Stefan Wojnecki - Moja teoria fotografii(1).pdf

(373 KB) Pobierz
Moja teoria fotografii 2005.doc
Stefan Wojnecki
MOJA TEORIA FOTOGRAFII
Poznań 1999
Uzupełnienie 2005
SPIS TREŚCI
ontologia
podstawowe zakresy pojęcia fotografii strona 4
fotografia pojmowana jako odbicie rzeczywistości ” 4
fotografia pojmowana jako ślad rzeczywistości ” 6
fotografia pojmowana jako zespół znaków ” 6
fotografia pojmowana jako obraz pojęcia ” 6
fotografia pojmowana jako zasłona ” 8
fotografia pojmowana jako model rzeczywistości ” 10
kontekst kulturowy ” 11
aksjologia
nadrzędne wartości fotografii ” 13
etos i mit fotografii ” 14
autonomiczne środki wyrazu artystycznego fotografii ” 15
tożsamość fotografii i fotografa ” 15
etyka fotografa ” 16
metafizyka
pozawizualne odniesienia fotografii ” 18
fotografia a magia ” 19
zakotwiczenie rzeczywistości w fotografii ” 19
działania transracjonalne ” 20
boskość jako atrybut fotografii ” 23
socjologia prefotografia ” 25
fotografia pierwszym obrazem technicznym ” 26
społeczny fenomen fotografii ” 28
fotografia jako pamięć zewnętrzna ” 29
fotografia a kultura popularna ” 31
konsekwencje kultury informatycznej ” 34
fotografia jako komunikat ” 36
2
sfery komunikacji społecznej ” 37
typologia obrazu fotograficznego ” 38
model przestrzeni społecznej komunikacji ” 41
fotografia a pojmowanie przestrzeni ” 43
fotografia a pojmowanie czasu ” 44
historia ujęcie konwencjonalne ” 48
historia fotografii pojmowana jako rozwój autonomiczny ” 48
historia fotografii pojmowana jako rozwój związany ze sztuką ” 50
historia fotografii pojmowana jako rozwój techniczny ” 51
historia fotografii pojmowana jako element kultury i cywilizacji ” 52
literatura uzupełniająca ” 53
3
ONTOLOGIA FOTOGRAFII
Ontologia jest nauką o bycie; jest to teoria bytu, starająca się określić charakter i strukturę rzeczywistości.
Podstawowe zakresy pojęcia fotografii
- fotografia jest to trwały obraz, powstały za pomocą urządzenia działającego na zasadzie camera obscura
i na podstawie światłoczułości
- fotografia jest to trwały obraz, powstały na podstawie zjawiska światłoczułości (fotogram, opalenizna,
liść, rentgen)
- fotografia jest to obraz powstały poprzez działanie światła – promieni świetlnych (film, TV, wideo,
stożek świetlny z rzutnika, obrazy np.żywych mrówek z projektoskopu, działania wykorzystujące
fotografię: sztuka efemeryczna, obiekty, instalacje)
- fotografia jest to obraz techniczny sprawiający wrażenie realności (cybergrafia, rzeczywistość
wirtualna)
- fotografia jest to obraz utworzony z czynników danych a priori
Fotografia pojmowana jako odbicie rzeczywistości
Pogląd ten powstał u zarania fotografii, i rozbudowany został przede wszystkim przez teoretyków
francuskich .
Metafora: fotografia stanowi odbicie w lustrze, oddzielone od obiektu i zamrażające jego wygląd w
momencie fotografowania.
Podstawowe cechy tak pojmowanej fotografii:
- fotografia powstaje poprzez kontakt z obrazowaną rzeczywistością
- fotografia powstaje na drodze automatycznego rysowania obrazu poza świadomością (jakby rysowanie
natury przez nią samą)
- zaznacza się jej podobieństwo do obrazu wzrokowego (wrażenie iluzji, jakby fotografia była materialną
rzeczywistością)
Przegląd poglądów dotyczących pojmowania fotografii jako odbicia rzeczywistości.
