TEORIA CHAOSU A FILOZOFIA.pdf

(345 KB) Pobierz
Slajd 1
Teoria chaosu a filozofia
102090889.003.png 102090889.004.png
[…] Tam, gdzie zaczyna się chaos, kończy się klasyczna nauka”
( Gleick
Chaos , s. 11)
, s. 11)
„Teoria chaosu nie tylko wywarła ogromny wpływ na nauki
szczegółowe, lecz także w zasadniczy sposób zmieniła nasze
szczegółowe, lecz także w zasadniczy sposób zmieniła nasze
filozoficzne poglądy dotyczące możliwości poznawczych nauki,
filozoficzne poglądy dotyczące możliwości poznawczych nauki,
stosowanych w niej metod i wypływającego z niej obrazu świata”
stosowanych w niej metod i wypływającego z niej obrazu świata”
( Tempczyk
Tempczyk ,
, Teoria chaosu a filozofia
Teoria chaosu a filozofia , s. 7)
, s. 7)
Problem uporządkowania i poznawalności świata
Trzecia wielka rewolucja naukowa w XX w. ?
Teoria chaosu nie dotyczy jednej dyscypliny, lecz ma charakter
uniwersalny
uniwersalny
Nowe narzędzia matematyczne do badania zjawisk nieregularnych
[…] Tam, gdzie zaczyna się chaos, kończy się klasyczna nauka”
Gleick ,
, Chaos
„Teoria chaosu nie tylko wywarła ogromny wpływ na nauki
Teoria chaosu nie dotyczy jednej dyscypliny, lecz ma charakter
102090889.005.png
deterministyczny (różniczkowy) opis
dynamiki układu umożliwia przewidywanie zjawisk (por. demon
deterministyczny (różniczkowy) opis
dynamiki układu umożliwia przewidywanie zjawisk (por. demon
Laplace’a
Laplace’a)
ich zachowanie może być nieprzewidywalne
pomimo deterministycznego charakteru równań opisujących
ich zachowanie może być nieprzewidywalne
pomimo deterministycznego charakteru równań opisujących
dynamikę układu
dynamikę układu
Liniowa mechanika klasyczna –
Liniowa mechanika klasyczna
Układy nieliniowe –
Układy nieliniowe
102090889.006.png
Problem trzech ciał
Zagadnienie stabilności Układu
Słonecznego)
ruch ciała o znikomo małej
masie
Hilla
w polu grawitacyjnym
dwóch ciał
dwóch ciał
Problem trzech
ciał i równania dynamiki
Poincare ,
, Problem trzech
(1890)
Plątanina homokliniczna
homokliniczna
Skomplikowana dynamika w
prostym układzie
pierwsze
odkrycie chaosu
Zagadnienie stabilności Układu
Słonecznego)
Zredukowany problem
Zredukowany problem Hilla
ruch ciała o znikomo małej
masie m w polu grawitacyjnym
Henri
Poincare
ciał i równania dynamiki
Plątanina
Skomplikowana dynamika w
prostym układzie –
102090889.001.png
Efekt motyla
Technology )
Lorenz
) –
prognozowanie pogody przy użyciu komputera ( Royal
Massachussets
Institute
Royal
of
McBee
LGP- 300)
300)
Układ trzech nieliniowych równań różniczkowych modelujących
zjawisko konwekcji termicznej w atmosferze:
zjawisko konwekcji termicznej w atmosferze:
dx/
dx/ dt
dt
= 10(y –
x), dy
dy/ dt
dt
= –
xz
+ 28x –
y, dz
dz/ dt
dt
= xy
xy
8/3z
1961 –
odkrycie wrażliwości układów nieliniowych na warunki
początkowe: małe różnice w danych początkowych szybko prowadzą
odkrycie wrażliwości układów nieliniowych na warunki
początkowe: małe różnice w danych początkowych szybko prowadzą
do bardzo dużych różnic w trajektoriach układów
do bardzo dużych różnic w trajektoriach układów
Deterministic NonperiodicFlow,"Journal
of
the
Atmospheric
Sesies",
20 (1963), s. 130-14 –
początek nowej nauki o chaosie
można znaleźć po adresem:
http://ams.allenpress.com/archive/1520-0469/20/2/pdf/i1520-0469-
20-2-130.pdf
(meteorolog pracujący w
Eduard
(meteorolog pracujący w Massachussets
Technology
prognozowanie pogody przy użyciu komputera (
LGP
Układ trzech nieliniowych równań różniczkowych modelujących
= 10(y
x),
=
+ 28x
y,
=
1961
Oryginalną pracę Lorenza
102090889.002.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin