Materiały drzewne i sortymenty drewna budowlanego.pdf

Materiałoznawstwo

- 1 / 1 -

(amw)

Materiały drzewne i sortymenty drewna budowlanego

Tarcica iglasta nieobrzynana . Ze wzgl ħ du na grubo Ļę i jako Ļę tarcicy rozró Ň nia si ħ

nast ħ puj Ģ ce sortymenty i klasy:

deski klasy I ÷ IV

grubo Ļ ci 18 ÷ 45 mm,

bale klasy I ÷ IV - grubo Ļ ci 50 ÷ 100 mm.

Tarcica nieobrzynana klas wy Ň szych słu Ň y do produkcji stolarki budowlanej. Gorsze gatunki

s Ģ wykorzystywane do robót podrz ħ dnych, budowy prowizorycznych urz Ģ dze ı itp.

Tarcica iglasta obrzynana . Ze wzgl ħ du na wymiary przekroju poprzecznego i jako Ļę tarcicy

rozró Ň nia si ħ nast ħ puj Ģ ce sortymenty i klasy:

deski klasy I ÷ IV

- grubo Ļ ci 19 ÷ 45 mm,

- grubo Ļ ci 50 ÷ 100 mm,

bale klasy I ÷ IV

łaty klasy I i II

- o przekroju 38 x 63 ÷ 75 x 140 mm,

kraw ħ dziaki klasy I i II - o przekroju 100 x 100 ÷ 175 x 175 mm,

- belki klasy I i II - o przekroju 200 x 200 ÷ 250 x 275 mm.

Tarcicy wy Ň szych klas u Ň ywa si ħ do odpowiedzialnych robót i konstrukcji.

Deski obrzynane klasy I i II stosuje si ħ na podłogi, a klasy III i IV na deskowania, rusztowania oraz

do robót pomocniczych. Bale, łaty, kraw ħ dziaki i belki I i II klasy s Ģ u Ň ywane do wykonywania

konstrukcyjnych elementów budynku. Materiał składuje si ħ w szpaltach. Podczas składowania

czoła sztuk tarcicy nale Ň y odpowiednio zabezpieczy ę .

Tarcica li Ļ ciasta nieobrzynana . Ze wzgl ħ du na wymiary przekroju poprzecznego i jako Ļ ci

tarcicy rozró Ň nia si ħ nast ħ puj Ģ ce sortymenty i klasy:

deski klasy I ÷ III - grubo Ļ ci 16 ÷ 45 mm,

- bale klasy I ÷ III - grubo Ļ ci 50 ÷ 100 mm.

Tarcicy li Ļ ciastej nieobrzynanej u Ň ywa si ħ do produkcji stolarki budowlanej i deszczułek

posadzkowych.

Tarcica li Ļ ciasta obrzynana . Podział na sortymenty i odpowiadaj Ģ ce im klasy jest

nast ħ puj Ģ cy:

deski klasy I ÷ III

- grubo Ļ ci 16 ÷ 45 mm,

bale klasy I ÷ III

- grubo Ļ ci 50 ÷ 100 mm,

listwy klasy I i II

- o przekroju 19 x 25 ÷ 25 x 32 mm,

łaty klasy I i II

- o przekroju 32 x 32 ÷ 90 x 29 mm,

kraw ħ dziaki klasy I i II

- o przekroju 100 x 100 ÷ 180 x 180 mm,

belki klasy I i II

- o przekroju 120 x 120 ÷ 240 x 280 mm.

Forniry i sklejki

Forniry (PN-85/D-97001). S Ģ to cienkie arkusze drewna, stanowi Ģ ce półfabrykaty do

powierzchniowego uszlachetniania innych materiałów drzewnych. Grubo Ļę ich dochodzi do 3 mm.

Sklejka stolarska (PN-84/D-97005-01). S Ģ to płyty ze sklejonych ze sob Ģ arkuszy forniru.

Liczba ich jest nieparzysta, a układ włókien prostopadły w s Ģ siednich arkuszach. Klejenie odbywa

si ħ w ogrzanych prasach hydraulicznych z u Ň yciem kleju kazeinowego, albuminowego albo

mocznikowego. Zewn ħ trzne forniry s Ģ zwane obłogami , a forniry znajduj Ģ ce si ħ mi ħ dzy nimi –

Ļ rodkami .

Wg „Budownictwo ogólne – materiały i wyroby budowlane” – tom 1 / 2005 r., z dodatkami z innych Ņ ródeł

Materiałoznawstwo

- 2 / 2 -

(amw)

Wymiary sklejki s Ģ nast ħ puj Ģ ce: długo Ļę 122 ÷ 244 cm, szeroko Ļę 65 ÷ 244 cm, grubo Ļę 4 ÷

20 mm. Sklejka znajduje zastosowanie w produkcji niektórych elementów stolarki budowlanej.

Gonty i dranice

Do krycia dachów w regionalnym i zabytkowym budownictwie drewnianym słu ŇĢ gonty i

dranice. Wykonuje si ħ je z drewna drzew iglastych lub z drewna osikowego.

Gont ma przekrój klinowy, wyprofilowany wzdłu Ň grubszej kraw ħ dzi na wpust, z drugiej – cie ı szej

– na tzw. grzebie ı . Wymiary gontów s Ģ nast ħ puj Ģ ce: długo Ļę 60 ÷ 90 cm, szeroko Ļę 8 ÷ 10 cm.

Dranice s Ģ to cienkie deszczułki łupane. Wyrabiane s Ģ r ħ cznie z drewna iglastego. Wymiary maj Ģ

nast ħ puj Ģ ce: długo Ļę 60 ÷ 110 cm, szeroko Ļę 9 ÷ 13 cm, grubo Ļę 3 ÷ 5 mm.

Drewniane materiały podłogowe

Tarcica podłogowa (PN-74/D-94005). Produkuje si ħ j Ģ z drewna sosnowego, Ļ wierkowego

lub jodłowego. Tarcic ħ podłogow Ģ dzieli si ħ na dwie klasy jako Ļ ciowe, a ze wzgl ħ du na stopie ı

obróbki powierzchni – na tarcic ħ szorstk Ģ i strugan Ģ . Rozró Ň nia si ħ tarcice podłogow Ģ z litego

drewna o profilu prostok Ģ tnym z wpustem i piórem oraz o profilu prostok Ģ tnym ze zł Ģ czem

wr ħ gowym prostym.

Wymiary tarcicy podłogowej s Ģ ustalone przy wilgotno Ļ ci drewna równej 15%. Grubo Ļę

tarcicy szorstkiej (nie struganej, nie gładzonej) wynosi: 28, 32, 38, 45 lub 50 mm. Po ostruganiu

jednostronnym grubo Ļę maleje o 2 mm, a dwustronnym o 4 mm. Szeroko Ļę tarcicy szorstkiej

wynosi: 100, 110 lub 115 mm i od 120 do 250 mm ze stopniowaniem co 10 mm. Po ostruganiu

szeroko Ļę zmniejsza si ħ o 5 mm. Długo Ļę tarcicy wynosi: 3,0 ÷ 5,5 m ze stopniowaniem co 0,10 m.

Jako Ļę tarcicy zale Ň y od rodzaju i ilo Ļ ci wad drewna.

Deski podłogowe (PN-EN 13629:2004 oraz PN-EN 13228:2004). S Ģ produkowane z

drewna li Ļ ciastego lub iglastego. Tarcic ħ (deski) podłogow Ģ dzieli si ħ wg zasady podanej wy Ň ej.

Głównymi gatunkami drewna stosowanymi na li Ļ ciaste deski scalone s Ģ : jesion, d Ģ b, buk,

klon, brzoza, czere Ļ nia i tropikalne gatunki li Ļ ciaste. Do produkcji desek iglastych stosowane s Ģ

gatunki drewna: sosnowego, jodłowego, modrzewiowego, Ļ wierkowego. Deski dzieli si ħ na trzy

klasy oznaczone odpowiednim symbolem: O,

(odpowiednio: kółko, trójk Ģ t, kwadrat). „Kółko”

jest symbolem najwy Ň szej klasy, a „kwadrat” najni Ň szej.

Deski mog Ģ by ę dostarczane z powierzchni Ģ wyko ı czon Ģ fabrycznie materiałami

powłokotwórczymi, co pozwala na ich u Ň ytkowanie bezpo Ļ rednio po uło Ň eniu. Podział na klasy

zale Ň y od wyst ħ puj Ģ cych wad powierzchni (biel zdrowy, s ħ ki, p ħ kni ħ cia, zakorki, zmiana barwy,

biodegradacja).

Inne wyroby z drewna to m.in.:

Progi d ħ bowe (PN-74/7111-22). Płyty posadzki mozaikowej (PN-77/D-94019).

Deszczułki posadzkowe lite (PN-89/D-94002) –

rysunek obok.

Drewniana kostka brukowa . Kostka ta jest

przeznaczona

układania

nawierzchni

ulic,

mostów

podłóg

halach

fabrycznych,

warsztatach,

magazynach

pomieszczeniach

gospodarczych.

Wg „Budownictwo ogólne – materiały i wyroby budowlane” – tom 1 / 2005 r., z dodatkami z innych Ņ ródeł

Materiałoznawstwo

- 3 / 3 -

(amw)

Drewno klejone warstwowo

Drewno klejone warstwowo jest materiałem uzyskanym w wyniku warstwowego klejenia desek

wzdłu Ň włókien. Mo Ň na z niego uformowa ę belkowe elementy konstrukcyjne o po ŇĢ danych

kształtach i wymiarach. Na elementy klejone u Ň ywa si ħ desek Ļ wierkowych lub sosnowych

szeroko Ļ ci 80 – 200 mm. W przypadku konieczno Ļ ci wykonania elementu wi ħ kszej szeroko Ļ ci

stosuje si ħ układy desek zachodz Ģ cych na siebie, przedstawione na rys. 1.a), lub odpowiednio

szerokie deski z naci ħ ciami, pokazane na rys 1.b).

Rys. 1. Zasady konstruowania elementów drewnianych klejonych warstwowo (mw)

Grubo Ļę desek stosowanych na elementy prostoliniowe chronione przed zawilgoceniem nie

powinna by ę wi ħ ksza ni Ň 40 mm, a na niechronione nie wi ħ ksza ni Ň 30 mm, w zale Ň no Ļ ci od

promienia krzywizny elementu. Przykłady przekrojów poprzecznych elementów z drewna

klejonego warstwowo przedstawione s Ģ na rys. 2.

Rys. 2. Przykłady przekrojów wykonanych z drewna klejonego warstwowo (schemat)(mw)

Wg „Budownictwo ogólne – materiały i wyroby budowlane” – tom 1 / 2005 r., z dodatkami z innych Ņ ródeł

Materiałoznawstwo

- 4 / 4 -

(amw)

Rys. 3. Rodzaje zł Ģ czy klejonych:

a) zł Ģ cze czołowe;

b) uko Ļ ne;

c) zł Ģ cze klinowe (mw)

Deski ł Ģ czy si ħ na długo Ļ ci za pomoc Ģ zł Ģ czy czołowych, uko Ļ nych lub klinowych (rys. 3.).

Zł Ģ cza czołowe maj Ģ efektywno Ļę ok. 10% (przenosz Ģ tylko ok. 10% wytrzymało Ļ ci deski) i nie

powinny by ę stosowane w strefie rozci Ģ ganej elementu. Zł Ģ cza uko Ļ ne o pochyleniu 1 : 8 lub 1 : 12

zapewniaj Ģ ok. 85% efektywno Ļ ci, a ich wzajemna odległo Ļę w s Ģ siednich warstwach nie powinna

by ę mniejsza ni Ň 50 cm. Zł Ģ cza klinowe s Ģ najlepsze (efektywno Ļę 80-96%), a ich wzajemna

odległo Ļę w s Ģ siednich warstwach nie powinna by ę mniejsza ni Ň 30 cm.

Do wykonywania drewna klejonego nale Ň y stosowa ę kleje na bazie Ň ywic syntetycznych,

np. kleje rezorcynowe lub fenolowo-rezorcynowe. Kleje te s Ģ całkowicie wodoodporne,

chemoutwardzalne, wi ĢŇĢ w temperaturze 18ºC. Spoiny maj Ģ du ŇĢ wytrzymało Ļę i s Ģ odporne na

czynniki atmosferyczne.

Warunkiem uzyskania dobrej jako Ļ ci spoin jest przestrzeganie nast ħ puj Ģ cych wymaga ı

technologicznych w procesie klejenia: klejone drewno powinno mie ę gładk Ģ , Ļ wie Ň o zeszlifowan Ģ i

czyst Ģ powierzchni ħ , wilgotno Ļę drewna powinna wynosi ę 6-15%, ci Ļ nienie prasowania przy

klejeniu co najmniej 0,4 MPa, temperatura klejenia nie powinna by ę ni Ň sza ni Ň 18ºC. Optymalna

grubo Ļę spoin powinna wynosi ę 0,1-0,2 mm i nie przekracza ę 0,5 mm.

Drewno klejone ma szereg zalet. Surowiec do klejenia mo Ň na wyselekcjonowa ę w taki

sposób, Ň eby zminimalizowa ę wpływ wad naturalnych drewna. Dzi ħ ki tzw. efektowi laminacji

mo Ň na uzyska ę wi ħ ksz Ģ jednorodno Ļę wła Ļ ciwo Ļ ci mechanicznych i wy Ň sz Ģ klas ħ drewna

klejonego w stosunku do surowca. W porównaniu z drewnem naturalnym litym, drewno klejone

odznacza si ħ wi ħ ksz Ģ odporno Ļ ci Ģ ogniow Ģ , mniejsz Ģ wra Ň liwo Ļ ci Ģ na zmiany wilgotno Ļ ci oraz

wi ħ ksz Ģ odporno Ļ ci Ģ na korozj ħ biologiczn Ģ (grzyby, owady).

Kleje do konstrukcji klejonych powinny spełnia ę wymagania PN-EN 301:1994, natomiast

drewno klejone warstwowo wymagania PN-EN 386/2001.

Zgodnie z PN-EN 386:2001 drewno na elementy klejone nale Ň y sortowa ę

wytrzymało Ļ ciowo. Klej powinien gwarantowa ę otrzymanie trwałych wytrzymałych poł Ģ cze ı i ich

zachowanie w ci Ģ gu całego planowanego okresu u Ň ytkowania konstrukcji. Zaleca si ħ aby przy

doborze kleju uwzgl ħ dnia ę warunki klimatyczne u Ň ytkowania konstrukcji, gatunek drewna, Ļ rodki

ochrony drewna, metod ħ produkcji elementów itp.

Trwało Ļę spoiny bada si ħ na próbce o pełnym przekroju poprzecznym, wyci ħ tej z

wyprofilowanego elementu. Wykonuje si ħ badania na rozerwanie oraz na Ļ cinanie spoiny klejowej.

Wytrzymało Ļę spoiny klejowej na Ļ cinanie musi by ę nie mniejsza ni Ň 6,0 N/mm 2 . W

pomieszczeniach do produkcji elementów klejonych temperatura powietrza powinna wynosi ę co

najmniej 15ºC, a wilgotno Ļę wzgl ħ dna powietrza mie Ļ ci ę si ħ w granicach 40-75%

Do produkcji elementów klejonych warstwowo nale Ň y u Ň ywa ę drewna o sprawdzonej

przydatno Ļ ci. Stosuje si ħ nast ħ puj Ģ ce gatunki drewna: Ļ wierk, sosn ħ , daglezj ħ , choin ħ górsk Ģ ,

modrzew, topol ħ Ň ywotnik olbrzymi itp.

Wg „Budownictwo ogólne – materiały i wyroby budowlane” – tom 1 / 2005 r., z dodatkami z innych Ņ ródeł

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: