Program autorski zabawa a w teatr.doc

Program autorski: Zabawa w teatr Wysłany przez EWOLIK dnia 07-06-2008 o godz. 10:25:41
 

Program ma za zadanie rozbudzenie i rozwijanie wrażliwości estetycznej dziecka i przygotowanie go do uczestnictwa w życiu kulturalnym, do odbioru dzieł literackich i form teatralnych, a także rozwijanie indywidualnych zdolności twórczych i zainteresowań ucznia.

WSTĘP

         Podstawową i dominującą formą działalności dziecka w młodszym wieku jest zabawa. Dzieci chętnie wcielają się podczas zabaw w inne postacie, uciekają w świat ożywianych przez siebie przedmiotów, stają się kimś ważnym. Wyrażają siebie ( nie zdając sobie z tego sprawy) w różnych formach ekspresji- ruchu, geście, tańcu, słowie, rysunku.

     Dziecko w zabawie tematycznej, w sposób nieświadomy i spontaniczny tworzy teatr- teatr fantazji dziecięcej, w którym aktorem może być zarówno żywa osoba, jak i rzecz martwa. Celowe jest, zatem włączanie się poprzez teatr w codzienną zabawę dzieci, aby pobudzać je do odkrywczych i twórczych zachowań, a przede wszystkim stymulować ich wszechstronny rozwój.

     Poprzez „zabawę w teatr” dzieci zaspokajają swoje potrzeby takie jak: chęć działania, akceptacji w grupie, poczucie sukcesu. Działalność teatralna umożliwia wszechstronne doskonalenie się. Uczniowie uczą się słowem, gestem, mimiką wyrażać uczucia. Takie otwarcie się ułatwia późniejsze nawiązywanie kontaktów z rówieśnikami i osobami dorosłymi. Dzieci stają się śmielsze, odważniejsze. Uczą się wytrwałości, systematycznej, sumiennej pracy. Teatr daje dziecku możliwość bycia kimś ważnym; poznania innej rzeczywistości, jakże często odległej od tej, która je otacza. Dziecko wcielając się w grane postacie i przeżywając ukazywane zdarzenia, zaspakaja często dzisiaj mocno nadszarpnięte poczucie bezpieczeństwa, potrzebę miłości, ciepła rodzinnego, potrzebę kontaktu z rówieśnikami.

     Wychodząc naprzeciw naturalnej aktywności dziecka, jaką jest zabawa oraz jego potrzebom postanowiłam opracować program zajęć pozalekcyjnych - „zabawa w teatr”. Zajęcia te mają być dla dzieci przyjemnością i ciekawym sposobem spędzania czasu wolnego. Odbywać się one będą w wymiarze 1 godziny tygodniowo i przeznaczone są głownie dla uczniów klas 0-III.

 

ZAŁOŻENIA PROGRAMU  

     Program ma za zadanie rozbudzenie i rozwijanie wrażliwości estetycznej dziecka i przygotowanie go do uczestnictwa w życiu kulturalnym, do odbioru dzieł literackich i form teatralnych, a także rozwijanie indywidualnych zdolności twórczych i zainteresowań ucznia. Bardzo ważnym elementem jest bezpośredni kontakt ucznia z teatrem jako instytucją. Szczególny nacisk kładzie się w tym programie na wyjścia i wycieczki do teatru, bezpośredni kontakt z aktorami, obserwowanie ich pracy oraz wysiłku jaki wkładają w grę dla każdego widza. Oglądanie przedstawień w wykonaniu profesjonalnych aktorów ma posłużyć jako przykład do naśladowania i nauczyć młodych artystów poszanowania odbiorcy. W trakcie wizyt w teatrach uczniowie poznają też różne formy teatralne i nauczą się dostrzegać znaczenie takich elementów przedstawienia jak muzyka, scenografia i ruch sceniczny.  

CELE OGÓLNE PROGRAMU  

·         Wspomaganie dziecka w jego całościowym rozwoju

·         Kształtowanie wrażliwości estetycznej uczniów

·         Odkrywanie własnych możliwości i mocnych stron

·         Doskonalenie umiejętności wyrażania swoich emocji

·         Kształtowanie umiejętności posługiwania się poprawną polszczyzną

·         Wzbogacanie i rozszerzanie wiedzy i słownictwa z zakresu edukacji teatralnej

CELE SZCZEGÓŁOWE  

·         Rozumienie i umiejętne posługiwanie się nowymi pojęciami

·         Doskonalenie sposobu prawidłowego oddychania

·         Doskonalenie prawidłowej wymowy, dykcji, tonacji głosu

·         Kształcenie umiejętności pięknej recytacji

·         Doskonalenie techniki czytania, w tym z podziałem na role

·         Kształcenie umiejętności przekazywania różnych treści i emocji poprzez ruch, gest i mimikę

·         Doskonalenie pamięci mechanicznej i logicznej

·         Kształcenie umiejętności współdziałania w zespole

·         Rozwijanie wyobraźni, wrażliwości i inwencji twórczej

·         Zaspokajanie potrzeby samorealizacji, uznania

·         Wzmacnianie poczucia własnej wartości

·         Integrowanie zespołu

·         Eliminowanie nieśmiałości

·         Doskonaleni umiejętności układania dialogów, scenek rodzajowych

·         Doskonalenie umiejętności wchodzenia w role charakterystyczne

·         Doskonalenie koordynacji wzrokowo-ruchowej poprzez ćwiczenia muzyczno-ruchowe

·         Rozpoznawanie rodzajów teatru oraz lalek

·         Stwarzanie możliwości do ekspresji plastycznej podczas tworzenia dekoracji, strojów, kukiełek

·         Dostarczanie radosnych przeżyć emocjonalnych poprzez uczestnictwo w odbiorze sztuki teatralnej

TREŚCI PROGRAMU  

1. Zapoznanie z różnymi rodzajami teatrów:

o        teatr cieni, lalek, żywego planu, jednego aktora

o        balet, opera, operetka

o        pantomima

oraz z różnymi rodzajami lalek: pacynka, Jawajka, kukła, marionetka.

2. Wzbogacanie słownictwa wokół tematu „teatr”: scena, scenarzysta, scenograf, scenografia, sztuka, przedstawienie, inscenizacja, spektakl, rola, dialog, monolog, lalki, aktorzy, kostiumy, widz.
3. Uczestniczenie w różnych spektaklach teatralnych, spotkaniach z ludźmi teatru ( lekcja teatralna w Teatrze Lalek „ Pleciuga”).
4. Ćwiczenia oddechowe, rytmiczne, ćwiczenia wyciszające, ćwiczenia koncentracji, pamięci, dykcyjne.
5. Ćwiczenia dramowe, scenki rodzajowe.
6. Recytacja wierszy oraz czytanie tekstów z podziałem na role.
7. Pantomima
8. Inscenizacje utworów literackich.
9. Przedstawienia kukiełkowe: projektowanie i wykonywanie kukiełek, pacynek.
10. Układanie dialogów na wskazane tematy.
11. Role aktorskie – pierwszoplanowe, drugoplanowe, postać charakterystyczna ( upodabnianie zewnętrzne, głosowe i ruchowe).
12. Muzyka i efekty dźwiękowe w teatrze.
13. Rodzaje dekoracji: umowna i pełna.
14. Umiejętności aktorskie: ( piękna i głośna recytacja, ruch sceniczny, mimika i gest, dykcja, odgrywanie roli).
15. Reklama przedstawienia- zawiadomienia, ogłoszenia, plakaty, zaproszenia.
16. Tworzenie dekoracji i kostiumów.
17. Identyfikowanie i nazywanie różnych stanów emocjonalnych.
18. Zabawy integracyjne.

PLANOWANE OSIĄGNIĘCIA  

UCZEŃ :

·         zna podstawowe słownictwo związane z teatrem;

·         rozróżnia formy teatralne i rodzaje lalek;

·         rozumie zasady zachowania w teatrze i stosuje się do nich;

·         w miarę sprawnie posługuje się językiem jako narzędziem porozumiewania się, wyrażania myśli i uczuć ;

·         uczestniczy w ćwiczeniach artykulacyjnych, dykcyjnych, oddechowych, rozumie ich znaczenie ;

·         czyta głośno, recytuje wyraziście teksty do inscenizacji ;

RODZAJE STOSOWANYCH ĆWICZEŃ  

I.Współpraca w grupie

     Stosowane ćwiczenia mają na celu tworzenie więzi między uczestnikami zajęć oraz budowanie wzajemnego zaufania, zrozumienia i sympatii. Ponadto można lepiej poznać dzieci-szybko ujawniają się dzieci otwarte, śmiałe, pomysłowe oraz nieśmiałe, zamknięte w sobie, które trzeba otoczyć dodatkową opieką.

Przykłady zabaw:

·         „Miło mi cię widzieć”- dzieci chodzą po całej sali- we wszystkich kierunkach- z zamkniętymi oczami. Starają się nikogo nie potrącić. Jeśli jednak kogoś dotkną- otwierają oczy i kłaniają się z uśmiechem.

·         „Stop!” – swobodny, szalony i głośny bieg po calej sali. Na sygnał dzieci szybko tworzą koło i stają nieruchomo w zupełnej ciszy.

·         „Lustro” – dzieci dobierają się parami. Jedno z nich wykonuje różne miny i gesty- drugie powtarza je jak w lustrze. Następnie zamiana ról.

·         „Chwalony” – wszyscy uczestnicy siedzą w kole. Wewnątrz, wygodnie na krześle siedzi jedno dziecko. Dzieci starają się powiedzieć po jednym miłym zdaniu na temat siedzącego.

·         „Rzeźbiarz” – dzieci dobierają się parami. Jedno jest rzeźbiarzem, drugie pozwala „modelować” z siebie dowolną rzeźbę. Potem dzieci zamieniają się rolami.

·         „Pomnik” – jedno dziecko stoi na krześle lub stoliku. Pozostałe dzieci biegają dowolnie po całej sali. Na sygnał, uczestnicy zabawy przybierają pozę zaproponowaną przez stojące wyżej dziecko.

·         „Bardzo cię proszę…” – dzieci dobierają się parami, jedno z nich zaciska dłoń, drugie na różne, dowolne sposoby prosi, aby pokazało, co ukrywa w garści. Następnie zmiana ról.

·         „Nie bój się” – dzieci są rozstawione wokół sali. Kilkoro z nich chodzi z zamkniętymi oczami. Grupa nie pozwala, aby błądzące dzieci uderzyły się o ścianę, meble lub siebie nawzajem.

·         „Chodź do mnie” – dzieci parami umawiają się ( w tajemnicy przed innymi), jakom sygnałem będą się nawoływać. Następnie wszyscy uczestnicy zabawy rozbiegają się po całej sali, zasłaniają oczy i nawołują się ustalonymi sygnałami. Wśród ogólnych nawoływań szybko trzeba znaleźć swoją parę.

·         „Okręt” – dzieci ustawiają się w dowolnych miejscach sali. Są skałami. Jedno dziecko z zawiązanymi oczami ma za zadanie przejść między „ skałami” z jednego końca sali na drugi. „Skały” syczeniem daj o sobie znać, aby okręt nie rozbił się o nie.

II.Ćwiczenia w mówieniu

Można podzielić je na następujące grupy:

1. Głośne i wyraźne mówienie.
2. Ćwiczenie pamięci.
3. Wzbogacanie słownictwa.
4. Swobodne wypowiedzi.

·         Głośne i wyraźne mówienie

Przykłady zabaw, ćwiczeń:

·         „Zabawa z lusterkiem” – każde dziecko ma swoje małe, kieszonkowe lusterko. Dzieci obserwują usta nauczyciela, który dokładnie wymawia głoski, sylaby i wyrazy. Patrzą w lusterka , naśladują ruch warg, zębów i języka.

·         „Dmuchanka” – a) zdmuchiwanie świecy; b)wyścigi piłeczek – dzieci stoją na jednej linii, a przed każdym leży piłeczka pingpongowa. Na sygnał- dzieci dmuchają na swoje piłeczki. Czyja piłeczka pierwsza minie linię mety- ten wygrywa.

·         „Zabawa w oddechy” – a) nabieramy nosem powietrze i na wydechu powtarzamy wielokrotnie zgłoskę ( mi, pa, zu, le itp.); b) wielokrotnie wypowiadamy na wydechu krótki wyraz ( np. koza, lizak itp.); c) wypowiadamy na wydechu krótką frazę ( np. Pies i kot, Ala ma kota, Szara myszka itp.)

·         „Rozkazy” – dzieci stoją w jednym końcu sali w rozsypce. W przeciwległym końcu stoi tyłem do pozostałych jedno dziecko. Wydaje ono szeptem polecenia całej grupie ( np. „Podnieście ręce do góry” itp.)

·         „Powtórz bez błędu” – celem zabawy jest staranne powtórzenie zdania, wypowiedzianego przez nauczyciela np. „Czesz się, Jerzy jak należy”, „Trzy pstre przepiórki” itp. – powinny to być takie zdania , w których nie tylko chodzi o trudność wymówienia , ale również o uruchomienie wszystkich narządów mowy i dokładne artykułowanie poszczególnych wyrazów.

·         Ćwiczenie pamięci

Przykłady zabaw, ćwiczeń:

·         Wyliczanki – np.:

„Pan Majewski miał trzy pieski:
Czerwony-zielony-niebieski.
Raz, dwa , trzy,
Kryjesz ty!”

„Na wysokeij górze
rośnie drzewo duże.
A nazywa ono się:
Apli- papli-blite-blau.
A kto tego nie wypowie,
W kącie będzie stał.

·         Klepanki i żarciki – np.:

„Czary –mary, czary- mary,
Zgasły świece- śpią zegary…
Patrzy z kąta diabeł mały,
Patrzy kąta diabeł stary.”
„Siadłem na krześle od niechcenia,
ale to krzesło nie miało siedzenia.
Nóg i oparcia też nie było,
Ale siedziało się bardzo miło.”

·         Wzbogacanie słownictwa

Przykłady zabaw, ćwiczeń:

·         Nazywanie przedmiotów, osób i czynności na podstawie obserwacji otoczenia, plansz ( zwracanie uwagi na stosowanie różnych słów na określenie tej samej rzeczy, czynności);

·         Wyszukiwanie obrazka ( spośród wielu do wyboru) na podstawie nazwy podanej przez nauczyciela ( zwracanie uwagi, na to, że ten sam obrazek może pasować do różnych nazw);

·         Wymienianie cech przedmiotu np.: a) ”Zabawa w określanie” np. jabłko- smaczne, pyszne, zdrowe, słodkie, kwaśne, robaczywe itp.; b) „Powiedz inaczej” - zabawa polega na konstruowaniu przez dzieci zdań , alternatywnych do podanych przez nauczyciela, np. zdanie: „Ta babka jest ekstra!” można zamienić na: „To piękna kobieta” lub „ Ta dziewczyna wygląda uroczo”.

·         Rozmowy o codziennych sprawach.

·         Omawianie konkretnych sytuacji, ilustracji, przedmiotów.

·         Doskonalenie własnych wypowiedzi

Przykłady zabaw, ćwiczeń:

·         Samodzielne układanie zdań do obrazka połączone z próbą układania zdań rozwiniętych.

·         Samodzielne układanie opowiadań do trzy-, czteroobrazkowych historyjek

·         Zabawa w plotki:

1. 1. układanie miłych zdań na temat kolegów;
   2. układanie niemiłych zdań na temat znanej dzieciom negatywnej postaci literackich;
   3. opowiadanie na bliski dzieciom temat ( np. „Ulubione potrawy” )
   4. wypowiedź na abstrakcyjny temat ( np. „Jestem czarodziejem”
   5. dialog z rówieśnikiem na zadany temat ( np. „Czeka mnie remont mieszkania” )

PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW- METODY I FORMY  

      Metody i formy stosowane przy realizacji programu mają przede wszystkim zaspokoić podstawowe potrzeby dzieci, a także pozwolić na osiągnięcie sukcesu na miarę możliwości dziecka. Wykorzystane zostaną metody aktywne, dzięki którym uczniowie będą mogli przyswoić określoną wiedzę, umiejętności, rozwijać twórczość.

Są wśród nich:

·         Ćwiczenia dramowe

·         Sztuka teatralna

·         Grupy zadaniowe

·         Zabawy tematyczne

·         Przedstawienia kukiełkowe

·         Gry sceniczne

...