Graduale1961_ritus-objasnienie.pdf

Rubryki „De Ritibus Servandis in Cantu Missae” Graduału Rzymskiego

(w oparciu o przekład x. Dra Surzyńskiego)

Obrządki w czasie śpiewu mszalnego

I. Gdy kapłan przystępuje do ołtarza, śpiewacy zaczynają Antyfonę na wejście . W dni

powszednie jeden tylko kantor intonuje aż do gwiazdki *; w święta i w niedziele zaś dwóch

kantorów; w wielkie uroczystości zaś, jeżeli liczba śpiewających jest dosyć wielka, intonuje

czterech kantorów. Chór lub schola śpiewa dalej aż do psalmu. Pierwszą część wiersza psalmowego

aż do gwiazdki i wiersz Gloria Patri sami tylko kantorzy śpiewają, resztę wiersza śpiewa cały chór.

Następnie cały także chór powtarza antyfonę aż do psalmu.

Jeśli kapłan z asystującymi wchodzi dłuższą drogą do kościoła, po prześpiewianiu Antyfony

na wejście , można śpiewać wiele innych wierszy tegoż psalmu. W tym wypadku po każdym

wierszu, lub co dwa wiersze można powtarzać antyfonę i kiedy celebrans dojdzie do ołtarza,

przerwawszy, jeśli potrzeba, psalm, śpiewa się Gloria Patri i powtarza antyfonę po raz ostatni.

Kiedy Antyfonę na wejście powtarza się po wierszu psalmu, jej zakończenie bierze się z

wiersza Gloria Patri , jeśli ten posiada specjalne zakończenie. Na przykład w antyfonie Ad te levavi :

Gdy po wierszu psalmu nie powtarza się antyfony:

Gdy po wierszu psalmu powtarza się antyfonę:

II. Po skończeniu Antyfony na wejście , chór lub schola śpiewa na przemian z kantorami albo

z drugim chórem trzy razy Kyrie eleison , trzy razy Christe eleison i znowu trzy razy Kyrie eleison .

Ostatnie jednak Kyrie dzieli się na dwie albo i na trzy części oddzielone jedną lub dwoma

gwiazdkami. Jeżeli Kyrie dzieli się na tylko dwie części, tj. jeśli ma tylko jedną gwiazdkę, wtedy

pierwszą część śpiewają sami kantorzy lub pierwszy chór, drugą część zaś wszyscy. Jeżeli Kyrie

dzieli się na trzy części, i dlatego pierwsza część na końcu ma jedną gwiazdkę, a druga dwie, wtedy

pierwszą część śpiewają ci sami, co wyżej; drugą zaś część, będącą powtórzeniem melodii

pierwszej części, śpiewa drugi chór; a dopiero trzecią część wszyscy złączonemi głosy kończą.

Zachodzi nieraz i pięć części; wtedy sposób dzielenia chórów oznacza się podobnież jedną lub

dwoma gwiazdkami i na mocy tego, co wyżej powiedziano, łatwo będzie zrozumiany.

III. Celebrans zaczyna wyraźnym głosem śpiewać Gloria in excelsis Deo ; chór zaś, lub

schola, śpiewa dalej: Et in terra pax hominibus , itd. Także i tutaj śpiewacy podzieleni na dwa chóry

na przemian sobie odpowiadają, albo też chór śpiewa na przemian z kantorami. Następnie chór

odpowiada na Dominus vobiscum .

IV. Po skończeniu Epistoły bądź Lekcji, jeden lub dwóch śpiewaków zaczyna responsorium

zwane Graduałem, i śpiewa aż do gwiazdki *, a wszyscy, albo też tylko wyznaczeni osobno

kantorzy, śpiewają z przynależną uwagą dalej. Dwóch śpiewa wiersz Graduału, a dopiero przy

końcu, od gwiazdki począwszy, śpiewa cały chór; albo też na sposób responsorialny, jeśli to

dogodne, dwóch kantorów śpiewa wiersz do końca, a wszyscy powtarzają pierwszą część

responsorium aż do wiersza.

Jeżeli ma się śpiewać Alleluia, Alleluia z wierszem, wtedy pierwsze Alleluia śpiewa jeden

lub dwóch aż do gwiazdki *, chór zaś powtarza Alleluia i dodaje neumę, czyli jubilację,

przeciągając samogłoskę a . Kantorzy śpiewają wiersz, którego zakończenie, od gwiazdki, wszyscy

śpiewają. Po skończeniu wiersza, kantor lub kantorzy powtarzają Alleluia , a chór dodaje tylko

neumę.

Po Siedemdziesiątnicy opuszcza się Alleluia i wiersz po nim następujący, a śpiewa się

Traktus , którego wiersze śpiewają na przemian dwa chóry nawzajem sobie odpowiadające, albo

pierwszy wiersz kantorzy, a drugi cały chór.

W czasie wielkanocnym opuszcza się Graduał , a w jego miejsce śpiewa się Alleluia,

alleluia z wierszem, jak wyżej. Następuje zaraz jedno Alleluia , które rozpoczyna jeden lub dwóch

śpiewaków, śpiewając aż do gwiazdki przed neumą; a cały chór śpiewa do końca bez powtarzania.

Wiersz i jedno Alleluia na końcu śpiewa się w sposób wyżej podany.

Sekwencje śpiewają na przemian albo kantorzy i chór, albo dwie połowy chóru.

V. Po Ewangelii celebrans intonuje Credo in unum Deum (jeżeli przypada), a chór lub schola

śpiewa dalej Patrem omnipotentem - aż do końca, razem albo na przemian według miejscowego

zwyczaju.

VI. Antyfonę na Ofiarowanie intonuje jeden, dwóch albo czterech kantorów, podobnie jak

antyfonę na Wejście, a kończą ją wszyscy.

Po antyfonie można śpiewać dawne gregoriańskie melodie tych wersetów, które kiedyś po

niej śpiewano.

Jeśli zaś antyfona na Ofiarowanie wyjęta jest z jakiegoś psalmu, można śpiewać i inne

wiersze tegoż psalmu. W tym wypadku po każdym wierszu lub co dwa wiersze psalmu można

powtarzać antyfonę, a po skończeniu Ofiarowania, kończy się psalm doksologią Gloria Patri i

powtarza się antyfonę. Jeśli natomiast antyfona nie jest wyjęta z psalmu, można wybrać psalm

odpowiadający uroczystości. Po zakończeniu antyfony na Ofiarowanie można również zaśpiewać

jakiś krótki utwór łaciński, który jednak ma odpowiadać tej części Mszy. Nie należy go przeciągać

poza Sekretę.

VII. Po prefacji chór śpiewa dalej Sanctus itd. Sanctus i Benedictus łączy się, jeśli się je

śpiewa według melodii gregoriańskich; w przeciwnym wypadku Benedictus śpiewa się po

Konsekracji.

W czasie Konsekracji winien umilknąć wszelki śpiew, a także, tam gdzie jest taki zwyczaj,

gra na organach i innych instrumentach muzycznych.

Po Konsekracji zaleca się święte milczenie aż do Pater noster , chyba, że trzeba odśpiewać

Benedictus .

VIII. Zaraz po odpowiedzeniu na Pax Domini śpiewa się trzy razy Agnus Dei . Jeden, dwóch

lub czterech kantorów intonuje, a cały chór śpiewa dalej; albo dwa chóry śpiewają na przemian, na

końcu zaś wszyscy razem śpiewają Dona nobis pacem , a na mszach za zmarłych ostatni tylko

wyraz: sempiternam .

IX. Antyfonę na Komunię zasadniczo winno się śpiewać wtedy, gdy celebrans spożywa

Najświętszy Sakrament. Jeśli zaś udziela się Komunii św. wiernym, zaczyna się śpiewać antyfonę,

gdy kapłan udziela Komunii św. Antyfonę intonuje jeden, dwóch lub czterech kantorów, podobnie

jak antyfonę na Wejście. Jeśli antyfona na Komunię jest wzięta z jakiegoś psalmu, wolno śpiewać

inne wiersze tego psalmu. W tym wypadku po każdym wierszu lub co dwa wiersze można

powtarzać antyfonę, a po zakończeniu Komunii św., kończy się psalm doksologią Gloria Patri i

powtarza antyfonę. Jeśli natomiast antyfona nie jest wyjęta z psalmu, można wybrać psalm

odpowiadający uroczystości i czynności liturgicznej . 1

Po zakończeniu antyfony na Komunię , zwłaszcza jeśli Komunia wiernych się przeciąga,

można także śpiewać utwór łaciński, odpowiadający świętej czynności.

Kapłan lub diakon śpiewa Ite missa est , lub Benedicamus Domino , a chór według tej samej

melodii odpowiada: Deo gratias.

Na Requiescant in pace we mszy za zmarłych odpowiada się Amen .

1 Edycja typiczna posiada tu link http://scholastmaur.free.fr/versus_psalmorum_et_canticorum.pdf (przyp. tłum.)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: