k7 - Negocjowanie w związku. Bliscy partnerzy
Negocjowanie obrazu własnej osoby – Stewart J., Logan C.
· rozumienie procesu uzgadniania tożsamości ważne ponieważ:
- czynimy to zawsze gdy porozumiewamy się z innymi i czynią to inni
- proces ten wpływa na naszą tożsamość, no to kim jesteśmy w relacjach z innymi
- nasze wybory w trakcie negocjacji wpływają na to w jakim miejscy na wymiarze „bezosobowe-międzyludzkie” lokuje się nasze porozumiewanie
· negocjowanie:
- dwustronne komunikowanie się w celu osiągnięcia porozumienia w sytuacji, gdy obie strony mają częściowo wspólne a częściowo sprzeczne interesy;
- właściwości:
o ludzie negocjując tworzą lub budują związki
o wzajemne relacje partnerów można umieścić na skali: od rywalizacyjnych czy konfrontacyjnych do kooperatywnych czy cechujących się współdziałaniem
o ludzie negocjując dochodzą do decyzji wspólnie
- cechy:
o zachodzi w relacji między ludźmi
o jest procesem aktywnym
o wynik procesu nie jest z góry przesądzony
- składa się z dwóch rodzajów czynności:
o nadawania i odbierania
o dawania i brania
o słuchania i wypowiadania się
o wdychania i wydychania
· obraz własnej osoby:
- wielowymiarowość i zmienność:
o tożsamość nie jest jednolitą bryłą niezmiennych cech, przekonań, wartości
o tożsamość posiada swój niezmienny rdzeń, ale reszta jest względna (w różnych sytuacjach i relacjach)
o tożsamość ma charakter wielowymiarowy i jest żywa (zmienia się w czasie)
- nieosobiste i osobiste aspekty
o właściwości nieosobiste - związane osobistych rolą społeczną
o osobiste - specyficzne
- kształtowanie się w przeszłych i obecnych relacjach z ludźmi
o przeszłość – wpływ rodziny
o teraźniejszość – obecna praca, szkoła, sytuacje życiowe, życie towarzyskie
Porządkowanie rozmowy: relacje społeczne – Grove T.G.
· relacje oparte na rolach społecznych
- role społeczne określają prawa i obowiązki w pewnych relacjach; nie są arbitralne; służą wspieraniu funkcjonalnego przebiegu interakcji;
- interakcje między osobami o różnej randze społecznej i równej randze społecznej;
· relacje osobiste i równowaga intymności
- relacje o charakterze osobistym – wytworzony przez ludzi unikatowy zbiór norm i oczekiwań ukształtowany w ciągu wielu rozmów;
- relacje osobiste osiągają różne poziomy;
- zachowania dające poczucie intymności:
o wzajemne spojrzenia
o uśmiechy
o dystans fizyczny
o dotyk
o intymne tematy poruszane w rozmowie
o głębokość odsłaniania się
· koordynowanie znaczeń
- nacisk na to w jaki sposób różne konteksty ustanawiają ramy uzgadniania znaczenia
- jeden z kontekstów – osobista relacja między dwiema osobami (zachowanie nabiera znaczenia w zależności od reguł obowiązujących w poszczególnych relacjach)
- reguły w relacji:
o znaczeniowe – potrzebne by zrozumieć co się dzieje
o działania – wskazują jak należy zareagować na to co zostało zrozumiane
· korygowanie rozmowy
- akty naprawiania konwersacji – sekwencje wypowiedzi dotyczące niejasności wypowiedzi, korygujące błędy, odnosząca się do przejmowania głosu i spójności wypowiedzi
- częściej korygowane są błędy dotyczące znaczenia (niejednoznaczne wypowiedzi) przez osoby będące w relacji osobistej;
- częściej korygowane są błędy w zewnętrznej formie (sposób wysławiania się) przez osoby nieznajome
· język taktu i taktyki
- taktowne środki – elementy wypowiedzi podtrzymujące roboczy konsens, towarzyszące tematom drażliwym, sytuacjom niepewnym lub wybuchowym, sprzyjające łagodzeniu napięć w interakcji:
o wstępne usprawiedliwienia – wyrażenie przeprosin lub usprawiedliwień przed drażliwymi lub jawnie zagrażającymi fragmentami wypowiedzi (nie jestem tego całkiem pewien…) – zaprzeczenie, środek zapobiegający
o wstępne interpretacje (nie spodoba ci się to, ale…) – zaprzeczenie, środek zapobiegający
o ujawnienie motywów nieosobistych – wskazanie obiektywnych, neutralnych motywów (z racji swej pracy muszę ci powiedzieć…)
o ujawnienie motywów altruistycznych – wskazanie na całkowicie osobiste motywy (jako przyjaciel muszę ci powiedzieć…)
- zagrożenia:
o taktyki – stosowanie środków przeinaczających intencje rozmówcy w celu uzyskania przewagi emocjonalnej nad partnerem rozmowy
o nadużywanie – środki brzmiące jak czcze frazesy, obniżające wiarygodność rozmówcy
o samospełniające się przepowiednie – środki wywołujące zachowania, które przepowiadają
· wzory kontroli w relacjach
- symetrycznie uwarunkowane interakcje – zachowania obu stron uzależnione w tym samym stopniu od zachowań partnera;
- asymetrycznie uwarunkowane interakcje – niezrównoważenie wpływu wywieranego wzajemnie na siebie przez obie strony
· władza w relacjach
- władza – odpowiedzialność za przebieg rozmowy lub jej fragmentu
- definicja władzy:
o wpływa na wzór interakcji w relacji
o przyczynia się do poziomu satysfakcji
o przyczynia się do poczucia osiągnięcia celu
o wpływa na postrzeganie partnera
o przekształca lub utrwala wzór stosunków władzy w relacji z danym partnerem
Wzory potwierdzenia i odmowy potwierdzenia w interakcjach – Ciasna K.N.L., Sieburg E.
· potwierdzenie – proces uzyskiwania przez jednostkę wsparcia u innych, co pociąga za sobą uznanie i zrozumienie – Laing
· potwierdzenie – niezbędny element wszelkich interakcji, polegający na subtelnym uprawomocnianiu wyobrażenia drugiej osoby o samej sobie – Watzlawick, Beavin, Jackson;
· wymiary potwierdzenia:
- aspekty doświadczania samego siebie, na które wywierać mogą pozytywny lub negatywny wpływ interakcje z innymi:
o aspekt istnienia
o aspekt związku
o aspekt znaczenia lub wartości
o aspekt prawdziwości doświadczenia
- zachowanie jest potwierdzające gdy:
o jest wyrazem dostrzeżenia, uznania drugiej osoby
o jest potwierdzeniem istnienia związku z drugą osobą
o jest potwierdzeniem znaczenia lub wartości drugiej osoby
o jest wyrazem akceptacji lub aprobaty doświadczania siebie przez drugą osobę
· systematyzacja przejawów braku potwierdzenia
- odmowa potwierdzenia jako okazywanie obojętności:
o zaprzeczanie obecności
- negacja obecności drugiej osoby
- może powodować alienację, autodestruktywność, przemoc w stosunku do innych, psychozę
o unikanie zaangażowania:
- może powodować alienację, frustrację, obniżenie poczucia własnej wartości;
- zachowania: bezosobowy język, unikanie kontaktu wzrokowego, fizycznego, inne werbalne sygnały dystansowania się;
o odrzucanie porozumiewania się:
- zachowania: odpowiadanie w sposób niezwiązany z tym co drugi powiedział, przerywające lub rozłączające tok interakcji, monolog;
może powodować zwątpienie we własne istnienie, poczucie bycia nie słyszanym, nie zauważanym, nie uznawanym za ważną;
- odmowa potwierdzenia jako brak zrozumienia – niewrażliwość
o niewrażliwość – niezdawanie sobie sprawy z tego, w jaki sposób spostrzega siebie druga osoba;
- zniekształca sposób wyrażania siebie przez inną osobę lub zaprzecza mu;
- przyczynia się do dehumanizacji związków;
- zachowania: taktyki negujące lub dyskredytujące wyrażane przez drugiego uczucia (stanowcze zaprzeczenie uczuciom drugiego, reinterpretacja odczuć, zastąpienie uczuć drugiego własnymi, zakwestionowanie prawa do wyrażania uczuć przez drugiego);
o tworzenie i nadawanie drugiemu nieprawdziwej tożsamości i potwierdzanie jej
o może powodować powstanie uczucia niepewności dotyczącego własnego Ja lub niepewności co do prawdziwości własnego doświadczenia;
- odmowa potwierdzenia jako dyskwalifikowanie:
o technika pozwalająca powiedzieć coś, faktycznie tego nie mówiąc, zaprzeczyć nie mówiąc „nie”, nie zgodzić się nie wyrażając tego wprost;
o przekazy:
- dyskwalifikujące rozmówcę – bezpośrednie obrażanie lub dyskredytowanie, pośrednie lekceważenia; poniżenie drugiej osoby;
- dyskwalifikujące wypowiedź – transakcyjna dyskwalifikacja (niespójność, nieodpowiedniość w reakcji rozmówcy w stosunku do kontekstu poprzedniej wypowiedzi partnera); reagowanie wybiórcza na jakiejś uboczne sygnały w wypowiedzi drugiego;
- dyskwalifikujące same siebie – niejasność, wieloznaczność, niespójność formy wypowiedzi z treścią
· systematyzacja zachowań potwierdzających:
- zauważanie czyjegoś istnienia
o zachowania: patrzenie na rozmówcę, podtrzymywanie kontaktu wzrokowego, dotykanie, zwracanie się bezpośrednio do rozmówcy, umożliwienie wypowiadania się bez przerywania, zmuszania do monologu;
o okazywanie szacunku, odpowiadanie na próby nawiązania relacji, uznanie potrzeby istnienia w świecie;
- zachowania wyrażające uznanie znaczenia i wartości drugiej osoby:
o zachowanie: słuchanie, poświęcanie uwagi, branie pod uwagę wypowiedzi, bezpośrednie i na temat odpowiedzi na komunikaty drugiego;
o akceptacja wyrażania się drugiego, ułatwienie ekspresji, zachęta do niej
- zachowania wyrażające akceptację:
o akceptacja odczuć drugiego jako prawdziwych, trafnych, przyzwolenie na bycie sobą
o zachowania: dialog, obopólna aktywność
Bliskie związki i miłość – Corey G., Schneider-Corey M.
· rodzaje bliskości
- bliskość – zdolność do dzielenia się z innymi ważnymi aspektami samego siebie;
- rodzaje: emocjonalna, intelektualna, fizyczna, duchowa, dowolne połączenie tych elementów, wyłączna, niewyłączna, długoterminowa, krótkotrwała;
· głębokie relacje: wizja osobista
- każda z osób w związku ma odrębną tożsamość
- chociaż każda z osób pragnie drugiej, każda może żyć bez drugiej
- każda z osób potrafi rozmawiać otwarcie z drugą o sprawach mających znaczenie dla związku
- każda z osób przyjmuje odpowiedzialność za swój poziom szczęścia i powstrzymuje się od obwiniania drugiej, że jest nieszczęśliwa
- osoby związane ze sobą wykazują chęć racy nad tym, by podtrzymać związek
- osoby związane ze sobą umieją się razem dobrze bawić, cieszą się z robienia czegoś wspólnie
- każda z osób rozwija się, zmienia i otwiera na nowe doświadczenia
- jeśli relacja ma również aspekt seksualny, to każda z osób stara się o utrzymanie miłosnego charakteru związku
- pozycja obu osób jest w związku równa
- każda z osób aktywnie przejawia troskę o drugą
- każda z osób odnajduje sens i źródła zaspokojenia poza związkiem
- każda z osób unika manipulowania, wyzyskiwania czy wykorzystywania drugiej
- każda z osób idzie w życiu w kierunku dla niej osobiście znaczącym
- jeśli związek ma charakter wzajemnego zobowiązania, to partnerzy utrzymują go z wyboru, a nie jedynie przez wzgląd na dzieci, z poczucia obowiązku, czy dla wygody
- umieją poradzić sobie ze złością w związku
- każda z osób uznaje potrzebę samotności drugiej i gotowa jest dawać jej sposobność by mogła być sama
- żadna z osób nie oczekuje od drugiej, że będzie robiła dla niej to, co sama może dla siebie zrobić;
- zachęcają się wzajemnie do stawania się w pełni takimi, jakimi są zdolne się stać
- każdy z partnerów jest przywiązany do drugiego
· radzenie sobie z barierami komunikacji
- przeszkody:
o niesłuchanie tego co mówi drugi
o słuchanie selektywne
o nadmierne zainteresowanie poszukiwaniem zrozumienia dla własnego punktu widzenia i niezwracanie uwagi na poglądy drugiego
o ciche przygotowywanie tego co chce się powiedzieć w czasie gdy się „słucha”
o przyjmowanie postawy obronnej i troszczenie się głównie o ochronę samego siebie
o podejmowanie prób zmieniania innych osób zamiast ich zrozumienia
o mówienie ludziom jacy są zamiast jaki wywierają wpływ
o przykładanie starych schematów do teraźniejszych i niedopuszczanie do zmiany w drugiej osobie
o zbyt silne reagowanie na drugiego
o nieokreślenie swoich potrzeb i oczekiwanie od innych by je wyczuwali
o tworzenie sądów na temat innych na podstawie nie sprawdzonych przypuszczeń
o posługiwanie się złośliwością i wrogością zamiast bezpośredniego wyrażania uczuć
o...
motylek515