ŚREDNIOWIECZE
SOBORY POWSZECHNE
Nazwa
Lata
Kontekst historyczny, najważniejsze postanowienia, uwagi
SOBORY UZNAWANE PRZEZ KOŚCIÓŁ WSCHODNI I ZACHODNI
Nicejski
325
Potępienie arianizmu, ustalenie wyznania wiary i terminu Wielkanocy. Znaczny wpływ cesarza Konstantyna Wielkiego na obrady
Konstantynopolitański I
381
Zwołany przez ces. Teodozjusza. Potępienie arianizmu, ustalenie nauki o Duchu Ś w.; początkowo nie był uznawany przez papieży
Efeski
431
Potępienie nestorianizmu
Chalcedoński
451
Potępienie monofizytyzmu, ustalenie że biskupowi Konstantynopola przysługują honory równe biskupowi Rzymu
Konstantynopolitański II
553
Próba przywrócenia jedności z monofizytami. Początkowo nie uznawany przez papieży
Konstantynopolitański III
680
Zwołany przez ces. Konstantyna IV Pogonatosa z poparciem papieża Agatona. Potępienie monoteletyzmu
Nicejski II
787
Próba zakończenia sporu o kult obrazów w Kościele Wschodnim
Konstantynopolitański IV
869-70
Potępienie patriarchy Focjusza pozostającego w sporze z papieżem, próba pogodzenia Kościoła Wschodniego i Zachodniego
SOBORY KOŚCIOŁA ZACHODNIEGO
Laterański I
1123
Z inicjatywy Kaliksta II. Zatwierdzenie konkordatu wormackiego, potwierdzenie zasady celibatu księży, potępienie symonii
Laterański II
1139
Zwołany przez Innocentego II. Zlikwidowanie schizmy związanej z podwójnym wyborem papieża, potępienie niektórych teologów
Laterański III
1179
Ustalenie zasady wyboru papieża na konklawe większością 2/3 głosów, wzmocnienie karności duchowieństwa
Laterański IV
1215
Ustalenie nauki o sakramentach, zasad kanonicznego wyboru biskupów i obowiązków księży w parafiach; wprowadzenie obowiązku spowiedzi wielkanocnej, potępienie albigensów i waldensów
Lyoński I
1245
Detronizacja ces. Fryderyka II, zagrożenie mongolskie i muzułmańskie
Lyoński II
1274
Zniesienie wielu nowo powstałych zakonów, próba unii z Kościołem Wsch.
Viennejski
1311-12
Rozwiązanie zakonu templariuszy pod naciskiem Filipa IV, kr. Francji
Konstanciński
1414-18
Likwidacja schizmy zachodniej, przyjęcie zasady wyższości soboru nad papieżem, potępienie husytyzmu i wiklifizmu
Bazylejsko-ferraro-florencko-rzymski
1435-45
Próba zakończenia schizmy z Kościołem Wschodnim, kompromis z umiarkowanym skrzydłem husytów (kalikstynami), ostry spór o pozycję soboru względem papieża (ostatni antypapież, Feliks V)
Laterański V
1512-17
Potępienie dekretów niekanonicznego tzw. soboru w Pizie, wystąpienie przeciwko niemoralności w życiu duchowieństwa. Wskutek zaniechania zasadniczych zmian w Kościele przyspieszył reformację
Trydencki
1545-63
Zasadnicza reforma kościoła katolickiego w związku z pojawieniem się reformacji: wzmocnienie roli papiestwa, likwidacja wielu nadużyć i zwiększenie dyscypliny kościelnej, przygotowanie katechizmu
Watykański I
1869-70
Przyjęcie dogmatu o nieomylności papieża w sprawach wiary
Watykański II
1962-65
Reforma liturgii (wprowadzenie języków narodowych), zachęta do większego udziału świeckich, ożywienie dialogu z innymi wspólnotami religijnymi, powołanie stałego Synodu Biskupów
krisdenis