Planowanie – proces definiowania celów oraz określania skutecznych i obiektywnych do przyszłych warunków działania, środków ich osiągania. Na proces planowania składają się 3 podstawowe grupy czynności:
- diagnoza obecnej sytuacji – odpowiedź na pytanie „gdzie jesteśmy ?”;
- projektowanie i wybór celów – „gdzie chcemy być” (określenie celu);
- projektowanie i wybór sposobów realizacji celów – „jakie cele mają być osiągane” (droga do osiągnięcia celu).
Możemy wymienić 5 typów planowania:
Plany operacyjne
Plany taktyczne
Plany strategiczne
Cele operacyjne
Cele taktyczne
Cele strategiczne
Misje organizacji
- cele - przesłanki - wartości - kierunki
Otoczenie
Cele w działalności organizacji spełniają 4 ważne funkcje:
1. Stanowią wskazówkę i nadają jednolity kierunek działania ludzi pracujących w organizacji (pozwalają wszystkim zrozumieć dokąd organizacja zmierza i dlaczego).
2. Skutecznie wytyczanie celów sprzyja dobremu planowaniu, a ono z kolei ułatwia ustalanie celów w przyszłości.
3. Cele mogą być źródłem motywacji dla pracowników organizacji (zwłaszcza jeśli osiągnięcie celu może zostać nagrodzone).
4. Cele dają skuteczny mechanizm oceny i kontroli.
Szczebel – jak sama nazwa wskazuje, cele są ustalane na różnych szczeblach dla różnych szczebli w ramach organizacji. Możemy tu wyróżnić 3 rodzaje celów:
1. Cele strategiczne – wyznaczone na najwyższym szczeblu i dla najwyższego kierownictwa organizacji.
2. Cele taktyczne – ustalone na średnim poziomie dla menadżerów średniego szczebla organizacji.
3. Cele operacyjne – wyznaczone dla menadżerów niższego szczebla.
Rodzaje planu.
Kryterium
Rodzaj planów
- podmiotowe
- plan jednostki organizacyjnej zakładu, przedsiębiorstwa itp.
- przedmiotowe
- branżowe, sektorowe, ogólnogospodarcze
- pole planu
- wycinkowe, problemowe, kompleksowe
- charakter planu
- operacyjny, taktyczny, strategiczny
- w formie planu
- dekoratywny, proceduralny
- czas planowania
- krótko-, średnio-, długookresowy
Ramy czasowe, w których ustalamy cele:
- pierwszy jest celem długookresowym,
- drugi jest celem średniookresowym,
- trzeci jest celem krótkookresowym.
Prezes, dyrektor naczelny
Długookresowy: zapewnić inwestorom 14% zysku.
Średniookresowy: przez przynajmniej 10 lat otworzyć lub zakupić nową sieć sklepów w 5 lat.
Krótkookresowy: W przeciągu roku wynegocjować nową umowę.
Wiceprezes ds. operacji
- długookresowe: otworzenie 150 nowych lokali w ciągu 10 lat;
- średniookresowe: zmniejszenie kosztów pojemników na żywność w ciągu 5 lat;
- krótkookresowe: zmniejszenie przeciętnego czasu oczekiwania klienta o 30 sekund w danym roku.
Wiceprezes ds. finansów
- długookresowe: utrzymanie zadłużenia firmy na wysokości nie przekraczającej 20% płynnych aktywów w ciągu 10 lat;
- średniookresowe: opracować komputerowy system księgowości w ciągu 5 lat;
- krótkookresowe: uzyskać 9% nadwyżki w danym roku.
Wiceprezes ds. marketingu
- długookresowe: zwiększenie sprzedaży przypadającym na 1 punkt o 5% rocznie w ciągu 10 lat;
- średniookresowe: wyznaczenie i przyciągnięcie 2 nowych segmentów rynku w ciągu 5 lat;
- krótkookresowe: opracowanie nowej strategii promocyjnej w ciągu roku.
Menadżer ds. księgowości
- oddzielić funkcje księgowania należności i zobowiązać od innych dziedzin w ciągu 2 lat;
- skomputeryzować w danym roku system płac dla każdej restauracji;
- pokryć faktury w ciągu 30 dni.
Kierownik ds. reklamy
- opracować w ciągu roku regionalne kampanie reklamowe;
- wynegocjować o 5% niższe stawki reklamowe w następnym roku.
Kierownik lokalu
- w ciągu roku wprowadzić system zachęt pracowniczych;
- zmniejszyć odpady o 5% w ciągu danego roku;
- zatrudnić i przeszkolić nowego zastępcę.
Planowanie strategiczne – planowanie opracowywane do realizacji celów strategicznych. Cele strategiczne to ogólny plan zajmujący decyzje dotyczące alokacji zasobów, priorytetów i działań niezbędnych do osiągnięcia celów strategicznych.
Planowanie taktyczne – to planowanie nastawione na osiągnięcie celów taktycznych jest opracowany dla realizacji określanych części planu strategicznego. Plany te zajmują się bardziej realizacją zadań niż ich stawianiem.
Planowanie operacyjne – koncentruje się na realizacji planów taktycznych dla osiągnięcia celów operacyjnych, każdy plan obejmuje dość wysoki zestaw działań.
Cechy
Plan
Strategiczny
Taktyczny
Operacyjny
Zakres
Główny aspekt rodzaju
Duża ilość pól
Pojedyncze działanie lub zadania
Zależność
Bardzo duża ilość zmiennych
Wiele zmiennych
Mała liczba zmiennych
Cele planowania
Misja organizacji
Doprowadzenie do pożądanych rezultatów w krótkim okresie
Wykonanie zadania
Charakterystyka czynności planistycznych
Twórczy
implantastyczny bilansujący, alokacyjny
Odtwórczy – postępowanie według wytycznych
Agregacja informacji
Wysoka
Niska
Ile potrzebuje informacji do wykonania zadania.
Plan długookresowy – obejmuje okres długoletni, są to zazwyczaj plany o charakterze czasowym ok. 10 lat.
Plan średniookresowy – obejmuje okres od roku do 5 lat, są to plany mniej hipotetyczne i mniej narażone na zmiany, niż plan długookresowy.
Plan krótkookresowy – obejmuje okres jednoroczny lub krótszy, plany te bezpośrednio wpływają na codzienne zmiany menadżera.
Bariery w ustalaniu celu i planowania:
1. Niewłaściwe cele – mogą wystąpić w różnych formach, jednak najczęściej oznaczają zaniedbywanie niektórych istotnych celów na rzecz innych.
2. Niewłaściwy system nagradzania
3. Dynamiczne i złożone otoczenie oraz intensywna konkurencja mogą utrudnić organizacji właściwą ocenę przyszłych możliwości i zagrożeń.
4. Niechęć do utrwalenia celu – w wielu przypadkach wiąże się z próbą unikania odpowiedzialności.
5. Opór wobec zmian.
6. Ograniczenie – np.: niedobór zasobów, restrykcyjne polityki rządu czy silna konkurencja.
Przezwyciężenie barier:
1. Zrozumienie znaczenia celów i planów.
2. Komunikacja i uczestnictwo – wszyscy uczestnicy procesu planowania powinni wiedzieć na czym polega n...
lukkar84