Krystyna Stawinska Idiomy francuskie W ~wiczeniac n Wiedza Powszechna Warszaw a Recenzent KRYSTYNA ZALESKA Okladka i strony tytulowe wedlug projektu Ewy Dembe SPIS TRESCI WALDEMAR WERBANOWSKI Redaktor ~ Przedmowa . . . . . . . . . . . . . . . . 7 EWA KIERSZYS ! Wykaz skr�t�w . . . . . . . . . . . . . . 9 Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Redaktor techniczny ANNA MARKOWSKA Wyb�r idiom�w wraz z cwiczeniami Korektor KRYSTYNA WYSOCKA I. Ressemblances - diff�rences . . . . . . . 12 II. Apprenons les expressions familieres en retrou- vant le synonyme . . . . . . . . . . . 39 III. Quel substantif? . . . . . . . . . . . . 57 IV. Quel adjectif num�ral? . . . . . . . . . 73 � Copyright by wydawnictwo "Wiedza Powszechna" V. Quel verbe? . . . . . . . . . . . . . 74 Warszawa 1998 VI. Quelle pr�position? . . . . . . . . . . . 77 VII. Quel pays? Quelle province? . . . . . . . 81 VIII. De quelle nationalit�? . . . . . . . . . . 82 IX. Quelle ville? . . . . . . . . . . . . . 83 X. Quel nom? Quel pr�nom? . . . . . . . . 84 XI. Quel m�tier? . . . . . . . . . . . . . 87 XII. Quelle partie du corps? . . . . . . . . . 89 XIII. Quel accessoire d'habillement? . . . . . . . 102 XIV. De quelle couleur? . . . . . . . . . . . 106 ' XV. Quel animal? . . . . . . . . . . . . . 109 XVI. Quel insecte? . . . . . . . . . . . . . 115 XVII. Quel poisson? . . . . . . . . . . . . 117 Wydawnictwo Wiedza Powszechna" XVIII. . . _ . . _ . . . . _ _ . Quel Oiseau? 118 ul. Jasna 26, 00-054 Warszawa, tel./fax: 826-95-92 XIX. Quel arbre? . . . . . . . . . . . . . 120 Wydanie I 1998 r. Druk i oprawa: Pabianickie Zaklady Graficzne SA ! XX. Quelle herbe? Quelle mauvaise herbe? . . . . 121 w Pabianicach, ul. Piotra Skargi 40/42 XXI. Quelle fleur? 122 Zam. 39/1101/96 XXII. Quel fruit? . . . . . . . . . . . . . 124 XXIII. Quel l�gume? . . . . . . . . . . . . . 126 XXIV. Quel liquide? . . . . . . . . . . . . . 128 ISBN 83-214-1076-6 ~ ' XXV. Quel m�tal? . . . . . . . . . . . . . 130 5 XVI. Comment comparer? VII. Comment le dire en polonais? .VIII. Comment le dire en fran�ais? icz do cwiczen . eks hasel francuskich 1 3 2 1 3 5 1 3 8 1 4 1 2 2 4 PRZEDMOWA Juz saura defmicja idiomu: "zwiazek wyrazowy wlasciwy tylko danemu jezykowi, nieprzetlumaczalny doslownie na inny jezyk" wyjasnia gl�wna przyczyne trudnosci, jakie idiomy sprawiaja poznajacym jezyk obcy cudzoziemcom. A poznawanie jezyka to w duzym stopniu takze poznawanie idiom�w. Uczacy sie jezyka francuskiego styka sie z nimi niemal od pierwszej lekcji. Skutkiem ich nieznajomosci (i usilowan doslownego przekladu) sa nie tylko zabawne tlumaczenia typu: "dziekowac z g�ry" remercier de la montagne (zamiast prawidlowego remercier d'avance), lecz takze i przede wszystkim zakl�cenia w komunikacji jezykowej. Klopoty z prawidlowym tlumaczeniem idiom�w francuskich poteguje dodatkowo fakt, ze wystepuje wsr�d nich wiele wyrazen, kt�re - pozornie bardzo do siebie podobne - mafia zupelnie r�zne znaczenia, wynikajace np. ze zmiany lub pominiecia jednego drobnego elementu: rodzajnika lub zaimka (nie nalezy wiec mylic idiom�w "faire un saut" wyskoczyc gdzies i "faire le saut" podjcic zyciowg decyzje ani "prendre cong�" pozegnac sie i "prendre son cong�" podac sie do dymisji itp.). Celem tej ksiazki jest umozliwienie Czytelnikowi unikniecia takich bled�w przez przedstawienie mu wyboru popularnych idiom�w francuskich wystepujacych w jezyku potocznym i literackim oraz ulatwienie ich przyswojenia w mozliwie atrakcyjnej formie. Ma temu sluzyc podzial materialu na ulatwiajace orientacje przejrzyste dzialy (np. idiomy pozornie podobne 7 ~ r�znych znaczeniach, por�wnania, przyslowia, idiomy :awierajace nazwy roslin, zwierzat, kolor�w itd.) oraz trozmaicony zestaw cwiczen wdrazajacych i utrwalajacych np. wyb�r brakujacego elementu idiomu sposr�d kilku ~odanych mozliwosci, dopasowanie najwlasciwszego synoimu, tlumaczenia na jezyk polski i francuski). Umieszczony na koncu ksiazki szczeg�lowy Klucz umozwia sprawdzenie trafnosci dokonanego wyboru lub pra~idlowosci tlumaczenia oraz poznanie dokladnego znaczeia danego idiomu i jego synonim�w. W nadziei, ze ksiazka okaze sie pomocna w poglebieniu najomosci jezyka Moliera, a Czytelnik podzieli moja ~scynacje madroscia, ironia i humorem francuskich idiot�w, zycze wszystkim wiele przyjemnosci i satysfakcji przedzieraniu sie przez ich niezwykle barwny i obrazowy wiat. WYKAZ SKR�T�W adj. - adjectif przymiotnik arg. - argotique gwarowy dic. - dicton powiedzenie fam. - familier potoczny inf. - infinitif bezokolicznik litt. - litt�raire literacki mil. - militaire wojskowy �j, - p�joratif pejoratywny prou. - proverbe przyslowie qqch. - quelque chose cos qqn - quelqu'un ktos vx - vieux przestarzaly Autorka BIBLIOGRAFIA Dictionnaire des locutions fran�aises, Librairie Larousse 1977 . Robert m�thodique, Le Robert 1983 Dictionnaire dufran�ais argotique et populaire, Librairie Larousse 1977 Le Bouquet des expressions imag�es, Seuil 1990 Le Grand Robert de la langue fran�aise, Le Robert 1989 Dictionnaire des Expressions et Locutions, Les Usuels du Robert 1979 Slownik jezyka polskiego, PWN 1979 Slownik poprawnej polszczyzny, PWN 1973 Slownik frazeodogiczny jezyka polskiego - Stanislaw Skorupka, Wiedza Powszechna 1967 Nowa ksiega przysl�w i wyrazen przyslowiowych polskich, PIW 1969 W~bc~~ iciiomc~w wraz z ~wiczeniami I. RESSEMBLANCES - DIFF�RENCES abondance f. - obfitosc; zbytek; bogactwo parler avec abondance - m�wic swobodnie, ze swada; byc wygadanym parler d'abondance - m�wic bez przygotowania, improwizujac I. Przetlumacz na jgzyk polski: a. II parlait d'abondance mais tres bien et la salle l'a appr�ci�. b. Lui, comme tous les membres de notre famille, parlait avec abondance. II. Przetlumacz na jezyk francuski: a. Nie jest latwo m�wic bez przygotowania, zwlaszcza ludziom niesmialym. b. Jesli sie jest wsr�d przyjaci�l, latwo jest m�wic swobodnie. . air m. - powietrze; wyglad dans l'air - w powietrzu etre (seutir~ dans l'air - wisiec ~czuc cos) w powietrzu; zanosic sie na ... Il y a de l'orage dans l'air. - Burza wisi w powietrzu. Les changements sont dans l'air. - Zanosi sie na zmiany. en l'air - 1) do g�ry; w powietrze regarder sauter; tirera en l'air - patrzec (skakac; strzelac) do g�ry 2) do g�ry nogami mettre (la piece) en l'air - przewr�cic (pok�j) do g�ry nogami 3) banialuki; (wypowiedzi) nierealne, zmyslone, rzu cane na matr offres menaces; projets en l'air - oferty ~grozby; plany~ nierealne contes (paroles) en l'air - banialuki faire qqch. en l'air - zrobic cos nieporzadnie prendre l'air - 1) zaczerpnac swiezego powietrza, przewietrzyc sie 2) wzbic sie w powietrze (o samolocie) 3) wyparowac (o rzeczach) 4) zwiac prendre l'air du bureau - wpadac do Mura po nowinki prendre ose douuer~ des airs d'importance (de sup�riorit�; de princesses - zadzierac nosa, przybierac miny ksiezniczki prendre ose donnera de grands airs - nadymac ~pysznic) sie se donner de l'air ~fam.~ - zwi(ew)ac I. Przetlumacz na jezyk polski: a. Elle est insupportable quand elle se donne des airs de princesse. b. Nous aimons bien prendre l'air le soir avant de nous coucher. c. Le petit gar�on regardait l'avion prendre l'air. d. Vu tous ces changements chez nous je pense que mes projets de vacances seront en l'air. e. N'y va pas maintenant; le chef est furieux, il y a de l'orage dans l'air. f. Ta mere n'en sera pas contente. Tu l'as fait en l'air. g. Le policier a d�cid� de tirer en l'air. h. Sophie est en cong� de maternit� mais elle prend l'air du bureau. i. Je vois que tous les bonbons ont pris l'air. j. Donnons-nous de l'air! - a cri� le plus grand, probablement leur chef. II. Przetlumacz na jezyk francuski: a. Nie wiem, kiedy i jak wszystkie nasze oszczednosci wyparowaly. 1 3 b. Czy wiesz, dlaczego ci wszyscy ludzie patrza w niebo? c. Nie trac kontaktu i wpadaj do Mura po nowinki! d. Gliniarze otoczyli ich. Nie beda mogli zwiac. e. Ten dyrektor znany jest z tego, ze zadziera nosa wobec pracownik�w. f. Radze ci zaczerpnac swiezego powietrza, to ci dobrze zrobi. g. Nie licz na to. To sa obietnice rzucane na wiatr. h. Nie wyjezdzajcie teraz. Burza wisi w powietrzu. i. Dobrze, zostaniemy tam az do chwili, gdy samolot wzbije sie w powietrze. j. Musisz miec wiecej czasu, w przeciwnym razie zrobisz to nieporzadnie. . allure f. - ch�d, spos�b chodzenia; postawa; wyglad avoir l'allure (+ adj.) - wygladac, miec wyglad ... avoir de l'allure - miec klase ~imponujacy wyglad) I. Przetlumacz na jezyk polski: a. Il inspirait du respect, il avait de l'allure. b. Malgr� son �ge elle a l'allure jeune. II. Przetlumacz na jezyk francuski: a. Ona ma imponujacy wyglad, rzekloby sie - wielka gwiazda. b. Marie robi wszystko, aby zachowac mlody wyglad. . amiti� f. - przyjazn faire l'amiti� de (+ inf.) - wyswiadczyc uprzejmosc faire (toutes) ses amiti�s a qqn - przekazac komus uklony <(serdeczne) pozdrowienia~ I. Przetlumacz na jezyk polski: a. Pouvez-vous nous faire l'amiti� de venir a cette c�r�monie familiale? b. Je vous demande de faire mes amiti�s a votre belle cousine. II. Przetlumacz na jezyk francuski: a. Zr�b mi uprzejmosc i przyjdz w towarzystwie siostry. b. Prosze przekazac uklony panskiej malzonce. 5. arme f. - bron faire des armes - fechtowac sie faire ses premieres armes - przejsc chrzest bojowy; zadebiutowac I. Przetlumacz na jezyk polski: a. C'est dans un petit th��tre provincial que j'ai fait mes premieres armes. b. Il �tait fier que son fils fasse si bien des armes. II. Przetlumacz na jezyk francuski: a. Jest malo chetnych do fechtowania sie. b. Marie zadebiutowala w teatrze "Od�on"...
aleksandra777