Kilka fundamentalnych pojęć z zakresu prawa administracyjnego.
Akt administracyjny – akt organu administracji wyrażający jego władcze działanie prawne, skierowane na osiągnięcie konkretnych i indywidualnie oznaczonych skutków prawnych; stanowi podstawową formę działania administracji, pozwalającą na bezpośrednie wkroczenie w dziedzinę praw i obowiązków podmiotów (np. decyzja administracyjna, postanowienie).
Akt deklaratoryjny – stwierdza powstanie skutków prawnych wynikających z ustawy lub innego aktu prawnego; akty deklaratoryjne same nic nie tworzą w porządku prawnym; potwierdzają prawo lub obowiązek wynikający z ustawy.
Akt konstytutywny – ma charakter twórczy; tworzy, zmienia lub uchyla stosunek prawny, przy czym skutek prawny powstaje nie z mocy ustawy, ale z mocy aktu administracyjnego; akt konstytutywny jest twórczy tylko w określonym zakresie.
Aparat administracyjny – zbiór powiązanych strukturalnie i funkcjonalnie organów administracji, urzędów i innych jednostek organizacyjnych, służących realizacji zadań publicznych państwa lub samorządu terytorialnego; w wąskim znaczeniu – jednostki i służby, którymi posługują się organy państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.
Decyzja administracyjna – akt administracyjny stosowania prawa, kończący postępowanie administracyjne, w którym właściwy organ administracji publicznej jednostronnie w sposób wiążący kształtuje sytuację prawną konkretnego adresata w indywidualnej sprawie, rozstrzygając z reguły o jego prawach lub obowiązkach.
Dokument urzędowy – akt utrwalony w przepisowy sposób, mający znaczenie dowodu, ustanawiający uprawnienie lub stwierdzający prawdziwość określonych w nim zdarzeń bądź danych.
Egzekucja administracyjna – czynności uprawnionych organów administracji publicznej, obejmujące: 1) środki przymusu służące doprowadzeniu do wykonania przez zobowiązanych ustawowo określonych obowiązków, 2) sposób zabezpieczenia wykonania tych obowiązków.
Informacja publiczna – każda, kierowana do ogółu lub pojedynczych osób, informacja o sprawach publicznych, udostępniania na zasadach i w trybie określonym w ustawie o dostępie do informacji publicznej.
Instancja administracyjna – szczebel struktury administracyjnej, na którym uprawniony organ dokonuje rozpoznania i rozstrzygnięcia określonej sprawy administracyjnej.
Jawność administracji publicznej – stan względnej dostępności informacji, pozostających w posiadaniu organów i innych podmiotów administrujących, jak również obowiązek udzielania informacji przez te organy i podmioty osobom im nie podporządkowanym organizacyjnie i funkcjonalnie.
Kompetencja – jeden z podstawowych elementów statusu prawnego organu administracji publicznej lub jednostki organizacyjnej, obejmujący uprawnienia i obowiązki umożliwiające mu dokonywanie czynności prawnych i faktycznych w celu realizacji przypisanych zadań publicznych, w tym także jednostronnego kształtowania w sposób bezpośredni lub pośredni praw i obowiązków innych podmiotów.
Porozumienie administracyjne – sformalizowany akt współdziałania organów administracji publicznej lub tychże organów z innymi podmiotami.
Właściwość – cecha organu pozwalająca ustalić, czy podmiot administracji lub organ administracyjny jest powołany do załatwiania spraw administracyjnych danego rodzaju.
magara2