Agresja i przemoc w szkole - jak radzic sobie z przejawami niepozadanych zachowan uczniow.pdf

(273 KB) Pobierz
428660643 UNPDF
A gresja i przemoc
w szkole
– jak radzić sobie
z przejawami
niepożądanych
zachowań uczniów?
428660643.003.png 428660643.004.png
AGRESJA I PRZEMOC W SZKOLE – JAK RADZIĆ SOBIE Z PRZEJAWAMI NIEPOŻĄDANYCH ZACHOWAŃ UCZNIÓW
Spis treści
Agresor w klasie – jakie działania powinien podjąć wychowawca? ......................................3
– Jak najszybciej podejmij podstawowe działania szkolne – udziel wsparcia
oierze, ustal okoliczności, wyciągnij konsekwencje! ......................................................3
– Typowe działania interwencyjne szkoły obejmują ..........................................................4
– Agresja i przemoc jako czyn karalny z Kodeksu karnego .............................................4
– Zawiadamiaj na bieżąco dyrektora i – po porozumieniu z nim
– organy ścigania o objawach przemocy i agresji ...........................................................5
O jedno słowo za dużo! Metody przeciwdziałania agresji słownej wśród uczniów .............5
– Formy agresji słownej ........................................................................................................6
– Eliminowanie agresji słownej – zadania nauczycieli .......................................................6
– 6 kroków postępowania w przypadkach
agresji słownej ucznia ........................................................................................................6
– Przeciwdziałanie agresji słownej – zadania wychowawcy ..............................................6
Bullying i cyberbullying – współczesne oblicza przemocy .....................................................7
– Czym jest bullying? ............................................................................................................7
– Odmiany bullyingu ............................................................................................................7
– Konsekwencje bullyingu ....................................................................................................9
– Na czym polega cyberbullying ........................................................................................10
Sprawdź, jakie czynniki sprzyjają zachowaniom agresywnym! ..........................................11
Wydawca
    Sebastian Watras
Redaktor
    Katarzyna Krysztoiak
Korekta
    Zespół
ISBN 978-83-7677-516-6
Copyright © by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka
Warszawa 2010
Wydawnictwa Wiedza i Praktyka sp. z o.o. l ul. Łotewska 9a, 03-918 Warszawa l Numer NIP: 526-19-92-256 l
Numer KRS: 0000098264 – Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy l Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy
Rejestrowy l Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł.
Skład i łamanie: Raster studio, Norbert Bogajczyk
Raport „Agresja i przemoc w szkole – jak radzić sobie z przejawami niepożądanych zachowań uczniów” chroniony jest prawem autor-
skim. Przedruk opublikowanych w nim materiałów – bez zgody wydawcy – jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z
powołaniem się na źródło.
w w w . w i p . p l
428660643.005.png
AGRESJA I PRZEMOC W SZKOLE – JAK RADZIĆ SOBIE Z PRZEJAWAMI NIEPOŻĄDANYCH ZACHOWAŃ UCZNIÓW
Agresor w klasie – jakie działania powinien podjąć
wychowawca?
Z życia wzięte…
Jestem wychowawczynią klasy VI. Od kilku miesięcy borykam się z problemem przemocy
izycznej wobec jednej z uczennic. Miesiąc temu uczeń – sprawca przemocy – został dyscy-
plinarnie przeniesiony do innej szkoły za agresywne zachowania wobec dziewczynki. Bezpo-
średnio po tym wydarzeniu inny uczeń zaczął zachowywać się agresywnie wobec tej samej
uczennicy. Do izycznej przemocy dochodzi niemal codziennie, najczęściej w szatni, pomię-
dzy szafkami lub na korytarzu. Dziewczynka jest nieśmiała i dopiero niedawno zaczęła o tym
mówić rodzicom. Po mojej rozmowie z agresorem, tego samego dnia po południu, ten znowu
dopuścił się izycznej agresji wobec dziewczynki. Jakie kolejne kroki powinny zostać podjęte,
aby ochronić dziecko przed doświadczaniem izycznej przemocy?
Z opisu sytuacji bezwzględnie wynika, że działania chroniące uczennicę przed kolejnymi aktami
agresji i przemocy w szkole powinny być natychmiastowe i zdecydowane . Rodzice powinni nie-
zwłocznie zawiadomić wychowawcę o izycznej agresji wobec ich dziecka. Wychowawca ma o tej
sytuacji poinformować dyrektora szkoły, to on bowiem odpowiada za bezpieczeństwo w szkole.
Rodzice mają prawo oczekiwać od szkoły szybkiej i skutecznej interwencji, natychmiastowego
przerwania aktu agresji.
Rodzice mają wybór – do ich decyzji należy, czy w zaistniałej sytuacji pozostawią problem do
rozwiązania szkole i poczekają na efekty, czy sami podejmą interwencję na zewnątrz szkoły, zgła-
szając na policję popełnienie czynu karalnego wobec ich dziecka – to ich prawo.
Jeśli stykasz się z przemocą rówieśniczą, w której sprawcą jest nieletni, mają zastosowanie prze-
pisy o postępowaniu w sprawach nieletnich, tj. ustawy z 26 października 1982 r. Jeżeli sprawcą
jest uczeń pełnoletni, to reguluje tę kwestię ustawa z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania
karnego.
Jak najszybciej podejmij podstawowe działania szkolne – udziel wsparcia
oierze, ustal okoliczności, wyciągnij konsekwencje!
Obowiązkiem szkoły jest szybkie i zdecydowane reagowanie na przejawy agresji i przemocy. Nie-
jednokrotnie udaje się zastopować przemoc z wykorzystaniem szkolnej procedury i dostępnych
środków oddziaływań wychowawczych .
w w w . w i p . p l
3
428660643.006.png
AGRESJA I PRZEMOC W SZKOLE – JAK RADZIĆ SOBIE Z PRZEJAWAMI NIEPOŻĄDANYCH ZACHOWAŃ UCZNIÓW
Typowe działania interwencyjne szkoły obejmują:
1) udzielenie wsparcia psychologicznego oierze przemocy;
2) ustalenie okoliczności zdarzenia i ewentualnych świadków, zabezpieczenie dowodów;
3) powiadomienie rodziców (opiekunów prawnych) sprawcy;
4) poinformowanie o dalszym postępowaniu i konsekwencjach wobec dziecka;
5) wyciągnięcie konsekwencji wobec sprawcy przemocy (zastosowanie konsekwencji re-
gulaminowych);
6) praca nad zmianą postawy ucznia agresora, np. zobowiązanie go do zaprzestania takiego
postępowania, rozmowa z pedagogiem, zawarcie kontraktu;
7) objęcie pomocą psychologiczną ewentualnych świadków, zagwarantowanie im dyskrecji;
8) monitoring.
Istnieją sytuacje, gdy konieczne staje się zgłoszenie sprawy do sądu rodzinnego lub na policję
(jeżeli sprawca jest nieletni). Ma to miejsce, gdy:
y rodzice sprawcy odmawiają współpracy lub nie stawiają się do szkoły, a uczeń nie zaniechał
dotychczasowego postępowania (szczególnie jeśli do szkoły napływają informacje o innych
przejawach demoralizacji dziecka);
y szkoła wykorzysta wszystkie dostępne jej środki wychowawcze (rozmowa z rodzicami, kon-
sekwencje regulaminowe wobec ucznia, spotkania z pedagogiem itp.), a ich zastosowanie nie
przynosi pożądanych rezultatów;
y dochodzi do szczególnie drastycznych aktów agresji z naruszeniem prawa.
Agresja i przemoc jako czyn karalny z Kodeksu karnego
Nie można wykluczyć, że podczas aktów agresji i przemocy wobec dziewczynki mogło dojść
do czynów karalnych, np.:
y umyślnego uderzenia lub naruszenia nietykalności cielesnej w inny sposób (popchnięcia,
kopnięcia, szarpania, oplucia) – to przestępstwa z art. 217 Kodeksu karnego – ścigane
z oskarżenia prywatnego;
y znieważenia (werbalnego lub niewerbalnego zachowania mającego na celu obrażenie, poni-
żenie, godzące w godność) – to przestępstwa z art. 216 Kodeksu karnego – ścigane z oskar-
żenia prywatnego;
y spowodowania umyślnego naruszenia czynności ciała lub rozstroju zdrowia (na skutek po-
bicia, kopania, uderzania przedmiotami) – to przestępstwa z art. 157 Kodeksu karnego – ści-
gane z urzędu, jeżeli naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwał dłużej
niż 7 dni, a z oskarżenia prywatnego, jeśli do 7 dni.
Rodzice dziecka pokrzywdzonego mają prawo w zawiadomieniu kierowanym do organów ści-
gania wystąpić z wnioskiem o ściganie – to warunek rozpoczęcia działań prawnych, w przy-
padku gdy przestępstwo jest ścigane z tzw. oskarżenia prywatnego .
W odniesieniu do przestępstw ściganych z urzędu do powiadomienia policji/prokuratora i/lub
sądu rodzinnego jest zobowiązana szkoła (art. 304 § 2 Kodeksu postępowania karnego).
4 w w w . w i p . p l
428660643.001.png
AGRESJA I PRZEMOC W SZKOLE – JAK RADZIĆ SOBIE Z PRZEJAWAMI NIEPOŻĄDANYCH ZACHOWAŃ UCZNIÓW
Zawiadamiaj na bieżąco dyrektora i – po porozumieniu z nim
– organy ścigania o objawach przemocy i agresji.
Prokurator na podstawie art. 60 § 1 Kodeksu postępowania karnego może w każdej sprawie ściganej
z oskarżenia prywatnego wszcząć postępowanie z urzędu, jeżeli wymaga tego interes społeczny.
W celu umożliwienia prokuratorowi dokonania oceny, czy interes społeczny wymaga objęcia ści-
ganiem z urzędu, szkoła powinna zawiadomić organy ścigania o każdej sytuacji, gdy:
y uczeń doznał jakichkolwiek obrażeń ciała,
y istnieją podstawy do przypuszczeń, że małoletni uczeń jest znieważany przez innych uczniów
bądź naruszana jest jego nietykalność cielesna, a zdarzenia te zakłócają jego właściwy rozwój
psychiczny.
Podstawa prawna:
Ustawa z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553 ze zm.) – art. 157; art. 216; art. 217.
Ustawa z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz.U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555 ze zm.) – art. 60
§ 1; art. 304 § 2.
Ustawa z 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U. z 2002 r. Nr 11, poz. 109).
Wanda Pakulniewicz
wizytator w Kuratorium Oświaty
w Warszawie
O jedno słowo za dużo! Metody przeciwdziałania
agresji słownej wśród uczniów
Niewinne dokuczanie czy wyśmiewanie może zmienić się w agresję. Dlatego
uczeń musi mieć jasny obraz tego, co złe i co dobre. Aby skutecznie walczyć
z agresją, konieczne są konsekwentne działania nauczyciela i wychowawcy.
Kiedy możemy ocenić zachowanie jako agresywne?
Aby rozpoznać, czy zachowanie odbiegające od przyjętych norm jest agresywne, należy wziąć pod
uwagę:
y rodzaj zachowania – czy jest dopuszczalne w świetle przyjętych norm postępowania;
y intencje – czy jest działaniem celowym, z zamiarem wyrządzenia krzywdy;
y skutki – czy efekt działania jest destrukcyjny, konsekwencje są negatywne dla osoby, na którą
skierowana została agresja.
w w w . w i p . p l
5
428660643.002.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin