Sidor B., Psychospołeczne funkcjonowanie młodzieży posiadające rodzeństwo z niepełnosprawnością intelektualną, [w:] Cz.Kosakowski, A.Krause, Normalizacja środowisk życia osób niepełnosprawnych, Olsztyn 2006
Obecność dziecka niepełnosprawnego w rodzinie zmienia warunki rozwoju pełnosprawnego rodzeństwa. Można wyróżnić dwa stanowiska, charakteryzujące sytuację psychospołeczną osób z niepełnosprawnym rodzeństwem.
1. Z jednej strony osoby posiadające rodzeństwo z niepełnosprawnością umysłową mogą być narażone na podwyższony poziom problemów emocjonalnych, zaburzenia zachowania, bark poczucia silnych związków z rodziną, niepokój związany z istnieniem siostry lub brata z niepełnosprawnością, poczucie uciążliwości opieki nad niepełnosprawnym rodzeństwem.
2. U pełnosprawnego rodzeństwa nie musi dojść do trudności emocjonalnych, dostosowawczych, a mogą rozwinąć się skuteczne sposoby pokonywania problemów.
Podsumowanie badań przeprowadzonych na grupie 120
osób w przedziale wiekowym od 16 do 26 lat.
· Rodzina stanowi system wzajemnych interakcji
· Poznanie prawidłowości dotyczących stosunków interpersonalnych w rodzinie jest szczególnie ważne ze względu na zapewnienie pomocy i wsparcia tym rodziną.
· Efektem działań diagnostycznych i pomocniczych może stać się lepsze radzenie sobie przez rodziców z opieką i wychowaniem dziecka niepełnosprawnego oraz poprawa funkcjonowania całej rodziny
· Trudności związane z zaburzeniami rozwoju dziecka stanowią sprawę całej rodziny
· Zapewnie praw rozwoju niepełnosprawnego dziecka nie powinno odbywać się kosztem praw innych członków rodziny, zwłaszcza innych pełnosprawnych dzieci w rodzinie.
Przedstawione badania wskazują, że w pracy terapeutycznej
należy skoncentrować się na:
- Zapewnieniu korzystnego klimatu w rodzinie;
- Kształtowaniu w rodzinie i poza nią pozytywnego obrazu dziecka z niepełnosprawnością
- Traktowania wszystkich dzieci jednakowo w rodzinie
- Kształtowania w rodzinie pozytywnych postaw wobec dziecka z niepełnosprawnością, nie wymuszanie konkretnych gestów, zachować ale przede wszystkim kształtowanie pozytywnego emocjonalnego ustosunkowania wobec dziecka z niepełnosprawnością.
W trakcie wychowania dziecka niepełnosprawnością kształtować u niego umiejętności interpersonalne, a więc przejawiające się w kontaktach z innymi osobami. Do tych umiejętności należą: komunikatywność, prospołeczność i umiejętności współdziałania oraz asertywność i umiejętności rozwiązywania trudności interpersonalnych.
W procesie terapii rodziny z dzieckiem z niepełnosprawnością podkreśla się rolę fachowego, klinicznego wsparcia. Pomoc rodzinie powinna być skoncentrowana na nieformalnym, emocjonalnym jej wsparciu oraz budowaniu korzystnej atmosfery rodzinnej, pozytywnych emocjonalnych ustosunkowań. Silne, pozytywne relacje w rodzinie odgrywają istotną rolę w funkcjonowaniu rodzeństwa pełnosprawnego.
1
mpwjs