2010ARApierwsze[1].pdf

2010-02-14

AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA

Adaptacyjna aktywnoŚĆ fizyczna

aktywnoŚĆ fizyczna dajĄca szansĘ na

zwiĘkszenie sprawnoŚci i poprawĘ adaptacji do

warunków Życia.

AktywnoŚĆ ruchowa adaptacyjna

Dr n. med. Barbara Kopff

Adaptowana aktywnoŚĆ

aktywnoŚĆ przystosowana do moŻliwoŚci i

Dr n. med. Barbara Kopff

Zakład Medycyny Sportowej

aktywnoŚĆ przystosowana do moŻliwoŚci i

potrzeb okreŚlonej osoby

Zakład Medycyny Sportowej

potrzeb okreŚlonej osoby

BBK

WYSIŁEK FIZYCZNY

Skurcz miĘŚnia nie jest synonimem jego

skracania siĘ.

• Efektem mechanicznym skurczu moŻe byĆ

Wysiłek fizyczny

praca miĘŚni szkieletowych

Efektem mechanicznym skurczu moŻe byĆ

takŻe wzrost napiĘcia miĘŚnia bez zmiany

praca miĘŚni szkieletowych

takŻe wzrost napiĘcia miĘŚnia bez zmiany

długoŚci lub z jego wydłuŻeniem siĘ.

• ZewnĘtrzne efekty mechaniczne skurczu

Praca miĘŚni

ZewnĘtrzne efekty mechaniczne skurczu

miĘŚnia zaleŻĄ od stosunku siły

skurcze miĘŚni

miĘŚnia zaleŻĄ od stosunku siły

generowanej przez miĘsieŃ (Fm) do oporu

skurcze miĘŚni

generowanej przez miĘsieŃ (Fm) do oporu

zewnĘtrznego (siły zewnĘtrznej,

BBK

zewnĘtrznego (siły zewnĘtrznej, FFz)).

BBK

Rodzaje skurczów miĘŚni

• Izometryczne

SKURCZ IZOMETRYCZNY

Izometryczne

» stała długoŚĆ, zwiĘksza siĘ

Fm = Fz,

napiĘcie miĘŚnia zwiĘksza siĘ bez

Fm = Fz,

stała długoŚĆ, zwiĘksza siĘ

napiĘcie miĘŚnia

napiĘcie miĘŚnia zwiĘksza siĘ bez

zmiany jego długoŚci.

napiĘcie miĘŚnia

zmiany jego długoŚci.

Auksotniczne

» ZwiĘksza siĘ napiĘcie miĘŚnia,

ZwiĘksza siĘ napiĘcie miĘŚnia,

» MiĘsieŃ zmienia długoŚĆ

Podczas takiego skurczu nazywanego

skurczem izometrycznym lub

MiĘsieŃ zmienia długoŚĆ

• Izotoniczne

skurczem izometrycznym lub

statycznym, miĘsieŃ nie wykonuje

Izotoniczne

» stałe napiĘcie miĘŚnia,

statycznym, miĘsieŃ nie wykonuje

pracy opisywanej wzorem fizycznym

stałe napiĘcie miĘŚnia,

miĘsieŃ skraca siĘ

pracy opisywanej wzorem fizycznym

(siła x przesuniĘcie)

miĘsieŃ skraca siĘ

(siła x przesuniĘcie)

BBK

Adaptacyjna aktywnoŚĆ fizyczna

AktywnoŚĆ ruchowa adaptacyjna

Adaptowana aktywnoŚĆ

• Skurcz miĘŚnia nie jest synonimem jego

Wysiłek fizyczny

Praca miĘŚni

Rodzaje skurczów miĘŚni

• Auksotniczne

• Podczas takiego skurczu nazywanego

2010-02-14

SKURCZ IZOTONICZNY

długoŚĆ miĘŚnia ulega zmianie podczas

skurczu.

Fz = 0,

pobudzony miĘsieŃ skraca siĘ, natomiast

jego napiĘcie nie zmienia siĘ

(skurcz izotoniczny).

W praktyce zawsze jest opór ale do pominiĘcia

BBK

SKURCZ AUKSOTONICZNY

• Skurcze miĘŚnia, podczas których zmienia siĘ

Skurcze miĘŚnia, podczas których zmienia siĘ

jego długoŚĆ i napiĘcie noszĄ nazwĘ

auksotonicznych

auksotonicznych.

Fm>Fz, miĘsieŃ skraca siĘ

, miĘsieŃ skraca siĘ

(skurcz koncentryczny)

i wykonuje pracĘ dodatniĄ,

Fm<Fz miĘsieŃ wydłuŻa siĘ

miĘsieŃ wydłuŻa siĘ

(skurcz ekscentryczny)

hamujĄc ruch o kierunku działania siły

zewnĘtrznej wykonuje pracĘ ujemnĄ.

PracĘ ujemnĄ wykonujemy np. wtedy kiedy usiłujemy podnieŚĆ

ciĘŻar przekraczajĄcy siłĘ naszych miĘŚni.

BBK

ciĘŻar przekraczajĄcy siłĘ naszych miĘŚni.

RODZAJE SKURCZÓW MIĘŚNI

Rodzaj skurczu

Podział wysiłków fizycznych

ze wzglĘdu na rodzaj

Definicja

Praca

ze wzglĘdu na rodzaj

skurczów miĘŚni

Koncentryczny

Siła skurczu miĘŚnia > opór

Praca dodatnia, skurcz

miĘŚnia i prĘdkoŚĆ kĄtowa w

stawie majĄ ten sam kierunek

skurczów miĘŚni

Ekscentryczny

Siła skurczu miĘŚnia < opór

Praca ujemna; skurcz miĘŚnia

i prĘdkoŚĆ kĄtowa w stawie

w przeciwnych kierunkach

wytrzymałoŚciowy – skurcze

auksotoniczne

z małĄ komponentĄ

↑napiĘcia

Izokinetyczny

Siła skurczu miĘŚnia =opór

Stała prĘdkoŚĆ kĄtowa w stawie

Praca dodatnia, skurcz

miĘŚnia i prĘdkoŚĆ kĄtowa w

stawie majĄ ten sam kierunek

↑napiĘcia ( i zotoniczne)

zotoniczne)

Izometryczny

Siła skurczu miĘŚnia =(< )opór

series elastic component

napiĘcia= skrócenie wewnĄtrz

miĘŚnia

Brak pracy mechanicznej na

zewnĄtrz „ praca

fizjologiczna”

Oporowy – skurcze

skurcze auksotniczne

auksotniczne

Siłowy, statyczny – skurcze izometryczne o

skurcze izometryczne o

duŻej intensywnoŚci

BBK

SKURCZ AUKSOTONICZNY

Fm>Fz

Fm<Fz

PracĘ ujemnĄ wykonujemy np. wtedy kiedy usiłujemy podnieŚĆ

RODZAJE SKURCZÓW MIĘŚNI

Podział wysiłków fizycznych

• wytrzymałoŚciowy

skurcze auksotoniczne

• Oporowy

• Siłowy, statyczny

2010-02-14

Podział wysiłków fizycznych

ze wzglĘdu na rodzaj

skurczów miĘŚni

Praca

skurczów miĘŚni

zwiĄzane z ruchem

• Skurcze izotoniczne i

Skurcze izotoniczne i auksotoniczne

auksotoniczne

bez ruchu

• Skurcze izometryczne

wydatek energii

Skurcze izometryczne

BBK

PODZIAŁ WYSIŁKÓW ZE

WZGLĘDU NA ŹRÓDŁA ENERGII

WYSIŁEK BEZTLENOWY

WZGLĘDU NA ŹRÓDŁA ENERGII

Energia z zapasów zgromadzonych

w postaci ATP i fosfokreatyny

• Wysiłki beztlenowe = anareobowe,

• Wysiłki siłowe i dynamiczne supramaksymalne

w postaci ATP i fosfokreatyny

zapasy starczajĄ na krótko

• Wysiłki tlenowe= areobowe =

wytrzymałoŚciowe

• KaŻdy wysiłek tlenowy jest wysiłkiem

wytrzymałoŚciowym , kaŻdy(<VO 2 max)

wytrzymałoŚciowy jest wysiłkiem tlenowym

Energia z glikolizy beztlenowej

• starcza na krótko bo zahamowana przez

starcza na krótko bo zahamowana przez

nagromadzenie produktów (kwas

mlekowy, jony H

mlekowy, jony H + )

BBK

WYSIŁEK TLENOWY

ŹRÓDŁA ENERGII DO WYSIŁKU

FIZYCZNEGO

oraz tłuszczów w procesach tlenowych

praktycznie nie ograniczona czasowo,

uwarunkowana tylko dostĘpnoŚciĄ

substratów:

tlen

substrat energetyczny

glukoza

glukoza – ograniczony zapas

ograniczony zapas

tłuszcz – bez ograniczeŃ

bez ograniczeŃ

BBK

Podział wysiłków fizycznych

• Dynamiczne

Dynamiczne - zwiĄzane z ruchem

• Statyczne

Statyczne – bez ruchu

PODZIAŁ WYSIŁKÓW ZE

• Energia z zapasów zgromadzonych

• Energia z glikolizy beztlenowej

ŹRÓDŁA ENERGII DO WYSIŁKU

• Energia ze spalania glukozy (glikogen)

Energia ze spalania glukozy (glikogen)

oraz tłuszczów w procesach tlenowych

tłuszcz

2010-02-14

PODZIAŁ WYSIŁKÓW

Maksymalny czas trwania wysiłków

anaerobowych nie przekracza

Wysiłki beztlenowe,

trwajĄ krótko,

anaerobowych nie przekracza

2-3 min.

3 min.

trwajĄ krótko,

sĄ bardzo intensywne

nie wpływajĄ wyraŹnie na

czĘstoŚĆ pracy serca i

NaleŻĄ do nich wysiłki statyczne o

intensywnoŚci wiĘkszej niŻ 30% MVC i

czĘstoŚĆ pracy serca i

oddychania

intensywnoŚci wiĘkszej niŻ 30% MVC i

wysiłki dynamiczne

oddychania

Wysiłki statyczne powodujĄ wzrost oporu

wysiłki dynamiczne supramaksymalne

supramaksymalne

Wysiłki statyczne powodujĄ wzrost oporu

naczyniowego i znaczny wzrost

ciŚnienia tĘtniczego

BBK

WzrastajĄca składowa dynamiczna

A. Mała

< 40% VO

< 40% VO 2 max

max

B. Umiarkowana

440-70% VO

70% VO 2 max

max

C. DuŻa

> 70% VO

> 70% VO 2 max

max

PODZIAŁ WYSIŁKÓW

krĘgle

krykiet

golf

strzelectwo

bilard

szermierka

tenis stołowy

tenis ziemny (pary)

piłka siatkowa

bejsbol

bejsbol a /softboll

/softboll a

badminton

chodzenie

bieg maratoŃski)

narciarstwo biegowe (klasyczne)

squash

biegi na orientacjĘ

I. Mała

< 20%

MVC

Wysiłki tlenowe – wysiłki długotrwałe

wysiłki długotrwałe

(korzystny wpływ

zdrowotny gdy trwajĄ co

sporty

samochodowe

samochodowe ab

LA skoki

jazda figurowa na

lodzie

lodzie a

biegi krótkie

koszykówka

koszykówka a

biathlon

hokej na lodzie

hokej na lodzie a

hokej na trawie

hokej na trawie a

rugby

rugby a

soccer

soccer a

narciarstwo biegowe (łyŻwowe)

biegi Średnie i długie

pływanie

tenis ziemny

piłka rĘczna

piłka rĘczna a

zdrowotny gdy trwajĄ co

najmniej 10

nurkowanie

nurkowanie b

sporty motocyklowe

gimnastyka

gimnastyka a

karate/judo

karate/judo a

Żeglarstwo

łucznictwo

jeŹdziectwo

jeŹdziectwo ab

najmniej 10-15 minut)

15 minut)

II.Średnia

220-50%

50%

MVC

DuŻy zakres intensywnoŚci

PowodujĄ przyspieszenie czynnoŚci

serca i oddychania, umiarkowany,

proporcjonalny do intensywnoŚci

bobsleje

bobsleje ab

LA rzuty

saneczkarstwo

saneczkarstwo ab

kulturystyka

kulturystyka a

narciarstwo

zjazdowe

zjazdowe ab

boks

boks a

kanadyjki / kajaki

wioŚlarstwo

kolarstwo

kolarstwo ab

dziesiĘciobój

dziesiĘciobój ab

proporcjonalny do intensywnoŚci

wzrost ciŚnienia tĘtniczego

III. DuŻa

50% MVC

wspinaczka

wspinaczka ab

zapasy

zapasy a

deska snowbordowa

(snow boarding)

(snow boarding) ab

narty wodne

narty wodne ab

podnoszenie

ciĘŻarów

ciĘŻarów a

windsurfing

windsurfing ab

triathlon

triathlon ab

ab łyŻwiarstwo szybkie

łyŻwiarstwo szybkie

BBK

WYSIŁEK

WYTRZYMAŁOŚCIOWY

WYSIŁEK

INTENSYWNOŚĆ BEZWZGLĘDNA

WYSIŁKÓW DYNAMICZNYCH

WYTRZYMAŁOŚCIOWY

WYSIŁKÓW DYNAMICZNYCH

moc zewnĘtrzna, czyli iloŚĆ pracy

zewnĘtrznej wykonywanej w jednostce

czasu (wyraŻona w

czas trwania – długi (>15 min)

długi (>15 min)

/ min

• całkowity wydatek energii w jednostce

, kkJ/min,

/min, kgm

kgm/ min

całkowity wydatek energii w jednostce

czasu (wyraŻony w kcal/min,

ruch

• Przyspieszona czynnoŚĆ serca

czasu (wyraŻony w kcal/min, kkJ/min,

/min,

Przyspieszona czynnoŚĆ serca

• Przyspieszony oddech

/h)

• odpowiadajĄce mu zapotrzebowanie

Przyspieszony oddech

odpowiadajĄce mu zapotrzebowanie

tlenowe VO

tlenowe VO 2 (wyraŻone w L/min).

(wyraŻone w L/min).

BBK

• Maksymalny czas trwania wysiłków

• Wysiłki beztlenowe,

• NaleŻĄ do nich wysiłki statyczne o

• Wysiłki tlenowe

DuŻy zakres intensywnoŚci

INTENSYWNOŚĆ BEZWZGLĘDNA

• moc zewnĘtrzna, czyli iloŚĆ pracy

czasu (wyraŻona w W,

• czas trwania

• Dynamiczny

Dynamiczny – ruch

kkJ/h)

2010-02-14

MIARA INTENSYWNOŚCI

WYSIŁKU FIZYCZNEGO

PODZIAŁ WYSIŁKÓW

WYSIŁKU FIZYCZNEGO

• MiarĄ intensywnoŚci wzglĘdnej wysiłków

MiarĄ intensywnoŚci wzglĘdnej wysiłków

dynamicznych

• Pod wzglĘdem intensywnoŚci wzglĘdnej

– wysiłek maksymalny , VO2=VO 2 max (100 %

VO2max ),

– wysiłki submaksymalne

(<100% VO2max)

– wysiłki supramaksymalne

(>100% VO2max)

dynamicznych

jest stosunek pobierania tlenu podczas

wysiłku tlenowego do maksymalnego

pobierania tlenu przez organizm (VO

pobierania tlenu przez organizm (VO 2 max)

max)

wyraŻony w procentach % VO 2 max)

max)

BBK

PODZIAŁ WYSIŁKÓW

• bardzo ciĘŻkie (>75% VO 2 max)

• ciĘŻkie (>50% VO 2 max)

• Średnio ciĘŻkie (20-50% VO 2 max )

• lekkie

• ogólne (angaŻujĄce wiĘcej niŻ 30% masy

całej muskulatury)

• lokalne (np, z udziałem tylko koŃczyn

górnych).

BBK

INTENSYWNOŚĆ BEZWZGLĘDNA

WYSIŁKÓW STATYCZNYCH

MVC

WYSIŁKÓW STATYCZNYCH

aximal voluntary

oluntary contraction

ontraction

wielkoŚĆ rozwijanej siły wyraŻana

w jednostkach fizycznych siły

• newtonach (N)

maksymalna siła skurczu dowolnego

danej grupy miĘŚni

układ SI

• Kilogramach siły KG

Kilogramach siły KG – układ CGS

BBK

MIARA INTENSYWNOŚCI

wyraŻony w procentach % VO

(<20% VO 2 max)

INTENSYWNOŚĆ BEZWZGLĘDNA

• Maximal

• wielkoŚĆ rozwijanej siły wyraŻana

newtonach (N) - układ SI

układ CGS

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: