A. Wierzbica. Miasto na prawach powiatu - zagadnienia ustrojowe. 2006.pdf

(1561 KB) Pobierz
631196305 UNPDF
Wierzbica Anna
monografia
Oficyna 2006
Miasto na prawach powiatu - zagadnienia ustrojowe.
Wykaz skrótów
Biul. SN - Biuletyn Sądu Najwyższego
GP - Gazeta Prawna
k.c. - ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.
k.p. - ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, Dz. U. Nr 24, poz. 141 z późn. zm.
k.p.a. - ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego, tekst jedn. Dz. U. z
2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.
M. Praw. - Monitor Prawniczy
NP - Nowe Prawo
NSA - Naczelny Sąd Administracyjny
ONSA - Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego
OSA - Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych
OSN - Orzecznictwo Sądu Najwyższego
OSNAPiUS - Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
OSNCP - Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izby Cywilnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
OSP - Orzecznictwo Sądów Polskich
OSPiKA - Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych
OSS - Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych
OTK - Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego
OTK ZU - Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego Zakład Ubezpieczeń
o.w. - ustawa z dnia 16 lipca 1998 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików
województw, tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 159, poz. 1547
pr. bud. - ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane, tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016
z późn. zm.
przepisy wprowadzające - ustawa z dnia 13 października 1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy
reformujące administrację publiczną, Dz. U. z 1998 r. Nr 133, poz. 872 z późn. zm.
PS - Przegląd Sądowy
RPEiS - Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
SN - Sąd Najwyższy
ST - Samorząd Terytorialny
TK - Trybunał Konstytucyjny
u.a.r. - ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie, tekst jedn. Dz. U. z
2001 r. Nr 80, poz. 872 z późn. zm.
u.b.w. - ustawa z dnia 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta,
Dz. U. Nr 113, poz. 984 z późn. zm.
u.f.p. - ustawa z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych, tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 15, poz.
148 z późn. zm.
u.p.s. - ustawa z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych, tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr
142, poz. 1593 z późn. zm.
u.s.g. - ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz.
1591 z późn. zm.
u.s.p. - ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142,
poz. 1592 z późn. zm.
u.s.o. - ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, tekst jedn. Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 z
późn. zm.
u.s.t. - ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym, tekst jedn. Dz. U. z 1996 r. Nr 13, poz.
74 z późn. zm.
ustawa antykorupcyjna - ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności
gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne, Dz. U. Nr 106, poz. 679 z późn. zm.
ustawa kompetencyjna - ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających
kompetencje organów administracji publicznej w związku z reformą ustrojową państwa, Dz. U. Nr 106,
poz. 668 z późn. zm.
ustawa wdrożeniowa - ustawa z dnia 29 grudnia 1998 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z
wdrożeniem reformy ustrojowej państwa, Dz. U. Nr 162, poz. 1126 z późn. zm.
u.s.w. - ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa, tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142,
poz. 1590 z późn. zm.
u.z.z.d., ustawa miejska - ustawa z dnia 24 listopada 1995 r. o zmianie zakresu działania niektórych
miast oraz o miejskich strefach usług publicznych, tekst jedn. Dz. U. z 1997 r. Nr 36, poz. 224 z późn. zm.
Wstęp
Obecny model samorządu terytorialnego kształtował się na przestrzeni kilkunastu lat. Dzięki
zmianom ustrojowym, politycznym i gospodarczym w roku 1990 reaktywowano samorząd terytorialny,
który ustawą z dnia 8 marca 1990 r. został ustanowiony jako podstawowa forma organizacji życia
publicznego w gminach. Do zakresu działania gminy zaliczono wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu
lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb
wspólnoty stało się zadaniem własnym gminy.
Kolejne działania ustawodawcy stanowiły przygotowania do wprowadzenia zasadniczej reformy
ustrojowej państwa. Działania te w odniesieniu do miast na prawach powiatu polegały m.in. na
stopniowym różnicowaniu poszczególnych gmin poprzez przekazywanie im w drodze porozumień zadań i
kompetencji z zakresu rządowej administracji ogólnej i specjalnej wraz z mieniem służącym do ich
wykonywania. Zadania i kompetencje przekazywano największym miastom polskim wymienionym w
załączniku nr 1 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 lipca 1993 r. w sprawie określenia zadań i
kompetencji z zakresu rządowej administracji ogólnej i specjalnej, które mogą być przekazane niektórym
gminom o statusie miasta, wraz z mieniem służącym do ich wykonywania, a także zasad i trybu
przekazania (Dz. U. Nr 14, poz. 64 z późn. zm.). Następnym etapem było wejście w życie ustawy z dnia
24 listopada 1995 r. o zmianie zakresu działania niektórych miast oraz o miejskich strefach usług
publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 1997 r. Nr 36, poz. 224 z późn. zm.), która obowiązywała do 31 grudnia
1998 r. Mocą tej ustawy miasta wymienione w załączniku do niej (tożsamym z treścią załącznika nr 1 do
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 lipca 1993 r.), gminy warszawskie i miasto stołeczne Warszawa
oraz miejskie strefy usług publicznych przejęły jako własne albo zlecone wymienione w ustawie zadania z
zakresu administracji rządowej. Utrata mocy obowiązującej powyższej ustawy 1 pozostała bez wpływu na
zakres przejętych wcześniej zadań i kompetencji 46 miast. Ostatecznie miasta te, łącznie z innymi,
których status określono w art. 91 u.s.p., stały się miastami na prawach powiatu. Wymienione jednostki
samorządu terytorialnego stanowią przedmiot zainteresowania niniejszej pracy.
Ze względu na to, że miasta na prawach powiatu, podobnie jak gminy i powiaty są jednostkami
samorządu terytorialnego, zasadne było zbadanie specyfiki tych miast i wykazanie, czym różnią się one
od innych jednostek i w których kwestiach są do nich podobne. W doktrynie panuje bowiem powszechnie
przekonanie, że miasta na prawach powiatu są typowi gminami, z nielicznymi tylko różnicami zbliżającymi
je do powiatów. Konieczne było także skorygowanie błędnego twierdzenia o prawidłowości stosowania
wprost przepisów ustawy o samorządzie powiatowym do zadań powiatu realizowanych przez miasta na
prawach powiatu, pomimo że art. 92 ust. 2 u.s.p. stanowi, iż: "Miasto na prawach powiatu jest gminą
wykonującą zadania powiatu na zasadach określonych w tej ustawie". Nie ulega bowiem wątpliwości, że
wykonywanie zadań powiatu wykracza poza ustawę o samorządzie powiatowym i wynika także z wielu
innych ustaw i aktów normatywnych niższego stopnia.
Tylko kilku autorów, a wśród nich K. Podgórski, A. Matan, J.P. Tarno, M. Miemiec, K. Mońko i J.
Ciemniewski, podjęło się w mniejszym lub większym stopniu analizy wybranych zagadnień dotyczących
powiatów grodzkich. Teza o możliwości traktowania miast na prawach powiatu niemalże tak samo jak
gminy we wszystkich aspektach związanych z funkcjonowaniem tych jednostek samorządu terytorialnego
ujawnia wymagającą wypełnienia lukę w piśmiennictwie i wywołuje chęć jej weryfikacji.
Wykorzystanie w pracy metody analitycznoprawnej pozwoliło na sformułowanie koniecznych ustaleń
i wniosków. Prezentowane rozważania oparte zostały zarówno na materiale normatywnym, jak również na
literaturze i doktrynie prawa samorządu terytorialnego i prawa administracyjnego. Ponieważ opracowań
poświęconych wyłącznie miastom na prawach powiatu nie ma zbyt wiele, starano się wykorzystać
orzecznictwo sądowe, orzecznictwo organów nadzoru oraz akty prawa miejscowego odnoszące się do
podstawowych problemów rozprawy. Umożliwiło to sformułowanie szeregu postulatów de lege ferenda
jako metody pozwalającej jednoznacznie określić, które przepisy prawa mają zastosowanie do miast na
prawach powiatu realizujących zadania dwóch rodzajów jednostek samorządu terytorialnego.
Książka porusza przede wszystkim zagadnienia ustrojowe. Z tego też względu poza zakresem
tematycznym znalazły się zagadnienia dotyczące finansów miasta na prawach powiatu. Rozważono
natomiast kwestie dotyczące jego pozycji prawnej oraz struktury organizacyjnej. Poruszono także
problematykę statusu miasta na prawach powiatu, tj. podjęto próbę określenia, czy jest ono gminą, czy
powiatem. Zagadnienia te miały szczególnie istotne znaczenie przed wejściem w życie ustawy z dnia 11
kwietnia 2001 r. o zmianie ustaw: o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym, o samorządzie
województwa, o administracji rządowej w województwie oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr
45, poz. 497 z późn. zm.), w której jednoznacznie stwierdzono, że miasto na prawach powiatu jest gminą.
Przedmiotem analizy w tej części opracowania są także m.in. kwestie dotyczące mieszkańców miasta na
prawach powiatu jako podmiotów tworzących z mocy prawa wspólnotę samorządową. Odniesiono się do
uregulowań prawnych oraz procedur związanych z tworzeniem, łączeniem, dzieleniem i znoszeniem miast
na prawach powiatu, z uwzględnieniem znaczenia opinii zainteresowanych rad gmin oraz konsultacji z
mieszkańcami. Opisane zostały zagadnienia dotyczące jednostek pomocniczych tworzonych przez miasta
na prawach powiatu, przeprowadzono też rozważania odnoszące się do jednostek organizacyjnych
tworzonych przez miasto w celu wykonywania jego zadań. Celem tych przemyśleń było przede wszystkim
udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy dopuszczalne jest wykonywanie zadań gminy i powiatu
realizowanych przez miasto na prawach powiatu w ramach jednej jednostki organizacyjnej, czy też
konieczne jest tworzenie odrębnych jednostek. Te kwestie potwierdzają bowiem odmienność powiatów
grodzkich od gmin, które nie realizują zadań powiatu.
Przedmiotem zainteresowania stała się także problematyka dopuszczalności prowadzenia
działalności gospodarczej przez miasta na prawach powiatu wykraczającej poza zadania o charakterze
użyteczności publicznej. Zagadnienie to budzi liczne wątpliwości w doktrynie, głównie ze względu na
rozbieżne prawne uregulowanie możliwości prowadzenia działalności gospodarczej wykraczającej poza
zadania o charakterze użyteczności publicznej przez gminy oraz przez powiaty. W obecnym stanie
prawnym rodzi się pytanie, czy miasto na prawach powiatu w ogóle może prowadzić taką działalność, a
jeśli tak, to w jakim zakresie.
W dalszej części książki omówione zostały organy miasta na prawach powiatu, tj. rada miejska i
prezydent miasta. Poruszona też została tematyka dotycząca zarządu miasta na prawach powiatu, który
mocą przepisów ustawy z dnia 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i
prezydenta miasta (Dz. U. Nr 113, poz. 984 z późn. zm.) utracił status organu wykonawczego w mieście
na prawach powiatu na rzecz prezydenta. Organ ten w niniejszym opracowaniu został porównany ze
starostą pełniącym funkcję przewodniczącego zarządu w powicie ziemskim. Poruszono również
problematykę aktów prawa miejscowego stanowionych przez miasto na prawach powiatu, ze
szczególnym uwzględnieniem zarządzeń prezydenta, których charakter prawny budzi wiele kontrowersji w
doktrynie.
Kwestie dotyczące mienia miasta na prawach powiatu zostały ujęte w rozdziale siódmym
obejmującym m.in. sposoby nabycia mienia, zasady zarządzania mieniem oraz formy prowadzenia
gospodarki komunalnej. Omówiono tu także zagadnienia związane z mieniem jednostek pomocniczych
miasta na prawach powiatu.
Rozdział ósmy poświęcono formom współdziałania miast na prawach powiatu. Ta część książki
odnosi się do związków komunalnych, których członkiem jest miasto na prawach powiatu. Tu poruszona
zostaje także tematyka dotycząca porozumień zawieranych przez miasto na prawach powiatu, ze
szczególnym uwzględnieniem podmiotów, z którymi powiat grodzki może porozumienia zawierać. W
rozdziale tym omówiono również uczestnictwo miast na prawach powiatu w stowarzyszeniach, jak również
zasady przystępowania do zrzeszeń i społeczności regionalnych.
Zakres tematyczny opracowania obejmuje także zagadnienia związane z nadzorem nad
działalnością miasta na prawach powiatu.
Książkę kończą wybrane dane statystyczne dotyczące miast na prawach powiatu. Zebrane
informacje pozwalają ocenić zróżnicowanie poszczególnych powiatów grodzkich m.in. ze względu na ich
powierzchnię, zaludnienie, dochody ich budżetów i inne.
Rozdział 1
Kształtowanie się miast na prawach powiatu w latach 1928-1998
1.1. Okres od 1928 do 1993 r.
Instytucja miasta na prawach powiatów miała zastosowanie już przed drugą wojną światową.
Podstawy prawne funkcjonowania ówczesnych powiatów grodzkich stworzyło rozporządzenie Prezydenta
Rzeczypospolitej z dnia 19 stycznia 1928 r. o organizacji i zakresie działania władz administracji ogólnej 2 .
Przepisy rozporządzenia przewidywały, że dla celów administracji ogólnej utrzymuje się podział
terytorialny państwa na województwa, powiaty i gminy. Władzami administracji ogólnej, poza wojewodami,
organami komunalnymi i komisarzami rządu, byli starostwie powiatowi oraz starostowie grodzcy.
Starostwie grodzcy sprawowali władzę w powiatach miejskich, tj. miastach liczących powyżej 75 000
mieszkańców. Liczbę tę określano na podstawie powszechnego spisu ludności. Rozporządzenie
przewidywało możliwość odstępstwa od generalnie określonej liczby kwalifikującej miasto jako powiat
miejski. Rada Ministrów mogła bowiem wyjątkowo, w drodze odrębnego rozporządzenia, tworzyć powiaty
miejskie z miast liczących poniżej 75 000 mieszkańców dla celów administracji państwowej. Do kategorii
powiatów miejskich zaliczono: Białystok, Bydgoszcz, Częstochowę, Gniezno, Grudziądz, Inowrocław,
Kraków, Lublin, Lwów, Łódź, Poznań, Sosnowiec, Toruń i Wilno.
Starostę grodzkiego kierującego powiatem miejskim mianował minister spraw wewnętrznych.
Starosta ten osobiście podlegał ministrowi w granicach przepisów regulujących stosunki państwowej
służby cywilnej w województwie 3 . Służbowo starosta grodzki był podporządkowany wojewodzie, a do
zakresu jego działań jako szefa administracji ogólnej należały wszystkie sprawy administracji państwowej
na obszarze powiatu, o ile z mocy obowiązujących wówczas przepisów nie zostały one zastrzeżone do
właściwości władz naczelnych, wojewody i innych władz państwowych. Właściwość rzeczową starosty
grodzkiego wyłączała także przynależność sprawy do zakresu działania powiatowych związków
komunalnych, gmin miejskich i wiejskich oraz obszarów dworskich. Można przyjąć, że rola starosty
grodzkiego sprowadzała się do pełnienia funkcji przedstawiciela rządu w terenie (co upodobniało go do
obecnego wojewody) oraz szefa administracji ogólnej. W zakresie spraw administracji ogólnej starosta
grodzki został określony jako "odpowiedzialny wykonawca zleceń wojewody", tj. jako organ wykonujący na
obszarze swojej właściwości takie same funkcje jak wojewoda 4 . Starosta grodzki realizował swoje zadania
przy pomocy starostwa oraz innych podległych mu na obszarze powiatu władz, urzędów i organów.
Zastępował go jeden z urzędników starostwa, wyznaczony przez wojewodę.
Funkcja starosty grodzkiego mogła być powierzona przez ministra spraw wewnętrznych staroście
powiatowemu powiatu sąsiadującego z powiatem miejskim. Poza tym przekazanie wszystkich lub
poszczególnych funkcji starostów grodzkich mogło nastąpić w drodze rozporządzenia Rady Ministrów na
rzecz prezydentów miast. Warunkiem przekazania było posiadanie przez miasta warunków
zabezpieczających należyte prowadzenie administracji państwowej 5 . Do współdziałania ze starostą
grodzkim w wykonywaniu zadań administracji ogólnej powołane zostały powiatowe organa kolegialne
reprezentujące czynnik obywatelski. Były to: kolegium składające się z członków rady miejskiej oraz
kolegium powołane z członków magistratu 6 . Kolegia te zbierały się i obradowały na wezwanie i pod
przewodnictwem starostów grodzkich. Rada Ministrów mogła w drodze rozporządzenia powierzyć
wydziałom powiatowym i magistratom miast wydzielonych z powiatowego związku komunalnego
zarządzanie niektórymi działami administracji ogólnej. Dotyczyło to administracji drogowej, zdrowia
publicznego, administracji weterynaryjnej, budowlanej, opieki społecznej i pośrednictwa pracy 7 .
Częściowe ujednolicenie przepisów prawnych obowiązujących w okresie międzywojennym przyniosła
ustawa z dnia 23 marca 1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 35, poz.
294). Zauważyć jednak należy, iż pomimo prób unifikacji nadal istniały różnice w ustroju samorządu
terytorialnego w poszczególnych dzielnicach. Regulacją ustawy nie zostało objęte województwo śląskie,
mające własny stan prawny 8 , oddzielnym aktem prawnym uregulowano także ustrój gminy stołecznej
Warszawy 9 , Krakowa 10 i Gdyni 11 .
Ustawa o częściowej zmianie ustroju samorządu oparła strukturę samorządu terytorialnego na
samorządach gminnych (wiejskich i miejskich) oraz powiatowych. Gminę miejską tworzyło miasto.
Organem stanowiącym i kontrolującym w miastach była rada miejska, a w związkach powiatowych rada
powiatowa. Funkcje organów zarządzających i wykonawczych w miastach pełnił zarząd miejski, a w
powiatowych związkach samorządowych - wydział powiatowy. Szefem zarządu miejskiego był burmistrz.
Na czele powiatowych związków samorządowych stał prezydent miasta. Do zadań rady miejskiej należało
powoływanie i kontrola organów zarządzających oraz stanowienie norm i zasad dotyczących zarządu i
gospodarki gminy 12 . Zauważyć należy, że ustawa w dwojaki sposób ujmowała zarząd - jako organ
kolegialny złożony z burmistrza (prezydenta miasta), jego zastępców oraz ławników wybieranych przez
radnych, a także jako organ jednoosobowy, którym był przełożony miasta - burmistrz (prezydent). Na
rzecz przełożonego miasta działającego w charakterze organu jednoosobowego ustawa ustanowiła
kompetencję generalną, wyliczając szczegółowo kwestie powierzone zarządowi kolegialnemu. Artykuł 46
stwierdza natomiast, że "we wszystkich innych sprawach zarząd działa jednoosobowo (...), samodzielnie
pod osobistą odpowiedzialnością przy pomocy innych członków zarządu i funkcjonariuszy gminnych". Do
zadań przekazanych zarządowi kolegialnemu zaliczono m.in. przygotowanie i zajmowanie się sprawami
podejmowanymi dotąd przez radę gminy, ustalanie planu realizacji budżetu, kwestie organizacyjne
(wydawanie regulaminów i instrukcji dla urzędów, zakładów i przedsiębiorstw gminnych), sprawy
gospodarcze, majątkowe i finansowe oraz prawo wszczynania sporów sądowych, jak również inne sprawy
zastrzeżone do "kolegialnego decydowania w myśl postanowień ustawy". Ta konstrukcja legislacyjna
spowodowała wykonywanie większości kompetencji należących do samorządu terytorialnego przez organ
wykonawczy, działający najczęściej jednoosobowo 13 .
Ustawa z 1933 r. wprowadziła kategorię samodzielnych powiatów miejskich. Były to miasta liczące
ponad 25 000 mieszkańców. Miasta mniejsze mogły być wyłączone z powiatów w drodze ustawowej.
Organami samorządu powiatowego były: rada powiatowa (organ stanowiący i kontrolny) oraz wydział
powiatowy (organ zarządzający i wykonawczy). Funkcję przewodniczącego rady i wydziału powiatowego
pełnił starosta powiatowy. Do zadań rady powiatowej należało m.in. zatwierdzanie budżetu, zaciąganie
pożyczek, uchwalanie statutów powiatowych w sprawach podatków i opłat, wybór członków wydziału
powiatowego, ustanawianie w razie potrzeby komisji do załatwienia spraw specjalnych, uchwalanie
regulaminów, załatwianie spraw przekazanych jej ustawami szczegółowymi itp.
Wydział powiatowy zajmował się m.in. wszystkimi sprawami, które nie wymagały uchwał rady, i
decydował o nich, przygotowywał obrady rady i realizował jej uchwały, dokonywał czynności
powierzonych przez ustawy i władze rządowe, był także władzą dyscyplinarną w stosunku do
pracowników powiatowego związku samorządowego.
W zakresie kompetencji starosty powiatowego mieściło się: przygotowywanie uchwał rady i wydziału
powiatowego, kierowanie obradami rady i wydziału oraz wykonywanie uchwał tych organów. Starosta
załatwiał także wszystkie sprawy bieżące. Ponadto w sytuacjach niecierpiących zwłoki miał prawo
podjęcia wszystkich czynności należących do zakresu działania wydziału powiatowego, warunkiem
prawomocności tych działań było jednak ich zatwierdzenie przez wydział powiatowy na najbliższym
posiedzeniu 14 .
Nadzór nad działalnością miast niewydzielonych z powiatowych związków samorządowych
sprawował wydział powiatowy. W stosunku do miast pozostałych i powiatowych związków
samorządowych funkcję organu nadzorczego powierzono wojewodzie, który współdziałał z wydziałem
wojewódzkim (izbą wojewódzką).
Dalsza unifikacja rozwiązań prawnych dotyczących samorządu terytorialnego miała być dokonywana
w trybie rozporządzeń Prezydenta RP w ciągu najbliższych dwóch lat od chwili wejścia w życie ustawy o
częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego, a więc do 12 lipca 1935 r. Podstawę prawną
kontynuowania zmian stanowił art. 122 ustawy. Przepis ten upoważniał Prezydenta RP do ustalenia w
drodze rozporządzeń z mocą ustawy dla całego państwa lub poszczególnych jego obszarów tekstów
ustaw o ustroju gminy wiejskiej, miasta i powiatowego związku samorządowego, uzgadniających
dotychczasowe ustawodawstwo w dziedzinie samorządu terytorialnego z omawianą ustawą. Z
udzielonych pełnomocnictw Prezydent RP nie skorzystał 15 .
Ogólne ramy ustrojowe samorządu terytorialnego po II wojnie światowej wyznaczyły: dekret PKWN z
dnia 21 sierpnia 1944 r. o trybie powoływania władz administracji ogólnej I i II instancji (Dz. U. Nr 2, poz.
8), ustawa z dnia 11 września 1944 r. o organizacji i zakresie działania rad narodowych (Dz. U. Nr 5, poz.
22) oraz dekret PKWN z dnia 23 listopada 1944 o organizacji i zakresie działania samorządu
terytorialnego (Dz. U. Nr 14, poz. 74). Przepisy dekretu z dnia 21 sierpnia 1944 r. reaktywowały
wojewodów i starostów w roli organów ogólnej administracji rządowej. Dekret z dnia 11 września 1944 r.
wprowadził system rad narodowych 16 . Do kompetencji terenowych rad narodowych zaliczono m.in.
powoływanie samorządowych organów wykonawczych, kontrolę działalności organów wykonawczych
(państwowych i samorządowych), z punktu widzenia legalności, celowości i zgodności z zasadniczą linią
działalności Krajowej Rady Narodowej, planowanie działalności publicznej, w szczególności ustalanie
budżetu oraz planu świadczeń w naturze. Niezależnie od uprawnień przyznanych radom narodowym
mocą postanowień dekretu Krajowa Rada Narodowa na podstawie art. 29 mogła w drodze uchwały
przekazać radom inny "właściwy zakres ustawodawstwa".
Dekret PKWN z dnia 23 listopada 1944 r. utrzymał w mocy instytucję samorządu terytorialnego.
Administrację rządową obejmującą różne dziedziny podlegającą na szczeblu centralnym kierownikom

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin