Pobieranie krwi na posiew.pdf

(2538 KB) Pobierz
Pobieranie krwi na posiew
http://www.mp.pl/artykuly/?aid=15069&print=1
Medycyna Praktyczna - portal dla lekarzy
Pobieranie krwi na posiew
ABC zabiegów diagnostycznych i leczniczych w pediatrii
Odcinek 21: Pobieranie krwi na posiew
prof. dr hab. med. Danuta Dzierżanowska
dr med. Alicja Pawińska, mgr Katarzyna Semczuk,
mgr Grażyna Piegdoń (Pielęgniarka Naczelna)
Zakład Mikrobiologii i Immunologii Klinicznej,
Instytut "Pomnika-Centrum Zdrowia Dziecka" w Warszawie
Data utworzenia: 07.08.2003
Ostatnia modyfikacja: 30.04.2007
Opublikowano w Medycyna Praktyczna Pediatria 2003/03
Posocznica i wstrząs septyczny należą do poważnych chorób obciążonych znaczną śmiertelnością. Rozpoznanie kliniczne
zakażenia krwi jest dość trudne, zwłaszcza w jego wczesnym okresie. Trudności stwarza także ustalenie etiologii takiego
zakażenia. Warunkiem koniecznym do rozpoznania posocznicy jest uzyskanie dodatniego wyniku badania
mikrobiologicznego krwi (posiewu). Ścisłe przestrzeganie zaleceń dotyczących pobierania krwi, jej transportu i metod
inkubacji oraz właściwe powiązanie wyników z obrazem klinicznym choroby pozwala ustalić czynnik etiologiczny
bakteriemii lub fungemii oraz wdrożyć właściwe leczenie przeciwdrobnoustrojowe.
Wskazania do posiewu krwi
1. Podejrzenie bakteriemii lub fungemii (odcewnikowej, gorączka u pacjentów z neutropenią i inne)
2. Podejrzenie zapalenia wsierdzia ( endocarditis )
3. Gorączka o nieznanej przyczynie ( fever of unknown origin - FUO)
4. Posocznica
5. Jako badanie pomocnicze w diagnostyce:
- szpitalnego i pozaszpitalnego zapalenia płuc (do 50% przebiega z bakteriemią);
- zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i ropni mózgu (40% przypadków przebiega z obecnością bakterii we krwi);
- zakażenia układu moczowo-płciowego (25% przypadkom towarzyszy bakteriemia);
- zakażenia miejsca operowanego;
- zakażenia w obrębie jamy brzusznej, zapalenia dróg żółciowych;
- głębokich, ropnych zmian skórnych;
- powikłań po ropnym zapaleniu ucha środkowego i zatok przynosowych.
Czynniki ryzyka wystąpienia posocznicy szpitalnej
1. Immunosupresja nabyta lub wrodzona
2. Usposabiająca choroba podstawowa (cukrzyca, nowotwory)
3. Rozległe zabiegi chirurgiczne
4. Rany urazowe, chirurgiczne, oparzenia, owrzodzenia
5. Długotrwała hospitalizacja
6. Obecność cewników i kaniuli naczyniowych, zwłaszcza w dużych naczyniach
7. Cewnikowanie dróg moczowych
8. Drenaż zastawkowy ośrodkowego układu nerwowego
9. Hemodializa
10. Błędy w antybiotykoterapii
11. Skrajny wiek chorego (noworodki, wiek podeszły)
Czynniki ryzyka wystąpienia posocznicy noworodkowej
1. Gorączka u matki w czasie porodu (>37,5°C)
2. Leukocytoza u matki (>18 000/µl)
3. Zapalenie błon płodowych
4. Zachłyśnięcie wodami płodowymi
5. Przedwczesne pęknięcie błon płodowych
6. Mała urodzeniowa masa ciała
7. Wrodzone lub nabyte niedobory odporności
1 z 7
2013-06-23 23:50
1077810270.007.png 1077810270.008.png
Pobieranie krwi na posiew
http://www.mp.pl/artykuly/?aid=15069&print=1
8. Ciąża mnoga
9. Kolonizacja dróg rodnych przez paciorkowce grupy B i Listeria monocytogenes
10. Konieczność stosowania zabiegów, takich jak intubacja dotchawicza, cewnikowanie naczyń, żywienie pozajelitowe
11. Galaktozemia ( E. coli )
12. Wady wrodzone
Przygotowanie sprzętu do pobrania krwi na posiew (fot. 1.)
Fot. 1
1. Rękawiczki jednorazowe
2. System do zamkniętego pobierania krwi na posiew (np. Vacutainer, Blood Collection Sets - igła motylkowa Vacutainer;
fot. 2.)
Fot. 2
3. Opaska uciskowa
4. Środek dezynfekujący: 70% alkohol (alkohol izopropylowy, etanol), 2% roztwór jodu lub środek zawierający 2%
powidon jodu
5. Gaziki i plastry
6. Odpowiednie podłoża - ogrzane do temperatury 37°C, podpisane imieniem i nazwiskiem pacjenta (z zaznaczoną datą
pobrania próbki krwi)
2 z 7
2013-06-23 23:50
 
