Powstanie listopadowe
(1) 1828 r – spisek podchorążych, miał doprowadzić do zbrojnego powstania
(2) 1828 r – manifest Maurycego Mochnackiego wzywający do walki w celu połączenia w całość rozerwanych części ojczyzny. Autorami spisku byli 2 młodzi oficerowie: Piotr Wysocki i Józef Zaliwski. Spisek przeszedł do historii jako Sprzysiężenie Piotra Wysockiego.
(3) Celem spiskowców było zorganizowanie jednorazowego powstania zbrojnego, nie planowali oni jednak powołania rządu rewolucyjnego, który by przejął władzę w ich imieniu.
(4) Wybuch powstania był następstwem ogłoszenia stanu gotowości bojowej polskich i rosyjskich wojsk ( 19 i 20 listopada) . Spiskowcy byli przekonani, że car mobilizuje wojska w celu użycia ich do pacyfikacji powstania w Belgii. Ponadto obawiali się aresztowań przez polską policję.
(5) 29 XI 1830 r – początek powstania.
(6) Ludwik Nabielak i Seweryn Goszczyński oraz 12 innych spiskowców ( zwanych belwederczykami) wkroczyli zbrojnie do Belwederu. Chcieli ono najprawdopodobniej zabić Konstantego ( niektórzy historycy uważają że chcieli go tylko aresztować). Konstanty jednak uciekł.
(7) O godzinie 21 lud Warszawy opanował Arsenał i zaopatrzył się w broń.
(8) Powstanie było nie tylko walką Polaków z Rosjanami, ale także Polaków z Polakami( tymi, którzy byli przeciwni walce z Rosjanami i potępiali powstanie)
(9) 1 grudnia reaktywowano Towarzystwo Patriotyczne
(10) 3 grudnia Rada Administracyjna przekształciła się w Rząd Tymczasowy
(11) 5 grudnia dyktatorem powstania został Józef Chłopicki: chciał wycofania wojsk rosyjskich i samodzielności Królestwa
(12) 18 grudnia obrady rozpoczął sejm, który uznał powstanie za narodowe. Chłopicki w odpowiedzi złożył urząd
(13) 20 grudnia sejm uchwalił ustawę o dyktaturze. Chłopicki ponownie przejął władzę tym razem legalnie. Członkowie TP potępiali Chłopickiego za kunktatorstwo z carem. Chłopicki ustąpił.
(14) 25 stycznia 1831- akt detronizacyjny cara Mikołaja I ( z inicjatywy posła Romana Sołtyka)
Tego dnia Królestwo Polskie po raz pierwszy i ostatni w XIX wieku było krajem niepodległym.
(15) 29 stycznia sejm przyjął ustawę o Rządzie Narodowym, który miał się składać z 5 osób: Adam Czartoryski jako prezes oraz Stanisław Barzykowski, Teodor Morawski, Wincenty Niemojowski i Joachim Lelewel. Rząd sprawdził się , dbał np. o uzbrojenie, kontrolował działania komisji rządowych i naczelnego wodza.
(16) Początek lutego 1831 r to także początek działań zaczepnych ze strony Rosji. Dowódcą wojsk rosyjskich był feldmarszałek Iwan Dybicz. Jako powód podano przyjęcie przez polski sejm aktu detronizacyjnego
(17) sejm polski mianował naczelnym wodzem Michała Radziwiłła, który kompletnie nie nadawał się na stanowisko. Faktycznym wodzem był Chłopicki.
(18) bitwa pod Stoczkiem 14 lutego 1831 r – zwycięstwo Polaków, dowódca – Józef Dwernicki
(19) bitwa pod Grochowem 25 lutego 1831 r – bitwa nierozstrzygnięta. Rosjanie zajęli Olszynkę Grochowską, jednak ze względu na ogromne straty nie kontynuowali marszu na Warszawę
(20) Naczelnym wodzem zostaje gen Jan Skrzynecki- kunktator i człowiek bez doświadczenia w kierowaniu. Pod koniec marca Prądzyński przedstawił plan śmiałej ofensywy , która miała z a zadanie odciąć Dybicza od magazynów z zaopatrzeniem. Skrzynecki ostatecznie zgodził się. Do końca marca przez Wisłę przeprawiono 40 tys żołnierzy. Rosjanie zupełnie nie spodziewali się polskiej kontrofensywy. W bitwach pod: Wawrem i pod Dębe Wielkie ponieśli duże straty.
(21) bitwa pod Iganiami- zwycięstwo Prądzyńskiego nad korpusem Rosena
(22) kolejny odważny plan Prądzyńskiego- uderzyć na gwardie rosyjskie stacjonujące w okolicach Siedlec, a po ich zniszczeniu zaatakować główne siły Dybicza. Skrzynecki plan odrzucił obawiając się powtórki z Maciejowic z 1794 r.
(23) Rosjanie połączyli gwardie z główną armią Dybicza. W bitwie pod Ostrołęką ( 26 maja 1831 r) Rosjanie odnieśli zwycięstwo. Porażka w tej bitwie podłamała Polaków. Duch bojowy nie opuszczał tylko partyzantów
(24) pod koniec czerwca 1831 r nowym dowódcą wojsk rosyjskich został Iwan Paskiewicz
(25) Paskiewicz zaatakował Warszawę od słabo ufortyfikowanej strony zachodniej.
(26) Na przełomie czerwca i lipca znacznie pogorszyła się sytuacja finansowa powstania, coraz więcej żołnierzy dezerterowało, zaczęły się kłótnie między stronnictwami.
(27) Wódz naczelny- gen Henryk Dembiński nie miał pomysłu na dalsze działania zbrojne. W tej sytuacji sprawy w swoje ręce wzięli działacze TP. Chcieli oni przeprowadzić zamach stanu. Wstępem była wielka manifestacja ludności z 15 sierpnia w stolicy. Podczas zamieszek, które jej towarzyszyły doszło do samosądu- tłum powiesił oficerów podejrzewanych o zdradę. TP nie przejęła władzy.
(28) Nowym dyktatorem został gen Jan Krukowiecki. Całą energię skierował na porozumienie z Paskiewiczem.
(29) 6-8 września- rosyjski szturm na Warszawę. Wojska Paskiewicza uderzyły na stolicę od północy. Śmierć gen Józefa Sowińskiego , ciężko ranny zostaje Piotr Wysocki.
(30) 8 września- kapitulacja Warszawy, podpisuje ją gen Kazimierz Małachowski. Po opuszczeniu stolicy armia kieruje się ku Modlinowi. Tam Naczelnym Wodzem mianuje gen Macieja Rybińskiego ( nie przekonał do siebie starszych żołnierzy i odszedł ze stanowiska)
(31) Nowy wódz- gen Jan Umiński- nie uznała go duża część generałów ( za wodza dalej uważali Rybińskiego)
(32) 21 października 1831 r – kapitulacja twierdzy Zamość
(33) ugrupowania polityczne funkcjonujące po 1831 r:
- serwiliści np. Henryk Rzewuski
- organicznicy – organizowali się w prace modernizacyjne, np. Michał Oczapowski ( autor Gospodarstwa wiejskiego)
- klemensowczycy- propagowali zasady wolnej konkurencji i rynku, wyznawali liberalne wzory gospodarcze. Zachęcali ziemian do inwestowania w przetwórstwo rolno-spożywcze, upowszechniali produkcję roślin przemysłowych. Wyniki mieli dość skromne. Przyczyn należy doszukiwać się w niechęci większości Polaków do rewolucyjnych zmian. Nazwa obozu pochodi od miejscowości, w której Andrzej Zamojski organizował spotkania z „postępowym” ziemiaństwem. Zamojski od 1842 r wydawał czasopismo Roczniki Gospodarstwa Krajowego, w których poruszał tematy natury technicznej i agronomicznej.
(34) Trudno jednoznacznie ocenić powstanie listopadowe. Miało ono swoje zalety ale i wady. Zalety:ujawnił się talent wojskowy kilkudziesięciu oficerów, którzy w następnych latach wyróżnili się swoim zaangażowaniem w walki w Europie ( Józef Bem) ; treści katolickie zlały się z treściami patriotycznymi,podczas powstania zaczęły się krystalizować nowe programy przebudowy przyszłej Polski; cech narodowych nabrał katolicyzm.
Wady:represje, które spowodowała szaleńcza próba , podjęta tak naprawdę bez żadnych szans na zwycięstwo.
! 1833 r – układ w Munchengratz zawarty między Austrią, Rosją i Prusami, który przewidywał współpracę 3 policji i wymianę informacji na temat zagrożeń rewolucyjnych, które mogły pojawić się w Europie.
lucyyy91