MT-11.2004-Citroen Bucefał.pdf

jak pomyś lał , tak zrobił

I cìż ja takiego wiem o samochodach, by warto było o tym

pisać w naszym serialu? Sądząc po statystycznie typowej za-

wartości JPTZ i poprzednich artykułìw, powinno to być coś

pomiędzy bronią pancerną a lotnictwem z jakąś, właściwą au-

torowi dozą złośliwości i nutą sympatii dla Anglikìw, czyli

świadectwem nieuleczalnej anglofilii. Świetnie, tylko czy to

wszystko można przyczepić do francuskiego TPV, czyli Tr`s

Petit Voiture, czyli Bucefała, czyli Citroäna 2CV? Ależ można,

można, ale o tem chwilę potem.

pracuj¹cych. W innych krajach eu-

ropejskich, niemog¹cych odwo³aæ

siê do metod socjalistycznej gospo-

darki planowej, tak jak III Rzesza, re-

alizowano tê sam¹ ideê mo¿e trochê

ciszej, ale z niezgorszym skutkiem.

Francuski Citroën postawi³

sobie w 1936 roku takie same za³o-

¿enia co i Niemcy. Zgodnie z nimi

przyst¹piono do opracowania pro-

jektu ma³ego samochodu mog¹cego

jednak przewoziæ 4 osoby z baga-

¿em. Prace studyjne i prototypowe

przerwa³a wojna, w czasie której

fabryka produkowa³a na potrzeby

okupanta m.in. swoje s³ynne Citro-

ëny 11CV, ulubione samochody

francuskiej policji, niemieckiego ge-

stapo i naszej powojennej ubecji.

niemal tak stara, jak sam samo-

chód. Pierwszym produkowanym

na wielk¹ skalê i naprawdê po-

wszechnym pojazdem by³ Ford T.

Wyznacza³ on doœæ i tak oczywist¹

œcie¿kê rozwoju, która prowadzi³a

do upowszechnienia samochodu

poprzez pojazd tani, wiêc standar-

dowy, wytwarzany masowo i ma³y.

Volkswagen, czyli samochód ludo-

wy, by³ najszerzej realizowan¹ i naj-

g³oœniej reklamowan¹ realizacj¹ tej

idei, a w celu produkcji na wielk¹

skalê wybudowano now¹ fabrykê

i nowe miasto dla robotników w niej

PO DWA KONIE

DLA KA¯DEGO

BUCEFAŁ Alvar Hansen

Francuzi model 2CV nazywa-

j¹ pieszczotliwie „deux chevaux”,

czyli dwa konie. Wypada tutaj chy-

ba wyjaœniæ, ¿e francuskie konie

mechaniczne to prawdziwe bestie.

W ka¿dym z nich „siedzi” 14,5

„normalnych” koni, tak wiêc 2 CV

Jest to pierwszy przypadek, gdy na-

turalny horyzont widziany z mojego

dachu pasuje do tematu JPTZ i nie

muszę męczyć się z poszukiwaniem

tła. Miasto i 2 CV - idealne zestawie-

nie.

Najlepszym dowodem na to, że 2 CV

jest pojazdem klasycznym, jest zaszczyt-

ne miejsce, jakie zajmuje w muzeach

motoryzacji, w tym przypadku w Muzeum

Motoryzacji i Techniki w Sinsheim i...

I dea samochodu dla ka¿dego jest

...wśrìd klasycznych zabytkìw na wystawie klubowej w czasie Pikniku Lotni-

czego w Gìraszce. Malowanie to jeszcze oryginalny wzìr fabryczny, choć już

wyraźnie wymyślony po to, by sprzedawać samochìd jako modny klasyk pod

nazwą Charleston.

w dwóch przyspawanych oczkach

nad ca³ym silnikiem do skrzyni bie-

gów przed nim. Tak w³aœnie wygl¹-

da s³ynny przedwojenny francuski

przedni napêd (traction avant), czy-

li ca³y uk³ad napêdowy samochodu

„skompaktowany” w jedno i posta-

wiony przodem do ty³u (w porów-

naniu z najpowszechniejszym wów-

czas rozwi¹zaniem - silnik, sprzê-

g³o, skrzynia, wa³ do tylnego mo-

stu). Niby proste, a nikt wczeœniej

na to nie wpad³. Technicznie skom-

plikowany i drogi w produkcji me-

chanizm opuszczania szyb na korb-

kê zamieniono (tylko z przodu, bo

z ty³u szyba jest zamocowana na sta-

³e) na szybê dzielon¹ na pó³ z doln¹

czêœci¹ odchylan¹ do góry. Itd., itp...

Nowy samochód zyska³ sobie

od razu wielu zwolenników przy-

stêpn¹ cen¹ i niskimi kosztami eks-

ploatacji, a po niewielu latach sta³

siê równie¿ modny. Do czasu ukoñ-

czenia produkcji w 1988 roku wy-

czy naprawy, a po

zrolowaniu p³ócien-

nego dachu i wyjê-

ciu tylnej kanapy

przewieŸæ nadwy-

miarowy baga¿,

czyli np. spor¹ sza-

fê. Samochód mia³

kilka rozwi¹zañ

wzruszaj¹cych do

dziœ swoj¹ bezpre-

tensjonaln¹ prosto-

t¹ i jeœli tylko Dro-

dzy Czytelnicy bê-

d¹ mieli tak¹ oka-

zjê, to bardzo pole-

cam przyjrzenie siê

choæby dŸwigni zmiany biegów (co

widaæ i w naszym modelu), czyli

zakrzywionemu metalowemu prêto-

wi biegn¹cemu poziomo z kabiny,

by siêgn¹æ do skrzyni biegów za

silnikiem. To i tak by³o blisko, bo w

takim Renault 4 podobny prêt idzie

Zestawienie części z pudełka Helle-

ra. Model jak model, jednak w po-

rìwnaniu z...

...odpowiadającymi im częściami

Tamiyi (jasnoszara atrapa chłodnicy

i czarne podwozie na jasnym tle)

te francuskie są po prostu ubogie.

mia³ pod mask¹ 29 KM, a wspomnia-

ny w³aœnie 11 CV rozporz¹dza³ og-

romn¹ jak na tamte czasy moc¹ 160

KM. Pierwszy Citroën 2 CV w takiej

formie, jak¹ znamy do dziœ, zosta³

pokazany na Salonie Paryskim

w 1948 roku. By³ to malutki, ale bar-

dzo udany samochodzik. Niewielki,

ch³odzony powietrzem dwucylin-

drowy silnik o pojemnoœci 375 cm 3

umieszczony by³ z przodu i napê-

dza³ przednie ko³a. Ca³y pojazd za-

projektowano tak, ¿e poszczególne

elementy mo¿na by³o doœæ ³atwo

zdejmowaæ w celach obs³ugowych

Hellerowski blok silnika-sprzęgła-

-skrzyni biegìw w porìwnaniu z Tamiyą

(z przeżebrowaniami) i światła tylne (ta-

miyowskie w zaokrąglonej ramce). Mała

ilość mało wyraźnego detalu, francuskie

światła nie mają wzoru elementu

optycznego na szkle, słabe i zapadnięte

w środku ramki. Co ja najlepszego zro-

biłem, co ja sklejam?!

jak pomyś lał , tak zrobił

puszczono na rynek ponad 3,6 mi-

liona tych pojazdów w ponad trzy-

dziestu kolejnych odmianach, przy

czym ich wygl¹d zewnêtrzny by³

praktycznie identyczny z wersj¹ z

Salonu w 1948 roku.

uszkodzony egip-

ski okrêt podda³

siê izraelskim sa-

molotom (!).

A gdzie jest 2CV?

Po konflik-

cie sueskim armia

brytyjska dosz³a

do wniosku, ¿e jej

jednostkom po-

wietrznodesanto-

wym przewo¿o-

nym na l¹d œmi-

g³owcami przy-

da³by siê jakiœ po-

jazd. Musia³ to

byæ bardzo, bar-

dzo lekki samochód, bo ówczesne

œmig³owce Royal Navy nie mog³y

udŸwign¹æ zbyt wiele. Budowany

na amerykañskiej licencji (Sikorski

S-55) Westland Whirlwind napêdza-

ny by³ tylko 1000-konnym silnikiem

spalinowym i w ramach nieco po-

nad 1000-kilogramowego udŸwigu

musia³ przewieŸæ 4 komandosów w

kabinie transportowej i ich jeŸdzi-

de³ko zawieszone pod kad³ubem.

BUCEFA£

NA W OJENNEJ ŒCIE¯CE

Wszystko to bardzo piêknie,

ale gdzie tu obiecane wojsko, lot-

nictwo i armia? W 1956 roku Wielka

Brytania wycofa³a swój kontyngent

wojsk z Bliskiego Wschodu, zdej-

muj¹c tym samym ostatni kamieñ

z gotuj¹cego siê ju¿ solidnie od

1947 roku garnka, który do dziœ bry-

zga ukropem a¿ mi³o. Egipt jakby

tylko na to czeka³ i wkrótce og³osi³

nacjonalizacjê Kana³u Sueskiego, co

oznacza³o tyle, ¿e bêdzie teraz rz¹-

dzi³ t¹ wa¿n¹ arteri¹ komunikacyj-

n¹, uwa¿an¹ do tej pory za miêdzy-

narodow¹ i otwart¹ dla wszystkich.

Anglicy, obudziwszy siê z rêk¹

w nocniku, zmontowali z Francuza-

mi i Izraelem mocno nieudan¹ akcjê

jemu, co polega³o na wyjêciu szyb

bocznych, wyciêciu dodatkowych

otworów w tylnej œciance kabiny

dla poprawy widocznoœci i pomalo-

waniu na zielono. „Bojowe” Citro-

ëny 2CV nie nalata³y siê pod œmi-

g³owcami zbyt d³ugo, bo w cztery

lata póŸniej, w 1961 roku, na wypo-

sa¿enie Royal Navy wszed³ kolejny

licencyjny œmig³owiec, Westland

Wessex. By³ napêdzany turbin¹ ga-

zow¹, mia³ o niebo wiêkszy udŸwig

i móg³ bez trudu przewieŸæ dru¿ynê

komandosów i Land-Rovera.

Citroëny 2CV nie by³y mo¿e

desantowane bojowo, ale walczy³y

za Królow¹ i Ojczyznê w d¿unglach

Dalekiego Wschodu. Zakupione po-

jazdy pojecha³y bowiem wraz z ar-

mi¹ na Malaje i tam s³u¿y³y jej,

transportuj¹c wszystko, dok³adnie

tak jak osio³ki chinditów w Birmie

kilkanaœcie lat wczeœniej. Samocho-

dziki te sprawdzi³y siê w ciê¿kich

warunkach terenowych, a tam,

gdzie nie poradzi³ sobie ich przedni

napêd, mo¿na je by³o, w szeœciu

ch³opa, wyci¹gn¹æ z ka³u¿y i naj-

zwyczajniej przenieœæ.

BUCEFA£ÓW

W ¯£OBY DANO

Nie było tak źle, jak to się na początku wydawało. Model odwrìcony do gìry

kołami bądź z podniesioną maską będzie dużo gorszy od japońskiego, ale tak,

to tylko trochę. Po nieskomplikowanym montażu do fazy malowania pozostawi-

łem karoserię z oryginalnym drzewkiem wlewowym - będzie za co trzymać przy

lakierowaniu.

Znam co najmniej dwa ró¿ne

modele 2CV w skali 1/24, a nie bra-

kuje ich równie¿ i w innych skalach,

choæ wtedy s¹ to g³ównie tzw. mo-

dele kolekcjonerskie, czyli gotowe,

czyli do stania i kurzenia. Ten pre-

zentowany w JPTZ powinien byæ

oczywiœcie modelem Hellera, czyli

pochodziæ z tego samego kraju co

i orygina³. Tak te¿ siê sta³o, choæ dla

podtrucia Czytelnika zwyk³¹ porcj¹

przekory postanowi³em opisaæ

szczegó³owo model firmy uznawa-

wojskow¹ przeciwko Egiptowi, któ-

ra skoñczy³a siê szybko pod naci-

skiem USA, ONZ i wobec groŸby

eskalacji konfliktu. W ca³ym tym za-

mieszaniu nie by³o zwyciêzców,

choæ taki np. Izrael zyska³ na tym

swój pierwszy niszczyciel, bo nie-

Wybór pad³ na najl¿ejszy samochód

na rynku, czyli na „bucefa³a”. An-

glicy wybrali wersjê „dla ogrodni-

ka”, czyli z dwuosobow¹ kabin¹ i

otwart¹ skrzyni¹ czy raczej skrzy-

neczk¹ ³adunkow¹ z ty³u. Zakupili

oko³o 200 sztuk i przerobili po swo-

dzielone œciankami, przegrodami

i przepasane od góry tekturowymi

„mostkami”, niczym kokardami na

urodzinowym prezencie. 2CV jest

modelem skromnym, ale i temu pu-

de³ku nic nie brakuje. Karoseria jest

spakowana oddzielnie, oddzieln¹

torebkê z w³asnym „szyldem” maj¹

gumowe opony i metalowe œrubki

do mocowania zawieszenia. Czêœci

pochromowane, czêœci srebrne, czê-

œci czarne, czêœci jasnoszare. Te

ostatnie to nadwozie i wnêtrze, te

poprzednie to podwozie. Ciep³a wo-

da osobno, zimna woda osobno,

chamstwo i drobnomieszczañstwo.

Doœæ ju¿ tych kpin, zw³asz-

cza ¿e sam model jest bardzo ³adny.

Wszystko jest czyste, nadlewki nie-

Lakier udał się niezgorzej i... jest ca-

ły mìj i mojego słoika z rurką, czyli

aerografu-prymitywu, bez odwoły-

wania się do pomocy kolegìw za-

wodowcìw. Atrapa chłodnicy zosta-

ła zamalowana na czarno i mocno

przetarta po podeschnięciu. Do po-

malowania świateł użyłem czterech

kropel z dwìch transparentowych

farb Humbrola - te puszki doczekają

czwartego tysiąclecia. Rejestrację

wyciąłem wraz z papierkiem i zare-

tuszowałem brzegi na srebrno - bar-

dzo udane tablice. Początkowe am-

bicje wyklejenia i wymalowania jak

trzeba wszystkich chromìw ograni-

czyłem do przyklejenia kilku cien-

kich paskìw aluminiowej folii (tak,

tak, tej od uszczelniania okapìw

i od Miga-15 z JPTZ).

nej przeze mnie za zbyt drog¹, czyli

Tamiyi, a skleiæ Hellera. Okaza³o siê

zreszt¹ szybko (bo w chwili zakupu

obu pude³ek), ¿e Tamiya, tak jak

i inne firmy, sprzedaje swoje towary

po najwy¿szej cenie, jak¹ w danej

chwili mo¿e „prze³kn¹æ” rynek, kla-

syczne samochody nie s¹ akurat

chwilowo „w cenie” i japoñskie pu-

de³ko by³o tylko trochê dro¿sze

od francuskiego. Ju¿ na pierwszy

rzut oka widaæ, ¿e Model Tamiyi

jest o niebo, a na pewno wiêcej ni¿

o ró¿nicê cen lepszy od zestawu

Hellera. Ano có¿, s³owo siê rzek³o

i klejê francuskiego Francuza. Mo¿e

dzieje siê tak i dlatego, ¿e zbyt do-

bre modele mnie onieœmielaj¹ w tych

gorszych mo¿na coœ poprawiæ. No,

to zajrzyjmy do lepszego.

Wiele firm dalekowschod-

nich, w tym i Tamiya, poœwiêca

wiele uwagi sposobowi prezentacji

Model Hellera nie ma żadnych za-

wiasìw czy podpìrek i to jest tylko

chwilowa aranżacja do zdjęcia. Sil-

nik skromniutki, na ściance komory

powinno być sporo detalu, tabliczka

znamionowa tak jak w oryginale

i u Tamiyi... już, już zamykam.

wielkie, a œlady po wypychaczach

prawie niewidoczne. Prosty silnik

ma œwietny detal, w oszkleniu

przewidziano jedn¹ z dwóch szyb

w pozycji otwartej i wszystkie œwia-

t³a i odb³yœniki. Kalkomania ma

dwie wersje rejestracji (francusk¹

i japoñsk¹), tablicê rozdzielcz¹

z czytelnymi cyferkami na prêdko-

œciomierzu i tabliczki znamionowe.

Kiedyœ ciekawostkê, a dziœ ju¿ ra-

czej regu³ê stanowi fakt, ¿e na

wszystkich ramkach odciœniêto bar-

dzo wyraŸnie: „(c) Tamiya 1995.

Made in China”. To ja pójdê zoba-

czyæ, co jest napisane na chlebie

z osiedlowej piekarni, kupiê jakieœ

bagietki i siadam do klejenia... Hel-

lera.

produktu, przy czym nie chodzi mi

tu o ³adny obrazek na pude³ku czy

reklamy w czasopismach modelar-

skich ale o proces, tak, tak, to jest to

s³owo, o proces rozpakowywania.

Foliowe torebki z poszczególnymi

ramkami s¹ tak uk³adane w pude³-

ku, zawsze zreszt¹ dwuczêœcio-

wym, by po zdjêciu pokrywki oczom

naszym ukaza³o siê starannie upa-

kowane wnêtrze. Wysuwanie worka

bokiem to tandeta w³aœciwa Euro-

pie. W wiêkszych i dro¿szych mode-

lach wnêtrze pude³ka jest jeszcze

Zdję cia: czerwony oryginał - Pa-

weł Mistewicz, pozostał e - autor

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: