~ 12 ~
Wzór tabliczki rysunkowej.
Do wykonywania rysunków technicznych maszynowych służą następujące rodzaje linii:
o linia ciągła
o linia kreskowa
o linia punktowa
o linia falista
Poza tym rozróżnia się linie:
o linia gruba (o grubości a)
o linia cienka (o grubości b=a/3)
Linia
Gruba
Cienka
ciągła
kreskowa
punktowa
falista
Rodzaj linii Zastosowanie
Linia ciągła gruba
- widoczne krawędzie i wyraźne zarysy przedmiotów w widokach i przekrojach,- linie obramowania arkusza,- zewnętrzny zarys tabliczki rysunkowej,- krótkie kreski oznaczające końce płaszczyzny przekroju.
Linia ciągła cienka
- linie wymiarowe- pomocnicze linie wymiarowe,- kreskowanie przekrojów.
Linia punktowa cienka
- osie symetrii- ślady płaszczyzn symetrii
Linia kreskowa cienka
- niewidoczne krawędzie i zarysy przedmiotów
Linia falista cienka
- linie urwania i przerwania przedmiotów- linie ograniczające przekroje cząstkowe
Zastosowanie i rodzaje rzutów aksonometrycznych.
Do przedstawienia kształtów przedmiotów w sposób poglądowy (perspektywiczny), w jednym rzucie, służą w rysunku technicznym rzuty aksonometryczne. Wyróżniamy następujące rodzaje rzutów aksonometrycznych:
o izometrię
o dimetrię ukośną
o dimetrię prostokątną
Z tych trzech rodzajów rzutów najłatwiejsze do rysowania są rzuty ukośne (dimetria ukośna) i z tego właśnie powodu omówię teraz sposób powstawania takiego rzutu. Odwzorowując przedmiot w jednym rzucie musimy przedstawić jego trzy podstawowe wymiary - wysokość, szerokość i głębokość (rusunek obrazuje odpowiednio trzy osie).
Krawędzie przedmiotu równoległe do osi Z - wysokości i X - szerokości rysujemy bez skróceń, czyli w rzeczywistych wymiarach. Natomiast krawędzie równoległe do osi Y - głębokości skracamy o połowę i rysujemy je nachylone pod kątem 45 o do pozostałych osi (poziomej i pionowej).Poniżej podaję przykłady kilku brył narysowanych w rzutach aksonometrycznych:
Rzut prostokątny powstaje w następujący sposób:
· przedmiot ustawiamy równolegle do rzutni, tak aby znalazł się pomiędzy obserwatorem a rzutnią,
· patrzymy na przedmiot prostopadle do płaszczyzny rzutni,
· z każdego widocznego punktu prowadzimy linię prostopadłą do rzutni,
· punkty przecięcia tych linii z rzutnią łączymy odpowiednimi odcinkami otrzymując rzut prostokątny tego przedmiotu na daną rzutnię
Układ trzech rzutni
Na każdą z płaszczyzn wzajemnie prostopadłych dokonujemy rzutowania prostokątnego przedmiotu w odpowiednim kierunku.Na rzutni pionowej I zgodnie z kierunkiem 1 otrzymamy rzut pionowy (główny).Na rzutni bocznej II zgodnie z kierunkiem 2 otrzymamy rzut boczny (z lewego boku).Na rzutni poziomej III zgodnie z kierunkiem 3 otrzymamy rzut z góry.
Układ przestrzenny trzech płaszczyzn zniekształca rysunki, dlatego oddzielamy je od siebie i układamy w jednej płaszczyźnie.
Po rozłożeniu na każdej rzutni mamy prawidłowo wyglądające rzuty prostokątne przedmiotu z trzech różnych kierunków.
Na rysunkach technicznych nie rysujemy śladów rzutni, gdyż istnieją one tylko w wyobraźni. Poszczególne rzuty rozpoznajemy po ich wzajemnym położeniu względem siebie.
· Ważne wskazówki.
· Rysując poszczególne rzuty na arkuszu należy pamiętać, że po ich wzajemnym ułożeniu względem siebie rozponajemy który z rzutów jest rzutem głównym, który bocznym a który z góry. Wobec tego nie jest obojętne w którym miejscu narysujemy kolejne rzuty. Zapamiętaj !Rzut I (z przodu) i rzut II (z góry) mają jednakową długość i leżą dokładnie jeden nad drugim.Rzut I (z przodu) i rzut III (z boku) leżą dokładnie obok siebie i mają jednakową wysokość.Rzuty z góry (II) i z boku (III) mają jednakową szerokość.
Wymiarowanie jest to podawanie wymiarów przedmiotów na rysunkach technicznych za pomocą linii, liczb i znaków wymiarowych.
Ogólne zasady wymiarowania w rysunku technicznym maszynowym dotyczą:
o linii wymiarowych i pomocniczych linii wymiarowych
o strzałek wymiarowych
o liczb wymiarowych
o znaków wymiarowych
Linie wymiarowe i pomocnicze linie wymiarowe
Linie wymiarowe rysuje się linią ciągłą cienką równolegle do wymiarowanego odcinka w odległości co najmniej 10 mm, zakończone są grotami dotykającymi ostrzem krawędzi przedmiotu, pomocniczych linii wymiarowych lub osi symetrii.Linie wymiarowe nie mogą się przecinać.Pomocnicze linie wymiarowe są to linie ciągłe cienkie, będące przedłużeniami linii rysunku. Rysuje się je prostopadle do mierzonego odcinka.Pomocnicze linie wymiarowe mogą się przecinać.
Strzałki wymiarowe
Prawidłowy kształt grotów przedstawia rysunek (1). Długość grota powinna wynosić 6-8 grubości linii zarysu przedmiotu, lecz nie mniej niż 2,5 mm. Groty powinny być zaczernione. Na szkicach odręcznych dopuszcza się stosowanie grotów niezaczernionych (rys. 2). Długość grotów powinna być jednakowa dla wszystkich wymiarów na rysunku.Zasadniczo ostrza grotów powinny dotykać od wewnątrz linii, między którymi wymiar podajemy (rys 3).Przy podawaniu małych wymiarów groty można umieszczać na zewnątrz tych linii, na przedłużeniach linii wymiarowej (rys 4).Dopuszcza się zastępowanie grotów cienkimi kreskami o długości co najmniej 3,5 mm, nachylonymi pod kątem 45o do linii wymiarowej (rys 5).
Liczby wymiarowe
Na rysunkach technicznych maszynowych wymiary liniowe (długościowe) podaje się w milimetrach, przy czym oznaczenie "mm" pomija się.
Liczby wymiarowe pisze się nad liniami wymiarowymi w odległości 0,5 - 1,5 mm od nich, mniej więcej na środku (rys.1)Jeżeli linia wymiarowa jest krótka, to liczbę wymiarową można napisać nad jej przedłużeniem (rys. 2)Na wszystkich rysunkach wykonanych na jednym arkuszu liczby wymiarowe powinny mieć jednakową wysokość, niezależnie od wielkości rzutów i wartości wymiarów.Należy unikać umieszczania liczb wymiarowych na liniach zarysu przedmiotu, osiach i liniach kreskowania przekrojów.Wymiary powinny być tak rozmieszczone, żeby jak najwięcej z nich można było odczytać patrząc na rysunek od dołu lub od prawej strony (rys. 3)
Znaki wymiarowe
Do wymiarowania wielkości średnic i promieni krzywizn stosujemy specjalne znaki wymiarowe. Średnice wymiarujemy poprzedzając liczbę wymiarową znakiem Æ (fi).Promienie łuków wymiarujemy poprzedzając liczbę wymiarową znakiem R. Linię wymiarową prowadzi się od środka łuku i zakańcza się grotem tylko od strony łuku (rys.) Grubość płaskich przedmiotów o nieskomplikowanych kształtach zaznaczamy poprzedzając liczbę wymiarową znakiem x.
...
kazgab