Otoczenie podmiotowe-obiekty,z których będziemy korzystac:1.siła robocza(ludzie o różnych kwalifikacjach),2.srodki pracy(maszyny, urządzenia,sprzęt,narzędzie)a)trwałe,takie które biorą udział wielokrotny w działalności produkcyjnej i musza służyć dłużej niż na 1 rok,wartość początkowa pierwsza nie może ulec zmianie obecnie 3,500 zl,od srodków trwałych nalicza się amortyzację,amortyzacje ustala Min.Finansów i prezes Gus.3.przedmioty pracy:surowce:to co daje matka natura,potrzebne do obrobki dla naszych potrzeb od ucięcia do tartaku,materiał:od tartaku(po przeróbce-to co zostało w części zrobione.
Zysk-należy do właściciela srodków pracy i przedmiotów pracy.Funkcje pieniądza-miernik wartości:wydatki związane z nabyciem środkówi przedmiotów pracy,funcja fikcyjna,bo nie występuje fizycznie.
Koszty w przedsiębiorstwie-są ewidencjonowane czyli przechodzą przez rachunkowość i księgowośc gdzie nastepjue ewidencja,kalkulacja i sprawozdawczość (analiza,komentowanie,szukanie obniżenia kosztów).Rachunkowość składa się z 2 częsci:1.tworzenie dokumentów obligatoryjnych,bilansu zyskow i strat które należy ukazac kontroli zewnętrznej2.księgowość zarządcza-służy menagerom,kierownikowi budowy itp.,nie wymaga się ujawnienia tych dokumentów kontroli zewnętrznej.Organizacja-to kategoria ekonomiczna,prawana i obiektywna,funkcjonująca niezależnie od istniejących ustrojów społecznych w poszczególnych krajach.Najogólniejsza def.organizacji pochodzi z nauki o normach i zasadach prawnego i skutecznego działana.Wg.Kotarbinskiego org.to pewien rodzaj całości,której wszystkie składnikiwspółprzyczyniaja się do powodzenia całości.Organizacja należy do nauk z gr.ergologicznych czyli ergon-nauka,logos-praca,organizo od gr.słowa –tworzenie uporządkowanej harmonijnej całości.Systemem (całością) złozonym z czterech podstaw. elementów (podsystemów) Ludzie – uczestnicy organizacji wraz z ich kwalifikacjami, hierarchią wartości, oraz motywacjami do działania (podsystem społecznej organizacji). Zadania – rozumiane jako zbiór zamierzeń przewidzianych do realizacji, w określonym przedziale czasu.
Technologia – obejmująca zbiór sposobów osiągnięcia celów, spełnienia funkcji, realizacji zadań cząstkowych (metody, techniki, podsystem techniczny).Struktura – to ogól realizacji obejmujący przede wszystkim stosunki i oddziaływania poszczególnych elementów. Organizacje dzielimy w trzech znaczeniach: 1)rzeczowym- rzecz składająca się z innych części (ujęcie statyczne) 2)czynnościowym- np. musimy zapewnić org plan budowy (ujecie dynamiczne)3)atrybutowym- okreslamy stosunek poszczególnych części przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo-podstawowy podmiot gospodarczy,wyodrębniony z otoczenia prawnie, ekonomicznie, organizacyjnie.Szkoły zarządzania:1.klasyczna szkoła zarządzania: Naukowa organizacja pracy Teoria stworzona przez F.Taylora, który oparł swą filozofię na czterech zasadach:- zarządzania, celem ustalenia najlepszej metody wykonywania każdego zadania
- naukowego doboru robotników, przydzielając im pracę, do której się najbardziej nadają- naukowego wyszkolenia i doskonalenia robotników- dobrej współpracy między kierownictwem a robotnikami Metody te doprowadziły do okresowego wzrostu wydajności pracy i zwiększenia płac,
Klasyczna teoria organizacji Powstała w wyniku poszukiwania zasad zarządzania złożonymi organizacjami,
Uważany za założyciela H. Fayol próbował określić zasady i umiejętności skutecznego zarządzania. Zajmował się całością organizacji, skupiał uwagę na zarządzaniu, które jego zdaniem stanowiło najbardziej zaniedbana funkcją przedsiębiorstwa, Twierdził, że kierowanie to umiejętność jak każda inna-można się jej nauczyć. M. Weber opracował teorię biurokracji w zarządzaniu. Za idealna organizację uważał biurokrację tj. organ o określonej formalnie strukturze hierarchicznej, rządzącej się wyraźnie sformułowanymi przepisami i liniami podporządkowania, Zmierzał do usprawnienia organizacji przez doprowadzenie do przewidywalności i sprawności ich operacji,
2.Szkoła behawioralna – szkoła zachowań ludzkich-humanistycznaZapoczątkowana przez Ruch Stosunków Współdziałania. W wyniku doświadczeń E, Mayo określił typ „człowieka społecznego” motywowanego potrzebami społecznymi, pragnącego takich stosunków w pracy, które dają zadowolenie, co poprawia wydajność.
A. Maslow i D. McGregor już jako behawioryści wnieśli dwa nowe wymiary do nauk o zarządzaniu. Po pierwsze przedstawili bardziej wyrafinowane poglądy na człowieka i jego motywacje, Po drugie zastosowali metody badań naukowych do analiz sposobów zachowania się ludzi w organizacji jako całości. Wg Maslowa dążenie do zaspokajania potrzeb jest hierarchiczne. U podstawy znajdują się potrzeby fizjologiczne oraz bezpieczeństwa, u góry potrzeby ego i samorealizacji. McGregor opracował teorię X – mówi, że praca jest nieprzyjemna dla pracowników i dlatego należy ich motywować siłą, pieniędzmi i pochwałami, i teorię Y – założenie, że ludzie z natury są motywowani do pracy i dobrego wykonywania zadań,Z-teorię człowieka elektycznego. Zasada Synergi-mowi ze dwa współpracujące ogniwa produkują więcej razem niż ywnosi artmetyczna suma ich wydajności każdego z osobna.Zasada Entropi-każdy system,który nie podlega modernizacji sam prwadzi siebie do samozagłady.Zasada harmonizacji-stworzona przez K.Adamieckiego to prawo harmoni doboru i działania organów pracy zbiorowej z 1924r.Mówi: współpraca ogniw uważa się za właściwą jeżeli umożliwia ona wykonanie procesu w sposób ciągły ze stałym natężeniem strumienia produkcji.Wpływ na harmonizację mają:czas pracy,warynki pracy,motywacja,ergonomia,niezawodność,stosunki międzyludzkie,wydajność i organizacja.Wyrożniamy dwa modele:*zdeterminowany- jego parametry jesteśmy w stanie określic*losowy- okreslamy prawdobodobienstwo wystapienia pewnych zjawisk; wg jakiego rozkładu przebiega proces.Dla procesów dokładnie sharmonizowanych wydajność jest okreslona jako równa wydajności najsłabszego ogniwa.Procesy produkcyjne uważamy za sharmonizowane jeżeli wykazują jednakowe wartości oczekiwane czasów realizacji i charakteryzuja się jednakowym tych czasów.Charmonizacje procesu produkcyjnego można przedswatic w ujeciu ilościowym,czasowym,przestrzennym,motywacyjnym,ergonomicznym.Prawo Chawthorne-pracowicy tym lepiej pracuja im bardziej są przekonani,ze przełożeni się nimi interesują.Zasada przekory-stw.przez Le Chatelier-jeżeli pewien system mechaniczny, techniczny znajduje się w równowadze,to znajdą się bodzce które chca ta równowagę zepsuć,to wewnątrz systemu są antybadzc,które do tego nie doprowadzą. Follett Mary była jedną z pierwszych osób, które analizowały psychologiczne aspekty konfliktów w organizacjach. Sformułowała tzw. prawo sytuacji, mówiące o tym, że polecenia "powinny składać się z decyzji tych którzy je dają i tych którzy je przyjmują". Współpracownicy powinni do każdej sytuacji podchodzić jak partnerzy, a nie jak podwładni i przełożeni. </div> Uważała, że konflikty to coś zupełnie normalnego. Co więcej, mogą nawet przynieść korzyści zainteresowanym stronom, o ile te będą potrafiły racjonalnie go rozwiązać (poprzez integrację lub kompromis). W przeciwnym wypadku może dojść do bardzo groźnego zjawiska zwanego "utajeniem konfliktu". Konflikt może bowiem ujawnić się w najmniej spodziewanym dla organizacji momencie, z siłą która uniemożliwi jego rozwiązanie.Autorytet-*klasyczy-macie mnie słyuchac,bo jestem nauczycielem*przyzwolenia-pracownicy sami podporzadkowywuja się przełożonemu,bo uważaja ze ma wiedze,dobre cele. Motywacja-wg.behaw.każdy kierownik powinien znac zasady motywowania ludzi.:*klasyczna(Taylor)-im więcej pracujesz tym wiecej zarabiasz*wg.behawiorystów-o wiele więcej znaczy uznanie-teoria oczekiwan człowieka,zalezy od siły pragnienia i oczekiwań zaspokojenia.H.Fayol-twóra przedsiębiorstwa-zaczał analizowac struktury organizacyjne.Wg.niego kazde przedsiębiorsto pełni fun:techniczna,ochronna,rachunkowa,finansowa,handlowa,kierownicza:planowanie,organizowanie,rozkazywanie,koordynowanie,kontrolowanie.Stworzył 14 zasad sprawnego organizo.przedsięb.:podział pracy,autorytet,dyscyplina,jednośćjedność rozkazodawcza,jedność kierownictwa,podporzadkowanie interesu osobistego interesow ogołu,wynagrodzenie,centra central,hierarchia,ład,sprawiedliwosc,stabilizacja personelu,inicjatywa,harmonia.Struktury organizacyjne:
Struktura liniowa to taka w której sprężenia funkcjonalne pokrywają się ze sprężeniami funkcyjnymi.
Zalety: jedność kierownictwa szybkość podejmowania decyzji
łatwość przekazywania dyspozycji wyraźny podział władzy, kompetencji i odpowiedzialności Wady:rozbudowana hierarchia zarządzania
tendencja do centralizacji Struktura funkcjonalna
polega na podporządkowaniu wykonawców kierownikom funkcjonalnym. Ta funkcjonalność polega na specjalizacji, realizacji określonych funkcji w związku z tym, podwładni podlegają nie tylko przełożonemu służbowemu ale także kierownikom funkcjonalnym wydającym dyspozycje dotyczące sposobów wykonywania funkcji. Zalety:specjalizacja funkcji kierowniczych możliwość uzyskania kompetentnej rady, bezpośredni kompetentny nadzór, Wady:
dezorientacja wykonawców spowodowana występowaniem sprzeczności decyzyjnych,
trudności w rozliczeniu kompetencji i odpowiedzialności
trudności koordynacji czynności kierowniczych. Struktura sztabowa charakteryzuje się jednoczes.wykozyst.obu zasad: jednoosobow.kierow. i specjalistycz. wsparcia dla zarządzania.
Stanow. i kom.sztabowe powołuje się do wspomagania kierow.liniow. w zakresie zagadnień szczegół. związ.z zarzadzan. Kierow.liniow. zachowuje uprawnienia odpowiedz. za podleg. mu jedn. Podejmuje decyzje i wydaje polecenia. Pomoc kom.sztabowych polega na opiniow.,doradzaniu, progzozow, opracowaniu wariantów decyzji.
Zalety: zachowanie zbieżności hierarchii i zasady jednoosobowego kierownictwa wykorzystanie zasady rady kompetencyjnej, jednoznaczny podział kompetencji i odpowiedzialności Wady tendencje do formalizacji i biurokratyzacji oraz możliwość występowania sporów kompetencyjnych między kierownikami sztabowymi a funkcjonalnymi. Struktura dywizjonalna
wyodrębnia somodzielne jedn. w oparciu o kryterium przedmiotowe, geograf.., grupę odbiorców, pojawia się gdy wystepuje znaczne zróż.produkt. i rynków, duże rozm.org.,silna potrzeba władzy u kierow.jednostek-dywizji.
Zalety: -możl.podejmow.szybioch i trafnych dec
-odciązenie kier.naczel. -szybkie dost.produk. do potrzeb rynku Wady: -mała mozliwość dostosow.się do nastep. zmian
-mozliwość rywaluizacji miedzy dywizj.
-rozbudowana struktura Struktura macierzowa –określana jest jako system podwójnego podporządkowania. Istnieją w niej 2 typy struktur: 1.o charakterze funkcjonalnym lub zakładowym –kolumny 2.stanowi swoistą nakładkę (tu następuje łączenie ludzi z różnych działów, pionów) – powstają profesjonalne zespoły wykonujące określone zadania lub czynności - wiersze
Zalety :-daje możliwość zwartego skupienia zespołów zadaniowych w realizacji strategicznych celów organizacji. Nie wymaga ona takiej koordynacji, jakiej wymagają poprzednie struktury, czyli problem koordynacji ulega złagodzeniu. Głównym elementem jest tu zespół skoordynowany wewnętrznie4 (nie wymagający kontroli z zewnątrz ).
Jest to struktura elastyczna, która może być dostosowana do zmieniających się potrzeb organizacji -uspraw.przepł.inform.
Wady : nie każdy człowiek potrafi się do niej dostosować, funkcjonować, ludzie w niej pracujący muszą mieć zdolności interpersonalne, potrafić pracować w zespole
brak ściśle określonej hierarchii, ale takie struktury mają rację bytu w firmach o bardzo wysokim stopniu rozwoju
zerwanie z zas.jedności rozkazodastwa
wysokie koszty wdrożenia. Struktura formalna i nieformalna org. “Góra lodowa” organizacji Schematy org. służa do przedstaw. formalnej struk.org. oraz pokazują kto ponosi odpowiedzialność za okresl. zadania. Nieformalna struk.org to nie zapisane w dokumentach i oficjalnie nie uznawane stosunki niedzy członkami org. pojawiające się w wyniku osobistych i grupowych potrzeb pracowników, które mają wpływ na podejmowane decyzje. Metody pracy: 1.Metoda kolejnego wykonania-najdłuzszy czas wykonania,T=n*t,t-czas realizacji jednej działki roboczej,pomiędzy jena a drugą działką roboczą max.czas t1~t2~t3=+-15%2.Metoda równoległego wykonania-metoda o czasie realizacji najktótszymT=t,3.Metoda pracy równomiernej-metoda o średnim czasie wykonania,t=r*n,T=t+r(n-1),r-rytm-czas jaki upływa między wejściem jednej brygady i zejściem innej brygady w działce roboczej. Na czas realizacji t=tpz+ttech+tpo+tpf+tptech,
tpz-czas przygotowawczo-zakończeniowy,ttech-czas technologicznt,tpo-cz.przer odpoczynkowych,tpf-c.przer fizjologicznych,tptech-cz.przer technologicznych.
MPR –dla obiektów jednorodnych:charakteryzuje jednakowa technologia wykonania poszczególnych rodzajów procesów pomimo że wielkości wykonywanych może być różna na poszczególnych działkach. Działki mogą różnić się długością, powierzchnią, przestrzenią ale mają taką samą technologię konstrukcję i metodę wykończenia obiektu.
Dla obiektów jednorodnych jest proporcjonalność między wielkością działki a pracochłonnością ,dla obiektów niejednorodnych: HARMONOGRAM-to graficzna forma przedstawiajaca rozne procesy produkcyjne na budowie i ich wzajemne powiazanie w czasie.
1.harmonogram ogólny –wykonany dla konkretnego obiektu,składa się z trzech części analitycznej, graficznej i sprawdzającej, dzięki harmonogramom wiemy jaka ilość pracowników będziemy potrzebowac. Nie potrafimy określić które z robót stwarzają największe zagrożenie pod kątem niedotrzymania terminów; Nie potrafimy też określić zapasów czasowych pomiędzy poszczególnymi robotami;
Te wszystkie wady sprawiły że zaczęto szukać nowych form.2.harm.szczegółowy-z dokładnościa do 1 dnia,czasem nawet do 1 min.3.Harm.dyrektywny-dla całego zadania inwestycyjnego,podajemy realizowane obiekty,czas realizacji,koszty,powierzchnie obi. 4.har.finansowy, 5.harm.ludzi i sprzętu-kiedy zamowic sprzet, koparke, gdzie zamowic. Metody sieciowe- pojawiły się w USA,w latach 60.Klasyfikacja MET.Sieciowych: -wg sposobu rysowania
*jednopunktowe,*dwupunktowe,
-wg sposobu określania czasu podziału czynnosci: (czas zdeterminowany(critical path metod), losowy(Pert)
-wg zakresu analiz: (możemy analizowac tylko czas, koszty, łącznie czas i koszty)Dzisiaj zazwyczaj analizuje się zarówno czas jak i koszty. ZDARZENIE jest to moment czasowy w którym rozpoczyna się lub kończy co najmniej jedna czynność, zdarzenie jest bezwymiarowym punktem na osi czasu. Zdarzenie u zbiegu – zbiegają się tu co najmniej dwie czynności, zdarzenie rozrodu- po zakończeniu jednej czynności możemy rozpocząć trzy inne. Zależność czasowa (technologiczna) jest to czynność pozorna służąca do pokazania zależności miedzy zdarzeniami i czynnościami. Metody sieciowe pozwalają określić luzy czasowe.Ma zerowy czas trwania. DZIAŁANIE jest to dowolna część przedsięwzięcia pochłaniająca pewne środki na ich realizacjie.
i-------j przyjmujemy że długość odcinka nie ma znaczenia bo wykonujemy sieć bez czasu, ważny jest zwrot strzałki,info.o kolejności wykonania czynności. Sieć ZALEŻNOŚCI – jest to graficzne przedstawienie planu przedsięwzięcia pokazujące wzajemne zależności między różnymi działalnościami.Moze mieć tylko jedno zdarzenie początkowe i koncowe.Zdarzenie krytyczne to zdarzenie majace zapas=0,
Zdarzenia krytyczne i czynności krytyczne tworza pewien ciag zdarzen,który nazywamy sciezka krytyczna(droga krytyczna) Wszystkie czynności na drodze krytycznej muszą wystąpić w chwili zdarzenia początkowego i zakończyć się w chwili zaistnienia zdarzenia końcowego. Droga krytyczna determinuje czas trwania przedsięwzięcia gdyż jest to ciąg czynności o najdłuższym czasie trwania. 4 Rodzaje zapasów:
*Zapas całkowity Zc= Tj1 – Ti0 – tijrezerwa czasu,która można wykorzystac na wykonanie innej czynności bez wpływu na termin zakończenia realizacji., *Zapas swobodny Zs=Tjo –Tio –tij przerwa czasu jaką dana czynność rozporządza bez wpływu na zapasy jakie mają następne czynności w tym samym ciągu.
*Zapas warunkowy Zw= Tj1 – Ti1 – tij przerwa czasu jaką dane czynność rozporządzą bez wpływu na zapasy jakie mają poprzednie czynności tego samego ciągu.
*Zapas niezależny Zn= Tj0 – Ti1 – tij wyst. Bardzo rzadko jest tylko rozważaniem teoretycznym.Metoda losowa PERT-opracowana przez koncern Duporta,wykonanie jakiejsc czynności jest zmienna losową. Parametry rozkładu prawdopodobieństwa czasu zakończenia zadania szacuje się na podstawie trzech zmiennych: *optymistycznego czasu zakończenia zadania(a) *najbardziej prawdopodobnego czasu zakończenia zadania(m) *pesymistycznego czasu zakończenia zadania(b) Czas oczekiwany te=(a+4m+b)/6
W oparciu o te zmienne szacuje się czas oczekiwany zakończenia zadania, który jest podstawą analizy ścieżki krytycznej oraz wariancję czasu oczekiwanego, która określa spodziewaną różnicę szacowanego czasu oczekiwanego zakończenia zadania od rzeczywistego czasu trwania czynności.Im większa wariancja tym wieksze prawdopodobieństwo niepwnosci realizacji czynności w oczekiwanym czasie trwania.Pierwaiastek z wariancji to srednie odchylenie standardowe-okresla niezawodność czasu trwania czynności. σte=b-a/σ-odchylenie standardowe
σte2=(b-a/σ)2 –wariancja, Niezawodność-jest to zdolność obiektu, do spełniania wymogów normowych.Objekt jest niezawodny, jeżeli podlega oczekiwanej regule zachowania, jest zawodny, gdy tej regule nie odpowiada. Jest to liczba zawarta pomiędzy 0 a 1(1-obiekt niezawodny, 0- obj. UszkodzonyR(t)=P(T≥t)1-F(t) Założenie, że czas poprawnej, bezawaryjnej pracy jest zmienną losowa T o rozkładzie F(t).
Niezawodność systemu-jest funkcją niezawodności jego elementów składowych, wyrażoną w postaci prawdopodobieństwa określającego jakość wykonania przez daną strukturę powierzonych zadań-α(t)=1 gdy t=xi i=1,2,…;0 gdy t=yi i=1,2…Struktura niezawodności systemu zależy od:
-struktury funkcjonalnej systemu, tzn. od tego w jaki sposób elementy systemu są połączone konstrukcyjnie, technologicznie, organizacyjnie-zadań, które ma dany system wykonać-oddziaływanie na system wielu czynników zewnętrznych i wewnętrznych wchodzących w skład jego otoczenia Na niezawodność budowy maja wpływ:wielkość,dostępność srodkow produkcji,met.organizacji budowy,technologia wykonania.warunki realizacyjne,problemy kadrowe,awryjnosc maszyn,nierytmiczność dostaw,wprowadzenie innowacji.Współczynnik gotowości obiektuprawdopodobieństwo poprawnej pracy obiektu w pewnym okresie czasu *Kgm=T1/T1+T2-wspolczynnik gotowości mechanicznej,gdzie T1-sredni czas pracy miedzy przestojami,T2-czas przestojów,Kgo=T3/T3+T4-wspo.gotowosci organizacyjnej,T3-sr.czas pracy miedzy przestojami,T4-czas przestojów z przyczyn organizacyjnych.
Struktury organizacyjne na pl. budowy
*s. szeregowa - niezawodność jest iloczynem niezawodności poszczególnych komórek,przy awari wszystko stoi
R(t)=R1*R2*…Rn R(t)=ΠRi(t) *s. równoległa - funkcjonuje z mniejszą wydajnością,system przy awarii dalej pracuje R(t)=1-Π[1-Rj(t)] *s. szeregowo-równoległa *s. równoległo- szeregowa
Dokumenty budowlane :
Kierownik budowy powinien dostać ABSOLUTORIUM.
*dziennik budowy: I częsć – wpisy co zrobiono;
II – czas realizacji od kiedy do kiedy;
Kierownik budowy ma obowiązek zgłaszać w dzienniku roboty zanikające. Inspektor powinien być 2x w tygodniu na budowie, nie mniej. *ksiązka obmiarów – robi się z natury, to wszystko się mierzy zakres robót i ich ilość potwierdza inspektor i potwierdza ze zostały wykonane;
Normy jakościowe: -pracy: czasu, wydajności, pracy maszyn i ludzi;...
kkris2