A abcybilder - naklejka abfal - b��d, �mie� ablyger, ablyjger - sadzonka abo - albo Achim - Joachim, por. Chimek achtlik - �sma cz�� czego� afa - ma�pa, a. g�upia mina * szczyla� afy (robi� miny) Agnys, Agnysa - Agnieszka aji - nawet, tak�e, r�wnie� ajmer, ajmro - wiadro ajncla - mieszkanko jednopokojowe, kawalerka ajntopf - g�sta zupa, jako obiad jednodaniowy akuratny - prawid�owy, taki jak trzeba Alojz, Lojz - Alojzy a�a! - boli! (okrzyk z b�lu), a. wariactwo (mie� a�a) * Ty mosz a�a na boloku. Amerykon - Amerykanin amolok - cukierek mi�towy Ana - Anna ancug - ubranie, garnitur * ancug=galoty+westa+kabot Angela - Aniela anong (mie�) - by� g�upim * Ty mosz anong! Antonik, Antoniczek - �w. Antoni, figurka �w. Antoniego antryj - przedpok�j * We antryju na bifyju stoi szolka... anwajong - oblewanie nowego domu, mieszkania any�ki - any�owe ciasteczka a�fachowy - zwyczajny, bylejaki, prostacki apfelmus - mus jag�kowy apluzyna, apluzina, apfelzina - pomara�cza aptyka - apteka aptykorz - aptekarz arbaj, arbajancug - ubranie robocze as - kto� super, lepszy od innych * Ale mosz auto, ty� je as. asi� sie - chwali� si�, pyszni� si� * Niy a� sie tak tymi szczewikami! aska - dumna, zarozumia�a dziewczyna, chwalipi�ta aszynbecher - popielniczka augustki - jab�ka papier�wki ausgus - zlew * �odced� te zimnioki do ausgusa! a�e - �e, a� ________________________________ Podpisy pod zdj�cia: A-1: Apluzyny, apluziny lub apfelziny czyli pomara�cze. Produkt ten jak i nazwa pojawi�y si� na G�rnym �l�sku w XIX wieku. A-2: Antonik, Antoniczek - �w. Antoni, figurka �w. Antoniego. Bardzo popularne by�y malutkie o�owiane figurki tego popularnego na G�rnym �l�sku �wi�tego. Figurki te sprzedawano na odpustach w ma�ych puciynkach (pude�kach). A-3: "Afa" w gwarze �l�skiej znaczy "ma�pa" ale tak�e g�upia mina. Przyk�adowo: "Szczyla� afy" znaczy robi� "g�upie miny. A-4: Ale sie aszom! "Asi� sie" znaczy "chwali� si�" ______________________ Fraszo�ka �od roboty pokrziwiony, Poszo� starzik na pyndzyjo. Dy� hned umar umynczony, Marudzyniym do znudzynio. Bo z ch�opami som k�opoty, Jak niy styknie im roboty! ___________________________ WIC podpis pod rysunek: "A" jak "asi� sie" B baba - �ona, kobieta babowka - babka dro�d�owa, a. forma do pieczenia babki babra� - brudzi� babrok - brudas babskie scochy - szczaw bachraty - p�katy, wybrzuszony badki - k�piel�wki * Czamu sie niy sebleczesz do badkow? badnon� - zobaczy�, przypatrze� si� * Dadniuj tam yno co robiom te bajtle. bajlaga - kanapka, klapsznita z czym�, plasterek sera lub kie�basy mi�dzy dwoma kromkami chleba bajs - k�s, a. ugryzienie czego� lub kogo� * Twoj pies mie bajsno� w �i� bajsny� - ugry��, skosztowa� bajtel, bajtlik - dziecko, ch�opiec bajuka� - raczkowa�, chodzi� na czworakach bajzel - nieporz�dek, ba�agan baka� - pracowa�, a. pali� papierosy * Alech sie dzisioj nabako�! bakpulwer - proszek do pieczenia bal, bala - pi�ka * Pogromy sie w bal? baliczek, balik - pi�eczka baloniok - w�z z gumowymi ko�ami, z oponami bamonci� - m�wi� bez sensu, bredzi�, kr�ci� si� w g�owie * �od tyj pogody je �ech dzisioj tako bamontno! bamontny - oszo�omiony, z zawrotem g�owy bana - kolej banhof - stacja kolejowa, dworzec bania - dynia baniorz - kolejarz banka - tramwaj bas - brzuch basok - brzuchacz, grubas, wielki brzuch bauplac - budowisko, plac budowy barches - s�odka bu�ka barzo�a, barzo�y, barzelisko, barzolisko, barziny, barziska - mokrad�a, bagno bebla� - m�wi� od rzeczy * Ju� sie zawrzij, bo yno beblosz a beblosz! bebok - kto� brzydki, ohyda bele jaki - byle jaki bele kaj - byle gdzie * Bele kaj nie byda robio�, yno na grubie abo na banie! belek, balek - belka belonta� - miesza�, kiwa� si�, majda�, dynda� * Cosik mi sie belonce kole sz�ap�w! bera� - opowiada� np. bajki Bercik - zdrob. Hubert, Norbert, Robert... beretka - beret berga, bergowa. bergowka - kamie�, bry�a czego� bery - bajki * To bery i bojki a niy prowda! beskursyjo - hultaj, cwaniak beszong - nasyp kolejowy * Pasymy kozy na beszonku! betlowac - chodzi� po pro�bie betlyjka - stajenka betlejemska bez - bez, a. przez * Idymy na przima bez pole. bez lato - latem, podczas lata bez po�ednie - w po�udnie bez zima - zim�, podczas zimy bezma, bezma�a, bezma�a�, bezma, bezmaji - pono�, prawdopodobnie * Bezma�a Bercik je chory? bezto, bezto - z tego powody, dlatego, przez to beztydziy� - w ciagu tygodnia * Na beztydziy� jymy yno �ur a wodzionka! Biczym po zadku! - tak wo�ano, gdy na wozie konnym usiad�y bez pozwolenia dzieci, �eby si� "karn��". bifyj - kredens bigel, bigiel - wieszak na ubrania biglonzko, biglo�zko - �elazko biglowa� - prasowa� biglynbret - deska do prasowania biksa, bikska - puszka, konserwa * Na wieczerzo �otworz tam jako biksa ze �ledziami! binda - banda� binder - krawat bio�ko, bio�tko, bio�ko - bia�ko z jajka bio�y - bia�y biydaszyby - podobne do studni dziury w ziemi, do wydobywania wegla "po amatorsku" z niskich pok�ad�w, by�o karalne biza - kant w spodniach blacha - p�yta kuchenna, wierzch pieca w�glowego, na kt�rym stawia si� garnki podczas gotowania blachowy, blaszanny - blaszany blaszok - co� z blachy, np. pomieszczenie sklepowe o blaszanych �cianach blank - zupe�nie * Ty� chyba blank ogup! blaza - odcisk, p�cherz, np. na r�ce od roboty lub na nogach po d�ugiej w�dr�wce blindar - �lepa kliszka blizablajfer - piorunochron bluka�, blaka� - gada� bzdury blyndowa� - o�lepia� blomwaza - wazon b�oznowa� - �artowa� b�ozny - �arty, b�aznowanie * np. robi� kgo� za b�ozna (�artowa� z kogo�) boco�, boc��, boczo� - bocian bodnon� - uk�u� bojtlik, bojtliczek - torebka bok, boki - zas�ona bolawy - bol�cy boli�oczka - kwiatki jaskry bolok - miejsce bol�ce, siniak, wrz�d bombon - cukierek bonclok - garnek, garnek gliniany bonkawa - kawa, kawa naturalna bonty - kolory borajstwo - biedaczek, kto� komu si� wsp�czuje * Borajstwo, pizno�e� sie w gowa? borok - nieborak, a. oferma Bo�e pomogej! - Bo�e pomagaj! * To pozdrowienie dla napotkanego przy pracy, odpowiada�o si�: Dej Panie Bo�e! bo�o krowka - biedronka bracik - brat brateringi - �ledzie opiekane bratkartofle - sma�one kartofle bratru�a, ru�a - piekarnik brauza - oran�ada, nap�j musuj�cy w butelce lub w proszku do rozcie�czenia brecha - �om brele, bryle - okulary brelok, brelaty - okularnik, nosz�cy okulary breweryjo - awantura briftasza - portfel bronoci� - rumieni� si�, zmieni� kolor przy pieczeniu * Wejrzij do pieca czy sie ju� tyn ko�ocz po leku bronoci. bronok - kto� br�zowy, "br�zowy ko�" bronotny - br�zowy brusek - szlifierka, kamie� do ostrzenia no�y, kosy... brusi� - ostrzy�, szlifow� brutfanka - garnek do pieczenia mi�sa bryja - g�sty kompot z gruszek, a. wigijna moczka brynol - denaturat, a. alkoholik brzidok - kto� nie�adny, niesympatyczny brzim, brzym - modrzew bubikopf - kok bucze� - gdera�, marudzi� buda - szko�a, a. bramka na boisku, a. kram, stoisko na targu lub na odpu�cie budziorz - bramkarz, a.sprzedawca w budzie buks - ma�y dra�, sympatyczny urwis buli� - burzy�, niszczy�, a. p�aci� bulka� - bulgota�, a. m�wi� za du�o lub niewyra�nie bulknon� co� - paln�� g�upstwo, odburkn�� bulknon� sie - utopi� si�, topi� si� bu�a - guz, opuchlizna butlowa� - ha�asowa� by� w doma - zrozumie� byfyj, bifyj - kredens bymbyn - b�ben, a. ch�opczyk byrka� - odbija� po jedzeniu byrna - �ar�wka byszta - szczotka bysztek - sztu�ce _______________________________ Podpisy pod zdj�cia: B-1: Spotykaj�c cz�owieka przy pracy m�wi si� - "Bo�e pomogej"! za� on odpowiada - "Dej Panie Bo�e!". B-2: bolok - miejsce bol�ce, siniak, wrz�d B-3: Betlyjka w zogrodzie autora niniejszego s�ownika; betlyjka - stajenka betlejemska. B-4: Bajtle z Koniakowa. B-5: borajstwo, borok - biedaczek, kto� komu si� wsp�czuje. ________________________________________ Fraszo�ka Fest sie baba przikoza�a: �od dzi� byda szporowa�a! Koniec z szinkom i wosztami I inkszymi gupotami! Ale jutro zmiyni zdanie, Jak przi fajnym sklepie stanie? ________________________________________ WIC Z rysunku wygumowa� tekst z "dymka" i wpisa� nowy: Szkoda, �e bez breli niy widzicie jaki symie porzondny chop! Pod rysunkiem da� podpis: "B" jak "brele" C, � cangi - obc�gi canpasta - pasta do z�b�w capn�� - z�apa� cedzitko - sitko cera - c�rka * Waszij cerze to ju� cheba �ozimno�cie? cerziczka - c�reczka cesta - droga chachny� sie - pomyli� si�, uderzy� si� * Alech sie chachno�! chacharstwo - �obuzeria, dra�stwo chachor - �obuz chacka - chusta do noszenia dziecka, noside�ko (matka lub babcia przyw�zywa�a chust� dziecko do siebie) * Dej synka, wezna go do chacki! chaderlok, szmaciorz - skupuj�cy stare szmaty, butelki, z�om (w zamian dawa� pieni�dze, cukierki, garnki...) chadra - szmata cham - sk�piec chami� sie - sk�pi� chamliwy - sk�py chamster - chomik charbo�y - stare buty chark - "ci�ka" �lina charka�, chorka� - ci�ko spluwa� * Charkosz jak stary chop! charla�, chyrla� - kaszle� * Ty yno chyrlosz a churlosz, czamu sie niy lyczysz? charnon� - ugry�� chasie - popi� chasiok - �mietnik chawerfloki - p�atki owsiane chazuka, hazuczka - koszulka, sukieneczka dla dziecka chichra� - �mia� si� chichry - �miechy Chimek -Joachim chlasnon� - uderzy� * Chlast go w pysk! chlyw - chlew ch�abinka - patyczek, ga��zka, pr�cik chodzi� po fechcie - �ebra� chop - m��, m�czyzna chopionka - kobieta ubrana po ch�opsku, w �l�skim stroju ludowym (ch�opskim) Chowcie sie! - b�d�cie zdrowi, do widzenia chrobok - robak chuderlok - nieborak, biedactwo chyb�o - zabrak�o chyci� - wzi��, z�apa�, rozpocz�� * Chytomy sie za ta robota! chyrcze� - chrapa� chyrto� - gard�o, prze�yk, krta� ciaciany - �adny ciamble - wr�ble ciaplyta, ciapulyta - b�oto ciarach - brudas cicik - co� puszystego, mi�kki k��buszek czego� np. mlecz-dmuchawiec cic...
elautkowska