Kształcenie oznacza szeroki, trwający całe życie, oparty na komunikacji proces rozumienia, który jest uruchamiany poprzez samodzielne działanie, polegające na badaniu i stawianiu pytań. jest łączeniem poznawania, przeżywania i działania w jedną całość.Kształcenie jest niezbędne do życia, bowiem stanowi ono dla człowieka drogowskaz, pozwala mu zorientować się w skomplikowanym układzie powiązań społeczno-kulturowych. Proces ten pomaga mu połączyć wiele pojedynczych elementów w całość.
Pojęcie kształcenia ogólnego a metoda biograficzna
Proces kształcenia ogólnego to proces zawsze zakorzeniony w określonej kulturze i społeczeństwie; ma na celu i zarazem umożliwia zgłębianie i przyswajanie na nowo elementów przeszłości. Każdy człowiek stanowi część historii i kultury, w której żyje.
Metoda biograficzna pomaga zrozumieć, że:
Kształcenie jest więc procesem aktywnym, indywidualnym i społecznym.
Kształcenie ogólne a uczenie się
Uczenie się oznacza proces zmian zachodzących w za-chowaniu, postawach albo doznaniach, ukierunkowany na pewien cel i będący skutkiem konfrontacji istoty żyjącej z jej otoczeniem.
Uczenie się w tym znaczeniu pełni rolę służebną wobec wytyczonych celów; dziś często jeszcze chodzi o cele poznawcze - wyćwiczenie nowych zachowań i udostępnienie nowej wiedzy.
STYLE UCZENIA SIĘ„Styl to zakotwiczona w osobowości trwała tendencja do określonego sposobu zdobywania i przetwarzania informacji. Człowiek nie zmienia swojego stylu!” David Kolb
ODKRYWCY NAJŁATWIEJ UCZĄ SIĘ
• poprzez doświadczenia własne i innych
• jeśli mają do dyspozycji dostateczną ilość czasu i przestrzeni, aby ustosunkować się do swoich wrażeń i spostrzeżeń
• mogąc porównywać różne opinie i punkty widzenia
• na podstawie wizualnych prezentacji
MYŚLICIELE NAJŁATWIEJ UCZĄ SIĘ
• z materiału dydaktycznego, będącego częścią jakiegoś systemu lub modelu
• w uporządkowanej sytuacji dydaktycznej, gdzie cele zostały jasno sprecyzowane
• jeśli można powiązać ze sobą idee, sytuacje i wydarzenia
• jeśli można pytać „dlaczego” w odniesieniu do logiki i filozofii materiału
DECYDENCI NAJŁATWIEJ UCZĄ SIĘ
• jeśli teorię można przełożyć na język praktyki i prze- testować ją
• jeśli istnieje związek pomiędzy materiałem do nauczenia się a problemem z własnej praktyki
• jeśli mają możność zapoznania się z technikami, prowadzącymi do osiągnięcia praktycznego rezultatu na określonym modelu
Model równowagi dydaktycznej Ruth Cohn (Themenzentrierte Interaktion – TZI) równowaga dynamiczna pomiędzy: potrzebami indywidualnymi w grupie (ja), a relacjami międzyludzkimi (my), a treścią (temat).Człowiek dorosły ucząc się chce:
• realizować cele merytoryczne szkolenia,
• zaspokoić swoje indywidualne potrzeby i oczekiwania, poznać doświadczenia i poglądy innych.
Pozostając w interakcji z członkami grupy i z prowadzą-cym „naraża się” na konfrontację i zagrożenie własnego „ja” oraz odkrywanie przed innymi (uświadamianych i nie uświadamianych) własnych słabych stron.
Temat szkolenia też stanowi potencjalny problem, gdyż może spowodować konieczność weryfikacji i zmiany poglądów powstałych na bazie wcześniejszej (często więc zdezaktualizowanej) wiedzy
Prowadzącemu zajęcia Nie wolno mu zatem:
- „trzymać dorosłych słuchaczy w ryzach”,
- motywować,
- pedagogizować,
- zachwycać swoim kunsztem dydaktyczno-metodycznym
Ma natomiast:
- pokazać potencjał tkwiący w słuchaczach i wskazać, jak go można wykorzystać,
- stworzyć sytuacje, w których słuchacze bez trudu określą ważne dla nich tematy,
- pozwolić słuchaczom, aby ci sami się zmotywowali, planując zadania ważne i interesujące dla nich samych.
Nie powinien także: - zabiegać o względy słuchaczy, lecz stworzyć sytuacje uczenia się i wspólnie w nich uczestniczyć,
- występować w roli tłumacza wiedzy, lecz jako pośrednik między tematem a uczącymi się i ich doświadczeniem.
Najbardziej efektywne uczenie się dorosłych zachodzi, gdy:
- wykładowcy elastycznie podchodzą do potrzeb indywidualnych i grupowych słuchaczy,
- słuchacze mogą zdobywać nową wiedzę i umiejętności poprzez przeżywanie, działanie, doświadczanie nowych sytuacji, wymienianie poglądów i opinii,- słuchacze uczą się aktywnie i świadomie (np. poprzez warsztaty, symulacje, projekty, studia przypadków).
Planowanie, prowadzenie i ewaluacja procesu uczenia się
Analiza grupy adresatów:
- kim są uczestnicy? (wiek, płeć, zawód)
- skąd przychodzą? (z domu, z pracy, z innych zajęć)
- w jakim miejscu się znajdują? (znaczenie tematu)
- do czego dążą? (zainteresowania, potrzeby)
- co czują? (obawy, napięcie, ciekawość)
Określenie tematu. Analiza treści.
Jaki szerszy kontekst znaczeniowy lub merytoryczny przedstawia sobą lub otwiera treść?
Jaką podstawową zasadę, prawo, kryterium, problem, jaką technikę, metodę lub postawę można przedstawić na przykładach w związku z tą treścią?
Jakie znaczenie ma ta treść dla grupy słuchaczy kursu?
Na czym polega znaczenie tej treści dla przyszłości uczestników?
Struktura treści:
· Jakie elementy należą do treści?
· W jaki sposób wiążą się one ze sobą?
· Jakie treści muszą ją poprzedzać?
Redukcja dydaktyczna polega na dokonaniu skrótówi ostatecznym sprecyzowaniu treści zajęć na dany temat.
Prowadzący powinien określić jak dany temat ma się do:
· cech charakterystycznych konkretnego tematu/ materiału
· danego czasu
· uczestników - charakteru grupy
· warunków ramowych / instytucjonalnych
Cechy charakterystyczne tematu/ materiału
· Jaki to temat ?
· Jaki jest poziom abstrakcji tego materiału ?
· Czy temat jest ważny dla życia uczestnika ?
· Czy przeciętny uczestnik zajęć zna podstawowe dla danego tematu kwestie lub pewne treści cząstkowe składające się na ten temat ?
· Czy dla całego materiału lub jego części można znaleźć dobre, obrazowe przykłady i je zaprezentować ?
Warunki czasowe
§ Ile czasu można przeznaczyć na realizację danego tematu ?
§ Na co potrzeba mniej, na co więcej czasu ?
§ Czy w ogóle możliwe jest zrealizowanie wybranego materiału w danym czasie, czy też należy dokonać zdecydowanych skrótów ?
Cechy grupy
§ Co wiadomo o stanie wiedzy uczestników ?
§ Jaki rodzaj wiedzy, jakie wykształcenie posiadają uczestnicy ? Czy są oni raczej praktykami, czy też teoretykami ?
§ danej kwestii uczestnicy będą mieli problemy, czy będzie to dla nich proste ?
Warunki ramowe/ instytucjonalne
Ø W jakim stopniu zleceniodawca zainteresowany jest prowadzonymi zajęciami i realizacją konkretnego tematu ? Czy wskazał kwestie, które należy poruszyć ?
Ø Jaka jest liczba uczestników, wielkość sali, ilość pomieszczeń, ich wyposażenie etc. ? Jak wpłynie to na sposób realizacji tematu ?
Ø Jakie konsekwencje pociąga za sobą uczestnictwo w zajęciach: uczestnicy otrzymają zaświadczenie o udziale w nich, dyplom, mają się przygotować do egzaminu …? jaką kierują się w związku z tym motywacją, jak wpłynie ona na przyswojenie sobie tematu ?
Evi0320