Roland Barthes - Światło obrazu :
Fotografia jest świadectwem obecności, pewności tego co się stało, jest wycinkiem historii, dowodem,
potwierdzeniem istnienia tego co było.
Fotografii towarzyszy pojęcie przyległości i przypadkowości (na zdjęciu musi być choćby cień).
Fotografia jest władna konstatowania czasu, jest momentem uwierzytelnienia.
4
Jest to obraz wyjęty, wyciśnięty przez światło.
Jest niezależną rzeczywistością psychiczną, fantomem (widziadłem, zjawą, widmem – zaznacza się wpływ
filmu), jest magią minionego, towarzyszy jej aura prostolinijności.
Fotografia jest to żałosne unieruchomienie, martwy teatr śmierci, produkuje ona śmierć, a fotograf jest jej
producentem.
Edgar Morin - Kino i wyobraźnia : Fotografia jest magią, cieniem, widmem.
André Bazin - Film i rzeczywistość :
Fotografia związana jest z kompleksem mumii, potrzebą obrony przed czasem, jest to balsamowanie czasu.
Fotografia jest nowym obiektem uwolnionym od okoliczności czasowych, jednak pozostaje obrazem czasu,
tworząc fantom chwili.
Fotografia jest to wiara w realność przeniesioną na reprodukcję.
Realność wynika ze świadomości związku przedmiotu i jego odwzorowania, a nie z ich podobieństwa.
Siegfried Kracauer - Teoria filmu :
Fotografia jest wyzwoleniem materialnej rzeczywistości.
Jest to fizyczna, widzialna realność, camera reality; jest ograniczona substancjonalnie, gdzie decyduje
ułamek sekundy.
Fotografia jest przekształceniem, specjalnym rodzajem grafiki.
Fotograf zatraca się w nacierających nań przedmiotach, występuje jakby alienacja podróżnika-badacza - z
poczucia jego własnej nieobecności, jego melancholii (wzrok sprzyja wyobcowaniu). Zostaje tylko mgliste
wspomnienie utraconego przedmiotu pragnień.
Walter Benjamin - Mała historia fotografii , Twórca jako wytwórca , Dzieło sztuki w dobie reprodukcji
technicznej , zawarte w opracowaniu pt. Anioł historii :
W dobie reprodukcji, zaznacza się brak aury dzieła sztuki, brak oryginału (unikatu), a fotografia ujawnia
inną naturę.
Fotografia zachowuje się jak chirurg.
Istnieje jednak aura pierwszych fotografii, Eugéne Atget wyzwolił obiekt od takiej aury.
Fotografia to przypadek, związek czasu i miejsca zdarzenia, dopominanie się o imię. Fotografia jest
wartością magiczną i ekspozycyjna, towarzyszy jej brak dystansu, uwaga jest rozproszona.
Henri Cartier-Bresson : Fotograf traci własną osobowość, jest jak niewidzialny myśliwy, a świat jest
terenem łowów.
Vilém Flusser: Gest fotografującego jest gestem polowania, a obiektem łowów jest informacja. Fotograf
jednoczy się z narzędziem, jest obcy wobec pochwytanego świata.
Dorothea Lange (dokumentalistka w zespole Farm Security Administration, 1937) : Autor zdjęcia nieważny.
Marcel Proust: Fotografia to świadek, fotograf jest obcym z zewnątrz, mamy do czynienia z okrucieństwem
świadka zdarzenia. Dotyk zdjęcia równoważny jest zawładnięciu świata, cudzej własności.
Susan Sontag O fotografii :
Fotografia kojarzy się z nostalgią, powrotem do przeszłości. Jest manifestowaniem władzy nad upływem
czasu. Fotografia jest sztuką żałobną, schyłkowa, a wszystkie fotografie mówią memento mori.
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin