CEPHALGIA
EPIDEMIOLOGIA :
· 80 – 90% ludzi miewa sporadyczne bóle głowy w ciągu roku
· 20% męszczyzn i 45% kobiet ma ból głowy con. 1x w tygodniu
· 10 – 15% zasięga z tego powodu porady lekarskiej
PODZIAŁ :
PODZIAŁ ETIOLOGICZNY :
· bóle głowy samoistne (idiopatyczne) :
- ból stanowi istotę (objaw zasadniczy choroby)
- etiologia jest nieznana, a patogeneza niepewna
· bóle głowy objawowe :
- ból głowy stanowi objaw określonej choroby
KLASYFIKACJA IHS 1988 :
mózgu (np. guz mózgu, łagodne nadciśnienie śródczaszkowe, zapalenie
opon)
(np. hiperkapnia, hipoksja, po dializie)
czaszki, szyi, oczu, uszu, nosa, zatok, zębów
PATOGENEZA :
· wrażliwe bólowo struktury wnętrza czaszki :
- opona twarda
- zatoki żylne
- przyzatokowe ujścia dużych żył
- tętnice oponowe
- naczynia kręgu tętniczego podstawy mózgu
- bliższe części pni tt. wewnątrzczaszkowych
- pnie i zwoje nn. czaszkowych V, IX, X
· unerwienie opony twardej :
- r. meningeus n. maxillaris (V2) – dół przedni czaszki i przednia część
dołu środkowego
- r. meningeus n. mandibularis (V3) – dół środkowy czaszki
- r. tentorii n. ophtalmici (V1) – namiot móżdżku
- r. meningeus n. X i IX – częściowo oponę dołu tylnego czaszki
- nn. rdzeniowe C1 – C3 - opona twarda wokół foramen magnum
· wrażliwe bólowo struktury zewnętrzne czaszki :
- powłoki czaszki
- duże pnie tętnicze twarzoczaszki
- tkanki oczodołu
- tkanki jamy nosowej i zatok
- tkanki ucha zewnętrznego i środkowego
- zębodół
- mm. czepca, karku, żwacze, skroniowe
- korzenie nn. rdzeniowych C1 – C3
MECHANIZMY POWSTAWANIA BÓLU :
· ból z pociągania :
- powstaje przy ucisku, rozciąganiu, przemieszczaniu dużych
naczyń żylnych, zatok opony twardej, pni tętniczych
- przyczyną mogą być np. procesy ekspansywne,
ciśnienia śródczaszkowego
· ból naczyniowy :
- zwiazany ze zmianą średnicy i napięcia dużych tętnic mięśniowych
gł. t. środkowej i jej odgałęzień, t. przedniej i tt. oponowych
- przyczyny :
® temperatury ciała (np. ostre zakażenia)
® nadciśnienie tętnicze
® incydenty niedokrwienne
® zatrucia
® jako rezultat niektórych urazów czaszki
· bóle mięśniowe :
- związane ze napięciem, a w rezultacie niedokrwieniem mm. czepca,
karku, żwaczy, skroniowych
® somatyzacja depresji
· bóle rzutowane :
- powstają przy bezpośredniej patologii unerwionych bólowo przez n. V
struktur twarzoczaszki – oka, ucha środkowego i zewnetrznego, jamy nosa
i zatok przynosowych, zębów, stawu skroniowo-żuchwowego,
- wrażenie bólu przenoszone jest na cały obszar unerwienia n. V, co daje
promieniowanie na znacznym obszarze czaszki
· nerwobóle :
- spowodowane bezpośrednim uciskiem, drażnieniem, lub innego rodzaju
uszkodzeniem nerwów zaopatrujących czaszkę
- np. konflikt korzeniowo – naczyniowy :
® ucisk korzenia n.V przez t. móżdzkową górną ® neuralgia n.V
DYNAMIKA OBJAWÓW :
BÓLE GŁOWY OSTRE :
- ból narasta gwałtownie
- zazwyczaj jest pierwszym w życiu chorego bólem głowy o tak gwałtownej
patodynamice
- zmusza pacjenta do natychmiastowego zasięgnięcia porady lekarskiej
·samoistne :
- napad migreny
- napad klasterowego bólu głowy
- wysiłkowy i kaszlowy ból głowy
- ból głowy po stosunku płciowym
· objawowe :
- krwotok podpajęczynówkowy
- zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych i mózgu
- ogólna infekcja (meningismus)
- uraz głowy
- udar mózgu
- przełom nadciśnieniowy
- zatrucia
- piorunujący ból głowy
- popunkcyjny ból głowy
- samoistne podciśnienie śródczaszkowe
- ostre zapalenie zatok obocznych nosa
- jaskra
- choroba wysokościowa
OSTE NAWRACAJĄCE BÓLE GŁOWY :
- ból pojawia się napadowo, następnie ustępuje
- w okresie międzynapadowym pacjent nie odczuwa rzadnych objawów
· samoistne :
- migrena
- klasterowy ból głowy
- nerwobóle (gł. n.V)
- napady Brunsa (blokada dróg płynowych w guzach śródmózgowych)
- tętniak, lub malformacja tętniczo – żylna
...
ludi.lg