Organ państwowy
Z Wikipedii
Skocz do: nawigacji, szukaj
Organ państwowy - odpowiednio zorganizowana instytucja utworzona na podstawie przepisów prawa, działająca w imieniu i na rzecz państwa przy zastosowaniu środków właściwych dla władzy państwowej.
Organ państwa - osoba bądź zespół ludzi upoważnionych do wykonywania określonych czynności w imieniu państwa. Od organu państwa należy odróżnić urzędy, pełniące funkcje pomocnicze w stosunku do organów państwa (np. minister spraw zagranicznych jest organem państwa, natomiast Ministerstwo Spraw Zagranicznych to urząd.
Organ państwa to organ działający w imieniu państwa i na jego rzecz, utożsamiający się z nim w każdym działaniu publicznym, a więc przez organ państwa należy rozumieć osobę (organ monokratyczny) lub grupę osób (kolegialny), działający na podstawie i w oparciu o właściwe przepisy prawa i utworzony w oparciu o nie (zawarte w aktach ustawowych), zdolny do podejmowania działań władczych oraz charakteryzujący się swoistymi formami działania, wyposażony w odpowiednie cechy organizacyjno-personalne i kompetencyjne.
Jeśli chodzi o pierwszą cechę, to stwierdza się, że organ państwowy to zawsze osoba (lub grupa osób) wyodrębniona na podstawie norm organizacyjnych i stanowiąca część szeroko pojętego aparatu państwowego. Normy prawne muszą określać sposób powoływania i odwoływania, a także założenia dotyczące trybu pracy danego organu. Łączy się z tym potrzeba przydzielenia organowi pewnej grupy osób i środków materialnych, wspomagających jego działalność (czyli urzędu).
Aspekt kompetencyjny dotyczy konieczności określenia zadań danego organu i przyznania mu uprawnień służących realizacji tych zadań. Kompetencja oznacza możliwość dokonywania czynności, które rodzą skutki prawne w postaci konkretnych obowiązków po stronie określonych podmiotów. Szczególny charakter kompetencji organów państwowych polega na tym, że oznaczają one nie tylko uprawnienie organu państwa do podejmowania konkretnych działań; w pewnych sytuacjach normy prawne mogą zobowiązywać do korzystania z kompetencji. Kompetencja może mieć zatem charakter zarówno uprawnienia, jak i równocześnie - obowiązku. W demokratycznym państwie prawnym kompetencje organu państwowego wynikać mogą jedynie z przepisów prawa i muszą znajdować swoją bezpośrednią lub pośrednią legitymację w woli narodu jako suwerena. Organ państwa powinien przy tym mieć zapewnioną możliwość korzystania ze środków o charakterze władczym, wynikających z władzy zwierzchniej państwa (imperium), łącznie z możliwością posłużenia się przymusem państwowym.
Można wyróżnić dokonując odpowiedniego podziału, kilka rodzajów organów państwa. Rozróżnia się organy państwa ;
· naczelne,
· centralne
· i terenowe.
Można też klasyfikować je wg trójpodziału władz państwowych:
· organy władzy ustawodawczej
· , wykonawczej
· i sądowniczej,
a także dodatkowo organy kontroli państwowej i ochrony prawa.
Warunkiem pozwalającym na wyodrębnienie wskazanych czterech grup organów są: zasady ich organizacji, tryb funkcjonowania, struktura wewnętrzna i charakter stosunków występujących między tymi organami.
Konstytucja (od łac. constituo,-ere - urządzać, ustanawiać, regulować) - akt prawny, określany także jako ustawa zasadnicza, który zazwyczaj ma najwyższą moc prawną w systemie źródeł prawa w państwie.
W skład materii konstytucyjnej mogą wchodzić różne zagadnienia. Konstytucja może więc określać: podstawy ustroju społeczno - gospodarczego państwa, ponadto organizację, kompetencje i sposób powoływania najważniejszych organów państwowych, oraz podstawowe prawa, wolności i obowiązki obywatela.
Podręczniki prawnicze określają konstytucję jako ustawę zasadniczą charakteryzującą się specjalnym, wyjątkowym procederem jej zmieniania (wg art 235). Na straży konstytucji stoi głowa państwa, często nad jej przestrzeganiem czuwa specjalny trybunał. Konstytucja jest najwyższym aktem normatywnym. Za pierwszą historycznie uznaje się konstytucję USA (17 września 1787) - choć do tej roli pretenduje też Konstytucja Korsyki z 1755. Drugą (lub też trzecią, w zależności od stosunku do Konstytucji Korsyki) na świecie, a pierwszą (lub też drugą, w zależności od stosunku do Konstytucji Korsyki) w Europie jest Konstytucja 3 Maja z 1791.
Konstytucje można dowolnie klasyfikować. W doktrynie prawa konstytucyjnego najczęstsze klasyfikacje to podział ze względu na:
· formę - pisane (formalne) i niepisane (materialne);
· treść - pełne i niepełne, tzw. małe konstytucje;
· procedurę powstawania - uchwalane i oktrojowane;
· sposób zmiany - sztywne i elastyczne;
· okres obowiązywania - stałe i czasowe (w zależności od okresu obowiązywania).
Dodatkowo stosuje się podział na konstytucje proste i złożone (gdy całość regulacji zawarta jest w jednej lub kilku ustawach).
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej – najważniejszy akt prawny (ustawa zasadnicza) Rzeczypospolitej Polskiej, uchwalony 2 kwietnia 1997 roku przez Zgromadzenie Narodowe, zatwierdzony w ogólnonarodowym referendum 25 maja 1997 roku. Ogłoszony w Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483, wszedł w życie 17 października 1997. Konstytucja złożona jest z preambuły i 13 rozdziałów, w tym 243 artykułów.
Główne zasady Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej:
§ zasada suwerenności narodu
§ zasada suwerenności i niepodległości RP
§ zasada legalizmu
§ zasada pomocniczości
§ zasada społecznej gospodarki rynkowej
§ zasada republikańskiej formy państwa (nazwa: Rzeczpospolita)
§ zasada reprezentacji politycznej
§ zasada demokratycznego państwa prawa
§ zasada podziału i równowagi władzy
§ zasada pluralizmu społecznego
§ zasada zrównoważonego rozwoju
§ zasada sprawiedliwości społecznej
Trójpodział władzy
Trójpodział władzy to podział sfer funkcjonowania państwa, spopularyzowany przez francuskiego myśliciela oświecenia, Monteskiusza. Monteskiusz nie był twórcą koncepcji trójpodziału władzy, a więc mówienie o "monteskiuszowskim trójpodziale władz" jest błędem. Problemem rozdziału władz filozofowie zajmowali się co najmniej od czasów koncepcji Marsyliusza z Padwy, o ustroju mieszanym (rządach mieszanych) i suwerenności ludu, które to koncepcje miały duży wpływ na poglądy Monteskiusza.
Wedle założeń Monteskiusza władza dzieliła się na:
· władzę ustawodawczą stanowioną przez parlament za pomocą uchwał, które tworzą prawo,
· władzę wykonawczą będącą w rękach króla/monarchy/prezydenta lub rządu, który wprowadza prawo w życie,
· władzę sądowniczą sprawowana przez sądy i trybunały, wydające wyroki na podstawie obowiązującego prawa.
Wszystkie trzy rodzaje władzy powinny być równorzędne, niezależne od siebie i jednocześnie nawzajem się kontrolować. Dzięki temu państwo funkcjonuje bez zakłóceń. Powierzenie całej władzy jednej osobie lub instytucji prowadzi do nadużyć. Trójpodział zyskał uznanie jeszcze w XVIII w. Obecnie jest to najbardziej rozpowszechniony system sprawowania władzy na świecie. Polska też znajduje sie w strefie trójpodziału władzy. Mimo, że koncepcja trójpodziału władzy jest dominująca, należy pamiętać, że nie da się wszystkich organów administracji/władzy państwowej zakwalifikować do jednego z trzech elementów tegoż podziału, bowiem takich organów jak np. NIK bądź Rzecznik Praw Dziecka nie da się "przypisać" do władzy ustawodawczej, wykonawczej czy sądowniczej.
Sejm - od końca XIV w. najwyższy organ władzy ustawodawczej w Polsce.
W III Rzeczypospolitej Sejm stanowi pierwszą izbę polskiego parlamentu. Składa się on z 460 posłów, wybieranych w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i proporcjonalnych, w głosowaniu tajnym (wybory pięcioprzymiotnikowe). Kadencja Sejmu, zgodnie z Konstytucją, trwa 4 lata; biegnie od dnia pierwszego posiedzenia nowo wybranego Sejmu i trwa do dnia poprzedzającego dzień zebrania się Sejmu następnej kadencji.
Obecny Sejm obraduje ciągle, jego obrady są jawne (transmitowane przez radio i telewizję). Do pomocy w jego działaniu powołana jest Kancelaria Sejmu.
Organy Sejmu
§ Marszałek Sejmu
§ Prezydium Sejmu
§ Konwent Seniorów
§ Komisje sejmowe
Marszałek Sejmu w Polsce jest najważniejszym przedstawicielem izby niższej parlamentu, stoi na straży praw i godności Sejmu RP i kieruje jego pracami. Według ważności urzędów w Polsce, druga osoba w państwie.
Wybór
Wybierany jest spośród posłów na początku kadencji Sejmu. Kandydaturę zgłosić może grupa 15 posłów, a wyboru dokonuje się większością bezwzględną głosów. Po wyborze Marszałka dokonuje się wyboru jego zastępców - wicemarszałków.
Zadania
o reprezentuje Sejm,
o zwołuje posiedzenia Sejmu,
o przewodniczy obradom Sejmu i Zgromadzenia Narodowego,
o czuwa nad tokiem i terminowością prac Sejmu i jego organów,
o kieruje pracami Prezydium Sejmu i przewodniczy jego obradom,
o zwołuje Konwent Seniorów i przewodniczy jego obradom,
o nadaje bieg inicjatywom ustawodawczym i uchwałodawczym oraz wnioskom organów państwa skierowanym do Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu,
o załatwia sprawy z zakresu stosunków Sejmu z parlamentami innych krajów,
o sprawuje pieczę nad spokojem i porządkiem na całym obszarze należącym do Sejmu oraz wydaje stosowne zarządzenia porządkowe, w tym o użyciu w razie konieczności Straży Marszałkowskiej,
o nadaje, w drodze zarządzenia, statut Kancelarii Sejmu,
o ustala projekt budżetu Kancelarii Sejmu,
o powołuje i odwołuje Szefa Kancelarii Sejmu,
o wyznacza termin wyborów prezydenckich...
magara2