200911_PSpaw.pdf

51. Krajowa Naukowo-Techniczna

Konferencja Spawalnicza

POSTĘP W SPAWALNICTWIE

Bezpieczeństwo Techniczne,

Materiały, Urządzenia, Technologie

Dębe k. Warszawy 22-24 października 2009

Przegląd sPawalnictwa 11/2009

Przegląd sPawalnictwa 11/2009

Wydawca

FORUM SPAWALNIKÓW POLSKICH

Redakcja PRZEGLĄD SPAWALNICTWA

agenda wydawnicza siMP, ul. Świętokrzyska 14a, 00-050 warszawa

tel./fax: 0- 87 5 4, 0- 336 4 79

e-mail: pspaw@ps.pl, http://www.pspaw.ps.pl

Adres do korespondencji:

00-950 warszawa 1, skr. poczt. 56

Redaktor naczelny

MIESIęCZNIK NAUKOWO-TEChNICZNy AGENDA WyDAWNICZA SIMP

prof. dr hab. inż. Jerzy nowacki

zachodniopomorski Uniwersytet technologiczny w szczecinie

rok założenia 192 8

dawniej

Z-ca redaktora naczelnego ds. naukowych

prof. dr hab. inż. andrzej Klimpel – Politechnika Śląska

Z-ca redaktora naczelnego ds. współpracy z przemysłem

nr 11/2009

Pl issn 0033-2364

lXXXi

mgr inż. włodzimierz Jacek walczak – linde gaz Polska

Spis treści znajduje się na stronie 2

Z-ca redaktora naczelnego ds. wydawniczych

mgr inż. irena wiśniewska

51. Krajowa Naukowo-Techniczna

Konferencja Spawalnicza

Redaktorzy działów

dr h.c. prof. dr hab. inż. leszek dobrzański – Politechnika Śląska (Materiały)

dr h.c. prof. dr hab. inż. władysław Karol włosiński – Polska akademia

nauk (zaawansowane technologie)

dr hab. inż. zbigniew Mirski prof. Pwr – Politechnika wrocławska

(lutowanie i klejenie)

dr hab. inż. Jacek słania – instytut spawalnictwa (Praktyka spawalnicza)

dr inż. Kazimierz Ferenc – Politechnika warszawska (Konstrukcje spawane)

dr inż. gracjan wiśniewski – Urząd dozoru technicznego (Przepisy, normy)

mgr inż. Michał wińcza – rywal-rHc (technologie)

POSTĘP W SPAWALNICTWIE

Bezpieczeństwo Techniczne,

Materiały, Urządzenia, Technologie

Warszawa, 22-24 października 2009

ORGANIZATORZY KONFERENCJI

Sekcja Spawalnicza SIMP

Zakład Inżynierii Spajania Politechniki Warszawskiej

Urząd Dozoru Technicznego

Przewodniczący Rady Programowej

prof. dr hab. inż. Jan Pilarczyk – instytut spawalnictwa

Zastępca Przewodniczącego Rady Programowej

KOMITET ORGANIZACYJNY

Przewodniczący – dr hab. inż. andrzej Kolasa, prof. Pw

Sekretarz Komitetu Organizacyjnego – dr inż. Tomasz Chmielewski

Sekretarz Konferencji – mgr inż. Magdalena Trojanowska-Bajera

dr hab. inż. andrzej ambroziak prof. Pwr – Politechnika wrocławska

Rada Programowa

prezes Marek Bryś – Messer eutectic castolin sp. z o.o.