1077810270.009.png 1077810270.001.png
Pobieranie krwi na posiew
http://www.mp.pl/artykuly/?aid=15069&print=1
7. Starannie wypełnione skierowanie (imię i nazwisko pacjenta, wiek, rozpoznanie, oddział, podawane antybiotyki, data i
godzina pobrania krwi)
Podłoża do posiewu krwi
Dostępnych jest wiele podłoży do posiewów krwi zarówno przeznaczonych do klasycznych metod, jak i komputerowych
systemów szybkiego wykrywania obecności drobnoustrojów we krwi. Są to butelki z płynnym podłożem namnażającym o
bogatym składzie, które pozwalają szybko wykryć bakterie tlenowe, beztlenowe i grzyby. Przy pobieraniu krwi należy
pamiętać o zachowaniu odpowiedniego stosunku objętościowego pobranego materiału i ilości podłoża. Stosunek ten
powinien wynosić 1:5 lub 1:10 (np. 5 lub 10 ml krwi na 50 ml podłoża).
Uwaga! U noworodków i małych dzieci należy wybrać odpowiednie podłoża pediatryczne, do których można pobrać
mniejszą objętość krwi (1-3 ml). Jeśli chory otrzymuje już antybiotyki, należy wybrać podłoża zawierające inhibitor
antybiotyków.
Czas pobierania krwi
Na wynik badania mikrobiologicznego istotnie wpływa czas pobrania krwi na posiew. Jeżeli można przewidzieć moment
pojawienia się szczytu gorączki, to optymalny czas pobrania krwi wynosi ok. 30 minut wcześniej (lub w fazie narastania
gorączki). W tym czasie pojawiają się we krwi bakterie w największym stężeniu. Jeśli nie można przewidzieć szczytu
gorączki, krew pobieramy tuż przed podaniem antybiotyku (lub jego kolejnej dawki).
Technika wykonania zabiegu
1. Osoba pobierająca krew powinna higienicznie umyć ręce.
2. Zacisnąć opaskę uciskową powyżej miejsca wkłucia.
3. Wybrać żyłę, z której pobrana będzie krew (fot. 3.).
Fot. 3
Uwaga! Krew na posiew pobieramy zawsze bezpośrednio z naczynia. Nie należy pobierać krwi z cewników i kaniul
naczyniowych (wyjątkiem jest diagnostyka bakteriemii odcewnikowej). Aby zminimalizować możliwość zanieczyszczenia,
nie należy jednocześnie pobierać krwi do innych badań laboratoryjnych - ryzyko bakteriemii rzekomej!)
4. Nałożyć jednorazowe rękawiczki.
5. Zdezynfekować skórę w miejscu wkłucia gazikiem nasączonym alkoholem, wykonując koliste ruchy od żyły na zewnątrz
(obszar o średnicy ok. 5 cm), i odczekać do wyschnięcia (fot. 4.).
3 z 7
2013-06-23 23:50
 
1077810270.002.png
Pobieranie krwi na posiew
http://www.mp.pl/artykuly/?aid=15069&print=1
Fot. 4
Następnie w ten sam sposób zdezynfekować skórę roztworem jodyny i pozostawić na około 1 min do wyschnięcia (fot.
5.). Ponownie przetrzeć roztworem alkoholu i pozostawić do wyschnięcia.
Fot. 5
Uwaga! Po dezynfekcji nie wolno ponownie dotykać miejsca skąd będzie pobierana krew.
6. Odkazić 70% roztworem alkoholu gumowy korek butelki z podłożem, a następnie gazikiem nasączonym roztworem
jodyny (gazik ze środkiem dezynfekcyjnym pozostawić na korku do czasu jego nakłucia; fot. 8.).
4 z 7
2013-06-23 23:50
 
1077810270.003.png 1077810270.004.png
Pobieranie krwi na posiew
http://www.mp.pl/artykuly/?aid=15069&print=1
Fot. 6
Fot. 7
5 z 7
2013-06-23 23:50
 
1077810270.005.png 1077810270.006.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin