T: Rozwój oświaty, nauki i kultury w niepodległej Polsce
Po odzyskaniu niepodległości wprowadzono w Polsce obowiązkowe nauczanie w siedmioletniej szkole podstawowej. Przystąpiono też do zwalczania analfabetyzmu, będącego smutnym dziedzictwem zaborów. Jednakże trudna sytuacja gospodarcza kraju nie pozwalała na pełną realizację obowiązku szkolnego. Brakowało odpowiednio wyposażonych szkół, zwłaszcza na wsi, gdzie przeważnie były szkoły czteroklasowe. Mimo tych ograniczeń i trudności postęp w dziedzinie upowszechniania oświaty był ogromny w porównaniu ze stanem, jaki w tej dziedzinie panował na ziemiach polskich przed pierwszą wojną światową. Pod koniec pierwszego dziesięciolecia prawie 96% dzieci objętych było obowiązkiem szkolnym, a liczba analfabetów spadła o około połowę. W latach kryzysu 1928-1932 zwiększył się jednak procent dzieci nie chodzących do szkoły.
Rozwijało się również szkolnictwo średnie, szczycące się bardzo wysokim poziomem nauczania i wychowania, ale i tu liczba szkół nie odpowiadała w pełni społecznym potrzebom. Ponadto stosunkowo wysokie koszty związane z uczęszczaniem do szkół ponadpodstawowych poważnie utrudniały dostęp do wykształcenia średniego młodzieży z uboższych środowisk.
W warunkach niepodległego bytu mogły rozwijać się: nauka, technika i kultura. Badaniami naukowymi oraz kształceniem młodzieży na poziomie akademickim zajmowało się kilkanaście wyższych uczelni, w tym większość powołanych do życia po odzyskaniu niepodległości. Oprócz tego działalność naukową prowadziły liczne towarzystwa i instytuty naukowe, również w większości utworzone po 1918 roku. Wśród nich wiodącą rolę odgrywała Polska Akademia Umiejętności.
Wiele osiągnięć polskiej nauki w różnych dziedzinach zyskało rozgłos światowy, np. w matematyce. Znaczne też były zdobycze polskiej myśli technicznej, znajdujące zastosowanie w życiu gospodarczym kraju, m. in. w przemyśle obronnym.
Przez długie lata rozbiorów kultura polska łączyła rozdzielony naród. We własnym państwie uzyskiwała możliwości pełnego rozwoju, nie krępowanego granicami zaborów. Upowszechniały kulturę gazety i czasopisma, książki, teatr, kino, a w latach trzydziestych coraz szerzej dostępne radio. Mimo, że możliwości korzystania z dóbr kultury były ograniczone zróżnicowanym poziomem umysłowym oraz ubóstwem znacznej części społeczeństwa, zaznaczał się w tej dziedzinie znaczny postęp.
Wraz z kulturą masową rozwijała się w II Rzeczypospolitej literatura i sztuka, stanowiąca trwały dorobek w dziejach polskiej kultury. Niektóre osiągnięcia twórców polskich tego okresu w dziedzinie literatury, muzyki, teatru i sztuk plastycznych zyskały światową sławę i stanowią część ogólnoświatowego dorobku kulturalnego.
Zapamiętaj!
Polska po rozbiorach odziedziczyła niski poziom oświaty i zacofanie guturalne. W latach 1919-1939 państwo polskie osiągnęło znaczny postęp w tej dziedzinie
Słowniczek
Analfabetyzm-brak umiejętności czytania i pisania
Rozwój oświaty, nauki i kultury w niepodległej Polsce- karta pracy
1. Przeczytaj informacje w ramkach oznaczonych numerami. Wpisz odpowiednie numery w odpowiednie kratki.
1
Obowiązkowe nauczanie w siedmioletniej szkole podstawowej
2
Organizacja kursów czytania i pisania dla analfabetów
3
Organizacja kursów przygotowujących młodzież do zawodu
4
Tworzenie wyższych uczelni – kształcenie studentów
5
Zakładanie bibliotek i świetlic na wsiach i w miastach
6
Polscy uczeni znani byli w całym świecie
7
Polacy wybudowali w Raszynie radiostację z najwyższym masztem w Europie
8
Produkcja nowoczesnych lokomotyw
9
Produkcja bardzo dobrych samolotów
10
Budowa kin, teatrów
11
Słuchanie muzyki i różnych audycji dzięki odbiornikom radiowym
12
K. Makuszyński, M. Dąbrowska pisali utwory dla dorosłych i dla dzieci
Podniesienie poziomu wykształcenia Polaków
Wzbogacanie wiedzy ludzi
Rozwój nauki i techniki
Rozwój kultury
Rozwój literatury
maksiulo