i ich identyfikacja), na kryteriach wspólnotowych (selekcji dokonuje się w przekroju trzech poziomów terytorialnego podziału krajów, określonych symbolem NUTS)

4)     ostateczne odstąpienie od systemu kwotowego na rzecz zasady współfinansowania (środki wspólnotowe mogą uzupełniać - a nie zastępować środki krajowe, udział środków wspólnotowych w całkowitych kosztach danego projektu może wynosić, w zależności od celu, od 25% do 75%, a w przypadku regionów w tzw. krajach kohezyjnych - nawet 80-85%)

5)     partnerstwo przejawiające się w ścisłej współpracy między Komisją a odpowiednimi władzami na szczeblu krajowym, regionalnym lub lokalnym w przygotowaniu i realizacji programów.

Przyjęcie zasady koncentracji środków w ramach reformy Funduszy Strukturalnych z 1988 r. doprowadziło do ograniczenia pomocy strukturalnej i regionalnej do sześciu celów w latach 1994-1999:

Cel 1: wspieranie rozwoju i dostosowań strukturalnych regionów opóźnionych w rozwoju (czyli takich, gdzie PKB na jednego mieszkańca kształtuje się poniżej 75 % w stosunku do średniej krajów Unii, a także kraje gdzie PKB było zbliżone do 75% np.: Grecja, Południowe Włochy, Zamorskie regiony Francji) Inwestycje w rozwój infrastruktury(najwięcej w Grecji i Hiszpanii), rozwój czynnika ludzkiego(szkolenia, rozwój oświaty, zwiększenie jakości kształcenia, walka z bezrobociem), modernizacja organizacji procesów produkcji średnich i małych firm(sektor żywnościowy, rybołóstwo)

Cel 2: restrukturyzacja regionów, w których występuje przemysł schyłkowy (tam, gdzie stopa bezrobocia i stopa zatrudnienia w przemyśle są wyższe od przeciętnej dla Unii i gdzie zatrudnienie w przemyśle wykazuje równocześnie tendencję spadkową) Początkowo pomocą objęto 60 regionów w 12 krajach na realizacje tego celu wydano 15mld euro, miało to spowodować dywersyfikację gospodarki, stworzenie nowych miejsc pracy oraz rozwój turystyki i rekreacji.(Środkowa cz. Szwecji, Szkocja, Środkowa Francja, Zagłębie Ruhry, cz. Hiszpanii, Lombardii, Środkowe Włochy)

Cel 3: zwalczanie długotrwałego bezrobocia oraz umożliwianie ludziom młodym i osobom zagrożonym bezrobociem aktywnego życia zawodowego(osoby zagrożone alienacja na rynku pracy kobiety, niepełnosprawni, osoby karane)

Cel 4: ułatwienie adaptacji pracowników do przeobrażeń zachodzących w przemyśle i do zmian w systemie produkcji(monitorowanie ewolucji zatrudnienia- konieczność adaptacji, zapobieganie kryzysom, programy szkoleniowe)

Cel 5a: adaptacja struktury produkcji, przetwórstwa i zbytu w sektorze rolnym modernizacja i restrukturyzacja rolnictwa i rybołówstwa w ramach wspólnej reformy rolnej. Art.39 Traktatu Rzymskiego formułował zasady pomocy krajom rolniczym mającym problemy z popytem i podażą na płody rolne. Unia udziela pomocy w postaci dopłat, pomoc w inwestycjach, UE dokonuje zakupów interwencyjnych aby pomóc w utrzymaniu cen produktów rolnych na rynku. W ramach tego celu działa Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej: pomoc strukturalna (modernizacja gospodarstw rolnych, pomoc młodym rolnikom, rekompensaty, wcześniejsze emerytury i renty dla rolników), pomoc interwencyjna (pomoc branżowa dla przedsiębiorstw rolno-spożywczych, komercjalizacja przedsiębiorstw rolnych)

Cel 5b: pomoc w rozwoju i zmianach strukturalnych obszarów wiejskich ( tzw. "wrażliwe" obszary wiejskie charakteryzuje niski wskaźnik PKB na jednego mieszkańca oraz dwa z poniższych wskaźników: wysoki udział zatrudnionych w rolnictwie, niskie dochody rolne, słaba gęstość zaludnienia i (lub) silna tendencja do odpływu ludności), (dywersyfikacja i rozwój rolnictwa, rozwój agroturystyki, ochrony środowiska, rozwój czynnika ludzkiego

Cel 6: rozwój słabo zaludnionych regionów północnych w krajach skandynawskich, posiadających szczególnie trudne warunki klimatyczne (wskaźnik zaludnienia wynosi poniżej 8 osób/1km2). (Szwecja, Finlandia, Laponia Północna- cel ten wygenerowano z powodów politycznych, ponieważ kraje te wpłacały najwięcej na Fundusze Strukturalne)

W latach 1994-1999 UE wydała dla regionów zacofanych na rozwój rolnictwa- 16 mld euro, na rozwój transportu- 29 mld euro, rozwój czynnika ludzkiego-26mld euro

Komitet Regionów: ciało doradcze i opiniodawcze Unii Europejskiej, powołany do życia w 1994 roku na mocy Traktatu o Unii Europejskiej z Maastricht. Wyraża opinie z własnej inicjatywy, na wniosek Rady UE lub Komisji Europejskiej. Składa się z przedstawicieli regionalnych i lokalnych władz samorządowych państw członkowskich UE powoływanych na cztery lata przez Radę UE.

Inwestycje Wspólnotowe

Komisja Europejska została upoważniona do występowania, w ramach określonego budżetu, z tzw. Inicjatywami Wspólnotowymi (były one finansowane bezpośrednio z funduszy strukturalnych a nie z Banku Centralnego). Na tej podstawie, w latach 1989-1993 zrealizowano 15 programów, a podobną ich liczbę, zaprojektowano na okres 1994-1999.
Obowiązujące zasady polityki regionalnej zostały dodatkowo ugruntowane i rozbudowane w 1994 wraz z podpisaniem Traktatu o Unii Europejskiej z Maastricht. Dążenie do zapewnienia zrównoważonego postępu ekonomicznego i socjalnego (spójności ekonomicznej i społecznej) uznano za jedno z głównych zadań Unii. Na mocy Traktatu utworzono Fundusz Spójności- Kohezji (Cohesion Fund), o zakresie działania nie regionalnym, jak w przypadku istniejących Funduszy Strukturalnych, ale krajowym. Pomoc z Funduszu Spójności jest przeznaczona na finansowanie projektów w dziedzinie ochrony środowiska i inwestycje w infrastrukturę transportową (wspiera sieci transeuropejskie). Środki pochodzące z tego funduszu ukierunkowane są na przedsięwzięcia obejmujące swym zasięgiem całe terytorium danego państwa. Przeznaczono je dla państw, w których poziom PKB na jednego mieszkańca jest niższy niż 90% średniej dla całej UE. Kryteria spełniły wówczas cztery państwa członkowskie: Grecja, Portugalia, Irlandia i Hiszpania. Na mocy Traktatu z Maastricht powołano, w uznaniu znaczenia polityki regionalnej, nowy organ UE - Komitet Regionów (Committee of the Regions) Komitet jest instytucją doradczą dla Rady UE i Komisji Europejskiej, a jednocześnie pełni funkcję przedstawicielską wobec różnych instytucji, które reprezentuje. Składa się on z 222 przedstawicieli regionalnych i lokalnych osób prawnych.
Na szczycie Unii Europejskiej w Berlinie, jaki odbył się 24 i 25 marca 1999 r. opracowano Agendę 2000, w której rozpatrzono zasady wydatkowania z budżetu Unii, wzmocnienie zasady partnerstwa przy przystąpieniu nowych państw do Wspólnoty, podejmowanie jednolitych decyzji, walka z bezrobociem, reformy instytucjonalne i system głosowania (zahamowanie podejmowania określonych rozwiązań przez weto jednego państwa).              W ramach dyskusji nad opracowaną przez Komisję Europejską „Agendą 2000” postanowiono:

1.      utrzymać na lata 2000-2006 generalne zasady polityki strukturalnej, dążąc przy tym do poprawy efektywności wykorzystania Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności

2.      łączna wysokość środków otrzymywanych w skali roku przez poszczególne państwa członkowskie z Funduszy Strukturalnych (łącznie z Funduszem Spójności) nie może przekraczać 4 % krajowego PKB

3.      określenie celów polityki regionalnej- koncentracja pomocy na rzecz obszarów o największych potrzebach

4.      państwa członkowskie musza zapewnić pewien% środków z własnego budżetu wpłacanych do budżetu Unii na finansowanie Funduszy Strukturalnych

5.      poprawa zarządzania funduszami strukturalnymi oraz uproszczenie ich działania i metod zarządzania.

W wyniku decyzji szczytu Unii Europejskiej w Berlinie, liczbę tych celów zmniejszono na lata 2000-2006 do trzech:

Cel 1: wspomaganie rozwoju i dostosowania strukturalnego(ekonomicznego) regionów opóźnionych w rozwoju (o PKB na jednego mieszkańca poniżej 75 % średniej dla całej Unii) oraz obszarów objętych w latach 1995-1999 Celem 6 czyli regiony słabo zaludnione północnej Szwecji i Finlandii, oraz obszary ultraperyferyjne(leżące poza obszarami duzych metropolii) Cel 1 objął 83 mln 225 tyś mieszkańców (Wschodnie landy Niemiec, Grecja, Hiszpania- Kastylia, Asturia, Walencia, Andaluzja, Francja- tereny zamorskie, Włochy mi. Sycylia, Sardynia, część Irlandii, Austrii, Portugalia) Niektóre regiony dawnego celu 1, które tylko nieznacznie przekraczały 75% zostały objęte tzw. pomocą tymczasową.

Cel 2: wspieranie ekonomicznej i społecznej konwersji regionów przeżywających trudności strukturalne (połączenie dotychczasowych Celów 2 i 5b) w tym także regionów dotkniętych dominacją przemysłu schyłkowego, regiony monokulturowe, podupadłe regiony wiejskie. Nowy Cel 2 obejmie maksymalnie 18% populacji UE(obszary przemysłowe, uzależnione od rybołówstwa, obszary wiejskie)

Cel 3: pomoc na rzecz adaptacji i modernizacji polityki oraz systemów oświaty, kształcenia zawodowego oraz zatrudnienia- rozwój zasobów ludzkich. Podział środków będzie następował na podstawie udziału poszczególnych państw w populacji UE.(działalność promująca zasoby ludzkie, modernizacja systemu oświaty, nowe miejsca pracy, zwiększanie możliwości zatrudnienia)- największymi beneficjentami były: Grecja, Hiszpania, Irlandia, Portugalia.

Działania strukturalne w sektorze rybołówstwa w regionach nie objętych Celem 1 są finansowane ze specjalnego Instrumentu Finansowego Orientacji Rybołówstwa (Financial Instrument for Fisheries Guidance - FIFG) Ograniczono równocześnie do trzech liczbę programów realizowanych w ramach Inicjatyw Wspólnotowych.

INTERREG: inicjatywa Wspólnoty Europejskiej w zakresie wspierania współpracy trans granicznej, międzynarodowej i międzyregionalnej, służąca wzmacnianiu harmonijnego rozwoju całego obszaru Wspólnoty.

EQUAL: inicjatywa wspólnotowa, w ramach której wsparcie kierowane jest dla projektów mających na celu współpracę międzynarodową służącą promowaniu nowych sposobów zwalczania wszelkich form dyskryminacji i nierówności na rynku pracy. Inicjatywa ta finansowana jest z Europejskiego Funduszu Społecznego

LEADER: inicjatywa Wspólnoty polegająca na wsparciu dla projektów rozwoju obszarów wiejskich, zwłaszcza lokalnych przedsięwzięć pilotażowych. Inicjatywa ta jest w całości finansowana przez Sekcję Orientacji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej

URBAN: inicjatywa Wspólnoty polegająca na udzieleniu wsparcia projektom mającym na celu gospodarczą i społeczną regenerację miast i obszarów miejskich znajdujących się w kryzysie w celu promowania zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich.

Na wspólnotowe inicjatywy przeznacza się 5% środków będących w dyspozycji Funduszy Strukturalnych. Ponadto, 1% środków jest wykorzystywany na działania innowacyjne i pomoc techniczną. Rozdział środków z funduszy strukturalnych wśród państw członkowskich w ramach Celu 1 i 2 opiera się na następujących obiektywnych kryteriach: procent ludności spełniający określone wymogi, dobrobyt regionu, dobrobyt całego kraju, ostrość problemów strukturalnych, a w szczególności poziom bezrobocia. W przypadku Celu 3, wśród kryteriów, wymienionych powyżej, uwzględnia się również ostrość problemów społecznych (np. marginalizacji społecznej), poziom oświaty i kształcenia zawodowego oraz udział kobiet w rynku pracy.

Środki finansowe

Środki przeznaczane przez EWG, a później UE na politykę regionalną, a także strukturalną od 1988 r. zaczęły się szybko powiększać. W lutym tegoż roku Rada Europejska uchwaliła realne podwojenie wydatków strukturalnych Wspólnoty w okresie 1988-1993 z 7 mld ECU do 14 mld ECU w skali roku. Łączny budżet na te sześć lat wyniósł 67 mld ECU.
Odpowiednie decyzje finansowe na lata 1994-1999 podjęto w grudniu 1992 r. na szczycie UE w Edynburgu. Postanowiono prawie podwoić dostępne środki, do ok. 141,47 mld ECU (na cały ten okres), licząc w cenach stałych, w tym, na Inicjatywy Wspólnotowe zarezerwowano 12,7 mld ECU. Ponadto, do dyspozycji utworzonego na mocy Traktatu z Maastricht Funduszu Spójności, skierowano 15,5 mld ECU. Dodatkowo, Europejski Bank Inwestycyjny przeznaczył w tym czasie na pożyczki w ramach działań strukturalnych ponad 90 mld ECU.
Decyzje podjęte przez Radę Europejską w Berlinie w marcu 1999 r. nakreśliły ramy finansowe polityki strukturalnej UE na lata 2000-2006. Łączna wartość tych środków została określona na 195 mld euro, w cenach z 1999 r., w następującym rozbiciu na poszczególne lata (w mln euro). Postanowiono ponadto, że 69,7% środków zostanie przeznaczonych na Cel 1 (łącznie 135,9 mld euro), 11,5%  na Cel 2 (22,5 mld euro) i 12,35% na Cel 3 (24,05 mld euro). Począwszy od 2002 r. zarezerwowano też dodatkową pulę środków w kwocie 39,48 mld euro na działania strukturalne w nowo-przyjętych krajach członkowskich, w następującym rozbiciu (w mln euro). Środki te nie mogły zostać wykorzystane na pomoc przedakcesyjną, ani też na potrzeby obecnych państw członkowskich UE.

Cele w latach 2007-2013

Z Funduszy Strukturalnych realizuje się 3 cele:

1.      Cel 1: Konwergencja: ma on sprostać makroekonomicznym kryterium zbieżności, przyspieszenie rozwoju na...