Pociąg pancerny to zespół bojowych pojazdów kolejowych (pociąg), składający się zwykle z lokomotywy pancernej, różnego rodzaju opancerzonych i uzbrojonych wagonów, czasami także z drezyn pancernych lub bojowych wagonów motorowych.
Wagony używane zwykle w pociągach pancernych:
· artyleryjskie - opancerzone i uzbrojone w działa oraz karabiny maszynowe
· piechoty (w Polsce nazywane wagonami szturmowymi) - opancerzone, uzbrojone w karabiny maszynowe i służące do przewożenia piechoty
· karabinów maszynowych - opancerzone i uzbrojone w karabiny maszynowe
· przeciwlotnicze - uzbrojone w działka przeciwlotnicze
· dowodzenia - podobne do wagonów piechoty, lecz wyposażone w stanowisko dowodzenia pociągu
· przeciwpancerne - odmiana wagonów artyleryjskich, wyposażone w działo przeciwpancerne (zwykle w wieży czołgowej)
· platformy - nieopancerzone, służące do różnych celów: ochrony przed wykolejeniem, przewożenia materiałów saperskich i do naprawy toru, przewożenia motocykli i pojazdów w tym czołgów
Pociągi pancerne z reguły składały się z lokomotywy i wagonów osłoniętych w całości pancerzem stalowym grubości kilku do kilkudziesięciu mm. W zależności od możliwości wyposażenia, niektóre pociągi pancerne, zwłaszcza improwizowane, nie były chronione pancerzem, lecz dostępnymi materiałami takimi jak beton lub worki z piaskiem, lub były jedynie częściowo opancerzone.
Pierwszy raz został użyty przez Francuzów w czasie wojny francusko-pruskiej (1870-1871). Po pierwszej wojnie światowej były niedoceniane i przenoszone do zadań patrolowych i policyjnych. Niemcy zaskoczeni w 1939 r. skutecznością polskich pociągów pancernych wprowadzili je ponownie.
Typowy austriacki wagon pancerny z 1915. Zdobyte wagony tego typu były używane w polskich pociągach: Śmiały, Piłsudczyk i Śmierć.
Spis treści
1 Polskie pociągi pancerne:
1.1 Przed odzyskaniem niepodległości:1.2 W okresie wojny polsko-sowieckiej1.3 Trzecie powstanie śląskie (1921)1.4 We wrześniu 1939 roku:1.5 Polskie pociągi pancerne w Anglii (1940-1943)1.6 Pociągi pancerne Służby Ochrony Kolei (SOK) po 1945 r1.7 Zobacz także1.8 Linki zewnętrzne
[Edytuj]
· Dywizja Syberyjska miała trzy własne pociągi pancerne: Warszawa, Kraków i Poznań a zdobyła czwarty: Poznań II
· 10 lutego - 10 maja 1918 improwizowany pociąg pancerny Związek Broni.
Dotychczas ustalono nazwy 50 pociągów pancernych, lecz ich dokładna liczba jest trudna do ustalenia.
Pod koniec wojny polsko-sowieckiej w skład wojsk kolejowych wchodziło 26 pociągów pancernych (stan w dniu 1 grudnia 1920):
· nr 1 Piłsudczyk
· nr 2 Śmiały
· nr 3 Lis-Kula
· nr 4 Hallerczyk
· nr 5 Stefan Batory
· nr 6 Generał Iwaszkiewicz
· nr 7 Chrobry
· nr 8 Wilk
· nr 9 Danuta
· nr 10 Pionier
· nr 11 Poznańczyk
· nr 12 Kaniów
· nr 13 Zawisza Czarny
· nr 14 Zagończyk
· nr 15 Paderewski
· nr 16 Mściciel
· nr 17 Reduta Ordona
· nr 18 Huragan
· nr 19 Podhalanin
· nr 20 Bartosz Głowacki
· nr 21 Pierwszy Marszałek
· nr 22 Groźny
· nr 23 Śmierć
· nr 24 Śmigły
· nr 25 Stefan Czarniecki
· nr 26 Generał Sosnkowski
Pozostałe pociągi pancerne:
· Gromobój
· Rozwadowczyk
· Saper
· Smok
· Śmiały-szeroki - rozformowany 2 kwietnia 1920
Pociągi utracone w 1920 r:
· Boruciątko
· Boruta - 25 lipca pod Kuźnicą
· Dąbrowski - 5 lipca pod Równem
· Generał Dowbór - 6 czerwca pod Wczerajsze
· Generał Konarzewski - 9 lipca pod Bobruskiem
· Generał Listowski - 2 sierpnia pod Terespolem
· Generał Sikorski - 26 czerwca pod Słowiecznem
· Piłsudczyk szeroki - 19 lipca pod Baranowiczami
· Pionier-szeroki - 17 czerwca
W połowie 1921 zarządzono likwidację 12 pociągów Pozostałe dokompletowano i ujednolicono uzbrojenie. W służbie postanowiono zatrzymać 12 pociągów, z których utworzono 6 dywizjonów, które włączono w skład trzech pułków saperów kolejowych:
· nr 2 Śmigły
· nr 3 Pierwszy Marszałek
· nr 4 Groźny
· nr 5 Danuta
· nr 6 ...
caverecords