jezyk ukrainski-calosc w PDF.pdf

(2725 KB) Pobierz
163468686 UNPDF
Lekcja 1
– А нна – це д у же г а рне ім' я. (czyli bardzo ładne imię )
– Д я кую.
– Д о брого дня!
– Прив і т!
– Я – Тар а с. Як теб е зв а ти?
– Мен е зв а ти А нна.
– А нна – це д у же г а рне ім' я .
– Д я кую.
– Як ся м а єш, А нно?
– Пог а но, мен і х о лодно. ( Źle, zimno mi. )
Zmieńmy więc temat i zapytajmy o pochodzenie rozmówcy:
– Зв і дки ти р о дом?
– З Л ю бліна, з П о льщі, я п о лька. (czyli Z Lublina, z Polski, jestem Polką. )
– А ти зв і дки р о дом?
– З Л у цька, я ура ї нець. ( Z Łucka, jestem Ukraińcem. )
Witamy Państwa na pierwszej lekcji języka ukraińskiego. Dziś omówimy proste
wyrażenia, często używane w tym języku:
Д о брого дня! – czyli Dzień dobry!
Прив і т!
Polak na to pytanie odpowiedziałby na przykład: З Л ю бліна, я пол я к.
– czyli Cześć!
Rano możemy również powiedzieć:
Д о брого р а нку!,
a wieczorem:
Д о брий в е чір!
– Хто ти за ф а хом?
– Прац ю ю екскурсов о дом. А ти, А нна?
– Я журнал і стка.
Zapytałam Tarasa, czym się zajmuje. Хто ти за ф а хом?
Taras pracuje jako przewodnik wycieczek. Прац ю ю екскурсов о дом.
Ja jestem dziennikarką.
Ukraińskie Jak się masz? brzmi prawie jak po polsku:
Як ся м а єш?,
a ukraińskie Jak leci? Co słychać? również brzmi znajomo:
Як спр а ви?
Я журнал і стка.
Wymieńmy kilka łatwych do zapamiętania zawodów:
Я ремісн и к. Jestem rzemieślnikiem .
Я вод і й. Jestem kierowcą .
Я л і кар. Jestem lekarzem .
Я кухов а р. Jestem kucharzem .
Я сл ю сар. Jestem ślusarzem .
Я охор о нник. Jestem ochroniarzem .
Я студ е нт. Jestem studentem .
Я вч и тель. Jestem nauczycielem .
Прац ю ю продавц е м у магаз и ні. Pracuję jako sprzedawca w sklepie .
Я хлібор о б. Jestem rolnikiem .
Я перук а р. Jestem fryzjerem .
Я годинник а р. Jestem zegarmistrzem .
Як теб е зв а ти? – czyli Jak ci na imię? (dosłownie: Jak cię zwać? )
W języku ukraińskim zamiast pan, pani zazwyczaj mówimy wy , więc na przykład
urzędnik, chcąc poznać czyjeś nazwisko, zapyta:
– Як В а ше пр і звище?
– Я Тар а с Олекс а ндрович Гриц е нко.
Na Ukrainie do najważniejszych danych personalnych należy tak zwane по б а тькові ,
czyli imię odojcowskie :
Я А нна Арт у рівна Ков а льска.
Прац ю ю гор о дником. Pracuję jako ogrodnik .
Прац ю ю г і дом. Pracuję jako przewodnik ( гід też znaczy przewodnik ).
Я гробокоп а ч. Jestem grabarzem .
Я голов а управл і ння. Jestem prezesem zarządu (dosłownie: głową zarządu ).
Trzeba zwrócić uwagę na charakterystyczną dla języka ukraińskiego gardłową głoskę
„ г ”, jak w wyrazach: голов а , магаз и н , пог а но , гробокоп а ч . To dźwięk trudny do
wymówienia dla Polaka, czasem jednak zmienia on znaczenie wyrazu. Na przykład
słowo гол о дний z dźwięcznym gardłowym „г” znaczy głodny , a хол о дний z
bezdźwięcznym „ х ”, jak w języku polskim, znaczy zimny .
Poćwiczmy wymowę gardłowego „ г ”:
голов а управл і ння – г а рний – гід – гол о дний.
Żegnając się po ukraińsku, mówimy zwykle:
До поб а чення! – czyli Do widzenia!
До з у стрічі! – czyli Do zobaczenia! (dosłownie: do spotkania )
Bardzo często używa się też ładnego pożegnania, które jest zarazem życzeniem
szczęścia:
Щасл и во!
Na koniec zaprezentujmy trochę inną rozmowę, niż ta z początku lekcji:
– Д о брого р а нку!
– Прив і т!
– Як теб е зв а ти?
– А нна. А теб е як зв а ти?
– Тар а с. Як ся м а єш, А нно?
– Пог а но, у мен е голов а бол и ть.
– Тод і ход і мо в магаз и н!
To tyle na dziś, a następnym razem pozwiedzamy ukraińskie miasta i dowiemy się, jak
pytać po ukraińsku o drogę.
До поб а чення! Щасл и во!
Lekcja 2
Jest to bus jeżdżący stałą trasą, ale zatrzymujący się tylko na żądanie. Czasem trzeba
więc zawołać z tylnego siedzenia:
Зупин і ть, будь л а ска, на зуп и нці! Proszę się zatrzymać na przystanku!
Witamy na kolejnej lekcji języka ukraińskiego.
Korzystanie wyłącznie z oznakowanych przystanków nie jest obowiązkowe. Możemy
zwrócić się do kierowcy:
Зупин і ть, будь л а ска, б і ля універм а гу!,
czyli Proszę się zatrzymać przy sklepie wielobranżowym!
– Прив і т, А нно!
– Прив і т, Тар а се!
– Як спр а ви?
– Д я кую, вс е гар а зд.
– Т а кож не пог а но.
Można też zawołać po prostu:
Б і ля т и ну, будь л а ска! – czyli Przy płocie, proszę!
Na początek przypomnimy sobie kilka zwrotów z poprzedniej lekcji:
Д о брого дня! Прив і т! Dzień dobry! Cześć!
Як теб е зв а ти? Jak masz na imię?
Як В а ше пр і звище? Jak się pan (pani) nazywa?
Зв і дки ти р о дом? Skąd pochodzisz?
з Укра ї ни / з П о льщі z Ukrainy / z Polski
з Л у цька / з Л ю бліна z Łucka / z Lublina
Хто ти за ф а хом? Czym się zajmujesz?
Прац ю ю екскурсов о дом. Pracuję jako przewodnik wycieczek.
Як ся м а єш? Jak się masz?
Пог а но, у м е не голов а бол и ть. Źle, głowa mnie boli .
Zapamiętajmy dobrze kilka wyrażeń:
Зупин і ть! Niech pan (pani) zatrzyma! (dosłownie: Zatrzymajcie! )
Будь л а ска! Proszę!
на зуп и нці na przystanku
Przystanek to po ukraińsku зуп и нка .
Na wszystkie środki transportu (z wyjątkiem marszrutki i taksówki – маршр у тне такс і
i такс і ) trzeba mieć bilet – квит о к , chyba że oszczędzamy i jedziemy „na gapę” –
з а йцем (dosłownie: zającem ), a w razie kontroli udajemy, że nic nie rozumiemy –
udajemy głupka, po ukraińsku:
Включ а ємо мор о з. (dosłownie: Włączamy mróz. )
Tak było poprzednio, ale dziś już:
все гар а зд czyli wszystko w porządku
У м е не т а кож не пог а но. czyli U mnie też nieźle.
Т а кож znaczy też . Słowo теж znaczy to samo, co w polskim języku.
Spróbujmy zapytać po ukraińsku, gdzie jest najbliższa stacja metra:
– В и бачте, де найбл и жча ст а нція метр о ?
– Тр е ба йти пр я мо до перехр е стя, п о тім нал і во до в у лиці Хмельн и цького, п і сля
гастрон о ма напр а во і повз п о шту пр о йдете на пл о щу Перем о ги. Б і ля зуп и нки,
там є вхід у метр о .
Jadąc na Ukrainę bez zawodowego przewodnika, albo po prostu chcąc samemu zwiedzić
jakieś miasto, powinniśmy pamiętać, że oprócz znanych u nas w kraju rodzajów
publicznego transportu, takich jak:
п о їзд (czyli pociąg ) oraz авт о бус , трол е йбус , трамв а й , метр о , такс і ,
których to nazw nie trzeba tłumaczyć, bardzo popularny jest tam jeszcze jeden rodzaj, a
mianowicie
маршр у тне такс і (w skrócie – маршр у тка ).
Zacznijmy od początku:
В и бачте. Niech mi pan (pani) wybaczy.
(W tym samym znaczeniu można też użyć znajomo brzmiącego słowa: перепр о шую .)
В и бачте, де найбл и жча ст а нція метр о ? Przepraszam, gdzie jest najbliższa
stacja metra?
Proszę powtórzyć:
Де найбл и жча ст а нція метр о ?
Тр е ба йти пр я мо до перехр е стя Trzeba pójść prosto do skrzyżowania
п о тім нал і во до в у лиці Хмельн и цького potem w lewo do ulicy Chmielnickiego
п і сля гастрон о ма напр а во za delikatesami (dosłownie: po delikatesach )
w prawo
і повз п о шту i obok poczty
пр о йдете на пл о щу Перем о ги pójdzie pan (pani) na plac Zwycięstwa
там б і ля зуп и нки є вхід у метр о tam koło przystanku jest wejście do metra.
Є znaczy jest , ale też: jestem, jesteś, jesteśmy, są itd. Krótko mówiąc – wszystkie
przypadki zależne ukraińskiego czasownika б у ти (czyli być ). Słowa є używa się raczej
rzadko, na przykład kiedy chcemy podkreślić obecność, istnienie kogoś albo czegoś, jak
w zdaniu:
Там нап е вно є ст а нція метр о .
Tam na pewno jest stacja metra .
Powtórzmy jeszcze raz:
– Перепр о шую, де є пл о ща Перем о ги?
– Тр е ба йти пр я мо до перехр е стя, п о тім нал і во до в у лиці Хмельн и цького, п і сля
гастрон о ма напр а во і повз п о шту пр о йдете на пл о щу Перем о ги. Там б і ля
зуп и нки є вхід у метр о .
Na koniec rozmowa z marszrutki w godzinach szczytu:
– На пл о щі Перем о ги, будь л а ска!
– Де?
– На пл о щі Перем о ги. На зуп и нці.
– Там, де ст а нція метр о ?
– Так, зупин і ть будь л а ска.
– Ал е ми уж е про ї хали повз пл о щу.
– Це д у же пог а но...
– Ж і нка, а ви плат и ла за про ї зд, чи так з а йцем?
– В и бачте, nie rozumiem po ukraińsku !
Tyle na dziś. Na następnej lekcji opowiemy o swojej rodzinie.
До поб а чення! Щасл и во!
Lekcja 3
zamężna to po ukraińsku зам і жня
żonaty to
одр у жений
żona to
друж и на
Witamy na kolejnej lekcji języka ukraińskiego.
Д о брого дня! Прив і т!
Powtórzmy: з а мужем – зам і жня – одр у жений – розл у чений – друж и на
Na poprzedniej lekcji pytaliśmy o drogę:
Czy jest pan żonaty? Ви одр у жені?
Czy jest pani zamężna? Ви з а мужем?
Де найбл и жча ст а нція метр о ? Gdzie jest najbliższa stacja metra?
Przypomnijmy sobie kilka niezbędnych zwrotów:
тр е ба йти пр я мо trzeba iść prosto
нал і во / напр а во w lewo / w prawo
повз п о шту obok poczty
б і ля зуп и нки / на зуп и нці koło przystanku / na przystanku
Przypomnijmy też, że маршр у тне такс і (albo w skrócie маршр у тка ) to bus
zatrzymujący się tylko na żądanie:
Зупин і ть, будь л а ска, на зуп и нці! – czyli Proszę się zatrzymać na przystanku!
Zapytam: Czy macie państwo rodzeństwo?
Чи є у Вас брат аб о сестр а ?
W języku ukraińskim stan posiadania można wyrazić na dwa sposoby:
1) w formie złożonej, na przykład:
У м е не є брат – czyli Mam brata.
2) albo, podobnie jak w polskim, za pomocą czasownika м а ти, czyli mieć :
М а ю сестр у – czyli Mam siostrę.
Dodajmy jeszcze dwa pożyteczne zwroty:
М о жете повтор и ти? Czy może pan / pani powtórzyć?
Говор і ть пов і льніше. Proszę mówić wolniej .
Pytanie po ukraińsku formułujemy podobnie jak w polskim – głównie przez informację,
wznosząc trochę głos przy słowach, na które wskazujemy:
Ти з а мужем? Ти одр у жений?
Używamy też słowa чи :
Чи є в т е бе син? Czy masz syna?
Чи м а єш дочк у ? Czy masz córkę? ( дочк а po ukraińsku: córka )
– А нно, ти з а мужем?
– Так, я нед а вно в и йшла з а між. А ти, Тар а се, одр у жений?
– Я розл у чений. У м е не бул а г а рна друж и на .
– Чи є в т е бе брат аб о сестр а ?
– Ні, не м а ю бр а та ні сестр и .
– А в т е бе є брат аб о сестр а ?
– Так, м а ю двох бр а тів і сестр у .
Odpowiedzi так oraz ні nie trzeba tłumaczyć. Trzeba jednak pamiętać, że w języku
ukraińskim są dwa słowa oznaczające zaprzeczenie, które różnią się pod względem
użycia i znaczenia. Słowo ні jest dość samodzielne. Może być równoważnikim zdania,
na przykład chcąc krótko odpowiedzieć na pytanie Ти з а мужем? można odpowiedzieć
po prostu ні ; albo dłużej i nieco grzeczniej: Ні, я не зам і жня .
Taras zapytał mnie, czy jestem mężatką. Ти з а мужем?
Niedawno wyszłam za mąż. Я нед а вно в и йшла з а між.
Zapytałam Tarasa, czy jest żonaty. – Ти одр у жений?
– Я розл у чений. У м е не бул а г а рна друж и на.
W odpowiedzi na pytanie o to, czy mam siostrę:
Чи є в т е бе сестр а ?
powiem: Ні, не м а ю сестр и .
Taras jest rozwiedziony.
розл у чений
Twierdzi, że miał ładną żonę.
У м е не бул а г а рна друж и на .
Drugie słowo przeczące, czyli не , nigdy nie występuje samodzielnie, a zawsze w

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin