Rachunkowość finansowa
26.IX.2011
Koszty – wyrażają w mierniku pieniężnym zużycie rzeczowych składników majątku, wynagrodzenie za pracę i nakłady czysto pieniężne występujące w pewnym okresie w związku z realizacją normalnej działalności eksploatacyjnej przez jednostkę gospodarczą.
Wydatek – wyraża rozchód środków pieniężnych z kasy lub rachunku bankowego w związku z zapłatą za określone dobra, usługi oraz z wywiązaniem się z różnych zobowiązań.
Wydatek nie jest tożsamy z kosztem.
Klasyfikacja kosztów z punktu widzenia ekonomicznego
Koszty nie wpływające na Koszty wpływające na
wielkość wyniku finansowego wynik finansowy
- koszty zwiększające wartość - koszty zwykłej działalności
Majątku trwałego operacyjnej
- koszty zwiększające wartość - pozostałe koszty operacyjne
Majątku obrotowego - koszty finansowe
- Koszty pokrywane bezpośrednio
Z funduszy specjalnych
Do kosztów zalicza się jedynie zużycie związane ze zwykłą działalnością podmiotów nie zalicza się natomiast:
1. Zużycia spowodowanego zdarzeniami losowymi.
2. Zaniechania lub zawieszenie pewnego rodzaju działalności
3. Związanego z utrzymaniem nieczynnych zakładów lub wydziałów, które są stratami nadzwyczajnymi.
Różnice pomiędzy kosztem a nakładem.
Np. Koszty (10 ton * 10 zł=zł) Nakłady (10 ton)
- nakłady mogą mieć wyrażenie rzeczowe w jednostkach naturalnych, a koszty tylko finansowe (w zł)
- koszty dotyczą danego okresu obliczeniowego, nakłady mogą dotyczyć okresów przyszłych
- koszty dotyczą zawsze prowadzonej działalności gospodarczej, nakłady natomiast mogą być związane z prowadzoną dodatkowo działalnością socjalno-kulturalną.
- W działalności inwestycyjnej stosowane jest pojęcie nakład
WYDATEK A KOSZT
Wzajemna relacja koszt – wydatek może być określana:
Każdy koszt był jest lub będzie wydatkiem, natomiast nie każdy wydatek będzie kosztem.
Wydatki nie będące kosztami:
1. Rozchody środków pieniężnych o charakterze strat nadzwyczajnych.
2. Spłata kredytu
3. Wypłaty pożyczek i zaliczek (Koszt gdy się rozliczy)
4. Wpłaty do budżetu podatków nie mających charakteru kosztów
a. Podatek dochodowy, VAT
b. Wypłat z zysku (dywidenda)
Przykłady powiązań czasowych:
1. Wydatek wyprzedza koszt – Przy zakupie gotówkowym materiałów składowanych w magazynie
2. Wydatek równoczesny z kosztem – Przy zakupie gotówkowym materiałów wydanych bezpośrednio do zużycia
3. Koszt wyprzedza wydatek – Wydanie materiałów do zużycia, które nie są uregulowane
Dla celów sprawozdawczych koszty grupuje się w układach:
1. Rodzajowy kosztów
2. Funkcjonalno – podmiotowy kosztów
3. Kalkulacyjny kosztów
UKŁAD RODZAJOWY KOSZTÓW – odpowiada na pytanie: Jakie koszty zostały poniesione, charakteryzują się następującymi cechami:
- Ujmujemy koszty działalności podstawowej, pomocniczej i zarządu. Nie ujmuje on : kosztów operacji finansowych i pozostałych kosztów operacyjnych.
- Ujmuje koszty poniesione w danym okresie sprawozdawczym, mimo że mogą one dotyczyć okresów przyszłych lub minionych.
- Ujmuje koszty proste, czyli takie które w ramach danego podmiotu nie można rozłożyć na elementy proste.
EWIDENCJA KOSZTÓW W UKŁADZIE RODZAJOWYM I FUNKCJONALNYM
Wariant pełnej ewidencji kosztów – oznacza że jednostka dokonuje ewidencji w dwóch układach.
Metoda 1
Poniesione koszty rodzajowe byłyby wstępnie ewidencjonowane na odpowiednich kontach układu rodzajowego (etap 1) a następnie podlegałyby zoliczeniu i przeniesieniu na odpowiednie konta układu funkcjonalnego (etap 2)
Wada :
- brak salda końcowego na koncie koszty rodzajowe
- wymogi sprawozdawczości finansowej
Metoda 2
Zużycie materiałów i energii
- Materiałów podstawowych – surowców, materiałów, półfabrykatów i wyrobów obcej produkcji, służących do uzupełnienia wyrobów własnej produkcji.
- Materiałów pomocniczych zużywanych przy wykonaniu wyrobów i usług oraz na cele utrzymania ruchu (oleje, smary)
- Opakowań bezpośrednio stanowiących nieodłączną część produkowanych wyrobów albo opakowań wysyłkowych
- Materiałów budowlanych, technicznych lub części zapasowych
- Materiałów gospodarczych, biurowych, reklamowych
- Paliw płynnych, stałych, gazowych
- Materiałów wielokrotnego użytkowania, które nie są zaliczone do środków trwałych.
- Zakup książek, wydawnictw, druków
- Obcej energii elektrycznej, ciepłej wody, chłodu, sprężonego powietrza na potrzeby techniczne, energetyczne i gospodarcze działalności operacyjnej
- zużycie wytworzonych we własnym zakresie materiałów, jeśli są one identyczne i łącznie magazynowane z materiałami obcej produkcji.
Usługi obce – przeznaczone do ewidencji rzeczywistych kosztów wyświadczonych przez inne jednostki i osoby fizyczne polegające na:
- Wykonaniu powierzonych im składników produkcji
- transport osób i towarów
- Wykonaniu remontów i konserwacji środków trwałych
- Usługi związane z produkcją roślinną
- Czynsze i najem nieruchomości
- Inne (usługi sprzątające)
Nie zalicza się:
- Opłat o charakterze kar Są to pozostałe koszty operacyjne
- Kosztów likwidacji środków trwałych
Podatki i opłaty
- podatki obciążające koszty działalności (np.leśny ) bez VAT (Można VAT, gdy nie jest płatnikiem)
- opłaty na rzecz organów administracji centralnej i terenowej
- Opłaty sądowe i notarialne
- Opłaty za korzystanie ze środowiska
- Znaczki pocztowe
Wynagrodzenia – do ewidencji wynagrodzeń pieniężnych oraz świadczeń w naturze – depozytów bądź ich ekwiwalentów – zaliczonych zgodnie z przepisami do wynagrodzeń pracowników i innych osób fizycznych.
Ubezpieczenia i inne świadczenia z tytułu:
- składek z tytułu ubezpieczeń społecznych i na fundusz pracy
- Odpisy na ZFŚS
- Posiłki regeneracyjno – wzmacniające (np. bony)
- Bezpieczeństwo i higiena pracy
- Utrzymanie zakładowej służby zdrowia
- Szkolenie pracowników
- Odprawy pośmiertne
Amortyzacja – służy do ewidencji kosztów zużycia środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych
Pozostałe
- Koszty delegacji służbowych
- Koszty ryczałtów za używanie do celów służbowych prywatnych samochodów
- Innych przewidzianymi przepisami kosztów podróży służbowych
- Koszty ryczałtów na noclegi
- Ubezpieczenia majątkowe i osobowe
- Składki na rzecz organizacji do których przynależność jest obowiązkowa
29.IX.2011
Segmenty działalności jednostki
- Zwykła działalność operacyjna
- Pozostała działalność operacyjna
- Działalność na operacjach finansowych
- Zdarzenia nadzwyczajne
Zwykła działalność operacyjna – podstawowa działalność jednostki do wykonania której dana jednostka została powołana (utworzona). Może ono polegać na wytwarzaniu dóbr materialnych (działalność produkcyjna), świadczeniu usług ( działalność usługowa) bądź na zakupie i sprzedaży towarów (działalność handlowa)
Na koszty zwykłej działalności operacyjnej składają się:
- Koszty działalności podstawowej ( koszty związane z głównym przedmiotem działalności gospodarczej jednostki)
- Koszty działalności pomocniczej
- Koszty zarządu
- Koszty sprzedaży
- Koszty zakupu
Ewidencja kosztów w układzie funkcjonalnym
Odpowiedni podział kosztów według pozycji kalkulacyjnych pozwala na porównanie poziomu cen i kosztów poszczególnych produktów oraz ustalenia ich rentowności.
Funkcje układu funkcjonalnego :
- Kontrolna
- Kalkulacyjna
Zasada grupowania kosztów układu funkcjonalnego:
1. Koszty działalności podstawowej
2. Koszty działalności pomocniczej
3. Koszty działalności zarządu
4. Koszty działalności zaopatrzenia (zakupu)
5. Koszty działalności zbytu
Ad1.
- Koszty działalności produkcyjnej
- Koszty działalności handlowej
- Koszty działalności usługowej
Konto „Koszty działalności produkcyjnej” – produkcja podstawowa – jest obciążana:
- Kosztami bezpośrednimi działalności produkcyjnej któ®e w całości zalicza się do danego rodzaju produkcji
- Kosztami bezpośrednimi rozliczanymi w czasie
- Uzasadnioną część kosztów pośrednich produkcji ( kosztami wydziałów, produkcji podstawowej)
- Kosztów zużycia półfabrykatów własnej produkcji
Koszty prowadzonej działalności obejmują koszty bezpośrednie jak i pośrednie
Do ewidencji kosztów pośrednich służy konto „ Koszty wydziałowe” Ujmuje się:
- Koszty proste obciążające wydział produkcji podstawej
- Koszty rozliczone w czasie obciążające wydziały produkcji podstawowej a dotyczące danego okresu sprawozdawczego
- Koszty świadczeń dzoiałalnośći pomocniczej na rzecz wydziału podstawowego
- Koszty zakupu przypadające na zużyte materiały
Konto „Koszty działalności pomocniczej” – Za działalność pomocniczą uznaje się działalność wydziałów świadczących usługi na rzecz innych komórek organizacyjnych jednostki
Do wydziałów pomocniczych zalicza się:
- Wydział energetyczny
- Wydział transportowy
- Wydział remontowy
- Wydział wytwórczy
Konto „Produkcja pomocnicza” – Nie może wykazywać salda końcowego
Rozliczenie kosztów ujętych w układzie funkcjonalnym – odbywa się następującymi etapami:
1. Rozliczenie kosztów zakupu
2. Rozliczenie kosztów działalności pomocniczej
3. Rozliczeniekosztów pośrednich produkcji
4. Rozliczenie kosztów zarządu i sprzedaży (na wynik finansowy)
5. Ustalenie rzeczywistego technicznego kosztu wytworzenia produktów gotowych, produkcji w toku.
Rozliczenie między okresowe kosztów
Rozliczenie między okresowe kosztów przeprowadza się w celu ścisłego ustalenia kosztów działalności dla każdego okresu sprawozdawczego bez względu na to czy odnośne koszty (wydatki) zostały poniesione w poprzednich okresach sprawozdawczych (tzw. Koszty przyszłych okresów) czy też odpowiadające bieżącym kosztom wydatki będą poniesione dopiero w przyszłych okresach ( tzw. Rezerwa na wydatki przyszłych okresów)
RMK polega na:
- Gromadzeniu na specjalnym koncie RMK kosztów więcej niż jednego okresu sprawozdawczego, a następnie na rozliczeniu ich na te okresy których dane koszty dotyczą.
- Tworzeniu rezerw na przewidywane w planie wydatki, przy czym następuje to przez zaliczenie skalkulowanej części tych wydatków w ciężar właściwych kosztów w bieżącym okresie.
Czynne RMK – występuje w przypadku ponoszenia przez jednostkę kosztów dotyczących przyszłych okresów sprawozdawczych
Bierne RMK – obejmuje sumy zaliczone do kosztów bieżącego okresu których pokrycie nastąpi w przyszłości.
Rozliczenia te polegają na tworzeniu rezerwy na koszty przyszłych okresów.
Tytuły kosztów najczęściej objęte rozliczeniami RMK czynnymi to:
- Czynsze i dzierżawy płacone z góry
- ubezpieczenia majątkowe
- koszty remontów
- prenumerata
- Roczna opłata za wieczyste użytkowanie gruntu
- koszty zakupu materiałów i towarów
- koszty prac badawczych które nie zostały zaliczone w wartości niematerialne i prawne
- Koszty energii „opłacone z góry”
Tytuły kosztów na które mogą być tworzone rezerwy:
- Naprawy gwarancyjne
- Koszty reklamacji, nagrody jubileuszowe, i odprawy emerytalne
- Płace urlopowe
- Szkody górnicze
Ewidencja rozliczeń międzyokresowych czynnych
1. Przeniesienie kosztów układu rodzajowego do rozliczenia w czasie
2. Przeniesienie kosztów usług świadczonych przez wydziały pomocnicze do rozliczenia w czasie
3. Przeksięgowanie części kosztów rozliczonych czasie dotyczących bezpośrednio wytwarzanych produktów
4. Przeksięgowanie części kosztów rozliczonych czasie dotyczących pośrednio wytwarzanych produktów
5. Przeksięgowanie części kosztów rozliczonych czasie dotyczących zarządu
Bierne RMK
1.Zarachowanie kosztów
2.Poniesione faktyczne koszty
...
szczigaa