Postacie XX wieku PL.doc

(56 KB) Pobierz

1.       Adam Koc uczestnik walk o niepodległość Polski w I wojnie światowej i wojnie polsko-bolszewickiej, dziennikarz, pułkownik dyplomowany WP.  Był posłem na Sejm z ramienia Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem. W latach 1929–1930 założyciel i redaktor naczelny "Gazety Polskiej". Od 16 grudnia 1930 do 1936 wiceminister skarbu. Od marca do maja 1936 prezes Banku Polskiego. Po rozpadzie BBWR, był założycielem 1 marca 1937 Obozu Zjednoczenia Narodowego (OZN), Przewodził tej organizacji w latach 1937–1938.

2.       Walery Jan Sławek, – polityk okresu II Rzeczypospolitej, trzykrotny premier Polski, marszałek Sejmu. Członek Polskiej Partii Socjalistycznej i jej Organizacji Bojowej, jeden z najbliższych współpracowników Józefa Piłsudskiego, lider obozu sanacyjnego (tzw. grupy pułkowników), jeden z głównych twórców założeń konstytucji kwietniowej. Pod koniec życia zmarginalizowany wewnątrz sanacyjnego obozu rządowego, popełnił samobójstwo.

3.       Kazimierz Władysław Bartel Poseł na Sejm, pierwszy premier Polski po przewrocie majowym, premier pięciu rządów Rzeczypospolitej, senator, w latach 1919–1920 wicepremier oraz minister wyznań i oświecenia publicznego w pierwszym rządzie Józefa Piłsudskiego.

4.       Ignacy Mościcki, o dokonaniu zbrojnego zamachu stanu w maju 1926 r. Piłsudski wysunął jego kandydaturę na prezydenta RP. Zgromadzenie Narodowe powierzyło mu ten urząd większością głosów 1 czerwca 1926 r. Jako prezydent realizował linię polityczną Piłsudskiego. W 1933 r. został wybrany przez Zgromadzenie Narodowe na drugą kadencję. Po śmierci Piłsudskiego w 1935 r. Mościcki stanął na czele grupy polityków zwanej zamkową, która rywalizowała o władzę z grupą popierającą Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego. 17 września 1939 r. wspólnie z rządem i Naczelnym Wodzem przekroczył granicę polsko-rumuńską i został internowany przez władze rumuńskie (początkowo w Bicaz, a następnie w Craiovej). Mając na celu zachowanie ciągłości istnienia i działania struktur państwowych prezydent Mościcki na podstawie art. 13 Konstytucji kwietniowej z 1935 r. zdecydował się na ustąpienie ze swego urzędu i wyznaczenie następcy w osobie Władysława Raczkiewicza.

5.       Bniński Adolf Rafał, hrabia, 1926 kandydat prawicy na prezydenta RP, (przeciwnik Mościckiego i Piłsudskiego.

6.       Aleksander Błażej Prystor, polski polityk z okresu dwudziestolecia międzywojennego, premier, pułkownik Wojska Polskiego.

7.       Józef Klemens Piłsudski– polski działacz niepodległościowy, dowódca wojskowy, polityk, Naczelnik Państwa polskiego w latach 1918–1922 i naczelny wódz Armii Polskiej od 11 listopada 1918, Pierwszy Marszałek Polski od 1920; dwukrotny premier Polski (1926–1928 i 1930), twórca tzw. rządów sanacyjnych w II Rzeczpospolitej wprowadzonych w 1926 roku po zamachu stanu.

8.       Włodzimierz Zagórski – major Sztabu Generalnego Cesarskiej i Królewskiej Armii, generał brygady pilot Wojska Polskiego.

9.       Józef Beck– polski polityk, dyplomata, bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego,. Członek POW, w latach 1914–1917 żołnierz Legionów Polskich i adiutant Józefa Piłsudskiego. Attaché wojskowy RP w Paryżu i Brukseli w okresie 1922–1923. W 1926 w czasie zamachu majowego opowiedział się po stronie Józefa Piłsudskiego. W latach 1926–1930 szef gabinetu ministra spraw wojskowych, od 25 sierpnia do 4 grudnia 1930 – wicepremier w rządzie Józefa Piłsudskiego. Od 2 listopada 1932 minister spraw zagranicznych, samodzielnie kierował polską polityką zagraniczną aż do wybuchu II wojny światowej. Starał się stosować politykę równowagi w stosunkach między dwoma wielkimi sąsiadami Rzeczypospolitej – ZSRR i Niemcami. Przyczynił się do zawarcia 25 lipca 1932 w Moskwie układu o nieagresji ze Związkiem Radzieckim, a 26 stycznia 1934 w Berlinie podpisania deklaracji o niestosowaniu przemocy z Niemcami. Przez przeciwników oskarżany o prowadzenie polityki proniemieckiej i antyfrancuskiej. Spowodował włączenie do Polski Zaolzia po układzie monachijskim a przed aneksją Czechosłowacji przez Niemcy. Jesienią 1938 i wiosną 1939 zdecydowanie odrzucił składane Polsce przez Niemcy propozycje, w których jako rekompensatę za zgodę na przyłączenie Gdańska do Rzeszy i zbudowanie eksterytorialnej autostrady przez polskie Pomorze do Prus Wschodnich, Niemcy proponowali udział Polski w pakcie antykominternowskim oraz przedłużenie paktu o nieagresji z 10 do 25 lat. Doprowadził do zawarcia w 1939 sojuszu z Wielką Brytanią. Po agresji sowieckiej na Polskę, w nocy z 17 na 18 września 1939 ewakuował się wraz z rządem do Rumunii, gdzie został internowany. Generał Władysław Sikorski pod wpływem otoczenia (m.in. Stanisława Kota) uniemożliwił jego wyjazd na Zachód (pomimo wydanej wizy angielskiej). W Rumunii napisał tom pamiętników Ostatni raport. Zmarł w Stăneşti 5 czerwca 1944.

10.    Stanisław Car– prawnik, polityk, wiceminister, a następnie minister sprawiedliwości. W latach 1930–1935 wicemarszałek Sejmu III kadencji, następnie marszałek Sejmu IV kadencji (1935–1938).

11.    Kazimierz Stanisław Świtalski – polski polityk, legionista, współpracownik Józefa Piłsudskiego, po 1926 w tzw. grupie pułkowników, w latach 1928–1929 minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego, w 1929 premier II Rzeczypospolitej, senator w 1935. W okresie 1930–1935 marszałek Sejmu, w latach 1939–1945 w niewoli niemieckiej, później w okresie 1948–1956 więziony przez władze PRL.

12.    Gabriel Czechowicz – prawnik i ekonomista, znawca skarbowości. W latach 1926-1929 pełnił funkcję ministra skarbu Rzeczypospolitej Polskiej. Był jedynym polskim politykiem okresu międzywojennego postawionym przed Trybunałem Stanu. Wydarzenie to znane jest jako "sprawa Czechowicza".

13.    Marian Włodzimierz Kukiel  generał dywizji Wojska Polskiego, historyk wojskowości, działacz społeczny, polityk. Szef Wojskowego biura Historycznego

14.    Julian Stachiewicz– polski historyk wojskowości, generał brygady Wojska Polskiego. W 1919 został szefem Sztabu Dowództwa Głównego Wojsk Wielkopolskich, po czym skierowano go do Oddziału III Naczelnego Dowództwa, gdzie w marcu 1920 objął funkcję szefa tego oddziału. W sierpniu 1920 wyznaczono go na stanowisko szefa Sztabu Kwatery Głównej Naczelnego Wodza, Na polecenie Józefa Piłsudskiego przygotował wraz z Bolesławem Wieniawą-Długoszowskim i adiutantem Naczelnika Państwa - Stanisławem Radziwiłłem plan operacji kijowskiej. 9 maja 1921, po zakończeniu wojny polsko-rosyjskiej, wyznaczony został na stanowisko I oficera sztabu Inspektoratu Armii nr III w Toruniu.

15.    Tadeusz Adam Kasprzycki– generał dywizji Wojska Polskiego.

16.    Eugeniusz Kwiatkowski polski wicepremier, minister skarbu, przemysłu i handlu oraz menedżer II Rzeczypospolitej. Stworzył 4-letni plan inwestycyjny przewidujący rozbudowę infrastruktury, zwiększenie potencjału obronnego kraju, przygotowanie fundamentów dla przyszłej rozbudowy przemysłu, łącznie z aktywizacją Staropolskiego Okręgu Przemysłowego. Znacznie przyczynił się do powstania Stalowej Woli – miasta leżącego w woj. podkarpackim.

17.    Felicjan Sławój-Składowski- rząd od 1936 do 1939.

18.    Karol Popiel – polityk chadecki, działacz Narodowego Związku Robotniczego, a potem Centrolewu. Od 1936 działacz Front Morges. W 1937 został prezesem Stronnictwa Pracy. Na emigracji był ministrem w trzecim rządzie Władysława Sikorskiego. W 1945 powrócił do kraju, wybrany posłem do Krajowej Rady Narodowej

19.   Władysław Bortnowski generał dywizji Wojska Polskiego. 31 października 1918 r. wstąpił do odrodzonego Wojska Polskiego. Był dowódcą kompanii, a następnie batalionu w 5 Pułku Piechoty Legionów. W listopadzie 1918 r. uczestniczył w odsieczy polskiej dla opanowanego przez Ukraińców Przemyśla, a następnie Lwowa. Jesienią 1938 r. na 3 miesiące został dowódcą Samodzielnej Grupy Operacyjnej "Śląsk", która przeprowadziła akcję przyłączenia Zaolzia do Polski. 5 grudnia 1938 otrzymał dyplom honorowego obywatela miasta Cieszyna

20.   Józef Lipski polski polityk i dyplomata. Wstąpił do służby dyplomatycznej w 1919, od 3 maja 1933 do 1 września 1939 był posłem, a po podniesieniu w 1934 szczebla przedstawicielstw dyplomatycznych, ambasadorem RP w Berlinie. Wraz z Konstantinem von Neurath podpisał 26 stycznia 1934 polsko-niemiecką deklarację o nieagresji.

21.   Michał Tadeusz Karaszewicz-Tokarzewski, generał broni Wojska Polskiego Nominację uzyskał, jako jeden z najmłodszych w Wojsku Polskim. Był bardzo wysoko oceniany przez Piłsudskiego, który w 1925 sugerując prezydentowi Stanisławowi Wojciechowskiemu obsadę teki ministra spraw wojskowych, wymienił Karaszewicza-Tokarzewskiego obok generała Lucjana Żeligowskiego, Leona Barbeckiego i Leonarda Skierskiego.

22.   Bolesław Ignacy Florian Wieniawa-Długoszowski – generał dywizji Wojska Polskiego, dyplomata i formalnie przez jeden dzień "następca prezydenta RP na wypadek opróżnienia się urzędu przed zawarciem pokoju". Wobec niemożności sprawowania przez Ignacego Mościckiego urzędu prezydenta, z powodu internowania, będąc następcą prezydenta pełnił jego obowiązki. Był osobistym adiutantem Józefa Piłsudskiego. Jego kadencję odrzucili Francuzi na rzecz Raczkiewicza

23.   Stefan Paweł Rowecki– generał dywizji Wojska Polskiego, komendant główny Armii Krajowej (dowódca Sił Zbrojnych w Kraju) (od 14 lutego 1942 do 30 czerwca 1943), teoretyk wojskowości.

24.   Jan Stańczyk, działacz socjalistyczny i związkowy. W grudniu 1948 wziął udział w zjeździe "połączeniowym" PPS i PPR, tworzącym Polską Zjednoczoną Partię Robotniczą i został jej członkiem. W lipcu 1949 mianowano go prezesem Rady Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Zmarł 7 sierpnia 1953 w Warszawie i został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim.

25.   Stefan Dąb-Biernacki– żołnierz Legionów Polskich, członek Polskiej Organizacji Wojskowej, uczestnik I wojny światowej i walk o niepodległość Polski w wojnie polsko-bolszewickiej oraz II wojny światowej, generał dywizji Wojska Polskiego.

26.   August Zaleski– polski polityk i dyplomata, dwukrotny minister spraw zagranicznych, Prezydent RP na Uchodźstwie. W 1947, po śmierci Władysława Raczkiewicza, objął urząd Prezydenta RP na Uchodźstwie.

27.   Stanisław Kot  – polski historyk, działacz ruchu ludowego, polityk, wychowawca.

28.   Władysław Anders– generał broni Wojska Polskiego, Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych w latach 1944-1945.

29.   Wanda Wasilewska– polska i radziecka działaczka komunistyczna, pisarka i polityk, od lipca do września 1944 wiceprzewodnicząca PKWN, pułkownik Armii Czerwonej.

30.   Tadeusz Komorowski, pseudonim Bór – generał dywizji Wojska Polskiego, dowódca Armii Krajowej. Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych (mianowany niedługo przed ostatecznym zawieszeniem broni w Powstaniu Warszawskim).

31.   Jakub Berman – polski działacz komunistyczny pochodzenia żydowskiego, wiceprezes Rady Ministrów, poseł na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL I kadencji.

32.   Hilary Minc– polski działacz komunistyczny, ekonomista, od 1921 członek KPP, w okresie powojennym pełnił szereg funkcji państwowych (m.in. minister przemysłu, minister przemysłu i handlu, wicepremier ds. gospodarczych, poseł na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL I kadencji). Od 1949 członek Komisji Bezpieczeństwa KC PZPR, nadzorującej aparat represji stalinowskich w Polsce.

33.   Władysław Gomułka,– polski polityk, działacz komunistyczny, I sekretarz KC PPR (1943-1948), I sekretarz KC PZPR (1956-1970), poseł na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL II, III, IV i V kadencji.

34.   Bolesław Bierut,– polski polityk, działacz komunistyczny, agent NKWD, przewodniczący Krajowej Rady Narodowej od 1944, pierwszy przywódca Polski Ludowej, prezydent RP od 1947, Przewodniczący KC PZPR od 1948, premier PRL od 1952, poseł na Sejm PRL I kadencji.

35.   Marceli Nowotko (– polski działacz komunistyczny, pierwszy przywódca Polskiej Partii Robotniczej.

36.   Edward Bolesław Osóbka-Morawski, – działacz socjalistyczny, przewodniczący PKWN, członek KRN, premier Rządu Tymczasowego i Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej.

37.   Leopold Okulicki,– generał brygady Wojska Polskiego, współtwórca SZP-ZWZ-AK, ostatni komendant główny Armii Krajowej.

38.   Czesław Bobrowski)– polski ekonomista, prezes Centralnego Urzędu Planowania (1945–1948), profesor zwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego (od 1958), poseł na Sejm Ustawodawczy. Członek PPS, następnie PZPR.

39.   Józef Cyrankiewicz  – polski działacz socjalistyczny i komunistyczny, członek władz PPS i PZPR, pięciokrotny premier RP i PRL w latach 1947–1952 i 1954–1970 (funkcję tę sprawował najdłużej w historii Polski), przewodniczący Rady Państwa. Z zawodu prawnik i dziennikarz.

40.   Konstanty Ksawerowicz Rokossowski,– polski i radziecki dowódca wojskowy, Marszałek Polski oraz Marszałek Związku Radzieckiego, dwukrotny Bohater Związku Radzieckiego, poseł na Sejm PRL I kadencji, wicepremier PRL (1952–1956), minister obrony narodowej PRL (1949–1956), wiceminister obrony narodowej ZSRR (1958–1962), deputowany do Rady Najwyższej ZSRR 2., 5., 6. i 7. kadencji.

41.   Bolesław Piasecki,polski polityk narodowy, prawnik i publicysta, oficer Wojska Polskiego, twórca Stowarzyszenia PAX, członek Rady Państwa w PRL, poseł na Sejm PRL IV, V, VI i VII kadencji.

42.   Józef Światło, wysoki funkcjonariusz Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, m.in. wicedyrektor Departamentu X MBP. Obawiając się czystek po aresztowaniu Ławrientija Berii w 1953, uciekł na Zachód podczas podróży służbowej do Berlina Wschodniego.

43.   Edward Ochab (– komunistyczny działacz społeczny i polityczny w okresie PRL. I sekretarz KC PZPR w 1956 i przewodniczący Rady Państwa w latach 1964–1968. Poseł na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL I, II, III i IV kadencji.

44.   Jacek Jan Kuroń– polski polityk, jeden z przywódców opozycji demokratycznej w okresie PRL, historyk, działacz ZHP, współzałożyciel KOR, dwukrotny minister pracy i polityki społecznej, w latach 1989–2001 poseł na Sejm X, I, II i III kadencji.

45.   Karol Modzelewski– polski historyk i polityk, mediewista, profesor nauk humanistycznych, działacz opozycji w okresie PRL, senator I kadencji,

46.   Piotr Jaroszewicz– polski polityk komunistyczny, generał dywizji Wojska Polskiego, premier PRL w latach 1970–1980.

47.   Stanisław Kania- W latach 1952–1956 pracownik aparatu Związku Młodzieży Polskiej. W latach 1958–1962 kierownik Wydziału Rolnego Warszawskiego Komitetu Wojewódzkiego PZPR, w latach 1962–1968 sekretarz Warszawskiego Komitetu Wojewódzkiego. Od grudnia 1968 do kwietnia 1971 kierownik Wydziału Administracyjnego KC PZPR. W latach 1968–1986 członek KC PZPR. W latach 1971–1980 sekretarz KC PZPR, a w latach 1975–1981 członek Biura Politycznego. Od 6 września 1980 do 18 października 1981 I sekretarz KC PZPR. Objął to stanowisko po Edwardzie Gierku, usuniętym w wyniku wydarzeń sierpnia 1980.

48.    

Zgłoś jeśli naruszono regulamin