dr inż. Hubert drzeniek – euromat

dyrektor eugeniusz idziak – KwB Bełchatów sa

prof. dr hab. inż. andrzej Kolasa – Politechnika warszawska

dr hab. inż. Jerzy Łabanowski prof. Pg – Politechnika gdańska

prezes Mirosław nowak – technika spawalnicza Poznań

prezes zbigniew Pawłowski – lincoln electric Bester

dr inż. Jan Plewniak – prezes zg sekcji spawalniczej, Pol. częstochowska

dr inż. anna Pocica – Politechnika Opolska

prezes lesław Polak – esab Polska

prezes Jacek rutkowski – Kemppi Polska

prof. dr hab. inż. Jacek senkara – Politechnika warszawska

prezes andrzej siennicki – cloos Polska

prof. dr hab. inż. andrzej skorupa – akademia górniczo-Hutnicza Kraków

prof. dr hab. inż. edmund tasak – akademia górniczo-Hutnicza Kraków

mgr inż. włodzimierz Jacek walczak – linde gaz Polska

prezes Marek walczak – Urząd dozoru technicznego

dyrektor Jan wójcik – Polski rejestr statków

Członkowie:

mgr inż. Mariusz Bober – Politechnika Warszawska

dr inż. Paweł Cegielski – Politechnika Warszawska

inż. Konrad Cichowicz – OW SS SIMP

dr inż. Dariusz Golański – Politechnika Warszawska

dr inż. Jarosław Grześ – Politechnika Warszawska

inż. Michał Hudycz – Politechnika Warszawska

dr inż. Jerzy Jakubowski – Politechnika Warszawska

dr inż. Paweł Kołodziejczak – Politechnika Warszawska

dr inż. Arkadiusz Krajewski – Politechnika Warszawska

prof. dr hab. inż. Jacek Senkara – Politechnika Warszawska

mgr inż. Maciej Zagrobelny – UDT

KOMITET NAUKOWY

dr hab. inż. Andrzej Ambroziak, prof. PWr

prof. dr hab. inż. Andrzej Klimpel, PŚl

dr hab. inż. Andrzej Kolasa, prof. PW

dr hab. inż. Jerzy Łabanowski, prof. PG

dr hab. inż. Zbigniew Mirski, prof. PWr

prof. dr hab. inż. Jerzy Nowacki, ZUT

prof. dr hab. inż. Jan Pilarczyk, IS

prof. dr hab. inż. Stanisław Piwowar, SIMP

prof. dr hab. inż. Jacek Senkara, PW

prof. dr hab. inż. Andrzej Skorupa, AGH

dr hab. inż. Jacek Słania, IS

prof. dr hab. inż. Edmund Tasak, AGH

mgr inż. Marek Walczak, prezes UDT

prof. dr hab. inż. Władysłąw Włosiński, PAM

Sekretarz redakcji

Michał dudziński

Skład i druk

skład i łamanie: redakcja Przeglądu spawalnictwa aw siMP

druk: drukarnia Piotra włodarskiego – warszawa

Stała współpraca

Recenzje artykułów – Członkowie Komitetu Naukowego Konferenc ji

Przegląd sPawalnictwa 11/2009

FORUM SPAWALNIKÓW POLSKICH

Andrzej Czopik

Spawanie elektronowe

– komputerowy system sterowania – nowe możliwości

Electron beam welding

– computer control system – new possibilit y ............................. 36

MIESIęCZNIK NAUKOWO-TEChNICZNy AGENDA WyDAWNICZA SIMP

Lechosław Tuz, Paweł Kołodziejczak, Andrzej Kolasa

Zgrzewanie tarciowe

metodą FSW stopów magnezu AZ91 i AM-Lite

Friction Stir Welding of AZ-91 and AM-Lite Magnesium Alloys .... 41

rok założenia 192 8

dawniej

Mariusz Bober, Jarosław Grześ

Wymiar fraktalny wybranych struktur

powłok kompozytowych napawanych plazmowo ........................ 44

nr 11/2009 Pl issn 0033-2364

lXXXi

Andrzej Nieroba, Marcin Siennicki

Aplikacje zrobotyzowanego cięcia i ukosowania plazmą ............ 48

Spis treści – Contents

ABICOR BINZEL

Nowości oferowane przez ABICOR BINZEL .............................. 50

Jacek Senkara

Współczesne stale karoseryjne dla przemysłu motoryzacyjnego

i wytyczne technologiczne ich zgrzewania

Contemporary car body steels for automotive industry

and technological guidelines of their pressure welding ................... 3

Kwiryn Wojsyk, Marek Gucwa, Grzegorz Golański

Analiza przyczyn kruchego pękania

przegrzewaczy pary pierwotnej ................................................. 53

Jerzy Nowacki, Adam Sajek

Wybrane aspekty spajania biomateriałów

Selected aspects of biomaterials bonding ...................................... 8

Andrzej Marmołowski, Tadeusz Piątkowski

Zależności wiążące parametry spawania drutami proszkowymi . 55

Jacek Saperski, Michał Wińcza

„Jakość rzeczywista, czy jakoś tam będzie”

Jakość prac spawalniczych a problemy ekonomiczne wytwarzania ..... 59

Zbigniew Mirski, Kazimierz Granat, Hubert Drzeniek,

Tomasz Piwowarczyk, Tomasz Wojdat

Lutowanie miękkie aluminium z miedzią

Soldering of aluminium with copper ............................................. 15

Aneta Ziewiec, Edmund Tasak

Pękanie zbiorników i cystern eksploatowanych w wilgotnym

gazie LPG zanieczyszczonym siarkowodorem ........................... 63

Michał Urzynicok, Krzysztof Kwieciński, Marian Szubryt

Doświadczenia przy wykonywaniu połączeń doczołowych

ze stali martenzytycznej VM12-SHC

Experience in the welding of martensitic steel VM12-SHC .......... 20

Andrzej Klimpel, Aleksander Olejnik,

Aleksander Lisiecki, Damian Janicki, Andrzej St. Klimpel

Spawanie laserowe uszkodzonych zgrzein oporowych

punktowych płaszcza chłodnicy samolotu odrzutowego .............. 69

Katarzyna Olszewska

Technologiczne aspekty spawania elementów z tytanu,

miedzi i stali o różnej zawartości węgla

Technological aspects of welding of titanium,

copper and steels of various carbon content ............................... 26

Arkadiusz Krajewski, Paweł Cegielski,

Michał Hudycz, Andrzej Kolasa, Krzysztof Skrzyniecki

Nakładanie powłok i spajanie

z wykorzystaniem pulsacyjnego mikrozgrzewania oporowego ... 73

Dariusz Fydrych, Grzegorz Rogalski

Wpływ warunków spawania podwodnego metodą lokalnej komory

suchej na zawartość wodoru dyfundującego w stopiwie

Effect of underwater local cavity welding method conditions

on diffusible hydrogen content in deposited metal ....................... 29

Marek Petz

Współczesne zrobotyzowane spawanie ..................................... 78

Janusz Adamiec, Wojciech Gawrysiuk, Michał Więcek

Spawanie rur ożebrowanych laserem światłowodowym ............. 82

Nowości techniczne

Profesjonalna ochrona spawacza – przyłbice spawalnicze

Speedglas TM czwartej generacji firmy 3M .................................... 35

Odeszli ........................................................................................ 86

Informacje wydawcy .................................................................. 88

Na okładkach: II – INSTYTUT SPAWALNICTWA , III – URZąD DOZORU TECHNICZNEGO , IV – KEMPPI

Firmy prezentujące się w numerze

EXPOM S.A.

13-306 Kurzętnik

ul. Sienkiewicza 19

WWW. expom.pl

INSTYTUT

SPAWALNICTWA

44-100 Gliwice

ul. Bł. Czesława 16/18

www.is.gliwice.pl

KEMPPI

Sp. z o. o.

03-565 Warszawa

ul. Borzymowska 32

www.kempi.com

Silesia

Expowelding

41-219 Sosnowiec

ul. Braci Mieroszewskich 1245

www.exposilesia.pl

Urząd Dozoru

Technicznego

02-353 Warszawa

ul. Szczęśliwicka 34

www.udt.gov.pl

Przegląd sPawalnictwa 11/2009

Jacek Senkara

Współczesne stale karoseryjne

dla przemysłu motoryzacyjnego

i wytyczne technologiczne ich zgrzewania

contemporary car body steels for automotive

industry and technological guidelines

of their pressure welding

Streszczenie

Abstract

Omówiono stale dotychczas stosowane do budowy

karoserii w przemyśle samochodowym oraz nowo opra-

cowane w tym celu materiały o złożonej strukturze, cha-

rakteryzujące się rewelacyjnymi właściwościami (stale

z efektem TRIP/TWIP). Podano wytyczne technologiczne

dla ich spajania metodą zgrzewania rezystancyjnego.

The steels employed to-date by auto-makers for body-

in-white manufacturing are discussed in the paper along

with multi-structure materials of superb features (TRIP/

TWIP effect steels). Technical suggestions are formula-

ted for their welding by resistance spot method.

Wstęp

nej materiału do jego gęstości), co umożliwia redukcję

masy pojazdu;

– wysoka zdolność absorpcji energii w przypadku zderze-

nia;

– właściwości minimalizujące kłopoty technologiczne przy

wytwarzaniu i zapewniające wysoką produktywność,

w tym zwłaszcza: podatność na obróbkę plastyczną (tło-

czenie paneli, gięcie, hydroforming i in.) oraz łatwość sto-

sowania pokryć (powłoki Zn, Al, lakiery), a ponadto dobra

spawalność i zgrzewalność;

– dobre zachowanie w eksploatacji (wytrzymałość zmę-

czeniowa samego materiału i spoin, podatność na koro-

zję, łatwa wymiana elementów);

– względy ekonomiczne.

Obecnie w budowie nadwozia znajdują zastosowanie

przede wszystkim konwencjonalne stale o niskiej zawartości

węgla, przerabiane przez walcowanie na gorąco i na zimno.

Wyżarzanie po zgniocie i chłodzenie odbywa się w sposób

prowadzący do otrzymania struktur ferrytycznych. Natomiast

nowa generacja stali wymaga specjalnych obróbek, w wyni-

ku których otrzymuje się struktury bardziej złożone. Dominu-

jącą metodą montażu karoserii samochodowych pozostaje

wciąż zgrzewanie rezystancyjne punktowe, pomimo ekspan-

sji takich technologii jak spawanie i lutowanie laserowe, lase-

rowe hybrydowe, klejenie, nitowanie czy zaciskanie.

W artykule przedstawiono charakterystykę nowoczes-

nych stali tworzących grupę AHSS (CP, DP, MS, TRIP),

a także ostatnio opracowanych wysokomanganowych sta-

li TRIP/TWIP wraz z sugestiami technologicznymi dla ich

zgrzewania.

Pomimo licznych informacji o opracowywaniu i wdraża-

niu do produkcji samochodów takich materiałów jak stopy

aluminium, stopy magnezu, kompozyty i tworzywa sztucz-

ne, stale są nadal materiałem dominującym w przemyśle

motoryzacyjnym. Jest to powodowane nie tylko względa-

mi ekonomicznymi, ale przede wszystkim konkurencyjny-

mi właściwościami. Realizacja kilku programów o zasięgu

międzynarodowym w ostatnim 15-leciu w Europie, Japonii

i USA spowodowała pojawienie się atrakcyjnych nowości w

tym obszarze. Wychodzą one naprzeciw wymaganiom doty-

czącym zmniejszenia masy karoserii – co przekłada się na

zmniejszenie zużycia paliwa – oraz zapewnienia większego

bezpieczeństwa biernego pasażerom. O ile jeszcze niedaw-

no duże zainteresowanie budziły stopy aluminium, obecnie

większe nadzieje wiąże się z zastosowaniem cienkich blach

i innych elementów konstrukcyjnych o małych przekrojach ze

stali o bardzo wysokich właściwościach. Z punktu widzenia

przemysłu motoryzacyjnego powinny być przede wszystkim

brane pod uwagę:

– właściwości mechaniczne, w tym zwłaszcza wysoka tzw.

wytrzymałość właściwa (stosunek wytrzymałości doraź-

Prof. dr hab. inż. Jacek Senkara – Politechnika

Warszawska.

Przegląd sPawalnictwa 11/2009

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: